TARIM BİLİMLERİ DERGISI 2004, 10 (2) 158-162
Biyolojik Silaj Katk
ı
Maddeleri Kullan
ı
larak Yap
ı
lan Küçük Plastik
Balya M
ı
s
ı
r Silajlar
ı
n
ı
n Kalite Özellikleri, Yem De
ğ
eri ve Kuzu
Besisinde Kullan
ı
m
ı
Üzerine Bir Ara
ş
t
ı
rma
Ismail FiLYA1 Ekin SUCU' Hülya HANOĞLU2
Geliş Tarihi: 01.05.2003
Özet: Bu araştırma silaj katkı maddesi olarak kullanılan iki farklı laktik asit bakteri inokulantının, küçük plastik balya mısır (Zea mays) silajlarının fermantasyon ve aerobik stabilite özellikleri ile in situ rumen parçalanabilirlik özellikleri ve kuzu besisinde kullanımı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacı ile düzenlenmiştir. Araştırmanın ilk bölümünde kullanılan mısır hamur olum döneminde hasat edilmiş (% 34.0±0.13 KM), yaklaşık 2.0 cm boyutunda parçalanan taze materyal inokulant A (Pioneer® 1188, USA) ve inokulant B (Maize-All, Alltech, UK) ile ayrı ayrı muamele edilerek (10 6 cfu g -1 ), yaklaşık 30 kg kapasiteli ve hava geçirmeyen plastik balyalara silolanmışlardır. 90 günlük fermantasyon dönemi sonucunda her gruptan 3' er balya açılarak bu silajlarda kimyasal ve mikrobiyolojik analizler yapılmıştır. Ayrıca bu silajların aerobik olarak stabil olup olmadıkları ve in situ rumen kuru madde ve organik maddeler parçalanabilirlikleri saptanmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde, her birinde 10 baş kuzu bulunan 3 grupta (kontrol, inokulant A ve inokulant B) toplam 30 baş Merinos kuzu ile besi denemesi yürütülmüştür. Besi denemesi iki haftalık bir alıştırma döneminden sonra 56 gün sürmüştür. Besi süresince kuzulara bireysel olarak ad-libitum düzeyde mısır silajı verilirken, ayrıca canlı ağırlıklarının % 2' si düzeyinde de yoğun yem karması verilmiştir. Araştırma sonucunda, araştırmada kullanılan inokulantların silajlarının fermantasyon özelliklerini önemli düzeyde (P<0.05) geliştirdiği ve silajlarda aerobik stabiliteyi sağladığı saptanmıştır. Diğer yandan her iki inokulant da in situ rumen kuru madde ve organik maddeler parçalanabilirlikleri ile kuzuların besi performanslarını önemli derecede etkilememişlerdir.
Anahtar Kelimeler: mısır silajı, biyolojik silaj katkı maddeleri, küçük plastik balya silajı, fermantasyon, aerobik stabilite,
in situ rumen parçalanabilirliği, kuzu besisi
A Research on the Quality Characteristics and Nutritive Value of Small Plastic
Bale Maize Silages Ensiled with Biological Silage Additives and their Use in
Lamb Fattening
Abstract: This research was carried out to determine the effects of two different lactic acid bacterial inoculants used as silage additives on the fermentation, aerobic stability characteristics, in situ rumen degradability characteristics and use of small plastic bale maize (Zea mays) silages in lamb fattening. Maize was harvested at dough stage of maturity (34.0±0.13 % DM); chopped about 2.0 cm treated with (10 6 cfu g -11 ) inoculant A (Pioneer®1188, USA) and inoculant B (Maize-All, Altech, UK) separately; ensiled in about 30 kg capacity air-tightness small plastic bales. At the end of the 90 days fermentation period, three plastic bales per treatment were sampled for chemical and microbiological analysis. Aerobic stability and in situ rumen degradability characteristics were determined on the same bales. At the second part of the research a fattening trial was carried out with 30 heads Merino lambs as 3 groups (control, inoculant A, inoculant B) each containing 10 lambs. The fattening trial durated 56 days after two weeks adaptation period. The silages were 0,Foffered ad-libitum as individually with a concentrate supplementation equivalent to 2 % of individual live weights. The results indicated that, both of bacterial inoculants improved (P<0.05) fermentation characteristics of maize silages and increased aerobic stability. On the other hand both inoculants did not affect in situ rumen dry matter, organic matters degradability and fattening performance of the lambs.
Key Words: maize silage, biological silage additives, small plastic bale silage, fermentation, aerobic stability, in situ rumen degradability, lamb fattening
Giriş
Silaj fermantasyonunda kullanılan biyolojik katkı
maddelerinden olan homofermantatif laktik asit bakteri (LAB) inokulantları silajların pH, asetik asit, bütrik asit, amonyak-azotu ve etanol düzeylerini düşürüp; lactobacilli, laktik asit ve laktik:asetik asit oranını artırarak silaj fermantasyonunu geliştirmektedir (Meeske ve ark. 1993, Weinberg ve ark. 1993, Filya 2002 a,b). Söz konusu inokulantlar silajların aerobik stabilitelerini bazen artırırlarken (Seale 1986, Moran ve ark. 1996), bazen etkilememekte (Filya ve ark. 2001, Filya ve ark. 2002a)
Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü-Bursa
2 Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsü, Bandırma-Balıkesir
ve bazen de düşürmektedirler (Weinberg ve ark. 1993, Filya 2002 a,b).
Diğer yandan homofermantatif LAB inokulantları
genel olarak ruminatların performansları üzerinde az da olsa bir artış sağladığı (Harrison 1989, Bolsen ve ark. 1992, Muck 1993), bu artışın özellikle LAB inokulantlarının ruminantların kuru madde (KM) tüketimini artırmasından ileri geldiği saptanmıştır (Rooke and Kafılzadeh 1994, Flores ve ark. 1999). Ancak KM
tüketiminde ortaya çıkan bu artışın silajların sindirilebilirliğini bazen artırdığı (Kleinmans and Hooper 1999, Filya 2002 a,b) bazen ise etkilemediği (Filya ve ark. 2001, Filya ve ark. 2002b) saptanmıştır.
Bu çalışma ile, ülkemizde özellikle son birkaç yıldır silaj katkı maddesi olarak kullanılan iki farklı LAB inokulantının, ülkemiz silaj potansiyelinin % 80' inini oluşturan mısır silajının fermantasyon, aerobik stabilite ve in situ rumen parçalanabilirlik özelliklerinin saptanması
amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışma sonucunda, özellikle küçük aile işletmeleri başta olmak üzere her işletmede kolaylıkla yapılabilecek küçük plastik balya silajlarının fermantasyon dinamikleri, besleme değerleri ve kuzu besisinde kullanılabilme olanaklarının ortaya konması ile, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından gelişmekte olan ülkelerde uygulanması önerilen bir modelin ülkemiz koşullarındaki uygulamasının sonuçları
da görülmüş olacaktır.
Materyal ve Yöntem
Silaj materyali: Silaj materyali olarak TIGEM Tahirova Tarım işletmesi' nde yetiştirilen mısır (Zea mays) bitkisi kullanılmıştır.
Hayvan materyali: Silajların in situ rumen parçalanabilirlik özelliklerinin saptanmasında rumen kanülü takılı, yaklaşık 3 yaşlı, 3 baş Merinos erkek koç kullanılmıştır. Silajların kullanıldığı besi denemesinde ise yaklaşık 2.5 aylık yaşta, erken şütten kesilmiş 30 baş
Merinos erkek kuzu kullanılmıştır.
Silajların hazırlanması: Araştırmada kullanılan mısır hamur olum döneminde hasat edilmiştir. Yaklaşık 2.0 cm boyutunda parçalanan mısır materyali, yaklaşık 30 kg kapasiteli, 90x60 cm boyutlarında, 0.3 mm kalınlığında ve hava geçirmeyen plastik torbalara silolanmışlardır. Daha sonra torbaların ağızları hava almayacak şekilde PVC bant ile sıkıca kapatılmıştır. Araştırmada her grup için (kontrol, inokulant A, inokulant B) 35' er tane olmak üzere toplam 105 torba silaj yapılmıştır. Fermantasyon dönemi sonunda (90. gün) her muamele grubundan 3' er torba silaj açılarak bu silajlarda kimyasal ve mikrobiyolojik analizler yapılmıştır. Ayrıca bu silajlara 5 gün süre ile aerobik stabilite testi uygulanırken, söz konusu silajların 48 saatlik in situ rumen kuru madde (KM) ve organik maddeler (OM) parçalanabilirlikleri de saptanmıştır.
Kullanılan LAB inokulantları:
1. Inokulum A: lnoculant 1188 (Pioneer®, USA). Üretici firmanın bildirdiğine göre, Lactobacillus plantarum ve Enterococcus faecium içermektedir. Rogosa agar üzerinde sayılan mikroorganizma sayısı 3.0x101° cfu dir.
2. Inokulum B: Maize—All (Alltech, UK). Üretici firmanın bildirdiğine göre, Lactobacillus plantarum, Pediococcus acidilactici ile birlikte amilaz enzimi içermektedir (Ürünün içerdiği mikroorganizma sayısı
üretici firma tarafından bildirilmemiştir. Ancak önerilen
oranlarda kullanıldığında 1 g mısır 106 cfu g-1 bakteri içermektedir).
İnokulantların kullanım şekli:
1. grup kontrol grubu olup inokulant içermemektedir.
2. grupta, inokulant 1188 (Pioneer®, USA) kullanılmıştır. 1100kg parçalanmış materyal temiz bir alana yayılmıştır. Inokulanttan 36.3 g tartılarak üzerine 2200 ml çeşme suyu konmuş ve iyice karıştırıldıktan sonra materyal üzerine homojen bir şekilde püskürtülmüştür
3. grupta, Maize—All (Alltech, UK) kullanılmıştır. 11.0 g inokulant 1100 kg taze materyale, 2. grupta açıklandığı gibi uygulanmıştır.
'Yapılan bu inokulant uygulamaları sonucunda taze materyale 106 koloniform ünite (cfu Tl) LAB katılmıştır.
Kimyasal ve mikrobiyolojik analizler: Taze ve silolanmış mısır ile kuzu besisinde kullanılan yoğun yem karmasının ham besin maddeleri içerikleri Weende analiz yöntemi ile; silajların laktik asit, asetik asit ve bütrik asit içerikleri Lepper yöntemi ile (Akyıldız 1984), suda çözünebilir karbonhidrat (SÇK) içerikleri fenol sülfürik asit yöntemi ile (Dubois ve ark. 1956), etanol içerikleri Anonymous (1983) ile belirlenmiştir. Silajların aerobik stabilite testlerinde Ashbell ve ark. (1991) tarafından geliştirilen yöntem kullanılırken, silajlardaki görsel küflenmenin saptanmasında Filya ve ark. (2000) tarafından geliştirilen değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada taze materyal ve silajların içerdiği lactobacilli, maya, küf, enterobacteria ve clostridia populasyonları
Filya (2002a) tarafından bildirilen yöntemler ile belirlenmiştir.
Rumen parçalanabilirlik özellikleri:
Fermantasyonun son günü olan 90. günde açılan silajların 48 saatlik in situ rumen kuru madde (KM) ve organik maddeler (OM) parçalanabilirlikleri Mehrez and Orskov (1977) tarafından bildirilen naylon kese yöntemi ile saptanırken, silajların rumen parçalanabilirlik özellikleri Orskov and McDonald (1979) tarafından geliştirilen p= a + b (1-e-ct) eksponensiyel denklemine göre Neway bilgisayar programından yararlanılarak saptanmıştır.
Kuzu besisi: Araştırmada kullanılan 30 baş Merinos erkek kuzu canlı ağırlıkları birbirine yakın olacak şekilde her grupta 10 baş kuzu bulunan 3 gruba ayrılmıştır. Kuzular 2 haftalık bir alıştırma yemlemesinden sonra besiye alınmış ve besi 56 gün sürmüştür. Kuzuların bireysel olarak yemlenip, sulandığı denemede kuzular ad-libitum mısır silajı (60.0 g/kg HP; 833.0 kcal/kg ME) ve canlı ağırlıklarının % 2' si düzeyinde % 74 buğday, % 24 ayçiçeği tohumu küspesi, % 1.4 mermer tozu, % 0.5 tuz ve % 0.1 vitamin-mineral karması temeline dayalı olarak işletmede hazırlanan yoğun yem karmasını (161.9 g/kg HP; 2550.0 kcal/kg ME) tüketmişlerdir. Denemede kuzuların canlı ağırlıkları 2 haftada bir yapılan kontrol tartımları ile belirlenirken, silaj tüketimleri günlük olarak belirlenmiştir.
160 TARIM BILIMLERI DERGISI 2004, Cilt 10, Sayı 2
istatistik analizler: Araştırmadan elde edilen
verilerin istatistiki olarak değerlendirilmesinde varyans analizi, ortalamalar arasındaki farklılıkların önem seviyesinin kontrol edilmesinde ise Duncan çoklu karşılaştırma testinden yararlanılmıştır (SAS, 1988)
Bulgular ve Tartışma
Taze ve silolanmış mısırın kimyasal ve mikrobiyolojik analiz sonuçları Çizelge 1 ve 2' de verilmiştir.
Çizelge 1' de de görüldüğü gibi 90 gün sonunda açılan silajlarda kullanılan her iki LAB inokulantı da bütrik asit içeriklerini önemli düzeyde düşürürken (P<0.05), SÇK ve laktik asit içeriklerini önemli düzeyde artırmıştır (P<0.05). Diğer yandan Çizelge 2' de de görüldüğü gibi açılan tüm mısır silajları başlangıç materyalinın içerdiğinden daha az düzeyde mikrobiyal populasyon
içerirken, inokulant kullanılan silajların lactobacilli içerikleri kontrol grubu silajlarınınkinden önemli düzeyde yüksek bulunurken(P<0.05), enterobacteria ve clostridia içerikleri ise önemli düzeyde düşük bulunmuştur (P<0.05). Ancak inokulantların silajların maya ve küf içerikleri üzerindeki etkileri önemsiz düzeyde bulunmuştur (P>0.05).
Silajların 5 günlük aerobik stabilite testlerine ilişkin bulgular Çizelge 3' de verilmiştir.
Araştırmada kullanılan her iki LAB inokulantı da hava ile temas ettiği bu 5 günlük süre içerisinde mısır silajlarının pH, CO2 ve küf içeriklerini etkilemezken, maya içeriklerini önemli düzeyde düşürmüştür (P<0.05; Çizelge 3).
Silajların 48 saatlik inkubasyon sonucundaki in situ rumen KM ve OM parçalanabilirlikleri ile araştırmada yapılan kuzu besisine ilişkin bulgular Çizelge 4 ve 5' te verilmiştir.
Çizelge 1. Mısır silajlarının kimyasal analiz sonuçları (x ± S x )
Uygulama pH KM SÇK NH3-N HP HK LA AA BA Etanol Taze mısır silajı 5.8±0.20 34.0±2.56 6.0±1.16 0 6.0±0.67 6.3±0.13 0 0 0 0 Kontrol 3.7±0.13 a 35.7±3.15 0.8±0.03b 2.6±0.03a 6.0±0.04 6.5±0.10 a 3.3±0.55 b .0±0 a 3.0±0.08 a 0.3±0 a İA 3.5±0.11 a 35.9±3.60 a 3.9±0.31 a 0.2±0b 6.0±0.10 a 6.4±0.11 a 7.6±0.84 a 1.1±0 a 0.2±0 b 0.6±0 a İB 3.5±0.14 a 35.2±2.93 a 3.5±0.46 a 0.4±0b 6.0±0.07 a 6.4±0.17 6.9±0.95 a 1.0±0 a 0.4±0.02 b 0.6±0 a KM, kuru madde; SÇK, suda çözünebilir karbonhidrat; NH3-N, amonyak azotu; HP, ham protein; HK, ham kül; LA, laktik asit; AA, asetik asit; BA, bütrik asit; IA, inokulant A; 1B, inokulant B.
KM ve pH dışındaki tüm özelliklere ait•analiz sonuçları KM' de % olarak verilmiştir:
'-bAynı sütunda mısır silajları için farklı harf taşıyan ortalamalar arasındaki farklılıklar önemlidir (P<0.05).
Çizelge 2. Mısır silajlarının mikrobiyolojik analiz sonuçları (x ± S x ; log cfu g -1 KM)
Uygulama Lactobacilli Maya Küf Enterobacteria Clostridia Taze
mısır silajı
6.5±0.41 6.8±0.54 7.1±0.39 4.2±0.35 0
Kontrol 7.1±0.58a 4.7±0.43 a 4.0±0.26 a 3.1 ±0 .26a 2.7±0.55a
İA 8.4±0.55 b 4.9±0.50 a 3.7±0.21 a 0.6±0.13b Ob
İB 8.2±0.67 b 5.0±0.35 3.5±0.33 a 0.4±0.17b 0.2±0.11 b Log cfu, logaritma koloniform ünite; KM, kuru madde.
"Aynı sütundaki mısır silajları için farklı harf taşıyan ortalamalar arasındaki farklılıklar önemlidir (P<0.05).
Çizelge 3. Mısır silajlarının aerobik stabilite test sonuçları
Uygulama pH CO2 Maya* Küf' Görsel
küflenme*"
Kontrol 4.0±0.26 4.4±1.77 4.9t1.13a 8.4±3.37 1
İA 3.7±0.33 a 4.0±1.60 a 1.5±0.40b 7.2±1.95 a 1
İB 3.8±0.35 a 5.1±2.48 a 1.8±0.34b 8.0±2.63 a 1 CO2, karbondioksit (g kg -° KM); IA, inokulant A; IB, inokulant B.
*Maya ve küf, log cfu g . KM olarak verilmiştir.
""Silajların küflenme durumlarının görsel olarak 1' den 5' e kadar olan sayılarla değerlendirilmesidir. 1: hiç küf içermeyen bir silaj, 2: noktalar halinde çok çok az düzeyde küf içeren bir silaj; 3: noktalar halinde yüzeye yayılmış bir şekilde küf içeren bir silaj, 4: yüzeyi kısmen küf ile kaplı, bölge bölge küflenmiş yüzeyleri olan bir silaj, 5: yüzeyi tamamen küf ile kaplı, ağır bir kokuya sahip ve partikülleri birbirine yapışmış bir silaj. Bu değerlendirmeler üç kişi tarafından yapılmakta ve daha sonra üçünün ortalaması alınmaktadır.
Çizelge 4. Mısır silajlarının in situ rumen parçalanabilirlik özellikleri (x t S x ; %)
Uygulama KM parçalanabilirliği OM parçalanabilirliği
Kontrol 56.9t4.83 e 60.6±6.77 e
İA 57.8±5.41 a 62.5±5.58 a
İB 58.4±5.00 8 61.7±7.24 e
KM, kuru madde; OM, organik maddeler; İA, inokulant A; İB, inokulant B.
a-bAynı sütunda farklı harfler ile gösterilen ortalamalar arasındaki farklılıklar önemlidir (P<0.05).
Çizelge 5. Kuzuların besi performanslarına ilişkin özellikler (x ± S x )
Özellikler Kontrol İA İB
Besi başlangıcı CA, kg 25.78t0.579 8 25.73±0.648e 25.87±0.485 Besi sonu CA, kg 35.00t0.710 8 35.44±0.860 8 34.88±0.683 Besi süresince TCAA, kg 9.22±0.778° 9.71±0.650 ° 9.01±0.710 8 Besi süresince GOCAA, g 164.6±15.43° 173.4±17.81 160.9±22.94 Besi süresince günlük ort. silaj KMT, g 1159.1t105.23 8 1137.2±117.45 1133.2±112.24
Yemden yararlanma 7.04±0.280° 6.56±0.197 7.04±0.330e
İA, inokulant A; IB, inokulant B; CA, canlı ağırlık; TCAA, toplam canlı ağırlık artışı; GOCAA, günlük ortalama canlı ağırlık artışı; KMT, kuru madde tüketimi.
"Aynı satırda farklı harfler ile gösterilen ortalamalar arasındaki farklılıklar önemlidir (P<0.05).
Çizelge 4 ve 5' de de görüldüğü gibi araştırmada kullanılan her iki LAB inokulantının da mısır silajlarının KM ve OM parçalanabilirlikleri ile kuzuların besi performansı
üzerindeki etkileri önemsiz bulunmuştur (P>0.05).
Araştırmada kontrol grubu dahil olmak üzere yapılan tüm silajlar oldukça iyi fermente olmuşlardır. Kullanılan her iki LAB inokulantı da silajların kimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerini olumlu yönde etkileyerek, silaj fermantasyonunu geliştirmişlerdir. Mısırın yeterli düzeyde fermente olabilir substrat içermesine bağlı olarak, LAB' nin SÇK' ı fermente etmesi sonucu, LAB inokulantı kullanılan silajlarda temel fermantasyon ürünü laktik asit olmuştur (P<0.05; Çizelge 1). İnokulant kullanılan gruplarda üretilen laktik asit kontrol grubuna göre daha az SÇK kullanarak üretilmiş ve fermantasyon sonucunda bu silajlardaki SÇK miktarı kontrol grubundan daha yüksek düzeyde olmuştur. (P<0.05; Çizelge 1). Diğer yandan LAB inokulantı
kullanılan silajların lactobacilli içerikleri arttığı için (P<0.05; Çizelge 2), bu silajlardaki laktik asit üretimi de fazla olmuş
ve silaj pH' ları da düşmüştür. Her iki LAB inokulantı da silajların enterobacteria ve clostridia içeriğini düşürmüştür (P<0.05). Dolayısıyla LAB' nin dominant mikroflora olduğu silaj ortamında laktik asit haricindeki asetik asit, bütrik asit ve etanol gibi fermantasyon ürünlerinin oluşması da engellenmiştir (Çizelge 1). Araştırmada kullanılan her iki LAB inokulantı da silajlardaki protein parçalanmasmı
azaltarak bu silajlardaki amonyak-azotu düzeyini düşürmüştür (P<0.05; Çizelge 1).
Silajların kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri ile-ilgili olarak araştırmadan elde edilen bulgular, benzer konularda yapılan araştırma bulguları ile uyumludur (Meeske ve ark., 1993; Weinberg ve ark. 1993, Filya 2002 a,b).
Araştırma sonucunda tüm silajlar aerobik olarak stabil bulunmuşlardır. Her iki LAB inokulantı da silajlardaki
CO2 üretimini ve küf populasyonunu etkilemezken, maya populasyonunu azaltmıştır(P<0.05; Çizelge 3). Maya populasyonunun azalması sonucu, ortamdaki laktatlar mayalar tarafından kullanılıp CO2 üretilmemiş ve bu nedenle silajlar aerobik olarak stabil kalmışlardır. Nitekim Filya (2002 a,b), bu dönemde silajlardaki mayaların silaj ortamındaki laktatları tüketerek CO2 ürettiklerini ve bunun sonucunda da silajların aerobik stabilitelerini düşürdüğünü bildirmiştir.
Silajların aerobik stabiliteleri ile ilgili olarak araştırmadan elde edilen bulgular, benzer konularda yapılan araştırma bulguları ile uyumludur (Weinberg ve ark. 1993, Filya ve ark. 2001, Filya ve ark. 2002a).
Diğer yandan araştırmada kullanılan LAB inokulantlarının mısır silajlarının in situ rumen KM ve OM parçalanabilirlikleri ile kuzuların besi performansları
üzerinde herhangi bir etkisi olmamıştır (Çizelge 4 ve 5). Her iki LAB inokulantı da silajların KM ve OM parçalanabilirliklerini bir miktar artırmış ancak bu artışlar istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Nitekim silajların KM ve OM parçalanabilirliklerindeki bu önemsiz düzeydeki artışlar kuzuların besi performansları üzerinde etkili olmamışlardır.
Silajların in situ rumen KM ve OM parçalanabilirlikleri ile kuzuların besi performansları ile ilgili olarak araştırmadan elde edilen bulgular Filya ve ark. (2001) ile Filya ve ark. (2002b) tarafından yapılan araştırma sonuçları ile uyumludur.
Sonuç
Araştırmada kullanılan her iki LAB inokulantı da mısır silajlarının kimyasal ve mikrobiyolojik yönlerini olumlu yönde etkilerlerken, rumen KM ve OM
162 TARIM BILIMLERI DERGISI 2004, Cilt 10, Sayı 2
parçalanabilirlikleri ile kuzuların besi performanslarını
etkilememişlerdir. Bununla birlikte FAO tarafından gelişmekte olan ülkeler için önerilen küçük plastik balya silajlarının ülkemizdeki başta küçük işletmeler olmak üzere yetiştiriciler tarafından rahatlıkla kullanılabileceği ve kuzu besisinde de başarılı sonuçlar alınabileceği görülmüştür.
Araştırmada yapılan kuzu besisinde temel olarak
ad-libitum düzeyde mısır silajı kullanılmasına ve kuzuların
ağırlıklı olarak bir kaba yemle beslenmelerine rağmen oldukça iyi performans gösterdikleri söylenebilir. Kaldı ki bunun ekonomik önemi de tartışılmaz bir konudur.
Kaynaklar
Akyıldız, A. R. 1984. Yemler Bilgisi Laboratuvar Klavuzu. Ankara Üniv. Ziraat Fak. No. 895, Ankara.
Anonymous, 1983. Gıda Maddeleri Muayene ve Analiz Yöntemleri. T.O.K.B. Gıda Işleri Genel Müdürlüğü. No. 65, Ankara.
Ashbell, G., Z. G. Weinberg, A. Azrieli, Y. Hen and B. Horev, 1991. A simple system to study the aerobic deterioration of silages. Canadian Agric. Eng., 33, 391-393.
Bolsen, K. K., R. N. Sonan, B. Dalke, R. Pope, J. G. Riley and A. Laytimi, 1992. Evaluation of inoculant and NPN silage additives: A summary of 26 trials and 65 farm scale silages. In: Kansas Agric. Exp. Sta. Rpt. of Prog. 651. Kansas State University, Manhattan, 101-102.
Dubois, M., K. A. Giles, J. K. Hamilton, P. A. Rebes and F. Smith, 1956. Colorimetric method for determination of sugars and related substances. Anal. Chem., 28, 350-356.
Filya, I., G. Ashbell, Y. Hen and Z. G. Weinberg, 2000. The effect of bacterial inoculants on the fermentation and aerobic stability of whole crop wheat silage. Anim. Feed Sci. Technol., 88:39-46.
Filya, I., H. Hanoglu, E. Sucu and A. Karabulut, 2002a. Ensiling maize with biological additives in large containers for ruminats. In: Proc. XIII' Int. Silage Conference, Scotland, UK,. 194-196
Filya, I., A. Karabulut and E. Sucu, 2002b. The effects of
Lactobacillus plantarum and Lactobacillus buchneri on the
fermentation, aerobic stability, and ruminal degradability of maize silage in warm climate. In: Proc. XIII Int. Silage Conference, Scotland, UK, 192-194.
Filya, İ. 2002a. Laktik asit bakteri inokulantlarının mısır ve sorgum silajlarının fermantasyon, aerobik stabilite ve in situ rumen parçalanabilirlik özellikleri üzerine etkileri. Turk J. Vet. Anim Sci., 26, 815-823.
Filya, I. 2002b. Laktik asit ve laktik asit+enzim karışımı silaj inokulantlarının mısır silajı üzerine etkileri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 26, 679-687.
Filya, I., A. Karabulut, H. Kalkan ve E. Sucu, 2001. Bakteriyal inokulantların sorgum silajlarının fermantasyon, aerobik stabilite ve rumen parçalanabilirlik özellikleri üzerine etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Derg., 7 (2) 112- 119.
Flores, G., J. Castro, A. G. Arraez, A. Amil, T. Brea and M. G. Warleta, 1999. Effect of a bacterial additive on silage fermentation, digestibility, ruminal degradability, intake and performance of lactating dairy cattle in Galicia (NW Spain). In: Proc. 12th International Silage Conference. Uppsala, Sweden, 181-182.
Harrison, J. H. 1989. Use of silage additive and their effect on animal productivity. In: Proc. of the Pacific Northwest Animal Nutrition Conference. Boise, ldaho, 27-35.
Kleinmans, J. and P. Hooper, 1999. The effect of a commercial silage inoculant (Pioneer® brand 1188) on animal performance. In: Proc. 12th International Silage Conference. Uppsala, Sweden, 319-320.
Meeske, R., G. Ashbell, Z. G. Weinberg and T. Kipnis, 1993. Ensiling forage sorghum at two stages of maturity with the addition of lactic acid bacterial inoculants. Anim. Feed Sci. Technol., 43, 165-175.
Mehrez, A. Z. and E. R. Orskov, 1977. A study of the artificial fibre bag technique for determining the digestibility of feeds in the rumen. J. Agric. Sci., 88, 645-650.
Moran, J., Z. G. Weinberg, G. Ashbell, Y. Hen and T. R. Owen, 1996. The effect of a bacterial inoculant on the fermentation and aerobic stability of whole crop wheat silage. In: Proc. 11 th International Silage Conference. Aberystwyth, Wales, 164-165.
Muck, R. E. 1993. The role of silage additives in making high quality silage. In: Proc. Nat. Silage Prod. Conf. NRAES-67, Ithaca, New York, 106-116.
f2Irskov, E. R. and I. McDonald, 1979. The estimation of protein degradability in the rumen from incubation measurements weighed according to rate of passage. J. Agric. Sci., 92, 499-503.
Rooke, J. A. and F. Kafilzadeh, 1994. The effect upon fermentation and nutritive value of silages produced after treatment by three different inoculants of lactic acid bacteria applied alone or in combination. Grass Forage Sci., 49, 324-333.
SAS. 1988. Statistical Analysis System®. User's Guide: Statistics, Version 6 Edition. SAS Inst. Inc. Cary, NC.
Seale, D. R. 1986. Bacterial inoculants as silage additives. J. Appl. Bacteriol., 61, 9-26.
Weinberg, Z. G., G. Ashbell, Y. Hen and A. Azrieli, 1993. The effect of applying lactic acid bacteria ensiling on the aerobic stability of silages. J. Appl. Bacteriol., 75, 512-518.
İletişim adresi:
Ismail FİLYA
Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü Görükle-Bursa E-Mail: ifilya@hotmail.com
