Buldan Baraj Gölü (Denizli) Planktonu ve Mevsimsel Değişimi
*M.Ruşen Ustaoğlu, Süleyman Balık, Ufuk Gezerler Şipal,
Didem Özdemir Mis, Cem Aygen
Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü, İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı, 35100 Bornova, İzmir, Türkiye *E mail: m.rusen.ustaoglu@ege.edu
Abstract: Seasonal Change of Plankton in Buldan Dam Lake (Denizli). Plankton composition of Buldan Dam Lake was studied
by monthly intervals, between September 1995 and August 1996. Samples were collected from 3 stations of the lake. Plankton samples were collected horizontally and vertically by standard plankton net with a mesh size of 60 µm. The plankton samples were immediately fixed in 4% formaldehyde. Measurements of major physico-chemical properties of the lake such as temperature, water transparency, pH, dissolved oxygen, dissolved oxygen saturation, and water conductivity have been made in situ. At the end of qualitative studies, a total of 106 taxa of planktonic communities representing 76 taxa of phytoplankton (18 belonging to Cyanobacteria, 1 belonging to Heterokontophyta, 26 belonging to Ochrophyta 3 belonging to Dinoflagellata, 7 belonging to Euglenozoa, 17 belonging to Chlorophyta and 4 belonging to Charophyta), and 30 taxa of zooplankton (23 belonging to Rotifera, 5 belonging to Cladocera, 1 belonging to Copepoda, and 1 belonging to Argulidae) were identified. Results showed that Chlorophyta and Ochrophyta were the predominant components of phytoplankton, and Rotifera was the predominant component of zooplankton.
Key Words: Buldan Dam Lake, phytoplankton, zooplankton.
Özet:Buldan Baraj Gölü’nün plankton kompozisyonu Eylül 1995 ile Ağustos 1996 tarihleri arasında aylık dönemlerle araştırılmıştır. Seçilen 3 istasyondan 60 µm göz açıklığına sahip plankton kepçesi kullanılarak horizontal ve vertikal örnekler alınmıştır. Toplanan örnekler %4’lük formalin solusyonunda tespit edilmiştir. Göl suyunun fiziko-kimyasal özelliklerinden sıcaklık, ışık geçirgenliği, pH, çözünmüş oksijen, oksijen doygunluğu ve elektriksel iletkenlik tayinleri yerinde gerçekleştirilmiştir. Planktonik çalışmalar sonucunda, fitoplanktonda 76 (Cyanobacteria’ya ait 18, Heterokontophyta’ya ait 1, Ochrophyta’ya ait 26, Dinoflagellata’ya ait 3, Euglenozoa’ya ait 7, Chlorophyta’ya ait 17 takson ve Charophyta’ya ait 4 takson), zooplanktonda ise 30 (Rotifera’ya ait 23, Cladocera’ya ait 5, Copepoda’ya ait 1 ve Argulidea’ya ait 1 takson) olmak üzere toplam 106 takson tespit edilmiştir. Fitoplanktonda Chlorophyta ve Ochrophyta, zooplanktonda ise Rotifera gruplarının baskın olduğu bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Buldan Baraj Gölü, fitoplankton, zooplankton.
Giriş
Akarsuların rejimini kontrol etmek ve insanların çeşitli
gereksinimleri karşılamak amacıyla inşa edilen barajlar,
üzerinde kuruldukları akarsuların ekolojisini oldukça
değiştirmektedir. 1967 yılında Alaşehir çayının kollarından biri
olan Derbent deresi üzerine sulama ve taşkın önleme
amacıyla kurulan Buldan Barajı da Derbent deresinin
ekolojisini değiştirmiştir.
Ülkemizde, baraj gölleri fitoplanktonu üzerine ilk detaylı
çalışma Kurtboğazı Baraj Gölü’ nde gerçekleştirilmiştir (Aykulu
ve Obalı, 1981). Araştırma alanımızında yer aldığı Ege
Bölgesi’nde ise Seferihisar Baraj Gölü (Günhan-Aydoğdu,
1998), Demirköprü Baraj Gölü (Gezerler-Şipal ve diğ., 1996),
Topçam Baraj Gölü (Sömek ve diğ., 2005), Kemer Baraj Gölü
(Özyalın ve Ustaoğlu, 2008) ve Çaygören Baraj Gölü
(Ongun-Sevindik, 2010) fitoplanktonu üzerine ayrıntılı çalışmalar
gerçekleştirilmiştir.
Baraj gölleri zooplanktonu üzerine ilk çalışma Çubuk
Baraj Gölü’nde gerçekleştirilmiştir (Geldiay, 1949). Sonraki
yıllarda Keban Baraj Gölü (DSİ, 1982), Kunduzlar ve Çatören
Baraj Gölleri (Altındağ ve Özkurt, 1998), Göksu Baraj Gölü
(Bekleyen, 2003), Yarseli Baraj Gölü (Bozkurt ve diğ., 2004),
Kozan Baraj Gölü (Bozkurt, 2004), Hirfanlı Baraj Gölü (Yiğit ve
Altındağ, 2005), Gelingüllü Baraj Gölü (Kaya ve Altındağ,
2007), Kapulukaya Baraj Gölü (İnce ve diğ., 2007), Birecik
Baraj Gölü (Bozkurt ve Sagat, 2008), Asartepe Baraj Gölü
(Buyurgan ve diğ., 2010) zooplanktonu üzerine çalışmalar
yapılmıştır.
Rotifer faunası üzerine Seyhan Baraj Gölü (Bozkurt ve
Göksu, 2000), Devegeçidi Baraj Gölü (Bekleyen, 2001),
Kesikköprü Baraj Gölü (Yiğit, 2002), Cip Baraj Gölü (Saler ve
Şen, 2002), Sarımsaklı Baraj Gölü (Ölmez Aydın ve Altındağ,
2004), Keban Baraj Gölü (Saler, 2004; Tellioğlu ve Akman,
2007), Çamlıgöze Baraj Gölü (Dirican ve Musul, 2009),
Kepektaş Baraj Gölü (Saler, 2009), Karakaya Baraj Gölü
(Saler ve diğ., 2010), Aslantaş Baraj Gölü (Bozkurt ve Göksu,
2010), Kladoser ve kopepod faunası üzerine ise Süloğlu Baraj
Gölü (Güher ve Kırgız, 1989), Cip Baraj Gölü (Akıl ve Şen,
1995), Kadıköy ve Karademir Baraj Gölleri (Güher, 2000;
Güher ve Kırgız, 2004), Çatalan Baraj Gölü (Aladağ ve diğ.,
2006), Devegeçidi Baraj Gölü (Bekleyen, 2006) çalışmalar
bulunmaktadır. Araştırma alanımızın yakınlarındaki Tahtalı
Baraj Gölü zooplankton faunası (Özdemir Mis ve diğ., 2009)
ve Demirköprü Baraj Gölü kladoser ve kopepod faunası
(Ustaoğlu ve diğ., 2001) üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Buldan Baraj Gölü’nde yapımından hemen sonra
gerçekleştirilen limnolojik etüt raporundan (Berk, 1970) sonra
günümüze kadar söz konusu gölde araştırma yapılmamıştır.
Gerçekleştirilen bu araştırma ile Buldan Baraj Gölü’nün
plankton kompozisyonu ve mevsimsel değişiminin saptanması
amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot
Eylül 1995-Ağustos 1996 tarihleri arasında aylık olarak
gerçekleştirilen arazi çalışmalarında gölden seçilen üç
istasyonda su örneklemesi ve plankton örneklemeleri
yapılmıştır (Şekil 1).
Su örneklemeleri Schindler su alma kabı ile her
istasyondan yapılmıştır. Bu örnek alma işlemi esnasında
suyun fiziko-kimyasal özelliklerinden sıcaklık, berraklık, pH ve
çözünmüş oksijen miktarları in situ olarak saptanmıştır. Diğer
kimyasal parametreler ise plastik şişeler ile laboratuara
getirilen örnek sularda Tablo 1’de belirtilen yöntemler
kullanılarak tespit edilmiştir. Plankton örneklemeleri horizontal
olarak her istasyonda 60 µm göz açıklığındaki standart
plankton kepçesi ile gerçekleştirilmiş olup toplanan örnekler %
4’lük formalin çözeltisi ile tespit edilmiştir.
Şekil 1. Buldan Baraj Gölü’nün genel görünüşü ve örnek alma istasyonları
Sistematik gruplara göre sınıflandırılan materyallerin
cins, tür ve alttür tayinlerinde fitoplankton için Desikachary
(1959), Geitler (1925), Hüber-Pestalozzi (1955, 1961), Printz
(1964), Cleve-Euler (1952), Patrick ve Reimer (1966), Pankow
(1976), Round ve diğ. (1990), Sims (1996) ve John ve diğ.
(2003); Rotifera için Ruttner-Kolisko (1974), Koste (1978);
Cladocera için Flössner (1972), Smirnov (1974,1992);
Copepoda için Kiefer (1978), Rylov (1963)’den
yararlanılmıştır.
Tablo 1. Suyun fiziksel ve kimyasal parametrelerinin tayin metotları.
Parametreler Analiz metotları
Sıcaklık Hazneli termometre
Berraklık Seki-disk (30 cm Ø siyah-beyaz disk) Elektrik geçirgenliği Hanna HI 8033 Kondaktivimetre
pH Hanna HI 8014 pH-Metre
Çözünmüş oksijen Winkler metodu (Golterman 1971)
Ca2+ EDTA titrasyon yöntemi (Egemen ve Sunlu 1996)
Mg2+ EDTA titrasyonu yöntemi (Egemen ve Sunlu 1996)
Toplam Sertlik EDTA titrasyonu yöntemi (Egemen ve Sunlu 1996) Tuzluluk Mohr-Knudsen metodu (Egemen ve Sunlu 1996) HCO3- HCI titrasyonu yöntemi (Egemen ve Sunlu 1996)
Alkalinite HCI titrasyonu yöntemi (Golterman 1971) Geçici sertlik HCl titrasyonu yöntemi (Golterman 1971) Nitrit Spektrofotometrik metot (Golterman 1971) Nitrat Spektrofotometrik metot (Golterman 1971) Amonyum Spektrofotometrik metot (Golterman 1971) Fosfat Spektrofotometrik metot (Golterman 1971) Silis Spektrofotometrik metot (Golterman 1971)
Bulgular ve Tartışma
Buldan Baraj Gölü yüzey suyu fiziko-kimyasal
parametrelerinin aylık ortalama değerleri Tablo 2’de verilmiştir.
Buldan Baraj Gölü yüzey suyu örneklerinin “Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliğinin Kıtaiçi Su Kaynakları Kriterlerine”
göre su kalitesi sınıfları incelendiğinde pH, amonyum azotu,
nitrit azotu, nitrat azotu ve toplam fosfor yönünden göllerin I.
sınıfa girdiği, çözünmüş oksijen ve oksijen doygunluğu
açısından ise I-II arasında değişim gösterdiği saptanmıştır
(Tablo 2) (Anonymous, 2004). Buldan Baraj Gölü TN ve TP
değerleri dikkate alınarak incelendiğinde oligotrof özellik
göstermektedir. Planktonik çalışmalar sonucunda,
fitoplanktonda 76 (Cyanobacteria’ya ait 18,
Heterokontophyta’ya ait 1, Ochrophyta’ya ait 26,
Dinoflagellata’ya ait 3, Euglenozoa’ya ait 7, Chlorophyta’ya ait
17 ve Charophyta’ya ait 4 takson), zooplanktonda ise 30
(Rotifera’ya ait 23, Cladocera’ya ait 5, Copepoda’ya ait 1 ve
Argulidea’ya ait 1 takson) olmak üzere toplam 106 takson
tespit edilmiştir (Tablo 3,4).
Tablo 2. Buldan Baraj Gölü yüzey suyunda fiziko-kimyasal parametrelerin aylık ortalama değerleri (nd: ölçüm limitinin altında).
Parametreler E E K A O Ş M N M H T A Derinlik (cm) 1210 1270 1260 1260 1370 1670 1860 1930 1930 1730 1320 1110 Berraklık (cm) 63 77 110 58 77 62 77 70 72 58 60 100 Sıcaklık (oC) 22.5 16.8 11.4 7.6 5.8 7.1 9.3 15.5 22.1 22.1 24.5 24.4 pH 8.14 7.80 7.63 8.26 8.53 7.96 8.36 8.34 8.48 7.96 8.36 8.23 Ç.Oksijen (mg/L) 5.20 6.72 8.40 10.35 11.93 10.60 11.61 13.49 10.57 9.01 8.03 7.29 Ç.O.Doygunluğu (%) 64 74 82 92 101 93 108 144 129 110 103 93 İletkenlik (µS20˚C ) 300 407 508 511 652 486 468 399 340 260 323 359 Tuzluluk (%o) 0.040 0.034 0.032 0.037 0.034 0.033 0.035 0.041 0.039 0.047 0.043 0.041 Geçici Sertlik (d˚H) 6.53 7.61 8.03 9.99 8.77 7.65 8.87 9.15 6.81 6.81 7.75 9.52 Alkalinite(meq/L) 2.47 2.80 2.83 3.60 3.40 3.33 3.60 3.27 2.40 2.40 3.13 3.53 HCO-3 (mg/L) 142.33 165.72 174.87 217.57 191.13 166.73 193.17 199.27 148.43 148.43 168.77 207.40 Top. Sertlik (mg/L) 153.3 196.6 206.6 216.6 323.3 283.3 253.3 223.3 200.0 200.0 193.3 300.0 Ca+2 (mg/L) 29.39 46.76 52.10 50.77 85.50 56.11 74.82 53.44 33.40 56.11 45.42 50.77 Mg+2 (mg/L) 19.46 19.45 18.65 21.89 26.75 34.86 16.21 21.89 28.37 14.59 19.46 42.16 NO2--N (µg/L) 1.01 0.69 nd 1.71 0.44 0.74 0.05 0.03 8.42 1.27 3.12 1.40 NO3--N (µg/L) 1.58 9.92 61.68 73.31 27.75 62.37 52.20 4.98 17.62 7.01 nd 9.72 NH4--N (µg/L) 24.50 12.33 7.67 6.65 23.67 14.50 14.50 28.50 21.50 22.33 48.17 49.17 PO4-3-P (µg/L) 0.40 1.17 0.67 0.50 0.52 1.59 1.23 0.71 0.68 0.48 0.13 0.29 SiO2- (mg/L) 2.57 3.17 3.04 1.17 2.01 2.96 3.31 2.95 2.03 0.06 1.17 1.80
Tablo 3. Buldan Baraj Gölü fitoplanktonu ve aylık dağılımı.
TAKSON E E K A O Ş M N M H T A
CYANOBACTERIA
Anabaena planctonica Brunthaler + - - - + + + +
Aphanizomenon aphanizomenoides (Forti) Hortobágyi & Komárek + + + + - - - + + - + +
Aphanizomenon flos-aquae Ralfs ex Bornet & Flahault + + + - - - - + + + + +
Aphanocapsa elachista W. West & G.S. West + - - - + + +
Calothrix epiphytica W. West & G.S. West + + - - - + + + + +
Chroococcus minitus (Kützing) Nägeli + + - - - + + + + +
Chroococcus pallidus (Nägeli) Nägeli + + - - - + + +
Dactylococcopsis fascicularis Lemmermann + + + - - - - - + + + +
Gloeocapsa decorticans (A. Braun) Richter + + + - - - + + + +
Gloeocapsa punctata Nägeli + + - - - + + +
Leptolyngbya angustissima (W. West & G.S. West) Anagnostidis & Komárek - - - + + - + +
Limnococcus limneticus (Lemmermann) Komárková, Jezberová, O.Komárek &
Zapomlová + + + - - - + + + + + +
Phormidium terebriforme (C. agaedh ex Gomont) Anagnostidis & Komarek + + + + + + - + + + + +
Phormodium breve (Kützing ex Gomont) Anagnostidis & Komárek + + + - - - + + + +
Phormodium limosum (Dillwyn) P.C. Silva + + - - -
Pseudoanabaena catenata Lauterborn + + + + - - - - - + + +
Snowella lacustris (Chodat) Komárek & Hindák - - - + + + +
Synechocystis endobiotica (Elenkin & Hollerbach) Elenkin + + + - - - + + + +
HETEROKONTOPHYTA
Dinobryon sertularia Ehrenberg + + + + + + + + + + + +
OCHROPHYTA
Aulacoseira granulata (Ehrenberg) Simonsen Aulacoseira italica (Ehrenberg) Simonsen
+ + + + + - + - - - - - - - - + + + + + + + + +
Cocconeis placentula Ehrenberg + + - - - + + + + +
Craticula cuspidata (Kutzing) D.G. Mann + + + - - - + + + + + +
Cymatopleura elliptica (Brébisson) W. Smith + + + + + - - + + + + +
Cymatopleura solea (Brébisson) W. Smith + + + + + + + + + + + +
Cymbella cistula (Hemprich & Ehrenberg) Kirchner + + + + + - - + + + + +
Epithemia sorex Kützing + + + + - + + + + + + +
Epithemia turgida (Ehrenberg) Kützing + + + + - - + + + + + +
Gomphonema gracile Ehrenberg + + + + + + + + + + + +
Gyrosigma acuminatum (Kützing) Rabenhorst + + + + + + + + + + + +
Hippodonta capitata (Ehrenberg) Lange-Bertalot, Metzeltin & Witkowski + + + + + + + + + + + +
Luticola mutica (Kützing) D.G. Mann + + + + + + + + + + + +
Navicula gregaria Donkin + + + + - - - + + + + +
Navicula tripunctata (O.F. Müller) Bory + + + - - - + + + + + +
Nitzschia acicularis (Kützing) W. Smith + + + + + + + + + - - -
Nitzschia linearis (Agardh) W. Smith + + + + + + + + + + + +
Nitzschia palea (Kützing) W. Smith + + + + - + + + + + + +
Pinnularia microstauron (Ehrenberg) Cleve + + + + + - + + + + + +
Pinnularia viridis (Nitzsch) Ehrenberg + + + - - - + + + + + -
Tryblionella angustata W. Smith + + + + + + + + + + + +
Tryblionella hungarica (Grunow) Frenguelli + + + + - + + + + + + +
Ulnaria acus (Kützing) M. aboal + + + - - + + + + + + +
Ulnaria ulna (Nitzsche) P. Compére + + + - - + + + + + + +
Urosolenia eriensis (H.L. Smith) F.E. Round & R.M. Crawford + + + - - + + + + + + +
DINOFLAGELLATA
Ceratium hirundinella (O.F. Müller) Dujardin + + + - - - + + + + + +
Gymnodinium fuscum (Ehrenberg) F. Stein + + + - - - + + + + + +
Peridinium willei Huitfeldt-Kaas + + + - - - - + + + + +
EUGLENOZOA
Euglena acus Ehrenberg + + + + - - - + + + + +
Euglena adhaerens Matvienko + + + + + - - - + + + +
Euglena gracilis Klebs + + + + - - - - + + + +
Phacus acuminatus Stokes + + + + + - - + + + + +
Phacus longicauda (Ehrenberg) Dujardin + + - - - + + + +
Trachelomonas hispida (Perty) F. Stein + + - - - + + +
Trachelomonas planctonica Svirenko var. oblonga Drezepolski + + - - - + + - - - + +
CHLOROPHYTA
Actinastrum hantzschii Lagerheim + + + + + + + + + + + +
Acutodesmus acuminatus (Lagerheim) Tsarenko + + + + - - - + + + + +
Ankistrodesmus falcatus (Corda) Ralfs + + + + - - - - + + + +
Ankistrodesmus spiralis (W.B.Turner) Lemmermann + + + + + + + + + + + +
Coelastrum pulchrum Schmidle + + + + - - - + + + - -
Coelastrum sphaericum Nägeli + + + + + + + + + + + +
Eudorina elegans Ehrenberg + - - - + + +
Golenkinia paucispina West & G.S. West + + + - - - + + +
Gonium pectorale O.F.Müller + + - - - + + + +
Lacumastrum duplex var. gracillimum (West & G.S. West) H.McManus + + + + - - - + + + + +
Lagerheimia subsalsa Lemmermann + + - - - + + + +
Micractinium quadrisetum (Lemmermann) G. M. Smith - - - + + + +
Oocystis borgei Snow + + + + + - - + + + + -
Pediastrum duplex Meyen + + + + + + + + + + + +
Pediastrum simplex Meyen var. punctatum (Lemmermann) Ergashev + + - - - + + + +
Pseudopediastrum boryanum (Turpin) E.Hegewald + + + + + + + + + + + +
Scenedesmus quadricauda (Turpin) Brébisson + + + + + + + + + + + +
CHAROPHYTA
Closterium aciculare T. West + + + + + + + + + + + +
Cosmarium depresssum Bailey var. achondrum (Boldt) W. West & G.S. West + + + + - - + + + + + +
Staurastrum chaetoceras (Schröder) G.M. Smith + + - - - + + + + +
Baraj gölünde fitoplanktonda en fazla takson içeren
gruplar Ochrophyta ve Chlorophyta’dır. Bu durum
yurdumuzdaki diğer bazı baraj göleri ile benzerlik
göstermektedir (Gönülol and Obalı, 1998a; Baykal ve Açıkgöz,
2004; Sömek ve diğ., 2005.). Bu iki grup içinde Ochrophyta
Sonbahar ortalarından ilkbahar sonlarına kadar gölde en fazla
türü içerirken, Chlorophyta ikinci sırada yer almaktadır. Gölün
yüzey suyunun yaklaşık 22°C civarına ulaşması ve geçmesi
ile Chlorophyta birinci, Ochrophyta ikinci sırayı oluşturmuştur.
Bununla birlikte yaz aylarında Cyanobacteria tür sayısı da
belirgin bir artış göstermiştir. Dört ötrofik gölde, planktonik
diyatomeler ve siyanobakterilerin dominantlığını düzenleyen
süreçler üzerine gerçekleştirilen çalışmalarında, su
sıcaklığının (<15 °C) ve su sütunu istikrarının düşük olduğu
dönemlerde diyatomelerin ve kısmen de olsa Chlorophyta
türlerinin dominant olduğu, su sıcaklığının ve su sütunu
istikrarının yüksek olduğu dönemlerde ise siyanobakterilerin
dominant olduğu bildirilmiştir (Zhang and Prepas,1996). Diğer
gruplar kış aylarında hemen hemen aynı yoğunlukta
bulunmasına karşın, diğer mevsimlerde Ochrophyta ve
Chlorophyta’yı
sırasıyla Cyanobacteria, Euglenozoa,
Dinoflagellata ve Heterokontophyta grupları izlemiştir.
İlkbaharda Cyanobacteria, bazı Chlorophyta üyeleri,
yazın ise sıcaklığı seven Chlorophyta, Cyanobacteria,
Euglenozoa türleri gelişme göstermiştir. Yazın özellikle
sıcaklığın arttığı Temmuz ve Ağustos aylarında
Charophyta’nın Desmidiaceae familyası üyeleri yoğunluk
kazanmıştır.
Fitoplanktonda yıl içinde Cyanobacteria’dan en yaygın
olarak bulunan türler Limnococcus limneticus ve Phormodium
terebriforme türleridir. Bunlardan L. limneticus yurdumuzdaki
diğer bazı baraj göllerinden de bildirilmiştir (Altuner ve Gürbüz,
1996; Baykal ve Açıkgöz, 2004; Atıcı and Obalı, 2006).
Chlorophyta’dan Acutodesmus acuminatus, Coelastrum
sphaericum, Pediastrum duplex, Pseudopadiastrum
boryanum, Lacumastrum gracillimum, Scenedesmus
quadricauda, Actinastrum hantzschii, Oocystis borgei,
Ankistrodesmus spiralis ve Charophyta’dan Closterium
aciculare, Cosmarium depressum var. achondrum sıklıkla
tespit edilmiş olup, yurdumuzda bulunan bir çok baraj gölünde
de saptanmıştır (Baykal et al., 2004; Taş ve Gönülol, 2007;
Atıcı, 2002; Ongun-Sevindik, 2010; Çetin and Şen, 2004; Atıcı
and Obalı, 2006). Wetzel (1975)’in daha çok organik maddece
zengin ve sığ sularda bulunduğunu bildirdiği Euglenozoa’dan
Euglena acus, E. adhaerens, Phacus acuminatus türleri baraj
gölünde yaygın olarak bulunmuştur. Baraj gölünde
Heterokontophyta’dan tek tür olarak saptanan Dinobryon
sertularia, yurdumuzda araştırılan diğer bazı baraj göllerinde
de bulunmuştur (Yıldız, 1985; Baykal ve Açıkgöz, 2004; Taş
ve Gönülol, 2007). Ochrophyta’dan Cymatopleura solea, C.
elliptica, Cymbella cistula, Epitemia sorex, E. turgida,
Asterionella formosa, Gomphonema gracile, Tryblionella
angustata, T. hungarica, Nitzschia acicularis, N. linearis, N.
palea, Gyrosigma acuminatum, Urosolenia eriensis, Ulnaria
acus, U. ulna baraj gölünde en çok gözlenen türlerdendir.
Bunlardan baraj gölünde yıl boyunca tespit edilen A. formosa
türünün İngiltere göller bölgesindeki çok verimli göllerin
planktonunda, hem ilkbahar hem de sonbahar aylarında
maksimum çoğalma meydana getirdiği, yine aynı türün
karışım gösteren küçük ve orta çaptaki ötrofik göllerin belirteci
olduğu bildirilmiştir (Lund,1949; Reynolds et al., 2002). Bu tür
yurdumuzda araştırılmış olan bazı baraj göllerinde de
dominant organizma olarak bildirilmiştir (Altuner ve Gürbüz,
1996; Gönülol and Obalı, 1998a, 1998b). Dinoflagellata’dan
ise tespit edilen en yaygın türler Ceratium hirundinella ve
Gymnodinium fuscum’dur. Bunlardan C. hirundinella türünün
daha çok mezotrofik ve ötrofik göllerin epilimnionunda
bulunduğu bilinmektedir (Reynolds et al., 2002).
Barajın 1967’de tamamlanmasından sonra gölde yapılan
limnolojik etütde Chlorophyceae’ye ait Pediastrum,
Schroederia, Oocyctis cinsleri; Zygnemaphyceae’ye ait
Staurastrum cinsi, Bacillariophyceae’ye ait Nitzschia,
Cyclotella, Cymatopleura, Cymbella, Navicula cinsleri;
Cyanophyceae’ye ait Gloeocapsa ve Spirulina cinsleri ve
Dinophyceae temsilcisi rapor edilmiştir (Berk 1970). Bunlardan
Schroederia, Cyclotella, Spirulina cinslerine araştırma
sırasında rastlanılmamıştır.
Zooplanktonda en fazla takson içeren grup Rotifera (23
takson) olup sırasıyla Cladocera 5 takson, Copepoda ve
Argulidea ise birer takson ile izlemektedir (Tablo 4).
Tablo 4. Buldan Baraj Gölü zooplanktonu ve aylık dağılımı.
TAKSON E E K A O Ş M N M H T A
ROTIFERA
Anuraeopsis fissa Gosse, 1851 + - - - + - +
Asplanchna girodi de Guerne, 1888 + + - - - + + - - -
Asplanchna priodonta Gosse, 1850 - - - + +
Asplanchna sieboldi (Leydig, 1854) + + - - - + -
Brachionus calyciflorus Palas, 1766 - + + - - -
Brachionus quadridentatus Hermann, 1783 + - - - + - + - - -
Brachionus urceolaris Müller, 1773 - - - + - + + - - -
Filinia longiseta (Ehrenberg, 1834) + - - - + + +
Filinia terminalis (Plate, 1886) + - - - + + + -
Keratella cochlearis (Gosse, 1851) - - - + +
Keratella valga (Ehrenberg, 1834) - - - + - - -
Lecane stenroosi (Meissner, 1908) - + - - -
Notholca squamula (Müller, 1786) - - - + + - - -
Platyias quadricornis (Ehrenberg, 1832) - + - - -
Polyarthra dolichoptera Idelson, 1925 - + + + + + + + + + - +
Polyarthra vulgaris Carlin, 1943 + + + + + + + + + + + +
Pompholyx sulcata Hudson, 1885 + + + + + + + + + + + -
Synchaeta oblonga Ehrenberg, 1832 + + - + + + + + - - + +
Trichocerca collaris (Rousselet, 1896) - - - + + +
Trichocerca pusilla (Jennings, 1903) - - - + + - -
Trichocerca rattus (Müler, 1776) + - - - + - + + + -
Trichocerca similis (Wierzejski, 1893) + + - - - + -
CLADOCERA
Bosmina longirostris (O.F.Müller, 1785) + + + + + + + + + + + +
Coronatella rectangula (Sars 1862) + - - -
Diaphanosoma brachyurum (Lievin, 1848) + + - - - + +
Diaphanosoma mongolianum Ueno, 1938 + + - - - + -
Moina micrura Kurz, 1874 - - - + + + +
CYCLOPOIDA
Cyclops vicinus Uljanin, 1875 + + + + + + + + + + + +
ARGULIDEA
Argulus foliaceus (Linnaeus, 1758) + - - -
Gölde bütün yıl boyunca 4 tür (K. tecta, P. vulgaris, B.
longirostris, C. vicinus) görülmekle beraber Rotifera’dan 3 tür
(P. quadricornis, K. valga, L. stenroosi), Cladocera’dan 1 tür
(C. rectangula) ve Argulidea’dan da 1 tür (A. foliaceus) olmak
üzere 5 tür yıl içerisinde kısa bir dönem zooplanktonda
görülmektedir. Kış döneminde kalitatif olarak oldukça az olan
zooplankton Mayıs ayından itibaren artmaya başlamış,
Temmuz (17 takson) ve Eylül (18 takson) aylarında en fazla
tür gözlenmiştir. Kasım ayından itibaren de zooplanktonda
gözlenen tür sayısı 7-8 civarına düşmüştür.
Berk (1970), Buldan Baraj Gölü’ndeki etüt çalışmasında,
Copepoda’dan Cyclops ve Diaptomus, Cladocera’dan
Daphnia ve Ceriodaphnia cinslerini bildirmektedir. Ancak,
araştırmamızda Diaptomus, Daphnia ve Ceriodaphnia
cinslerine rastlanılmamıştır.
Buldan Baraj Gölünde tespit ettiğimiz rotifer taksonları
ülkemiz baraj göllerindeki çalışmalarda karşılaştırıldığında, A.
priodonta 19 baraj gölünde, K. cochlearis ve N. squamula 17
gölde, P. vulgaris 15 gölde, F. longiseta, F. terminalis ve P.
dolichoptera 11 gölde, B. urceolaris 9 gölde, T. similis ise 8
gölde rapor edilmiştir (Geldiay, 1949, DSİ, 1982, Altındağ ve
Özkurt, 1998, Bozkurt ve Göksu, 2000, Bekleyen, 2001, Yiğit,
2002, Bekleyen, 2003, Bozkurt ve diğ., 2004, Bozkurt, 2004,
Saler ve Şen, 2002, Ölmez Aydın ve Altındağ, 2004, Saler,
2004, Yiğit ve Altındağ, 2005, Tellioğlu ve Akman, 2007, Kaya
ve Altındağ, 2007, İnce ve diğ., 2007, Bozkurt ve Sagat, 2008,
Dirican ve Musul, 2009, Özdemir Mis ve diğ., 2009, Saler,
2009, Saler ve diğ., 2010, Bozkurt ve Göksu, 2010, Buyurgan
ve diğ., 2010). Kladoserlerden B. longirostris (16 baraj
gölünde), C. rectangula (8 gölde) ve M. micrura (5 gölde)
kopepodlardan ise C.vicinus (13 baraj gölünde) yaygın olarak
gözlenen taksonlardır (DSI, 1982, Akıl ve Şen, 1995, Bozkurt,
1997; Altındağ ve Özkurt, 1998; Güher ve Kırgız, 1989;
Güher, 2000, Ustaoğlu ve diğ., 2001; Bekleyen, 2003; Güher
ve Kırgız, 2004; Bozkurt, 2004; Bozkurt ve diğ., 2004; Yiğit ve
Altındağ, 2005; Aladağ ve diğ., 2006; Bekleyen, 2006; Kaya
ve Altındağ, 2007; İnce ve diğ., 2007; Bozkurt ve Sagat, 2008;
Özdemir Mis ve diğ., 2009; Buyurgan ve diğ., 2010).
Buldan Baraj Gölü’nün zooplankton açısından
durumunun belirlenmesinde kullanılan rotifer indeksine göre
(Q
B/T= Brachionus tür sayısı / Trichocerca tür sayısı)
(Sládeĉek, 1983) Q değeri 0,75 olarak bulunmuş olup göl
oligotrof özelliktedir.
Buldan Baraj Gölü planktonun da tespit edilmiş olan
türler iç sularımızda yaygın olarak bulunmaktadırlar (Gönülol
et al., 1996; Ustaoğlu, 2004; Aysel, 2005).
Buldan Baraj Gölü’nde gerçekleştirilen araştırma
sonucunda suyun fiziksel özellikleri açısından oligotrof,
plankton açısından oligotrof - mesotrof karakterde olduğu
belirlenmiştir.
Teşekkür
Bu çalışmayı, 1994/SÜF/03 nolu proje ile destekleyen E.Ü.
Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonuna teşekkür ederiz.
Arazi çalışmalarındaki yardımlarından dolayı Doç. Dr. Hasan
M. SARI’ya, fitoplankton taksonlarının düzenlenmesindeki
yardımlarından ve göstermiş oldukları ilgiden dolayı Prof.
Dr.
Arif GÖNÜLOL (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Fakültesi,
Biyoloji Bölümü) ile Araş. Gör. Haşim SÖMEK’e teşekkürü bir
borç biliriz.
Kaynakça
Akıl, A. ve D.Şen 1995. Cip Baraj Gölünün (Elazığ,Türkiye) Copepoda ve Cladocera (Crustacea) Türleri Üzerine Taksonomik Bir Çalışma. E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Dergisi, Cilt:12, Sayı 3-2,195-202. Aladağ, A.T., Erdem, C. and S. Karaytuğ 2006. Cladocera and Copepoda
(Crustacea) Fauna of Çatalan Dam Lake (Adana, Turkey). E.U.Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 23 (3-4): 427-428.
Altındağ,A. and Ş. Özkurt 1998. A Study on the Zooplanktonic Fauna of the Dam Lakes Kunduzlar and Çatören (Kırka-Eskişehir). Tr.J. of Zoology, 22: 323-331.
Altuner, Z. ve H. Gürbüz 1996. Tercan Baraj Gölü alg florası üzerinde bir araştırma, Doğa TU J. of Botany, 20: 41-51.
Anonymous 2004. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı , Resmi Gazete No: 25687.
Atıcı, T. 2002. Nineteen New Records From Sarıyar Dam Reservoir Phytoplankton for Turkish Freshwater Algae. Turk. J. Bot. 26: 485-490. Atıcı, T. and O. Obalı 2006. Seasonal Variation of Phytoplankton and Value of
Chlorophyll a in the Sarıyar Dam Reservoir (Ankara, Turkey). Turk. J.
Bot.,30: 349-357.
Aykulu, G. and O. Obalı 1981. Phytoplankton Biomass in Kurtboğazı Dam Lake. Commun. Faculty of Science University Ankara 24 (C2):29-45.
Aysel, V. 2005. Check-List Of The Freshwater Algae of Turkey. J. Black Sea/Mediterranean Envirenment. Vol. 11 (1): 5-128.
Baykal, T., Açıkgöz, İ., Yıldız, K. and A. Bekleyen 2004. A Study on Algae in Devegeçidi Dam Lake. Turk J Bot. 28: 457-472.
Baykal. T. ve İ. Açıkgöz 2004. Hirfanlı Baraj Gölü Algleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2): 115-136.
Bekleyen, A. 2001. A Taxonomical Study on the Rotifera Fauna of Devegeçidi Dam Lake (Diyarbakır-Turkey). Turk J. Zool. 25:251-255.
Bekleyen, A. 2003. A Taxonomical Study on the Zooplankton of Göksu Dam Lake (Diyarbakır). Turk J Zool 27:95-100.
Bekleyen, A. 2006. Devegeçidi Baraj Gölü’nün (Diyarbakır) Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Faunası. E.Ü.Su Ürünleri Dergisi 23 (3-4): 413-415.
Berk, G. 1970. Buldan Baraj Gölü 1969 Yılı Limnolojik Etüt Ara Raporu. DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 6 s.
Bozkurt, A. 1997. Seyhan Baraj Gölü (Adana) Zooplanktonu. Ç.Ü. Fen Bil. Enst. Su Ürünleri Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi) Adana,58 p. Bozkurt, A. 2004. Doğu Akdeniz Bölgesindeki Bazı Baraj ve Göletlerin
Zooplankton Faunası Üzerine İlk Gözlemler. Ulusal Su Günleri 2004 Sempozyumu, 6-8 Ekim 2004, İzmir, Türk Sucul Yaşam Dergisi 2 (3): 71-76.
Bozkurt, A. and M.Z.L. Göksu 2010. Composition and Vertical Distribution of Rotifera in Aslantaş Dam Lake (Osmaniye-Turkey). Journal of FisheriesSciences.com. 4 (1):38-49.
Bozkurt, A. ve M.Z.L. Göksu 2000. Seyhan Baraj Gölü (Adana) Rotifera Faunası. E.Ü. Su Ürünleri Fak. Su Ürünleri Dergisi, Cilt.17, Sayı 3-4: 17-25.
Bozkurt, A. ve Y. Sagat 2008. Birecik Baraj Gölü Zooplanktonun Vertikal Dağılımı. Journal of FisheriesSciences.com 2(3): 332-342.
Bozkurt, A., Dural,M. ve A.B. Yılmaz 2004. Yarseli Baraj Gölünün (Hatay-Türkiye) Bazı Fiziko-kimyasal Özellikleri ve Zooplankton (Rotifer, Kladoser ve Kopepod) Faunası.Ulusal Su Günleri 2004 Sempozyumu, 6-8 Ekim 2004, İzmir, Türk Sucul Yaşam Dergisi 2 (3): 307-317. Buyurgan, Ö., Altındağ, A. and M. Kaya 2010. Zooplankton Community
Structure of Asartepe Dam Lake (Ankara, Turkey). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 10: 135-138.
Cleve-Euler, A. 1952. Die diatomeen von Schweden und Finland, Kungl. Svenska Vetensk. Handl. 3 (3): 153 p.
Çetin, A.K. and B. Şen 2004. Seasonal Distribution of Phytoplankton in Orduzu Dam Lake (Malatya, Turkey). Tr. J. Botany 28: 279-285. Desikachary, T. 1959. Cyanophyta. Ind. Counc.Agr.Resc.New Delhi, 686 p. Dirican, S. ve H. Musul 2009. Çamlıgöze Baraj Gölü (Sivas-Türkiye) Rotifera
Türleri Hakkında Bir Ön Çalışma. YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi 19 (1): 57-59.
DSI 1982. Keban Baraj Gölü Limnolojik Etüd Raporu.90 p.
Egemen, Ö., and U. Sunlu. 1996. Su Kalitesi (2. Baskı). E.Ü. Su Ürünleri Fak. Yayın No: 14, 153 s.
Flössner, D. 1972. Krebstiere, Crustacea. Kiemen und Blattfüsser, Branchiopoda, Fischlause, Branchiura., Tierwelt Deutschlands, 60. Teil, Veb Gustav Fischer Verlag, Jena, 501 pp.
Geitler, L. 1925. Cyanophyceae. In Pascher (Heft 12). Die Süsswasser-Flora Deutschlands, Österrreichs und der Schweiz. Jena Verlag Gustav Fischer, 481 p.
Geldiay, R. 1949. Çubuk barajı ve Emir Gölünün Makro ve Mikro Faunasının Mukayeseli İncelenmesi. Ankara Üniv.Fen Fak.Mecmuası,2:106 p. Gezerler-Şipal, U., Balık, S. ve M.R.Ustaoğlu 1996. Demirköprü Baraj
Gölünün (Salihli-Manisa) Fitoplanktonu. II. International Symposium on Aquatic Products. September 21-23,1996, İstanbul-Türkiye. İ.Ü.Su Ürünleri Dergisi Özel Sayı: 199-207.
Golterman, H.L. 1971. Methods for Chemical Analysis of Fresh Waters, IBP Handbook No: 8, Blackwell Scientific Publication, Oxford, 166 pp. Gönülol, A. and O. Obalı 1998a. A study on the Phytoplankton of Hasan
Uğurlu Dam Lake (Samsun-Turkey). Tr. J. of Biology, 22: 447-462. Gönülol, A. and O. Obalı 1998b. Seasonal Variations of Phytoplankton
Blooms in Suat Uğurlu (Samsun-Turkey). Tr. J. of Botanyy, 22: 93-97. Gönülol, A., M. Öztürk, and M., Öztürk. 1996. A Check-List Of The
Freshwater Algae of Turkey. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen-Ed. Fak. Fen Der. 7 (1) : 8-46.
Güher, H. and T. Kırgız 2004. The Copepoda (Crustacea) Freshwater fauna of Turkish Thrace Region (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ).Pakistan Journal of Biological Sciences 7 (5): 834-837.
Güher, H. ve T. Kırgız 1989. Süleoğlu Baraj Gölü ve Korucuköy, Budakdoğanca, Eskikadın Göletlerinin Cladocera ve Copepoda (Crustacea) Türleri. Anadolu Üniv. Fen-Edebiyat Dergisi, 2,1,25-43. Güher, H. ve T. Kırgız, 1994. Edirne ili Tatlısu Copepoda (Crustacea) Türleri
ve Dağılımları. XII. Ulusal Biyoloji Kongresi 6-8 Temmuz 1994 Edirne, 220-226.
Güher,H. 2000. A Faunistic Study on the Freshwater Cladocera (Crustacea) Species in Turkish Thrace (Edirne, Tekirdağ, Kırklareli). Turk J. Zool. 24: 237-243.
Günhan-Aydoğdu, E. 1998. Seferihisar Baraj Gölü’nün (İzmir-Türkiye) Alg Florası, Yüksek Lisans Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü,122s. Hüber-Pestalozzi, G. 1955. Das phytoplankton des Süsswassers. in
Thienemann IV: Euglenophyceen. 720 p.
Hüber-Pestalozzi, G. 1961. Das phytoplankton des Süsswassers. in Thienemann, V: Chlorophyceae (Grünalgen) :Volvocales. 882 p. İnce, Ö., Aluç, Y., Başaran, G. Ve İ. Tüzün 2007. Kapulukaya Baraj Gölünde
Litoral ve Pelajik Bölgelere ve Mevsime Bağlı Zooplankton Dağılışlarının Karşılaştırılması. Türk Sucul Yaşam Dergisi (USG 2007) 5-8: 297-305.
John, D.M., B.A. Whitton, and A.J. Brook. 2003. The Freshwatert Algal flora of the British Isles, An Identification Guide to freshwater and Terrestrial Algae, Cambridge University Pres, 700 p.
Kaya, M. and A. Altındağ 2007. Zooplankton Fauna and Seasonal Changes of Gelingüllü Dam Lake (Yozgat, Turkey). Turk J Zool 31: 347-351. Kiefer, F. 1978. Das Zooplankton der Binnengewasser 2. Teil. Freilebende
Copepoda. Die Binnengewasser Band XXVI E.Schweizerbant’sche Verlagbuchhandlung, Stuttgart. 315 p.
Koste, W. 1978. Rotatoria. Überordnung Monogononta. I. Textband, 650, II. Tafelband, 234, Gebrüderssontrager, Berlin.
Lund, J.W.G. 1949. Studies on Asterionella , I. The Origin and Nature of The Cells Producing Seasonal Maxima., J. of Ecol., 37(2):389-419. Ongun-Sevindik, T. 2010. Phytoplankton Composition of Çaygören Reservoir,
Balıkesir-Türkiye. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 10: 295-304.
Ölmez Aydın,D. ve A. Altındağ 2004. Sarmısaklı Baraj Gölünün (Kayseri-Türkiye) Rotifera Faunası Üzerine Taksonomik Bir çalışma. Ulusal Su Günleri 2004 Sempozyumu, 6-8 Ekim 2004, İzmir, Türk Sucul Yaşam Dergisi 2 (3): 27-34.
Özdemir Mis, D., Aygen, C., Ustaoğlu, M.R. ve S. Balık 2009. Tahtalı Baraj Gölü (İzmir)’nün Zooplankton Kompozisyonu. E.Ü.Su Ürünleri Dergisi 26, 2: 129-134.
Özyalın, S. ve M.R.Ustaoğlu 2008. Kemer Baraj Gölü (Aydın) Net Fitoplankton Kompozisyonunun İncelenmesi, E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 25 (4): 275-282.
Pankow, H. 1976. Algenflora der Ostsee, II. Plankton, V.G.F.Verlag Jena, 493 p.
Patrick, R., and C.W. Reimer. 1966. The diatoms of the United States. Exclusive of Alaska and Hawai 1. Fragilariaceae, Eunotiaceae, Achnanthaceae, Naviculaceae. Monographs of Ac.Nat.Sci.Phil.13:152 p. Printz, H. 1964. Die Chaetophoralen der Binnengewasser (Eine
Systematische Übersicht ) Verlag Dr.W.Junk-Den Haag.376 p. Reynolds, C.S., Huszar, V., Kruk, C.,Naselli-Flores, L. and S. Melo 2002.
Rewiew, Towaers A Functional Classification of the Freshwater Phytoplankton, J.of Plankton Research, 24(5): 417-428.
Round, F.E., R.M. Crawford, and D.G.Mann.1990. The Diatoms, Biology & morphology of the Genera, Cambridge Univ. Press, 746 p.
Ruttner-Kolisko, A. 1974. Plankton Rotifers, Biology and Taxonomy. Die Binnengenwasser, Volume XXVI/I, Suplement, 144 p.
Rylov, V.M. 1963. Fauna of U.S.S.R. Crustacea Vol. III, No: 3, Freshwater Cyclopoida., I.P.S.T. Jerusalem, 314 pp.
Saler, S. 2004. Observation of the Seasonal Variation of Rotifera Fauna of Keban Dam Lake (Çemizgezek Region). F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 16 (4): 695-701.
Saler, S. 2009. Rotifers of Kepektaş Dam Lake (Elazığ-Turkey). Iranian Journal of Science & Technology, Transaction A, 33, A1: 121-126. Saler, S. and D. Şen 2002. Seasonal Variation of Rotifera Fauna of Cip Dam
Lake (Elazığ-Turkey). Pakistan Journal of Biological Sciences 5 (11): 1274-1276.
Saler, S., İpek, N. and M. Eroğlu 2010. Karakaya Baraj Gölü Battalgazi Bölgesi (Malatya) Rotifer Türleri. e-Journal of New World Sciences Academy, Ecological Life Sciences 5 (3):216-221.
Sims, P.A. 1996. An Atlas of British Diatoms. Arranged by B. Hartley, based on illustrations by H.G. Barber and J.R. Carter, Published by: Biopress Ltd., 601 p.
Sládeĉek, V. 1983. Rotifers as Indicators of Water Quality. Hydrobiologia 100:169-201.
Smirnov, N.N. 1974. Fauna of U.S.S.R. Crustacea. Vol I, No: 2, Chydoridae. I.P.S.T. Jerusalem, 644 pp.
Smirnov, N.N. 1992. The Macrothricidae of the World. Guides to the Identification of the Microinvertebrates of the Continental Waters of the World. SPB Academic Publishing bv, 143 pp.
Sömek, H., Balık, S. ve M.R. Ustaoğlu 2005. Topçam Baraj Gölü (Çine-Aydın) Fitoplanktonu ve Mevsimsel Değişimleri, Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 1 (1): 26-32.
Taş, B. and A. Gönülol 2007. Derbent Baraj Gölü (Samsun, Türkiye)’nün Planktonik Algleri. Journal of Fisheries Sciences 1(3): 111-123. Tellioğlu, A. and F. Akman 2007. A Taxonomical Study of the Rotifera Fauna
in Pertek Region of Keban Dam Lake. E.Ü.Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 24 (1-2): 135-136.
Ustaoğlu, M.R. 2004. A Check-list for Zooplankton of Turkish Inland Waters. E.Ü. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 21 (3-4): 191-199. Ustaoğlu, M.R., Balık, S., Aygen, C. and D. Özdemir 2001. The Cladoceran
and Copepod (Crustacea) Fauna of Demirköprü Dam Lake (Manisa). XI. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, 4-6 Eylül 2001, Hatay, Cilt I: 189-197. Wetzel, R.G. 1975. Limnology, W,B. Sounders Conpany, Phiadelphia, 743p. Yıldız, K. 1985. Altınapa Baraj Gölü alg toplulukları üzerinde araştırmalar I.
Fitoplankton Topluluğu. Doğa Bilim Der., A2, 9 (2) : 419 – 427. Yiğit, S. 2002. Seasonal Fluctiation in the Rotifer Fauna of Kesikköprü Dam
Lake (Ankara, Turkey). Turk J. Zool. 26: 341-348.
Yiğit, S. and A. Altındağ 2005. A Taxonomical Study on the Zooplankton Fauna of Hirfanlı Dam Lake (Kırşehir), Turkey. G.Ü.Fen Bilimleri Dergisi 18 (4): 563-567.
Zhang, Y. and E.E. Prepas 1996. Regulation of the Dominance of Planktonic Diatoms and Cyanobacteria in Four Eutrophic Hardwater Lakes by Nutrients, Water Column Stability and Temperature. Can. J. Fish. Aquat. Sci. 53: 621-633.
