1. ÜNİTE
1. ÜNİTE KAZANIMLARI
GÜNEŞ, DÜNYA VE AY 1.1. Güneş’in Yapısı ve Özellikleri 1.1.1. Güneş’in özelliklerini açıklar. 1.1.2. Güneş’in büyüklüğünü Dünya’nın büyüklüğüyle karşılaştıracak şekilde model hazırlar. 1.2. Ay’ın Yapısı ve Özellikleri 1.2.1. Ay’ın özelliklerini açıklar. 1.2.2. Ay’da canlıların yaşayabileceğine yönelik ürettiği fikirleri tartışır. 1.3. Ay’ın Hareketleri ve Evreleri 1.3.1. Ay’ın dönme ve dolanma hareketlerini açıklar. 1.3.2. Ay’ın evreleri ile Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma hareketi arasındaki ilişkiyi açıklar. 1.4. Güneş, Dünya ve Ay 1.4.1. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini temsil eden bir model hazırlar.Etkinlik
1
Aşağıda Güneş, kendisiyle ilgili bilgiler vermektedir. Güneş’in verdiği bilgileri incele-yerek, doğru olanlara “✓”, yanlış olanlara “✗” işareti koyunuz.Etkinlik
2
Aşağıdaki kutucuklarda verilen ifadelerden doğru olanlara ait yolları sarıya boyayarak güneş ışınlarının Dünya’ya ulaşmasını sağlayınız.İçi dışı bir yapıya sahibim.
Sıcak gazlardan oluşurum. Yıldız olduğum için köşeli yapıdayım. Göründüğümden çok daha büyüğüm. Dünya gibi kendi eksenim etrafımda dönerim.
Dünya’nın ısı ve ışık kaynağıyım.
Güneş’in Yapısı ve Özellikleri
ATÖLYE BİLGİSİ
●Güneş, çeşitli gazlardan oluşan ve Dünya’mız için ısı ve ışık saçan bir yıldız-dır.
● Güneş’in şekli küreye benzer ve dıştan içe doğru farklı katmanlardan oluşur.
● Güneş’in sıcaklığı merkezindeki katmanlara doğru inildikçe artar.
● Güneş de Dünya gibi kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar.
● Güneş’in çapı Dünya’nın çapının yaklaşık 109 katıdır. Ancak Dünya’dan çok uzakta (149600000 km) bulunduğu için küçükmüş gibi görünür. ● Cisimler gözlemciden uzaklaştıkça daha küçük görünürler. Diğer yıldızların Güneş’ten daha küçük görün-mesinin nedeni, Dünya’ya uzaklıklarının fazla olmasıdır. Güneş, ışık ve ısı yayan bir yıldızdır. Güneş, Dünya etra- fında dönme hareke-ti yapar. Güneş’te Dünya’daki gibi katmanlar bulunmaz. Güneş diğer yıldızlardan daha büyüktür. Güneş, Dünya’dan daha büyüktür. Güneş, sıcak gazlardan oluşan bir gök cismidir. Güneş, kendi etrafında dönme hareketi yapar. Güneş yıldızlardan farklı bir gök cismidir.
Etkinlik 4
Bir öğrenci hayal gücünü kullanarak bir bilim kurgu öykü yazıyor.Bu öyküde bulabildiğiniz bilimsel hataları sıralayınız.
Etkinlik
3
Tunç, Zehra ve Ahmet manzara resimleri yapmışlardır.Güneş’i bilimsel olarak en uygun çizen öğrencinin yanındaki kutucuğu işaretleyiniz.
GÜNEŞ’E SEYAHAT Yıl 2315... Bir grup bilim insanı Güneş’in müthiş sıcaklığına dayanıklı bir uzay gemisi yapmayı başarmış-lardır. İlk seyahatlerine çıkarlar. Güneş bir yıldız olduğu için yıldız şeklindedir. Yıldızın bir koluna inerler. Uzay gemisi Güneş’in merkezine doğru yol almaya başlar. Güneş’in merkezine indikçe sıcaklık azaldığı için bilim insanlarının işleri kolaylaşmaktadır. Merkeze inerken geçtikleri her yerden örnekler alıp inceler-ler. Güneş katmanlardan oluşmadığı için inceleme sonuçları hep birbirinin aynısı çıkmıştır. Bilim insanları Güneş’e seyahat etmiş ilk kişiler olmanın verdiği gurur ile Dünya’ya geri dönerken arkalarında hiç dönme-den uzayda duran Güneş parıl parıl parlamaktadır.
Bulduğum bilimsel hatalar:
1..... 2..... 3..... 4..... 5. .... 6..... 7.....
Etkinlik
5
Gizem Öğretmen, öğrencilerinden derse gelirken yanlarında şeftali getirmelerini istemiştir. Öğrencilerinden Güneş’in şek-li ile şeftalinin şekli arasında ilişki kurmalarını isteyen Gizem Öğretmen, daha sonra şeftalilerin ortadan ikiye bölünmesini istemiştir.Yukarıdaki paragrafta Gizem Öğretmen’in, öğrencileriyle işlediği dersten bir kesit anlatılmıştır. Paragrafa göre aşa-ğıda verilen soruları yanıtlayınız.
● Öğrenciler Güneş’in şekli ile şeftalinin şekli arasında nasıl bir ilişki kurmuş olabilir? ... ... ... ● Gizem Öğretmen, öğrencilerinden şeftaliyi ortadan ikiye bölmelerini isteyerek Güneş’in hangi özelliğini anlat-mayı planlamış olabilir? ... ... ...
Etkinlik
6
Aşağıda verilen cümleleri kutucuklarda verilen sözcüklerle tamamlayınız.1. Güneş, Dünya’mızın ……...…….…. şeklindeki ısı ve ışık kaynağıdır. 2. Güneş, Dünya’mıza diğer yıldızlardan daha ……...…….…. mesafede bulunur. 3. Güneş’te de Dünya’daki gibi farklı ……...…….…. bulunur. 4. Gökyüzündeki yıldızlar ……...…….…. olduğu için Güneş’ten daha küçük görünürler. 5. Güneş kendi etrafında ……...…….…. hareketi yapar. 6. Güneş, Dünya’mıza göre daha ……...…….…. boyuttadır.
Etkinlik
8
Yanda Güneş ve Dünya’nın uzay teles-kobu ile çekilmiş fotoğrafı görülmektedir. Fotoğrafta Dünya Güneş’ten daha büyük görünmektedir.Güneş ve Dünya’nın uzay teleskobu-na uzaklığından yola çıkarak Güneş ve Dünya’nın büyüklüklerini karşılaştırı-nız. ... ... ... ... ...
Etkinlik 9
Güneş’in yapısı ve özelliklerini anlatan Meliha Öğretmen, öğrencilerine bir sonraki derste Güneş ve Dünya’nın büyüklüklerini karşılaştıracakları bir model hazırlayacaklarını söylemiş ve bunun için malzeme getirmeleri gerektiğini belirtmiştir.Derste yapacakları model için Meliha Öğretmen’in istediği malzemeleri hazırlayan Arda, aşağıdaki malzemelerden hangilerini seçmelidir? “✓” işareti koyarak belirtiniz.
Etkinlik
7
Yıldızlı bir gecede gökyüzünü gözlemleyen Zeliha, birbir-leriyle neredeyse aynı büyüklükte olan yıldızların resmini yandaki gibi çiziyor.
Buna göre Zeliha’nın izlediği yıldızların Dünya’ya olan uzaklıklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız.
(Yıl-dızlar küresel yapıya sahiptir.) Kızgın yıldız Şaşkın yıldız Mutlu Yıldız Üzgün yıldız ... ... ... ... ... ...
1. Şekildeki binanın her katında Güneş’e ait bir özellik verilmiştir. 4. kat: Şekli küreseldir. 3. kat: Gazlardan oluşur. 2. kat:
Dönme hareketi yapar. 1. kat:
Dünyadan küçüktür.
Hangi kattaki bilgi yanlış verilmiştir?
A) 1. kat B) 2. kat
C) 3. kat D) 4. kat
2. Güneş ile Dünya arasındaki mesafe yaklaşık 149.600.000 km olmasına rağmen, Güneş’in Dünya’dan görülebilmesinin asıl sebebi aşa-ğıdakilerden hangisidir? A) Çok büyük olması. B) Küresel olması. C) Gaz bulutundan oluşması. D) Çok büyük ve ışık yayan bir cisim olması. 3.
Şekildeki resmi tahtaya yansıtan fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerine Güneş’in temel özel-likleri ile ilgili hangi özelliği vurgulamak iste-miştir? A) Güneş bir yıldızdır. B) Güneş gaz bulutlarından oluşur. C) Güneş de Dünya gibi katmanlardan oluşur. D) Güneş dönme hareketi yapar. 4. Fen bilimleri öğretmeni aşağıdaki bilmeceyi öğ-rencilerine soruyor.
Küreye benzer şeklim, Dünyaya ışık veririm, Gazlardan oluşur,
Kendi etrafımda dönerim. Haydi, bilin ben kimim?
Hangi öğrencinin cevabı doğrudur? A) Alperen: Güneş
B) Aybüke: Dünya
C) Simay: Ay
D) Gökçe: Mars
5. Fen bilimleri öğretmeni öğrencilerine “Güneş’in
zararlı ışınlarından korunmak için neler yapmalı-yız?” şeklinde bir soru soruyor.
Öğrencilerinden;
Aslı: Gündüz dışarıya çıkmama-lıyız. Özge: Güneş kremi kullanmalıyız. Önder: Çıplak gözle güneşe bak-mamalıyız. Anıl: Güneş gözlüğü takmalıyız. şeklinde cevaplar alıyor.
Buna göre hangi öğrencinin cevabı yanlıştır?
A) Anıl B) Aslı
C) Özge D) Önder
8. Masanın üstüne basketbol topu, raket, kalem ve tepsi koyan fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerine Güneş’in şeklinin hangi cisme benzediğini sor-muştur.
Öğretmenin sorduğu soruya, aşağıdaki öğ-rencilerden hangisi doğru cevap vermiştir? A) Ömer: Basketbol topu B) Esra: Raket C) Nurcan: Kalem D) Canberk: Tepsi 9. Fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerden Güneş’in özellikleri ile ilgili bir şiir yazmalarını istemiştir.
Hangi öğrencinin yazdığı şiirde Güneş’le ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
A) Katman katman yapım Sıcak gazdan ışık saçarım Benim adım Güneştir. B) Şeklim küredir Taş gibidir içim Sizleri ısıtan bir yıldızım Olduğum yerde dururum. C) Dünyadan büyüğüm Uzaklarda olduğuma bakma Geceyi gündüz edenim Aslında çok büyüğüm Sizi ısıtan benim D) Her şey döner ben dönerim Katmanlardan oluşurum Gazlardan oluşan küreyim. 6. Gök cisimlerini olduğundan çok daha küçük
gö-rürüz. Bunun sebebi uzaktaki nesnelerin gerçek boyutlarından daha küçükmüş gibi algılanması-dır. Bir gözlemci gözlediği cisme ne kadar uzak ise cismi o kadar küçük görür.
İki gök cisminin gerçek büyüklükleri ile ilgili çizi-len grafik aşağıda verilmiştir.
I. II. Büyüklük
Gök Cisimleri
I. gök cisminin Dünya’ya olan uzaklığını II. gök cisminden daha fazla olduğu bilindiğine göre gök cisimlerinin Dünya’dan gözüken bü-yüklükleri ile ilgili,
I. gök cismi II. gök cismi I
II
III
çizilen görsellerden hangisi doğru olabilir? A) I ve II. B) I ve III.
C) II ve III. D) I, II ve III.
7. Ayşe’nin Güneş’in özellikleri ile ilgili sorulara verdiği cevaplar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Güneş’in Özelliği Verdiği Cevap
1. Dünya’ya en yakın yıldızdır. Yanlış
2. Küresel şekillidir. Doğru
3. Işık ve ısı kaynağıdır. Doğru
4. Dünya’ya uzak olduğundan
daha küçük görünür. Yanlış
Yukarıdaki tabloda Ayşe hangilerinin cevapla-rını doğru olarak işaretlemiştir?
10. Damla Güneş’e seyahat edilebilmesi için hangi
problemlerin aşılması gerektiği ile ilgili fen projesi hazırlamaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi Damla’nın projesin-deki aşılması gereken problemlerden biri de-ğildir? A) Güneş’in çok sıcak olması B) Güneş’in çok uzak olması C) Uzay araçlarının gerekenden yavaş olması D) Güneş’in çok büyük olması 11. Alperen Güneş’e bakarken gözlük takmıştır.
Alperen’in Güneş’e bakarken gözlük kullan-masının sebebi aşağıdakilerden hangisi ola-bilir?
A) Güneş’i daha yakından görmek için. B) Güneş’in zararlı ışınlarından korumak için. C) Güneş’in katmanlarını görmek için.
D) Güneş’in sıcaklığından derimizi korunmak
için.
12. Aşağıdaki öğrenciler, Güneş, Dünya ve Ay’ın
bazı özelliklerini söylemişlerdir.
Alperen: Şeklim küreye benzer. Dünya ve Ay’dan çok büyüğüm.
Simay: Şeklim küreye benzer. Gü-neş’ten küçük Ay’dan daha büyü-ğüm.
Metehan: Dünya’ya en yakın gök cismiyimdir.
Buna göre öğrencilerin bahsettiği gök cisim-leri aşağıdakilerden hangisinde doğru şekilde verilmiştir?
A)
Alperen Metehan Simay
Güneş Ay Dünya Ay Güneş Dünya Dünya Güneş Ay Güneş Dünya Ay B) C) D)
13. “Güneş bir yıldız olmasına rağmen, Dünya’dan
bakıldığında diğer yıldızlara oranla çok daha bü-yük görünür.”
Buna göre yukarıda verilen bilgi ile ilgili yapı-lan yorumlardan hangisi doğrudur?
A) Güneş yıldızlardan büyük olmadığı için verilen bilgi yanlıştır. B) Sadece Güneş ışık kaynağı olduğundan veri-len bilgi doğrudur. C) Güneş yıldızlardan daha uzak olduğu için bilgi yanlıştır. D) Güneş yıldızlardan daha yakın olduğu için bilgi doğrudur. 14. Teleskopla gündüz gözlem yapmak isteyen Aley-na, teleskobu ayarlamaya çalışıyor. Teleskobu Güneş’e döndürdüğünde, birden gömleğe Gü-neş ışınları gelip, gömleğin bir bölümünü yakı-yor.
Buna göre sadece bu olayla ilgili Aleyna aşa-ğıdakilerden hangisine ulaşabilir?
A) Güneş bir yıldızdır. B) Güneş, Dünya’ya çok yakındadır. C) Güneş’e bakmak tehlikelidir. D) Güneş’e teleskopla bakılmalıdır. 15. I. II. III.
Öğrencilerine sırasıyla Güneş, Dünya ve Ay’ın büyüklüklerini görsel olarak göstermek isteyen fen bilimleri öğretmeni, yukarıdaki ci-simleri hangi sırayla seçmelidir?
A) I, II, III B) II, III, I C) III, I, II D) I, III, II
16. Güneş’in üzerinde diğer yerlere göre daha soğuk olan bölgeler Güneş lekeleri olarak adlandırılır ve bu lekeler yüzlerce yıldır gözlenmektedir.Ünlü astronom Galileo’ nun 1613 yılı Haziran ayında yaptığı gözlemlere ait aşa-ğıdaki görsellerde görüldüğü gibi lekeler her gün aynı yöne doğru biraz yer değiştirmektedir.
Güneş lekeleri
5 Haziran 6 Haziran 7 Haziran 8 Haziran
Galileo'nun yaptığı gözleme ait çizimlerden yola çıkarak;
I. Güneşin şeklinin küresel olduğu II. Güneşin kendi etrafında döndüğü
III. Güneşin içerisinde hidrojen gazının bulunduğu
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) I,II ve III
17. Güneş gündüzleri görülebilen bir yıldızdır. Güneş kendi etrafında saat yönünde döner. D Y Güneş 'ten büyük yıldızlarda vardır. D Y D Y 1. Çıkış 2. Çıkış 3. Çıkış 4. Çıkış
Yukarıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçta doğru çıkışa ulaşmak için
"Güneş de Dünya gibi katman-lardan oluşur" ifadesi hangi çıkıştan önceki kutucuğa yerleştirilmelidir?
A) 1.Çıkış B) 2. Çıkış C) 3. Çıkış D) 4. Çıkış
18. Güneş'in çapının Dünya'nın çapının yaklaşık 109 katı olduğunu bilen
Zehra Güneş'in büyüklüğünü Dünya'nın büyüklüğü ile karşılaştıracağı bir model yapacaktır.
Modelinde Dünya ola-rak çapı 1 cm olan cam bilye kullanan Zehra aşağıda çapları verilen
balonlardan hangisini kullanırsa yapacağı model amacına uygun olur? A) 1cm B) 54,5 cm C) 109 cm D) 218 cm ? Güneş 1 cm Dünya TEST NO : 11456 Öğrenci No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D A B C D
Etkinlik
1
Tuana, Beril ve Zeynep bilim uygulamaları dersinde öğretmenlerinin rehberliğinde Ay modeli yapacaklardır. ● Resimde öğretmenin sorduğu soruya öğren-cilerin verdiği cevaplar görülmektedir. Hangi öğrenci, öğretmenin sorduğu soruya en doğ- ru cevabı vermiştir? Nedeniyle birlikte yazı-nız. ... ... ... ... ... Ay modelini gerçeğe yakın biçimde yapmak için neler yapmalıyız? Tuana: Oyun hamurunu küre şekline getir- meli ve üzerine iğne ile küçük oyuklar aç-malıyız.Zeynep: Ay Dünya’dan ba-kıldığında daire şeklindey-miş gibi görünür, ama ger-çekte küre şeklindedir.
Beril:Oyun hamurunu daire şekline getirmeliyiz.
Ay’ın Yapısı ve Özellikleri
ATÖLYE BİLGİSİ
● Ay, Dünya’ya en yakın gök cismidir.● Gezegenlerin etrafında dolanma hareketi yapan gök cisimlerine uydu denir. Ay, mavi gezegenimiz Dünya’nın uydusudur.
● Ay’ın büyüklüğü Dünya’nın büyüklüğünden azdır. Dünya’nın çapı Ay’ın çapının yakla-şık 4 katıdır.
● Ay da Güneş gibi küre şeklindedir.
● Uzayda bulunan küçük boyutlardaki taş ve kaya parçalarına meteor denir. Meteorlar Ay üzerine düşerek, Ay yüzeyinde krater adı verilen derin çukurlar oluşturur. Ay yüzeyinde çok sayıda krater bulunur.
● Dünya’nın etrafını saran hava tabakasına atmosfer denir. Dünya üzerine düşen meteorlar atmosfere girdiklerinde sürtünme nedeniyle parçalanarak ufalırlar. Bu nedenle Dünya üzerinde Ay’daki kadar fazla çukurluk yoktur. ● Ay üzerinde krater sayısının fazla olmasının nedeni Ay’ın atmosferinin çok ince olmasıdır. ● Ay’da atmosfer yok denecek kadar azdır. Hava olayları görülmez. Ay’da yaşam yoktur. Ancak yakın zamanda Ay üzerinde su bulunması Ay’da yaşam olup olmadığı ile ilgili yapılan bilimsel araş-tırmaları hızlandırmıştır. ● Ay bir ışık kaynağı değildir, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Krater
Etkinlik
2
Feridun pergeli cetvel üzerinde şekildeki konuma getirerek bir Dünya çizimi yapıyor. ● Feridun Ay çizimi yapmak için kalem ucunu cetvel üzerinde hangi noktaya getirmelidir? ... ● Cevabınızın sebebini açıklayınız? ... ... ...Yukarıda bir boşluk doldurma etkinliğinin cevabı verilmiştir. Bu cevabın sorusu olabilecek cümleleri ba-şındaki kutucukları işaretleyerek gösteriniz.
Etkinlik 3
Güneş Ay’dan çok uzakta olduğu için boyutları ... gibi görünür. Ay, Dünya ile ...boyutlardadır. Gök cisimlerinin şekillerini küresel olarak tanımlarsak Ay ve Dünya’nın şekline ... diyebiliriz. Güneş ve Ay’ın Dünya’ya uzaklıkları ...dır. ...aynı ...Etkinlik
4
Güneş, Dünya ve Ay’ın büyüklüklerini karşılaştırmak için model hazırlayan İsa, mode-linde karpuz, ceviz ve domates kullanmıştır.Etkinlik
5
Resimde Ay yüzeyindeki astronot, uzay roketindeki astronotun sorduğu soruya doğru cevap verirse uzay roketine binebilecektir.Ay yüzeyindeki astronotun sorulara verdiği cevaplara göre gideceği yol tablodaki gi-bidir.
ceviz karpuz domates
Dünya Güneş Ay
Ceviz Karpuz Domates
Modelini hazırlarken kullandığı malzemeleri tablodaki gibi eşleyen İsa, modelinin bir bölümünde hata yapmıştır.
İsa’nın hazırladığı Dünya, Güneş ve Ay modelinde yaptığı hata nedir? İsa’nın hatasını düzeltmesi için ne yapması gerekir? Açıklayınız.
... ... ...
Ay yüzeyindeki astronot soruya doğru ce-vap verip rokete binebildiğine göre, uzay gemisindeki astronotun sorduğu soru ne olabilir? Yazınız. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1 2 3 4 5
küçük krater küre uydu atmosfer
1 2 3
4
Etkinlik
6
Ahmet, derste Ay’ın yapısı ve özelliklerini öğrendiği günün gecesi, rüyasında Ay’a yol-culuk yaptığını görmüştür. Ahmet, rüyasını arkadaşlarına aşağıdaki gibi anlatmıştır:... NASA yetkililerinden, Ay’a gitmek için seçilen şanslı kişilerden biri olduğumu öğrenir öğrenmez hazırlık yapmaya başladım. Ay’a giderken en güzel kıyafe-timi giymem gerekiyordu. Bu nedenle en yeni takım elbisemi giydim. Ancak Ay’a giderken özel kıyafetler kullanmam gerektiğini belirterek, verdikleri özel giysiyi giymemi istediler. Yolculuk esnasında Ay’a doğru ilerlerken Dünya’nın görüntüsü gittikçe küçülüyor, Ay’ın görüntüsü ise büyüyordu. Ve nihayet Ay’a ulaştık. Roketin kapısı açıldığında kapıya doğru yöneldim ve başımı dışarı çıkararak Ay’daki havayı derin bir nefesle içime çektim. Çalar saat biraz daha geç çalsaydı, belki de rüyamda Ay’a ayak basan ilk insan olacaktım. Ahmet’in rüyasında yaşadıklarının bir kısmı bilimsel olarak mümkün değildir.
Ahmet’in anlattığı rüyadaki bilimsel olarak yanlış olan kısmı nedeniyle birlikte yazınız.
... ...
Etkinlik
7
Aşağıdaki resimde Ay’ın kendisi ile ilgili yazdığı şiir görülmektedir.Ay, kendisiyle ilgili yazdığı şiirin hangi mısralarında hata yapmıştır? Neden?
Küreyim Dünya gibi, Büyüğüm Güneş gibi. Yüzeyim kraterlerle dolu, Tıpkı Dünya’da olduğu gibi. ... ... ... ... ... ...
Etkinlik 8
Ay’da canlıların yaşayabileceğine yönelik fikirlerinizi yazınız.... ... ... ... ... ... ...
1.
Öğrenciler atmosfer kalınlığının gök cismi yüze-yinde krater oluşumunu nasıl etkilediğini araş- tırmak için suyu atmosfere, suyun farklı miktar-larını farklı atmosfer kalınlığına, özdeş çamur parçalarını ise atmosfere giren meteor parçala- rına benzetebilecekleri aşağıdaki iki farklı düze-neği hazırlıyor. I. düzenek Çamur Su Kum II. düzenek Çamur Kum Boşluk Su
Öğrencilerin eşit yükseklikten bıraktıkları çamur parçalarının özdeş kumlarda açtığı çukur büyüklüklerine ait grafik aşağıdakiler-den hangisi gibi olabilir?
A) I. II. Kumda açılan çukur büyüklüğü Düzenek B) Kumda açılan çukur büyüklüğü I. II. Düzenek C) Kumda açılan çukur büyüklüğü I. II. Düzenek D) Kumda açılan çukur büyüklüğü I. II. Düzenek
2. I. Dünya’ya en yakın gök
cismidir.
II. Yüzeyi düzdür.
III. Dünya’nın doğal uydusu-dur.
IV. Dünya’dan yaklaşık 4 kat daha küçüktür.
Ay’la ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I - II - III B) I - III - IV C) III - IV D) I - IV
3. Neil Armstrong 20
Tem-muz 1969 tarihinde Ay’a ilk adımını atmıştır. Bu ayak izlerinin sonsuza kadar Ay’da kalacağını öğrenen Ömer çok şaşırmış ve ne-denini araştırmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi Ömer’in araştırma-ları sonucunda elde ettiği bilgilerden biridir? A) Dünya, Ay’a çekim kuvveti uyguladığından
ayak izleri sonsuza kadar kalır.
B) Ay’ın yüzeyindeki toprağın çabuk katılaşma
özelliği olduğundan ayak izleri sonsuza kadar kalır.
C) Ay’da rüzgar ve yağmurun olmamasından
dolayı ayak izleri sonsuza kadar kalır.
D) Ay’da yer çekimi az olduğundan ayak izleri
sonsuza kadar kalır.
4. Türk Uzay istasyonu yetkilileri Ay’ın yüzeyine
gözlemevi kurulmasıyla ilgili bir öneri almışlar, ancak bilim adamları Ay’ın yüzeyine çok fazla meteor düşmesinden dolayı bu öneriyi uygula-nabilir bulmamışlardır.
Bilim adamlarının öneriyi uygulanabilir bul-mamalarının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Ay’ın yüzeyinin bozuk olması. B) Ay’ın atmosferinin az olması. C) Ay’ın şekli. D) Ay’ın Dünya’dan küçük olması. 5.
Bulutsuz bir gecede gökyüzüne teleskopla bakan Eymen, Ay’ın yapısı ile ilgili;
I. Şekli küreye benzer. II. Yapısında çukurlar vardır.
III. Ay gözle görülemeyecek kadar uzaktadır.
yargılararından hangilerine ulaşabilir? A) I, II ve III B) II ve III
C) I ve III D) I ve II
2
6. Ay ince bir atmosfere sahiptir. Ay, Güneş' den aldığı ışığı yansıtır. Ay, Dünya'nın etrafında döner. Ay, Dünya'dan küçüktür. Şakir Ay ile ilgili ifadelerin yazılı olduğu özdeş küpleri doğru ve yanlış olma durumlarına göre ayırmakta ve terazinin bir tarafına doğru olanları diğer tarafına yanlış olanları koymaktadır.
Şakir küpleri ayırma işlemini doğru olarak tamamladığında terazi aşağıdakilerden hangisi gibi görü-nür? A) B) C) D) 7. Jules Verne 1865 yılında Ay' a Yolculuk ismiyle dilimize çevrilen eserinde bir mermi içerisinde Ay'a gönderilen Michel' den söz eder. Bu hayalden yaklaşık 100 yıl sonra insanoğlu Ay'a ilk adımını atar. Fakat Ay ve içinde bulunduğu uzay şartlarından dolayı astronotların özel kıyafetler giymesi gerekmektedir. Aşağıda karşılaşılan bazı sorunlar ve geliştirilen çözüm yolları verilmiştir. Sorunlar Çözüm Yolları Oksijenin olmaması Sırt çantasından hortumla saf oksijen verilmesi Atmosfer basıncının yeterince olmaması Giysi içine gaz pompalanması Giysinin içinde artan karbondioksit Karbondioksit tutucu madde Giysi içinde artan sıcaklık ve nem Soğutucu fanla kuru hava verilmesi Kozmik ışınlar ve toz parçacıkları Çok katlı özel sentetik elbise Güneşte 120, gölgede -100°C sıcaklık Özel elastik metal malzeme ve beyaz boya
Karşılaşılan sorunlardan kaç tanesi Ay'ın atmosferiyle ilgilidir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
8. Katıldığı bir yarışmada sorulan soruya cevap olarak
"D" seçeneğini tercih eden Eda yarışmadan elenmiş-tir.
Buna göre D seçeneği aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Ay' a dürbünle bakmak gözümüze zarar verir. B) Ay'da geceler Dünya'dan uzun sürer. C) Ay' da rüzgar esmez. D) Ay' da yağmur yağmaz. Ay ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? TEST NO : 11457 Öğrenci No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D A B C D
Ay’ın Hareketleri ve Evreleri
ATÖLYE BİLGİSİ
Ay’ın Hareketleri ● Ay’ın üç türlü hareketi vardır. 1. Kendi ekseni etrafındaki hareketi 2. Dünya etrafındaki hareketi 3. Güneş etrafındaki hareketi● Ay’ın kendi ekseni etrafındaki hareketine dönme hareketi, Dünya etrafındaki hareketine dolanma hareketi
denir.
● Dünya, Güneş etrafında dolanma hareketi yaptığı için, Ay da Dünya ile birlikte Güneş etrafında dolanır.
● Geçmiş zamanlarda insanlar, Ay’ın Dünya etrafındaki hareketinden yola çıkarak takvimleri hazırlamışlardır. Ay’ın evreleri yaklaşık 29 günde tamamlanır. Bu süre Ay takviminde “bir ay” olarak kabul edilir.
● Günümüzde kullanılan takvimler Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi esas alınarak hazırlanmıştır. Bu nedenle Güneş takviminde bir ay 30 ya da 31 gündür.
Ay’ın Evreleri
● Ay, bir ışık kaynağı değildir, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır.
● Ay, Dünya etrafında hareket ederken Güneş’e göre konumu değişir. Güneş’e göre konumu değişen Ay’ın yansıttığı ışığın miktarı değiştiği için, Dünya’dan farklı şekillerde görünür. Buna Ay’ın evreleri denir.
● Yeni ay, ilk dördün, dolunay ve son dördün Ay’ın ana evreleridir. Ana evreler arasında gerçekleşen hilal ve şişkin ay ise Ay’ın ara evreleridir.
● Ana evreler aynı ay içerisinde yalnızca bir kez görülürken, ara evreler ayda iki kez görünürler.
● Ay’ın iki ana evresi arasında geçen süre yaklaşık bir haftadır.
Yeni Ay: Ay’ın ilk evresidir. Dünya’dan bakıldığında Ay gö-rünmez.
İlk dördün: Dünya’dan bakıl-dığında Ay’ın sağ yarısının aydınlık görüldüğü evredir. Bu evrede Ay “D” harfi gibi görü-nür.
Dolunay: Dünya’dan bakıldı-ğında Ay’ın tamamının aydınlık görüldüğü evredir.
Son dördün: Dünya’dan ba-kıldığında Ay’ın sol yarısının aydınlık görüldüğü evredir. Bu evrede Ay “ters D” harfi gibi gö-rünür.
Son
dördün
Şişkin
ay
Şişkin ay
Dolunay
İlk
dördün
Hilal
Hilal
Yeni ay
Ay Dünya GüneşEtkinlik
1
Etkinliğe göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.Etkinlik
2
Bir öğrenci sineğin lamba etrafında dönüşüne bakarak bu durumu Dünya ve Ay’ın dönüş ilişkilerine benzetiyor.Karikatüre göre doğru-yanlış etkinliğini cevaplayınız.
D
Y
D
D
1
Y
2
D
3
Y
4
D
5
Y
6
D
7
Y
8
D
Y
Y
Ay’ın Dünya etrafındaki hareketi Ay’ın dolanma hareketidir.
Ay’ın dolanma ve dönme hareketinin süresi aynıdır. Ay’ın dönme hareketi sonucunda bütün yüzeyleri Dünya’dan gözlemlenebilir. Ay’ın dönme hareketi 27 gün sürer. Ay’ın Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde görünmesi Ay’ın dönme hareketinden kaynaklanır. Ay’ın dolanım hareketi Ay’ın farklı bölümlerinin aydınlanmasına sebep olur. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönüşü dönme hareketidir. Etkinliği doğru bir şekilde çözen öğrenci hangi çıkışa ulaşır? ... Etkinliğin çözümünde her basamakta hata yapan bir öğrenci hangi çıkışa ulaşır? ... D Y
Sinek kendi etrafında dönmediği için bu benzetme Ay’ın dönme hareketini göstermiyor. Dünya ışık kaynağı olduğu için lamba benzetmesi uygundur. Lamba kendi etrafında dönmediği için Dünya’ya benzetilmesi uygun değildir. Benzetmenin doğru olabilmesi için iki cismin de kendi etrafında dönmesi ge-rekmez. Lamba Ay’a, sinek Dünya’ya benzetil-melidir.
Etkinlik
3
Aşağıdaki bulmacayı verilen bilgilerden yararlanarak doldurunuz.Etkinlik
4
Aşağıdaki resimde Dünya’nın Güneş etrafındaki ve Ay’ın Dünya etrafındaki hareket yönünü çizerek gösteriniz ve belirtilen konumlarda Ay’ın hangi evrelerde olduğunu yazınız. 1. Ay’ın Dünya etrafında dolanmasıyla oluşur. 2. Bir ayın yaklaşık 29 gün olduğu takvimdir. 3. Ay'ın Dünya ile Güneş arasında kaldığı evredir. 4. Ay'ın her iki ana evresi arasında geçen yaklaşık süredir. 5. Ay'ın sağ yarısının aydınlık görüldüğü evredir. 6. Ay'ın kendi etrafında yaptığı harekettir. 7. Yeni ay evresinden sonra görülen ara evrenin adıdır. 8. Dolunay evresinden sonra görülen ara evrenin adıdır. 9. Ay'ın Dünya etrafında yaptığı harekettir. 10. Ay'ın sol yarısının aydınlık görüldüğü evrenin adıdır. 2 1 4 3 6 8 7 5 9 10 A Y I N E V R E L E R İ 1. ...……….. 2. ...……….. 3. ...……….. 4. ...……….. 1 3 2 4Etkinlik 5
Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “yazınız. Y”Etkinlik
6
Aşağıdaki resimlerde, Dünya’dan Ay’a bakan gözlemciye göre Ay nasıl görünür? Ku-tucuklar içerisine çiziniz ve evrelerin ismini yazınız.1. (...) Ay’ın kendi etrafındaki hareketine dönme hareketi denir. 2. (...) Ay, ısı ve ışık saçan bir ışık kaynağıdır. 3. (...) Ay, sadece kendi etrafında ve Dünya etrafında hareket eder. 4. (...) Ay’ın Dünya etrafındaki dönme süresi yaklaşık 28 gündür. 5. (...) Ay’ın farklı biçimlerde görünmesinden yararlanarak takvimler hazırlanmıştır. 6. (...) Ay yılı, güneş yılına göre daha yavaş tamamlanır. 7. (...) Ay ile Güneş aynı büyüklüktedir. 8. (...) Ay’ın tamamının aydınlık görüldüğü evre dolunay evresidir. 9. (...) Ay’ın toplam altı tane ana evresi vardır. 10. (...) Ay’ın iki ana evresi arasında geçen süre yaklaşık bir haftadır.
1. Aşağıda Ay’ın evrelerini gösteren görseller veril-miştir. Ayın Evreleri A E D C B Ğ G F
Buna göre Ay’ın ara evreleri hangi harfler ile gösterilmişti?
A) A - C - E - G B) B - D - F - Ğ C) A - C - F - Ğ D) B - D - E - F
2.
Deniz: Ay’ın Dünya ile birlikte Güneş’in etrafında dolanması yaklaşık olarak 365 gün 6 saat sürer.
Merve: Ay, Dünya etrafındaki bir tam dolanmasını yaklaşık 27 günde tamamlar.
Anıl: Kendi ekseni etrafında dönme hareketini yaklaşık 27 günde tamamlar.
Ay’ın dönme ve dolanma hareketleri ile ilgili olarak yukarıdaki bilgileri veren öğrenciler-den hangilerinin verdiği bilgi doğrudur? A) Yalnız Anıl
B) Anıl ve Merve C) Deniz ve Merve D) Anıl, Merve ve Deniz
3. Dünya’ dan Ay’a bakan bir gözlemci Ay’ın
sü-rekli aynı yüzeyini görmektedir.
Bu durumun sebebi aşağıdakilerden hangi-sidir? A) Ay’ın kendi etrafında dönme süresi ile Dün- ya etrafında dolanma sürelerinin eşit olma-sı. B) Ay’ın yalnızca Dünya etrafında dönme hare-keti yapması. C) Ay’ın kendi etrafında dönerken, aynı zaman-da Güneş’in etrafında da dolanması. D) Ay ve Dünya’nın hareketsiz olmaları
4. Burhan Öğretmen Güneş, Dünya ve Ay’ın
ha-reketlerinin yönlerinin gösterimi için Ayşe, Ali ve Aslı’ya dönme ve dolanma hareketleri yapma-larını istemiştir. Ayşe Güneş, Ali Dünya, Aslı ise Ay’ın hareketlerini şemadaki gibi yaptığına göre;
Ayşe Ali Aslı
bu hareketlerle ilgili yorumlardan hangisi doğrudur? A) Aslı ve Ali’nin dönme hareketleri yönü doğru, dolanma hareketleri yönü yanlıştır. B) Ayşe ve Ali’nin dönme hareketleri yönü yan-lış, dolanma hareketleri yönü doğrudur. C) Aslı ve Ali’nin hem dönme hem de dolanma hareketleri yönü yanlıştır. D) Aslı ve Ali’nin hem dönme hem de dolanma hareketleri yönü doğrudur.
3
9. 1 3 4 2 Fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerden Ay’ı göz- lemlerini ve belirli aralıklarla Ay’ın şeklini çizme-lerini istemiştir.
Ay’ı gözlemleyerek yukarıdaki resmi çizen öğ-rencilerin numaralarla gösterdiği evreler aşa-ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A)
1 2 3 4
Dolunay İlk dördün Son dördün Yeni ay Yeni ay İlk dördün Dolunay Son dördün İlk dördün Hilal Dolunay Son dördün Hilal İlk dördün Dolunay Son dördün B)
C) D)
10. NASA’nın ikiz GRAIL
uzay araçları, Ay’ın Dünya’dan gözlem-lenemeyen karanlık yüzünü ilk kez gö-rüntüledi. Ay’ın ka- ranlık yüzüne ait gö-rüntüler, ikiz uzay araçlarının üzerinde bulunan MoonKAM adlı kamerayla çekildi. Yukarıdaki haberi sınıfta okuyan Necmettin Öğ-retmen, “Ay’ın karanlık yüzü nasıl oluşmuştur?” sorusunu sormuştur.
Necmettin Öğretmen’in sorusuna hangi öğ-renci doğru cevap vermiştir?
A) Ay’ın, hep aynı şekilde durmasıyla oluşmuş-tur. B) Ay’ın kendi etrafındaki dönme süresi ile Dün- ya etrafındaki dolanma sürelerinin eşit olma-sı sebebiyle oluşmuştur. C) Ay’ın farklı evreleri olduğu için karanlık yüzü oluşturmuştur. D) Ay’ın atmosferinin yoğunluğu çok az olduğu için karanlık yüz oluşmuştur. 5. Aşağıda Ay’ın evrelerini gösteren görseller karı-şık olarak verilmiştir. II III I IV
Buna göre Ay’ın evrelerinin oluş sırasına göre dizilimi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) IV - II - I - III B) IV - III - I - II C) I - II - IV - III D) I - IV - II - III
6.
Şekil 1 Şekil 2
Ay’ın bir ana evre-sinden diğer ana evresine kadar ge-çen süre yaklaşık bir haftadır.
Dünya’dan şekil-1 deki gibi görülen Ay, yakla-şık kaç hafta sonra şekil-2 deki gibi görülür?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
7.
Dolunay İlk dördün Yeni ay Son dördün
Ay’ın evrelerinin isimlerini yukarıdaki gibi ya-zan bir öğrenci, hangi iki evrenin isimlerini değiştirirse evrelerin isimlerini doğru yazmış olur? A) Dolunay- son dördün B) İlk dördün- son dördün C) Yeni ay- son dördün D) Dolunay- Yeni ay 8. Aşağıda Ay’ın evreleri verilmiştir. 1 2 3 5 6 7 8 4
Buna göre Ay’ın yeni ay ve dolunay evreleri kaç numaralı konumlarda verilmiştir?
A) 1 ve 5 B) 3 ve 5
11. Emir Ay’ı gözlemlemeye başladıktan 14 gün son-ra Ay’ı tamamen parlak daire şeklinde görüyor.
Buna göre, Emir ilk olarak hangi evreyi göz-lemlemiştir?
A) Yeni ay B) İlk dördün C) Son dördün D) Dolunay
12. Ekim 2020 tarihinde yaptığı Ay gözlemini defte-rine aşağıdaki gibi çizen Simay, aynı görüntü-nün bir süre sonra tekrar ettiğini fark ediyor. EKİM
2020
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumart esi PazarSimay, oluşturduğu Ay takviminden yararla-narak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşa-maz? A) Ay’ ın farklı evreleri vardır. B) Ay’ın iki ana evresi arasında geçen süre bir haftadır. C) Ay kendi etrafında dönerken Dünya etrafın-da dolanır. D) Ay, Dünya’dan hep aynı şekilde görülmekte-dir. 13. 16 Eylül ve 16 Ekim tarihlerinde gökyüzüne ba-kan Ayşe, yaklaşık 29 gün sonra Ay’ı aynı şekilde görmüştür.
Ayşe, yaptığı gözlemle aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşabilir?
A) Ay, yaklaşık 29 günde bir aynı evrede görünür. B) Ay’ın görüntüsü her gün aynı kalmıştır. C) Ay, 15 günde bir aynı evreye dönmektedir. D) Ay, her hafta aynı evrede görünür.
14. 5/B sınıfından bir öğrenci karpuz, portakal ve
erik kullanarak Güneş, Dünya ve Ay modelini resimdeki gibi hazırlamıştır.
Karpuz Portakal Erik
Öğrenci, bu modelin yeni ay evresini göster-mesi için, aşağıdaki değişiklerden hangisini yapmalıdır? A) Erikle portakalın yerlerini değiştirmelidir. B) Karpuzla portakal birbiriyle yeri değiştirmeli-dir. C) Portakalı karpuza yaklaştırmalıdır. D) Erikle karpuzun yerlerini değiştirmelidir. 15. Güneş Dünya Ay
Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketlerini göste-ren yukarıdaki resimden yararlanılarak aşa-ğıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A) Ay, kendi etrafında döner. B) Ay, Dünya etrafında dolanır. C) Dünya, Ay’ın etrafında döner. D) Dünya, Güneş’in etrafında dolanır. 16. 1. Ay’ın en parlak görüldüğü evredir. 2. Dünya, Ay ile Güneş arasındadır. 3. İlk dördün evresidir. 4. Ay’ın gözükmediği evredir. 1 2 3 4
Ay’ın evreleri ile ilgili yukarıda verilen bilgiler,
Ay’ın evrelerine ait görsellerle eşleştirilmiştir.
Hangi numara ile gösterilen bilgi ve görsel eşleştirmesinde hata yapılmıştır?
17. Bir ay içerisinde iki defa dolunay görüldüğünde ikincisine "Mavi Ay" adı verilir.En son 2018 yılı Mart ayında görülen bu olayın 2020 yılında tekrar görüleceği bilinmektedir. Aşağıda 2020 yılı takviminden bir bölüm görül-mektedir. Hazırladığı Ay takviminde Ay'ın ana evrelerini işaretleyen Engin Mavi Ay'ı işaretlemeyi unutmuştur. Pa Sa Ça Pe Cu Cu Pa 49 50 51 52 53 7 28 1 15 22 29 2 9 16 23 3 10 17 24 31 4 11 18 25 5 12 19 26 6 13 20 27 Aralık Pa Sa Ça Pe Cu Cu Pa 44 45 46 47 48 49 2 9 16 23 3 10 17 24 4 11 18 25 5 12 19 26 6 13 20 27 7 14 21 28 1 29 Kasım Pa Sa Ça Pe Cu Cu Pa 40 41 42 43 44 5 12 19 26 6 13 20 27 7 14 21 28 8 15 22 29 2 9 30 3 17 24 31 4 11 18 25 Ekim Yeni ay İlk dördün Dolunay Son dördün
Ay'ın bir evresinin tekrar görünmesi için 29,5 gün geçmesi gerektiğine göre Mavi Ay ne zaman görü-lecektir?
A) 20 Ekim B) 31 Ekim C) 4 Kasım D) 3 Aralık
18. Ay'ın Dünya' dan bakıldığında görülen şeklini alfabedeki harflerle ilişkilendiren Yeliz' in yaptığı;
I. Ay "C" harfine benziyor. II. Ay "D" harfine benziyor III. Ay "O" harfine beziyor.
benzetimleri Ay'ın hangi evrelerine karşılık gelmektedir? A) I. Hilal II. Son dördün III. Yeni Ay B) I.İlk dördün II. Hilal III. Dolunay C) I. Hilal II. İlk dördün III. Dolunay D) I İlk dördün II. Dolunay III. Yeni ay 19. Muhammed hazırladığı kartların ön yüzüne Ay'ın evrelerinin resimlerini, arka yüzüne de evrelerin isimlerini yazmıştır.
Yeni ay İlk dördün Dolunay Son dördün
Muhammed kartların tamamını ters çevirdiğinde aşağıdaki resimlerden hangisini göremez?
A) B) C) D) TEST NO : 11458 Öğrenci No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D A B C D
Etkinlik 1
Elif; Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini açıklamak için aşağıdaki gibi bir düzenek hazırlıyor.Güneş, Dünya ve Ay’ı modellemek için ceviz, fındık ve karpuz kullanan Elif’in hazırladığı düzenekle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
● Elif Güneş, Dünya ve Ay’ı modellerken hangi meyveleri kullanmalıdır? Yazınız. Güneş Dünya Ay ● Elif, meyveleri düzeneğe yerleştirirken hangi meyveyi kaç numaralı kısma yerleştirmelidir? Yazınız. Karpuz Ceviz Fındık ● Düzenekte hangi numaralı kısımlar hareketli olmalıdır? ... ... ● Düzenek kare ve daire ile gösterilen yönlerden hangisi yönünde hareket etmelidir? Neden? ... ...
■
●
1
4
5
2
3
Güneş, Dünya ve Ay
ATÖLYE BİLGİSİ
● Güneş, Dünya ve Ay sürekli hareket halindedir. ● Güneş kendi etrafında dönme hareketi yapar.● Dünya kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaparken, Güneş etrafında da dolanma hareketi yapar. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu gece ve gündüz, Güneş etrafında dolanması sonucu ise bir yıl oluşur.
● Ay da kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaparken,
Dünya etrafında dolanma hareketi yapar. Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma hareketi sonucu Ay’ın evreleri oluşur. ● Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönme süresi ile Dünya etrafındaki dolanma süresi birbirine eşittir. Bu ne-denle Dünya’dan bakıldığında Ay’ın hep aynı yüzü görülür. ● Güneş, Dünya ve Ay’ın dönme ve dolanma hareketlerinin tümünün yönü batıdan doğuya (saat yönünün tersi) doğrudur. Ay Dünya Güneş
Etkinlik
2
Dünya, Ay ve Güneş’in dönüş yönleri hangi şekilde tamamen doğru gösterilmiştir? Doğru şeklin altındaki kutucuğu işaretleyiniz.Etkinlik
3
Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerlere gelecek uygun kelimeleri yuvarlak içine alarak gösteriniz.Güneş, Dünya ve Ay arasında bir hareket ilişkisi vardır. Ay, Dünya’nın etrafında ve kendi etrafında döner. Dünya, Güneş etrafında ve kendi etrafında döner. Bu dönüşlerin hepsi belirli bir yönde gerçekleşir. Ay kendi ekseni etrafında saat dönüş yönünde / yönünün tersinde döner.
Ay Dünya etrafında saat dönüş yönünde / yönünün tersindedolanır.
Dünya kendi ekseni etrafında saat dönüş yönünde / yönünün tersinde döner. Dünya, Güneş etrafında saatdönüş yönünde / yönünün tersinde dolanır.
Etkinlik
4
Aşağıdaki resimde Dünya, Güneş ve Ay’ın birbirlerine göre konumları verilmiştir. Resmi ince-leyerek Dünya’nın Güneş etrafındaki ve Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma hareketinin yönünü çizerek gösteriniz.Dünya’nın ve Ay’ın dolanma hareketinin sonuçlarını yazınız.
● Dünya’nın dolanma hareketi sonucu
... ... ● Ay’ın dolanma hareketi sonucu
Etkinlik
5
Bulmacayı çözünüz.1
4
3
6
9
2
5
7
8
10
1. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüş yönü 2. Dünya’nın uydusu 3. Ay’ın farklı şekillleri 4. Yaşadığımız gezegen 5. Ay’ın yüzeyindeki büyük oyuklar 6. Ay, Dünya ve Güneş’in şekli 7. Ay’ın bir yüzeyinin tamamen aydınlık gö-ründüğü hali 8. Ay’ın kendi etrafındaki hareketi 9. Dünya’nın ısı ve ışık kaynağı 10. Ay’ın Dünya etrafındaki hareketiEtkinlik
6
Can, Umut ve Esra; Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketlerini kendi yaptıkları hareketlerle model-leyeceklerdir.Esra Güneş’i, Can Dünya’yı, Umut ise Ay’ı temsil ettiğine göre, yaptıkları hareketlerle ilgili aşağıda veri-len ifadelerden doğru olanlara “D” yanlış olanlara “Y” yazınız.
Esra, Umut’un etrafında dolanma hareketi yapar. Umut, kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapar. Can, Esra’nın etrafında dolanma hareketi yapar. Umut, Can’ın etrafında saat yönünde dolanır. Esra, kendi etrafında dönme hareketi yapar. Can’ın Esra etrafında dolanması sonucu gece ve gündüz oluşur. Can, Esra’nın etrafında saat yönünün tersine doğru döner. Umut’un kendi etrafındaki dönüşü, Can etrafındaki dolanımından daha kısa sürer. Can’ın kendi etrafında dönmesi sonucu mevsimler oluşur. Umut’un Can etrafında dolanması sonucu Ay’ın evreleri oluşur.
Etkinlik
7
Ay evreleri takvimimizi oluşturmak için 30 gün boyunca her gün yaklaşık aynı saatte Ay’ı gözlemleyip, gözlemlediğimiz tarihi ve evre ismini yazıp aşağıdaki tabloya evregörselini çizelim. Gözlemlerimizin sonucunu arkadaşlarımızla paylaşalım.
Gözlemlerimize göre ana evrelerin arasında geçen süreleri belirtelim.
➙ ... ... ... ... ... ... ...
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ... Tarih: ... Evre : ...
1. Aşağıda gölgemizin gün içindeki yönünün deği-şimi gösterilmiştir.
Güneş
Sabah saatleri
Güneş
Akşam saatleri
Bu durumun sebebi aşağıdakilerden hangisi-dir? A) Dünya’nın Güneş etrafında dolanması B) Ay’ın Dünya etrafında dolanması. C) Dünya’nın kendi etrafında dönmesi. D) Ay’ın kendi etrafında dönmesi. 2. Aşağıda Ay’ın evrelerini gösteren şema verilmiştir. K L M N
Bu evrelerin gösterildiği gibi olabilmesi için Güneş hangi harfin yazıldığı yerde olmalıdır?
A) K B) L C) M D) N
3 .
Dünya’nın dönme ve dolanma hareketlerinin se-bep ve sonuçları tabloda verilmiştir.
Sebep Sonuç
1. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi
Gece ve gündüz oluşumu.
2. Ay’ın, Dünya etrafındaki dolanma hareketi
Ay’ın evrelerinin oluşumu
Tabloda verilen sebep ve sonuçlar ile ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğ-rudur? A) 1. Doğru 2. Yanlış B) 1. Doğru 2. Doğru C) 1. Yanlış 2. Doğru D) 1. Yanlış 2. Yanlış 4. Aşağıdaki şekilde sırasıyla Aybüke, Alperen ve Simay; Güneş, Dünya ve Ay’ın dolanma hare-ketlerini canlandırmaktadırlar.
Aybüke
Alperen Simay
Dünya, Güneş ve Ay’ı canlandıran öğrenci-ler aşağıdakiöğrenci-lerden hangisinde doğru veril-miştir?A)
Güneş Dünya Ay
Simay Alperen Aybüke
Aybüke Simay Alperen
Alperen Aybüke Simay
Aybüke Alperen Simay
B) C) D)
5. Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Güneş’in dönme hareketinin yönü saat yönü-nün tersinedir.
B) Ay, kendi ekseni etrafında dönme hareketi
yaparken, dönüş yönü saat yönündedir.
C) Ay’ın kendi etrafındaki dönme hareketi ile
Dünya etrafındaki dolanma hareketlerinin süresi aynı olduğundan, Ay’ın hep aynı yü-zünü görürüz.
D) Dünya hem kendi ekseni etrafında dönme
hareketi, hem de Güneş’in etrafında dolan-ma hareketi yapar. 6. Aşağıdaki tabloda Umut’un sorulara verdiği ce-vaplar görülmektedir. Soru Cevap 1. Dünya kendi ekseni etrafında dön-me hareketi yapar mı? Hayır
2. Ay, Dünya’nın etrafında dolanma
hareketi yapar mı? Evet 3. Güneş, kendi ekseni etrafında dön-me hareketi yapar mı? Evet 4. Dünya, Ay’ın etrafında dönme ha-reketi yapar mı? Hayır Umut her doğru cevap için 10 puan kazanırken, her yanlış cevap için ise 5 puan kaybediyor.
Buna göre Umut kaç puan kazanmıştır?
A) 15 B) 20 C) 25 D) 40
10. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre dönme ve dolanma hareketlerinin gösterimine ait I, II, III ve IV olayları aşağıdaki şemada verilmiştir. Güneş Dünya Ay II I IV III
Bu olayların gerçekleşme süreleri ile ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilebilir? A) Süre (Gün) Hareket II III IV I B) Süre (Gün) Hareket II III IV I C) Süre (Gün) Hareket II III IV I D) Süre (Gün) Hareket II III IV I 11. Hipotez: Ay’ın aydınlık yüzüne uzay istasyonu kurulursa her zaman bu uzay üssü görülür.
Bu hipotezini desteklemek isteyen bir bilim insanı aşağıdaki açıklamalardan hangisini yapmıştır?
A) Ay sadece Dünya etrafında döner.
B) Ay, Dünya etrafındaki dönüşünü kendi
etra- fındaki dönüşünden daha uzun zamanda ta-mamlar. C) Ay sabit dururken Dünya Ay’ın etrafında dö-ner. D) Ay kendi etrafındaki dönüşünü, Dünya etra-fındaki dolanımı ile aynı sürede tamamlar. 7. Güneş, Dünya ve Ay’ın dönme ve dolanma
ha-reketleri ile ilgili;
I. Dünya, Güneş etrafındaki dolanma hareketi-ni 365 günde tamamlar.
II. Ay’ın kendi etrafındaki dönme hareketi, saat yönünün tersinedir.
III. Dünya’nın kendi etrafında dönmesi sonucu gece ve gündüz oluşur.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğru-dur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III 8. 3 2 4 1 Yandaki görselde Ay’ın Dünya etrafında farklı zamanlardaki konum-ları verilmiştir.
Buna göre sadece yandaki görselden yararlanarak;
I. Ay, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yapar.
II. Ay, Dünya’nın etrafında saat yönünün tersi yönünde hareket eder.
III. Ay, Dünya’nın etrafındaki dolanma hareketini yaklaşık 27 günde tamamlar.
bilgilerinden hangisi ya da hangilerine ulaşı-labilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
9. Aybüke, Ömer ve Alperen sınıfta Güneş, Dünya
ve Ay’ın hareketlerini modelliyor.
Aybüke: Ben Güneş’im kendi etrafımda
döne-rim. Ömer: Benim dönüşüm saat yönünün tersinedir. Hem kendi etrafımda döner, hem Güneş etrafın-da dolanırım. Alperen: Benim Güneş ve Dünya etrafında do-lanma, kendi etrafımda dönme hareketim var.
Aybüke, Ömer ve Alperen arasındaki diyalog-lardan hangileri doğrudur?
A) Alperen, Aybüke Ömer B) Ömer, Aybüke
C) Aybüke ,Alperen D) Ömer Alperen
12. Fen bilimleri öğretmeni Dün-ya’nın kendi etrafındaki dönüş hareketini yandaki Dünya mo-delini şekildeki gibi döndürerek göstermiştir. Buna göre, I. Dünya batıdan doğuya doğru döner. II. Önce doğuya, sonra batıya döner. III. Saat yönünde tersi yönünde döner. yargılarından hangisi ya da hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, III D) I, II, III 13. Erva; Güneş, Dünya ve Ay’ı dönme ve dolanma hareketlerine göre doğru bir şekilde gruplandırı-yor.
Buna göre Erva’nın yapmış olduğu grup-landırma aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Dönme Hareketi Dolanma Hareketi Güneş, Dünya Güneş, Dünya ve Ay Güneş, Dünya ve Ay Dünya, Ay Dünya Güneş, Ay Dünya ve Ay Güneş, Dünya ve Ay B) C) D) 14.
Gece
Gündüz
Gündüz
Gece
Gece ve gündüz aşağıda verilen olaylardan hangisinin sonucunda oluşur?
A) Dünya’nın Güneş etrafında dolanmasıyla B) Dünya’nın Ay’ın etrafında dönmesiyle
C) Güneş’in gökyüzünde gün boyunca hareket
etmesiyle. D) Dünya’nın kendi etrafında dönmesiyle 15.
Güneş
Sabah
1
Güneş
2
Öğle
Güneş
3
Akşam
Güneş’in gökyüzünde gün boyu hareket edi-yor gibi görünmesinin nedeni aşağıdakiler-den hangisidir? A) Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi. B) Dünya’nın kendi etrafında dönmesi. C) Güneş’in kendi etrafında dönmesi D) Güneş’in Dünya’nın her tarafından görünmesi. 16. Fen bilimleri dersinde üç öğrenci Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketlerini temsil eden bir oyun oy-nuyorlar. Yağmur Mustafa İlknur Öğrencilerin dönme yönleri yukarıdaki resimde gösterilmiştir.
Öğrencilerin oynadıkları oyuna göre aşağı-dakilerden hangisi yanlıştır?
A) Mustafa, Yağmur’un etrafında saat yönünün
tersine hareket eder.
B) Mustafa Güneş’i, Yağmur Ay’ı, İlknur ise
Dünya’yı temsil eder.
C) İlknur kendi etrafında dönerken, aynı zaman-da Mustafa’nın etrafında dolanır.
D) Mustafa kendi etrafında dönerken,
17. A B Yanda verilen görselle ilgili olarak; I. A Güneş ise B Ay olabilir. II. A Dünya ise B Güneş olabilir III. A Güneş ise B Dünya olabilir.
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Yalnız III
18. Şekilde aynı doğrultu üzerinde bulunan Güneş, Dünya ve Ay görülmektedir.
Güneş
Dünya
Ay
Aynı noktadan bakan gözlemciye göre iki hafta sonra Güneş, Dünya ve Ay'ın konumlarının aşağıda-kilerden hangisindeki gibi olması beklenir?
A) B)
C) D)
19. Güneş, Dünya ve Ay ile ilgili Doğru - Yanlış etkinliği aşağıda verilmiştir.
BİLGİLER DOĞRU - YANLIŞ
Ay'ın kendi etrafında dönme süresi 24 saattir.
Dünya, Güneş etrafında saat yönünün tersi yönde dolanır. Ay'a Dünya'dan bakıldığında hep aynı yüzü görülür.
Aşağıdakilerden hangisi tabloyu doldururken sadece bir soruda hata yapan Eren'in cevap kağıdı olamaz?
A) D D D B) Y D D C) Y Y D D) Y D Y TEST NO : 11459 Öğrenci No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D A B C D
1. Aşağıda Güneş ve Dünya’nın şekilleri verilmiştir.
Buna göre Güneş ve Dünya’nın ortak özelliklerinden üç tanesini yazınız.
1. ... 2. ... 3. ... 2. Aşağıda deniz kenarından, bir geminin 20 dakika içerisinde çekilen dört ayrı fotoğrafı görülmektedir. Bu fotoğrafta kıyıya yaklaşan geminin önce bacası görül-mektedir. Gemi kıyıya yaklaştıkça zamanla geminin tümü görülmeye başlamıştır.
Bu durumun oluşma sebebinin, Dünya’nın hangi özelliğinden kaynaklanmakta olduğunu yazınız? ... ... ... ... ... ... ... ...
Açık Uçlu Genel Değerlendirme
3. Aşağıdaki şemanın üzerine Güneş, Dünya ve Ay’ı çizerek gösteriniz ve Ay’ın yaptığı hareketleri şema üzerinde verilen kutucuklara yazınız.
6. Uçağı havada gören Buğra, uçağın pasaporttan bile küçük olduğunu ancak havaalanına yaklaştıkça giderek büyüdüğünü farkediyor.
Bu örneği, Güneş ile Ay’ın Dünyadan görünümleri ile ilişkilendiriniz. ... ... ... ... ... 7. Yanda Ay’ın Dünya’dan gözlemlenen evrelerini gösteren şema verilmiştir.
Bu evrelerin gösterildiği gibi olabilmesi için Güneş hangi harfin yazıldığı tarafta olmalıdır?
Ï ...
Ï Bu durumda Ay’ın, K, L, M ve N konumlarında hangi evrelerde göründüğünü yazınız.
Ï ...
4. Dünyamızı saran hava tabakasına atmosfer denir. Uzaydan Dünya atmosferine giren taşlar göktaşı diye adlandırılır. Göktaşları Dünya atmosferine girdiklerinde zamanla atmosferdeki gazlara sürtünerek sıcaklıkları artar ve kor haline gelirler. Birçok göktaşı Dünya yüzeyine ulaşamadan yanarak yok olur.
Dünya’ya uzay boşluğundan gelen göktaşları yeryüzüne ulaşamadan atmosfer tarafından parçalanır. Ancak Ay’ın yüzeyinde birçok krater bulunmaktadır. Bu durumun sebebi ne olabilir? Açıklayınız.
... ... ... ... K L M N
5. Aşağıda verilen cümleleri kutucuklarda verilen sözcüklerle tamamlayınız.
1. Gezegenlerin etrafında dönen gök cisimlerine uydu denir. Buna göre ……...….…. Dünya’nın uydusudur.
2. Ay, Dünya’mızdan daha ……...…….…. boyuttadır.
3. Ay, Dünya’mıza yakın olduğu için ……...…….…. ile aynı büyüklükteymiş gibi görünebilir.
4. Ay üzerinde bulunan çukurlara ……...…….…. adı verilir.
5. Ay da ……...…….…. gibi ……...…….…. şeklindedir.
1. Bir öğrenci güneşli bir günde dürbün ve beyaz kağıt ile oluşturduğu düzenekte aşağıdaki şekildeki Güneş görüntüsünü elde etmiştir. Güneş doğrultusu Dürbün Beyaz ekran
Öğrencinin bu gözlemine dayanarak Güneş ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü B) Enerjisinin milyonlarca yıl azalmadan devam edeceğini C) Dünya’ya çok uzak olduğunu D) Şeklinin küresel olduğu 2. Şekilde Ay’ın Dünya etrafında dolanma hareketi ve evrelerinden biri verilmiştir. İlk dördün Yeni ay Dolunay P R T Güneş Son dördün Dünya II III I K L M
Buna göre şekilde I, II ve III ile numaralanmış yerlerde tabloda yer alan Ay’ın evre isim ve görsellerin-den hangileri Dünya’dan bakan bir gözlemci tarafından görülebilir?
A) I - M ve P II - K ve R III - L ve T B) I - K ve R II - M ve P III - L ve T C) I - L ve T II - M ve P III - K ve R D) I - K ve L II - M ve P III - R ve T 3. Göz Pinpon topu Delik Kutu 3. Delik 2. Delik 1. Delik El feneri Fen bilimleri öğretmeni Ay’ın evreleri ile ilgili bir deney düzeneği hazırlamak için karton kutunun bir yüzüne de-lik açarak el feneri yerleştirip, kutunun kapağından bir ip ile içeriye pinpon topu asıyor. Topla aynı hizada ola-cak şekilde kutunun yan yüzeylerine şekildeki gibi eşit büyüklükte delikler açıyor. Diğer delikler kapatılıp her seferinde bir delikten kutu- nun içine bakıldığında pinpon topunun aydınlık ve ka-ranlık kısımları görülüyor.
Deliklerden baktığında Ay’ı temsil eden pinpon topunun üzerinde aşağıdakilerden hangisini gözlenmiştir? A) 2. delikten baktığında Ay’ın son dördün evresinde olduğunu görür.
B) 1. delikten baktığında Ay’ın ilk dördün evresinde olduğunu görür. C) 1. delikten baktığında Ay’ın son dördün evresinde olduğunu görür. D) 3. delikten baktığında Ay’ın dolunay evresinde olduğunu görür.
4.
Bilgi: Ay, kendi etrafında dönme hareketi yaparken aynı za-manda Dünya’nın etrafında da dolanma hareketi yapar. Bu hareketler sonucu Dünya’dan Ay’a bakıldığında Ay farklı şe-killerde görülür. Bu şekillere Ay’ın ana ve ara evreleri denir.
Buna göre Ay’ın dönme ve dolanma hareketi ile ilgili olarak;
I. Ay’ın ana evreleri oluş sırasına göre; yeni ay, ilk dördün, dolu-nay ve son dördündür.
II. Ay’ın ana evreleri arasında geçen süre yaklaşık 7 gündür. III. Dünya etrafında saat yönünün tersi yönünde döner ve tam bir
turunu yaklaşık 27 günde tamamlar.
verilenlerden hangileri doğrudur?
A) I, II ve III B) I ve II C) II ve III D) Yalnız III
5. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre dönme ve dolanma hareketleri aşağıdaki şemada verilmiştir.
Güneş
Dünya Ay
Ay, Dünya ve Güneş’in dönme ve dolanma hareketleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış-tır? A) Ay, Dünya’nın etrafında saat yönünün tersi yönünde dolanma hareketi yapar. B) Ay, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yaparken aynı zamanda kendi etrafında da dönme hareketi yaptığından Dünya’dan bakıldığında Ay’ın hep aynı yüzü görülür. C) Dünya, Güneş’in etrafında saat yönünün tersi yönünde dolanarak Ay’ın evrelerinin oluşmasını sağlar. D) Güneş kendi etrafında dönme hareketi yapar. 6.
Görseldeki gibi Güneş’in Dünya’dan bakıldığında küçük görülmesinin sebebi aşağıdaki seçenekler-den hangisinde doğru verilmiştir?
A) Güneş Dünya’ya yakın olduğu için küçük görünür. B) Güneş’in gerçek büyüklüğü de Dünya’dan küçüktür. C) Güneş Dünya’ya uzak olduğu için küçük görünür. D) Uzaktaki cisimler gerçek büyüklüğünde görülür.
9. Öğretmen tahtaya Ay’ın aşağıda verilen iki görselini yansıtıyor. K L Görselde verilen evrelerin oluşması için Güneş, Dünya ve Ay’ın büyüklük özelliklerine göre seçilerek temsil edileceği yeterince basket topu, portakal ve fındık veriyor. Öğrencilerin oluşturdukları modeller aşağıdaki gibidir. I II III IV
Öğrencilerin oluşturduğu I, II, III ve IV numaralı modellerden hangileri Dünya’dan gözlenen K ve L evrelerinin oluşmasını sağlar?
K evresi L evresi A) I IV B) IV I C) II III D) II IV 7. Aşağıdaki görselde Ay’ın ana evreleri verilmiştir. Son dördün 3 2 4 1 İlk dördün Dolunay Yeni ay
Buna göre aşağıda verilen yorumlardan han-gisi doğrudur?
A) 2. evreden bir hafta sonra yeni ay evresi gelir. B) 1. evreden bir hafta sonra son dördün evresi
gelir.
C) 4. evreden 3. evreye geçen süre üç haftadır. D) 3. evreden iki hafta sonra ilk dördün evresi
gelir. 8. Aşağıdaki görselde Ay’ın ana ve ara evreleri ve-rilmiştir. 3 2 1 8 7 6 5 4
Buna göre “şişkin ay” olarak adlandırılan ara evre hangi numaralarla gösterilmiştir? A) 1 - 5 B) 4 - 6
10. Aşağıdakilerden hangisi Ay' ın iki Şişkin Ay evresi arasında kalan evresidir?
A) B) C) D)
11. Güneş ışınları aşağıda belirtilen yönlerden hangisindeki gibi gelirse Ay "3" numaralı konumda iken Dolunay evresinde olur?
A) 3 2 4 1 B) 3 2 4 1 C) 3 2 4 1 D) 3 2 4 1 12. Bilgi Sayı Katmanlardan oluşur 1 Saat yönünün tersine döner. 3 Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. 2 1 3 2 L M K
Yukarıda gösterilen Venn şemasında 1, 2 ve 3 ile gösteri-len bilgiler doğru eşleştirildiğine göre K, L ve M hangi gök cisimleridir? A) K- Güneş L- Dünya M- Ay B) K- Ay L- Güneş M- Dünya C) K- Ay L- Dünya M- Güneş D) K- Güneş L- Ay M- Dünya TEST NO : 11460 Öğrenci No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D A B C D
A. Aşağıdaki sözcükleri kullanarak cümlelerde verilen boşlukları uygun şekilde tamamlayınız. (1x10=10 Puan) 1. Dünya, Güneş’ in etrafında dönme ve ………. hareketi yapar. 2. Güneş, çok sıcak ……….lardan oluşur. 3. Güneş de Dünya gibi……….dan oluşur. 4. Ay’ ın etrafında yoğunluğu çok az da olsa……….bulunur. 5. Ay’ ın yüzeyinde ……….ler bulunur. 6. Dünya’nın kendi dönüşünün, Güneş’in etrafında döndüğü yörünge ile aynı hizada dönmemesinden dolayı ………. oluşur. 7. Ay, kendi etrafında dönme hareketi yaparken aynı zamanda Dünya’ nın etrafında da ………. hareketi yapar. 8. Dünya, Güneş’ in etrafında……….yönünde dolanma hareketi yapar. 9. Ay’ın dolunay evresinden sonra ………. evresi gelir. 10. Ay’ın kendi etrafındaki dönme hareketi ile Dünya etrafındaki dolanma hareketinin süreleri aynı olduğundan Dünya’ dan bakan biri Ay’ ın hep……….yüzünü görür.
saatin tersi katmanlardan atmosfer
krater mevsimler aynı son dördün
dolanma dolanma gaz 1. (...) Dünya sadece Güneş’in etrafında dolanma hareketi yapar. 2. (...) Ay, kendi etrafındaki dönme hareketini yaklaşık yedi günde tamamlar. 3. (...) Dünya’nın kendi etrafında dönmesi sonucu gece ve gündüz oluşur. 4. (...) Ay’ın tamamen karanlıkta kaldığı evre Dolunay’ dır. 5. (...) Ay’ın evrelerinin oluşma sebebi, Dünya’ nın etrafında dolanma hareketi yapmasıdır. 6. (...) Güneş, Dünya’ya Ay’dan daha yakındır. 7. (...) Ay, kendi etrafındaki dönme hareketini yaklaşık 27 günde tamamlar. 8. (...) Dünya’nın kendi etrafında dönmesi sonucu gece ve gündüz oluşur. 9. (...) Güneş’in şekli küreseldir. 10. (...) Ay’ın ana evreleri arasında geçen süre yaklaşık olarak yedi gündür.
B. Aşağıdaki ifadelerin başındaki boşluklara doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. (1x10=10 Puan)
