ok acı bir o Kim
( B a ş ta ra fı 1 incide) lük gazete n eşriy a tın d a bilhassa bü- > ük bir ü st addı. M esleğe k a rş ı b ü yük bir aşk duyan a rk a d a şla rı a r a sındaki h â tıra sı, Velid E büzziyanın ne k ad a r kuvvetli bir k a ra k te re sa hip olduğunu g ö ste rm ek te d ir.
E büzziya Zade Velid, m erhum E- biizziya Tevfik Beyin k ü çü k oğludur. 1884 de îsta n b u ld a doğm uştur.
T ahsilini G a la ta sa ra y lisesinde yapm ış, A bdülham idin b abasını ve ağabeyisini K onyaya sürm esi ü z e ri ne m ektepten çıkarılm ış, lise ta h s i lini S t. B enoit F ran sız m ektebinde ikm al ederek M ektebi H ukuka g ir miş, M eşrutiyetin ilânı üzerine F ra n sa y a giderek hukuk tah silin i ikm al etm iş, ayni zam anda da S iyasî İlim ler m ektebinden de diplom a alm ış tır . M em lekete dönüşünde babasının 1909 da tesis etm iş olduğu T asviri
E fk â rd a babası E büzziya m erhum ile birlik te gazeteciliğe b aşlam ış tır .
1913 te E b üzziya T evfik Beyin v e fa tı üzerine b a ş m u h a rrirlik vazi fesini üzerine alm ış ve gazeteyi 1918 senesine k ad a r, ağabeyisi m erhum Tallıa ile. b irlik te ç ık a rm ıştır. Bu m üddet z a rfın d a bü y ü k m ücadeleler le y ap tığ ı gazetecilik h a y a tı h ü k ü m etin sık sık gazeteyi kapam asile
sekteye uğram ış, birçok defalar
n eşriy a t yüzünden divanı harb lere ve diğer m ahkem elere sürüklenm iş, fa k a t hepsinde b era et e tm iş tir .,
İstanbulini işgali esnasında y ap tığ ı v a tan p e rv e ra n e n e ş riy a tı mem leket çok iyi bilir. İşgal kuvvetleri ta ra fın d a n sık sık k a p a tıla n g az ete si her şeye rağm en vazifesini y a p m ış ve işgal kuvvetleri kendisini M altaya s ü rm ü ş tü r. Bir buçuk se
ne M altada k ald ık ta n so n ra memle k ete dönm üş ve Tevhidi E fk â r gaze tesini tesis ederek te k ra r v a ta n p e r verane n e ş riy a ta b aşlam ıştır.
Anadolu zaferinden sonra, gerek gazetesile ve gerek M. M. Grupun- daki medeni . ve millî hizm etlerde y a p tığ ı yard ım lar ta k d ir edilerek B üyük Millet Meclisinin k a ra riîe İs tiklâl m adalyasına m ü sta h a k g ö rü l m ü ştü r.
C um huriyetin ilânından sonra
Tevhidi E fk â rın bazı n eşriy a tın d a n dolayı ve bazı g azetecilerle b irlik te İstanbul ve b ilâhare D iy arb ak ır İs tiklâl m ahkem elerine verilm iş, bun lardan da suçsuz olduğu an laşılarak b eraet etm iştir.
Bu k adar m ücadelelerden sonra gazetecilikten bizar olan ve bu uğur da büyük ağabeyisini de k urban ve ren Velid bey gazetecilikten vazgeç miş, kendisini m atb aacılığ a v a k fe derek 1883 te babası ta ra fın d a n t e sis edilen M atbaai E büzziyayı idare etm iştir.
1940 da yeğeni, kardeşi T alhanın genç oğlu Zivad E büzziya ile birlik te Tasviri te k ra r n eşretm iş ve gaze tesinin b aşm u h arrirliğ in i de üzerine alm ıştır. Bu vazifeye hem en f a s ıla sız olarak devam etm iş ve nihayet son zam anlarda y azıların ı b ıra k a ra k senelerdanberi hazırlam ış bulundu ğa (F en ve S an ’a t) Ansiklopedisini neşre başlam ıştı.
M erhum a T anrıdan rah m e t niyaz eder, hepimize b aşsağ lığ ı dileriz.
M erhumun cenazesi bugün sa at
11 de Alman hastahanesinden kaldı rıla ra k nam azı Beyazıt cam iinde k ı lınacak ve ebedî is tira h a tg â h m a fev di edilecektir.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
