Galata Kulesinin eski halinin bir gravürü
Tarihin akışı içinde çeşitli olaylara sahne olan ve güzel İstanbul’u 1400 seneden fazla bir zaman dan beri gece gündüz bıkmadan seyreden Galata Kulesi, artık herkesin kolayca girebileceği, unutul maz anlar yaşayacağı bir yer haline gelmiştir.
Yıllar önce ihmalin amansız pençesinde çürü ye çürüye adetâ çökecek duruma giren kule, İstan bul Belediyesinin üç müyon liralık fedakârlığı ile gençleşmiş bulunuyor. Eylülün son haftasında hizme
te açılan Galata Kulesi, yine tarihî bir gün daha ya şamak mutluluğuna erişti. Simdi kuleden her in san, İstanbul’u rahatça seyretmek imkânına sa hiptir.
Kulenin Tarihçesi :
Üç büyük imparatorluğun, — Roma, Bizans ve Osmanlı — olaylarına tanıklık eden Galata Kulesi beşinci yüz yılda gemilerin limana giriş çıkışlarını kolaylaştırmak amacıyle bir «fener kulesi» olarak inşa edilmiş, 9. ile 14. asırlarda Cenevizler tarafın dan genişletilerek yükseltilmiştir. Bu devirde ku lenin adı Isa kulesi (Christea Turris) olup tepesin de külâh ve salip bulunuyormuş.
_
8
—Tarihî
YILLA R Y IL I İHMALİN AMANSIZ
p e n ç e s i n d e ç ü r ü y e ç ü r ü y e
ADETA ÇÖKECEK DURUMA G İ REN KULE İSTAN BUL B E L E D I- Y E S Î’NİN ÜÇ MİLYON LİRA LIK FED A KÂ RLIĞI İL E GENÇLEŞMİŞ
BULUNUYOR
Muzaffer KAYAR
Fetihten sonra Fatih Sultan Mehmet kulenin üst kısmında değişiklik yaptırmış, 1567 yılında II. Selim devrinde onarılmıştır. Padişah III. Murad zamanında Rasathane olarak kullanılan Galata ku lesinden 17. yüzyılın başlarında, Avrupa’da, uç ma fikri belirmemişken Hezarıfen Ahmet Çelebi kartal kanatları takarak uçuşlar yapmıştır. Galata kulesi 1717 den 1962 ye kadar yangın gözetlemek ve yangın yerini belli etmek için kullanılmıştır. 1832 yılında Galata kulesi yanmış, II Mahmut tarafın dan onarılmıştır. Kulenin kapısındaki hitabede bu olay şöyle kaydedilmektedir
«Bu kule pek metin oldu, pek âlâ yaptı Mahmut Han» Kule son defa 1875 de Padişah Abdülaziz’in emrile Şehremini Kadri Paşa tarafından yaptırıl mış ve zamanımıza kadar bu şekille gelmiştir.
Bugünkü Galata Kulesi :
11 katlı ve 211 basamak ahşap merdiveni olan Galata kulesini üç sene öncesine kadar herkes ziya ret edemezdi. Çünkü merdiveni tirmanmak her ba- bayiğitin harcı değildi.
Galata Kulesi
Hizmete
Açıldı
0 *
Dünyanın ünlü iki kulesinden biri olan Galata kulesi’nin, turizmin bir çığ gibi geliştiği devrimiz de böyle metruk bir halde kalmasına kimsenin gön lü razı gelmezdi, işte bu duygular içinde ele alınan ve tarihî hüviyetine uygun olarak, modern mima rî tekniğine göre onarılan Galata kulesi, artık
her İstanbullunun yüzünü ağartacak bir eşer hali Galata Kulesi’nin Büyük Hendek Caddesinden görünüşü ne gelmiştir.
Kulenin bodrum katının üstündeki girişin du varları mavi, yeşil Kütahya çinilerde kaplanmış, tavanlar ve merdivenler ışıklandırılmıştır. Zemin katından sekizer kişilik iki asansör, ziyaretçileri tepeye çıkarmaktadır.
Restorasyon, katlardaki betonarme sistem, ku le bedenine ağırlık vermeyecek şekilde yapılmış. Dördüncü kata kadar olan bölmeler beton kolonlara oturtulmuştur. Kulede bodrum ve zemin katından başka asma kat, danışma, fuayye, büro, depo, mut fak, fümüar, lokanta, kulüp katları kuleye rağbeti arttıracak; yemek saatinde kule ziyaretçüere kapa tılarak yemek yiyenlerin rahatsız edilmeleri önlene cektir.
Mutfak deyince baca aklınıza gelmiş olabilir. Unutuldu, diyeceksiniz. Biz de bacayı arayanların meraklarına tercüman olarak proje mimarı Kok sal Anadol ve Taylan Karatuna’ya bu hususu sor duk. Kahkaha ile gülüyorlardı. — Galata kulesi, ku leyi baştan başa geçen bir boru ve ucunda duman lar... Ne gülünç manzara...
Bu usul, Cenevizliler zamanında uygulanabilir di. Kulede baca yoktur. Baca işini aspiratör yapa caktır. Bu da plânlanmış olup 20-30 bin lira sarfiy- le yerine takılacaktır. Bacayı unutmadık, fakat gülünç olmayalım, diye yapmadık.
Evet kulenin asansörleri çalışıyor. Artık kule yalnız değildir. O’nun İstanbul’u seyretme zevkini siz de paylaşmak istiyorsanız, hiç durmayın, kule ye koşun... Belediyenize ve Başkan Haşim Işcan’a şükranlarınızı sunun...
«
- 9 _