BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Gastroenteroloji Bilim Dalı
ÖZOFAGİAL SEMPTOMLARLA BAŞVURAN HASTALARDA
EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT SIKLIĞI
YANDAL UZMANLIK TEZİ
Dr. Reskan Altun
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Gastroenteroloji Bilim Dalı
ÖZOFAGİAL SEMPTOMLARLA BAŞVURAN HASTALARDA
EOZİNOFİLİK ÖZOFAJİT SIKLIĞI
YANDAL UZMANLIK TEZİ
Dr. Reskan Altun
TEŞEKKÜR
Başkent Üniversitesinin kurucu rektörü Sayın Prof. Dr. Mehmet Haberal’ a bana ve tüm Başkent Üniversitesi çalışanlarına sağladığı imkânlardan dolayı teşekkür ederim.
İhtisas eğitimim boyunca gösterdikleri yakın ilgi nedeni ile başta tez hocam Gastroenteroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Uğur Yılmaz olmak üzere Gastroenteroloji Bilim Dalının öğretim üyeleri Doç. Dr. Haldun Selçuk ve Doç. Dr. Murat Korkmaz’ a, önemli katkılarından dolayı Patoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Banu Bilezikçi’ ye, tezin her aşamasında yardımlarını aldığım değerli arkadaşlarım Dr. Serkan Öcal, Dr. A. Emre Yıldırım ve Dr. Enver Akbaş’ a, çalışmanın hayata geçirilmesinde önemli paya sahip endoskopi ünitesi hemşireleri Yeşim Bilici, Tülay Erbaş, Esen Hekim, Serap Polat, endoskopi teknisyeni Huriye Doğan ve ünitede çalışan tüm personele teşekkür ederim.
ÖZET
Eozinofilik özofajit özofagus disfonksiyonu ile ilişkili semptomlar ve eozinofilden zengin inflamasyon ile karakterize kronik, immun/ antijen aracılı bir özofagus hastalığıdır. Son yıllarda hastalığın tanısında belirgin artış vardır. Türkiye’ de eozinofilik özofajitin prevelansı bilinmemektedir.
Bu çalışmanın birincil amacı kliniğimize özofagial semptomlarla başvuran erişkin hastalarda eozinofilik özofajit sıklığını belirlemektir.
Kasım 2010- Mayıs 2011 tarihleri arasında kliniğimize özofagial semptomlarla başvurmuş 311 hasta çalışmaya dâhil edilmiştir. Tüm hastalara endoskopi yapılmış ve biyopsiler alınmıştır. Tanı bağımsız bir patoloji uzmanı tarafından onaylanmıştır.
Kliniğimize özofagial semptomlarla başvuran erişkin hastalarda eozinofilik özofajit sıklığı %2,6 (n=8; 4 erkek ve 4 kadın)’ dır. Tanı anında ortalama yaş 40,2 ± 8 ‘dir. Eozinofilik özofajitli hastalarda en sık görülen semptom (hastaların %75’ inde) retrosternal yanmadır ve hastaların %87,5’ inin (n=7) tanı anında birden fazla semptomu vardır. Hastaların yaklaşık %38’ inin (n=3) allerjik hastalık özgeçmişi vardır. Endoskopik bulgular; geçici/ sabit özofagial halkalar (%25), beyaz eksuda (%25) ve normal görünüm (%50)’ dür. Periferik kanda ortanca eozinofil sayısı 208 (93-659)/ mm³’ dir. Özofagus proksimal-orta 1/3 ve distal 1/3’ deki ortanca intraepitelyal eozinofil sayıları sırasıyla 0 (0-50)/ hpf ve 37 (16-(0-50)/ hpf’ dir.
Sonuç olarak eozinofilik özofajit Türkiye’ de nadir değildir ve özofagial semptomlu hastaların ayırıcı tanısında düşünülmelidir.
Anahtar kelimeler: Eozinofilik özofajit, özofagial semptomlar, retrosternal yanma
İNGİLİZCE ÖZET (ABSTRACT)
Frequency of Eosinophilic Esophagitis in Patients with Esophageal Symptoms
Eosinophilic esophagitis is a chronic, immune/ antigen-mediated esophageal disease characterized with symptoms related to esophageal dysfunction and eosinophil-predominant inflammation. There has been a dramatic increase in the diagnosis of this disease in recent years. The prevalence of eosinophilic esophagitis in Turkey is unknown.
The primary objective of this study was to determine the frequency of eosinophilic esophagitis in adult patients who were admitted to our clinic with esophageal symptoms.
Between November 2010 and May 2011, 311 adult patients who were admitted to our clinic with esophageal symptoms were included in the study. All patients underwent endoscopy and had biopsies taken. The diagnosis was confirmed by one independent pathologists.
Frequency of eosinophilic esophagitis in patients who were admitted to our clinic with esophageal symptoms was %2,6 (n=8; 4 men and 4 women ). Mean age at diagnosis was
40,2 ± 8 years. Heartburn was the predominant symptom in patients with eosinophilic esophagitis (%75 of the patients) and %87,5 (n=7) of patients had more than one symptom at diagnosis. Nearly thirty eight percent of the patients (n=3) had a history of allergic disease. Endoscopic findings were as follows: transient/ fixed esophageal rings (%25), white exudates (%25) and normal appearance (%50). Median number of circulating eosinophils was 208 (93-659)/ mm³. Median number of intraepithelial eosinophils in proximal-mid 1/3 part and distal 1/3 part of esophagus were 0 (0-50)/ hpf and 37 (16-50)/ hpf, respectively.
In conclusion, eosinophilic esophagitis is not rare in Turkey and it should be considered in the differential diagnosis of patients with esophageal symptoms.
Key words: Eosinophilic esophagitis, esophageal symptoms, heartburn.
İÇİNDEKİLER
Sayfa
Teşekkür iii
Özet iv
İngilizce Özet (Abstract) v
İçindekiler Dizini vi
Kısaltmalar ve Simgeler Dizini vii
Şekiller ve Tablolar Dizini viii
1. Giriş 1
2. Genel Bilgiler 2. 1. Patogenez 2. 2. Klinik özellikler
2. 3. Endoskopik ve radyolojik özellikler 2. 4. Histolojik özellikler 2. 5. Laboratuvar bulguları 2. 6. Tedavi 3 4 6 9 10 12 13 3. Hastalar ve Yöntem 15 4. Bulgular 17 5. Tartışma 21 6. Sonuçlar ve Öneriler 25 7. Kaynaklar 26
KISALTMALAR ve SİMGELER DİZİNİ
EÖ Eozinofilik özofajit
GÖR Gastroözofagial reflü hastalığı PPI Proton pompa inhibitörü
IL İnterlökin
GM-CSF Granülosit- monosit koloni stimüle edici faktör
Th- 2 T helper 2
MBP Majör temel protein
ECP Eozinofil katyonik protein EDN Eozinofil kaynaklı nörotoksin
EPO Eozinofil peroksidaz
TGF Doku büyüme faktörü
TSLP Timik stromal lenfopoetin TNF α Tümör nekrozis faktör alfa
RÖ Reflü özofajit
HH Hiatus hernisi
İE İntraepitelyal
hpf Büyük büyütme alanı (x400)
mm³ Milimetreküp
kU/ L Kiloünite/ litre
µgr Mikrogram
mg Miligram
vii
ŞEKİLLER ve TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 2.1. Özofagial eozinofili ile ilişkili hastalıklar Tablo 2. 2. Eozinofilik özofajit ve GÖR arasındaki farklar Tablo 2. 3. Eozinofilik özofajit ile ilişkili semptomlar
Tablo 2. 4. Eozinofilik özofajitte görülebilecek endoskopik görünümler Tablo 2. 5. Eozinofilik özofajitli hastaların histolojik özellikleri
Tablo 4. 1. Hastaların demografik özellikleri, başvuru semptomları, allerjik hastalık özgeçmişleri, endoskopik bulguları, özofagus biyopsi örnekleri histopatolojileri Tablo 4. 2. Eozinofilik özofajitli hastaların özellikleri
