DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI
β-TALASEMİ MAJÖR HASTALARINDA
KOAGULASYON PROFİLİ
UZMANLIK TEZİ Dr. Adnan ALMAS
TEZ YÖNETİCİSİ Prof. Dr. Murat SÖKER
İÇİNDEKİLER I
KISALTMALAR III
TEŞEKKÜR V
GİRİŞ VE AMAÇ 1
GENEL BİLGİLER 3
1.Hematopoez ve Kemik İliği 3
2.Aneminin Tanımı ve Sınıflandırılması 5
3.İnsan Hemoglobinlerinin Yapı, Fonksiyon ve Sentezleri 9
TALASEMİLER 12
1. Epidemiyoloji 12
2. Ülkemizdeki Beta Talasemi Sıklık ve Dağılımı 12
3. Hemoglobinin Genetik Kontrolü 14
4. Tanımlar ve Sınıflamalar 14
4.1.α –Talasemi 15
4.2. Hemoglobin H Hastalığı 15
4.3. Hb Barts Olan Hidrops Fetalis (γ4) 16
4.4. Afrika Toplumlarında α-talasemi 16
4.5. Hb Constant Spring İle Birlikte α-Talasemi 16
4.6. α-Talasemilerde Teşhis 16
5. β-Talasemiler 17
5.1. β-Talasemilerin Patofizyolojisi 17
5.2. β-Talaseminin Klinik Bulguları ve Teşhis 21
5.2.1.β-Talasemi Taşıyıcılığı 21
5.2.2.Talasemi İntermedia 22
5.2.3.β-Talasemi Majör 22
6. β-Talasemi Majörde Tedavi 23
6.1. Hipertransfüzyon Uygulaması 23
6.2. Orta transfüzyon rejimi 23
6.3. Şelasyon Tedavisi 24
6.4. Splenektomi 25
6.5. Destek Tedavisi 26
6.6. Kemik İliği Nakli 26
6.7. Yeni Tedavi Yaklaşımları 27
7. β-Talasemi Majörlü Hastalarda Rutin Kontroller 27
7.1. Düzenli Transfüzyon Alan Hastaların İzlenmesi 27
7.2. Kardiyak İzlem 27
7.3. Endokrin ve Osteoporoz İzlemi 27
8. Talaseminin Önlenmesi 28
9. β-Talasemi Majörün Komplikasyonları 29
9.1. Hematolojik Komplikasyonlar 30
9.2. Kardiak Komplikasyonlar 31
9.3. Hepatik Komplikasyonlar 32
9.4. İnfeksiyonlar 33
9.5. İskelet Deformiteleri 34
9.6. Talasemide Endokrin Bozukluklar 34
9.7. Diğer Komplikasyonlar 35
10. Talasemide Hemostatik ve Trombositik Değişiklikler 36
10.1. Trombosit Aktivasyonu 37
10.2.Endotel, Monosit, Granülosit Aktivasyonu 38
10.3.Talasemik Eritrositlerin Hiperkoagülasyonda Rolleri 39
10.4.Plazma Hiperkoagülasyon Markırları 40
10.5.Koagülasyon Faktörleri ve İnhibitörleri 40
GEREÇ VE YÖNTEM 42 BULGULAR 43 TARTIŞMA 57 ÖZET 66 SUMMARY 68 KAYNAKLAR 70 II
α : Alfa A : Adenin AT III : Antitrombin 3 Ark. : Arkadaşları β : Beta BK (WBC) : Beyaz küre δ : Delta DFO : Desferroksamin
DNA : Deoksiribonükleik asit Fe : Demir
FeBK :Demir Bağlama Kapasitesi ε : Epsilon γ : Gamma G : Guanin Hb : Hemoglobin HBV :Hepatit B Virüs HCV :Hepatit C Virüs Htc : Hematokrit
HIV :Human Immunodeficiency Virus
HLA: Human Lokosit Antigen (İnsan Lokosit Antijeni) hn RNA : Heterojen nükleer RNA
HPFH : Herediter persistan fetal hemoglobin KKH (RBC) : Kırmızı Küre Hücre
LAR : Locus activating region (Lokus aktive edici bölge) LCR : Locus control region (Lokus kontrol bölgesi) mRNA : Messenger (ulak) RNA
NF-1 (GF-1) : Nükleer faktör-1 (growth faktör-1=büyüme faktörü-1)
OEH (MCV) : Ortalama eritrosit hacmi
OEHb (MCH) : Ortalama eritrosit hemoglobini
OEHK (MCHC) : Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu PGI2 :Prostaglandin I2
PLT : Platelet (trombosit) Pro. C :Protein C
Pro. S :Protein S
RDW : Red cell distribution width (eritrosit dağılım genişliği=EDG)
RDW-CV : Red cell distribution width-coefficient of variation (EDG değişkenliği) RDW-SD : Red cell distribution width-standart deviation ( EDG-standart deviasyon) RES : Retiküloendoteliyal sistem
RNA : Ribonükleik asit T : Timin
TI :Talasemi İntermedia TM :Malasemi Majör TXA2 : Tromboxan A2
UHK :Ulusal Hemoglobinopati Konseyi WHO : Dünya Sağlık Örgütü
VWF : Von-Willebrand Faktör ζ : Zeta
Uzmanlık eğitimim süresince bilgi ve deneyimleri ile eğitimime katkıda bulunan değerli hocalarım Prof. Dr.M. Ali TAŞ, Prof. Dr.Kenan HASPOLAT, Prof. Dr. Celal DEVECİOĞLU, Prof. Dr. Fuat GÜRKAN, Prof. Dr. Murat SÖKER, Prof. Dr. Aydın ECE, Prof. Dr. Ahmet YARAMIŞ, Yrd. Doç. Dr. Ayfer Gözü PİRİNÇÇİOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Mustafa TAŞKESEN, Yrd. Doç. Dr. Selvi KELEKÇİ’ye teşekkür ederim.
Tez çalışmamın planlanması, yönlendirilmesi ve hazırlanmasındaki katkılarından dolayı tez hocam Prof. Dr. Murat SÖKER’e teşekkür ederim.
Ayrıca Tezimin hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen Prof. Dr. Yusuf ÇELİK, Dr. Serdar AKTAŞ, Dr. Velat ŞEN, Dr. Salih ADIGÜZEL ve tüm Asistan arkadaşlarıma Pediatri A.B.D. hemşire ve personeline saygılarımı sunarım.
Her zaman yanımda olan Eşim Dr. Berivan Kaya ALMAS, Anne ve Babama Şükranlarımı sunarım.
Dr. Adnan ALMAS
