KEDİDE MİDENİN FARKLI DOLULUK DERECELERİNİN BÖBREKLERİN TOPOGRAFİLERİNE OLAN ETKİLERİ

"el, ml. Dcr~, lI999l, 15,2: ,!: 1·5K

KEOioE MioENiN FARKLI OOLULUK OERECELERININ SOSREKLERiN

TOPOGRAFiLERiNE OLAN ETKiLERi'

Emruliah Eken 1 Memduh Gezici 1

T

h

e

E

f

fec

t

s of

th

e V:

lr

y

in

g F

illin

g

D

eg

r

ees

of th

e

S

l

o

rn

'.ll'

h

o

n Ih

e

of

th

e

Kidn

eys

in

C

H

Summary: The aim of the reported study was to invesligate the ellect of the varying degrees of fullness 01 the sto-mach on the topographies of the kidneys in cat: with thiS aim eighteen adult cats 01 different sex and age were used as a material. cats were divided into 3 groups, 01 which, group 1 had empty, group 2 had halt filled and group 3 had

maximum filled slomach, the kidneys were dissected and abdominal cavity was cross secllOned transversally, This In'

vestlgatlon is different from that of Deniz and Ktesty in that transversal cross sectiones of the abdominal cavity were done after the materials were deep Ireezed; Ihe topographies of the left and right kidneys, and their relations with the

other organs were determined: following dissection the photographes of menllOned organs were taken; It was de·

tected that the kidneys were retroperitoneally situated, yellow-red and bean shaped; generally, the right kidney was In

front of the left one, but It was contrary to this stuation in one matenal, the kidneys were displaced about one

ver-tebrae lenght In caudal, cranial and dorsal direcl,ion depending on the jilling degrees of the Slomach. the left klndney

was adjacent to the descendent colon and left pancreatIC lobe ventromedially, the spleen cranially, the psoas muscles dorsally, the left ovary (in female) caudally, the right kidney was adjacent to the caudat process and rigt lateral hepatiC lobe cranially, the psoas muscles dorsally, the beginning portion of descendent part of duodenum ventromedially and

the right ovary caudally,

Key words: Kidney, topography, cat. anatomy

Ozel: $unulan ~alJ~manln amaCI midenin doluluk dereceleflnin bObreklerin topografllerine olan etkilerinl incelemektlr. Bu ama~la 18 adet ~e~itli dns ve ya~ta ergin kedinin kullanlldlgl bu ~alJ~mada kedller: midesi bo~, orta derecede va maXimal dolu olarak u~ grupla incelenmek uzere dlseksiyona va kesillere labl tululmu~lardlr, Deniz ve Klesty'nln

yap-tlgl ~ali~madan farkh olarak piyesler detin dondurucuda dondurulduktan soma cavum abdomlnls'in transversal keSlllefi

allnml~llr. Sag ve sol bObregm topografilen ve kom~tuklafl behrlenml~, dlsekslyonlan yapllarak plyeslenn tamammln f

o-lograflan ahnmlliillf, B6breklerin retroperitoneal oIarak yerleliitlklen, sanmlrak klfmlZI renkli ve fasulye ~eklinde olduklafl, sadece blr materyal dl~mda sag bObregin surekli olarak digerinm cranial'inde bulundugu lespll edilmilillir. Bobreklerin

midemn,doluluk derecelerine bagh olarak yaklaiil1k blr omur boyu cranial-caudal ve dorsal yande yer degi~tlrdlklen, sol bObregm ventromedial olarak colon descendens ve lobus pancreatis sinlster'e, cranial olarak hen'e, dorsal olarak m, psoas major ve m. psoas minor'a, caudal olarak da ovarium'a (di~ide) kom~u oldugu, sag bObregin ise cramal olarak processus caudatus ve lobus hepatis dexter lateralis'e, dorsal olarak m, psoas major ve m, psoas mmor'a, vent·

romedial olarak duodenum'un pars descendens'inin ba~langl~ klsmma, caudal olarak da ovanum'a kom~u oldugu be-lirlenmiliitir,

Anahtar kelimeler: 8Obrek, lopografi, kedl, anatoml

Giri~

GOnOmOzde pel olarak adlandtnlan kedi-kopek besleme ah~kanlig! Olkemizde de yay· gmla~maklad!r, Soz konusu hayvanlann deger ve populasyonunun artmaSt, aynca deney hayvanl

olarak kulianilmasl (Bohensky, 1979:

Don-nersberger ve Lesak, 1998) kediye yonelik

ya-h~malar iyin ba~ltca sebep le~kil elmekledir. Be~en lababeUe oldugu gibi valedner hekimligimizde de

kartn organlanyla ilgili haslal!klarlO le~his ve

te-davisinde, Jaboratuvar ve radyoloji bulgularma olan ihtiyay giderek artmaktad!r. Veteriner heklmlO

ulI-rasonografi, radyografi ve bilgisayarlt tomografi (skanografi) bulgularlndan yarartanabilmesi iyln, ad!

geven organlarln topografik analomi bilgllennm

(GOzel ve Yavru, 1997) yantnda, ozellikle bll·

gisayarll tomografide, karin bo~lugunun transversal

kesillerine iIi~kln bilgilere kesinlikle gereksinlm

du-yulmaktadlf (Fike ve ark .. 1980: Hillen, 1984: Fe-Geh~ T,mhi: 11.0X,1999

.~ Su ~r!l~tlrl1l:' s,U, Ara~lIrl1l:. Fonu'(PwJI! no: 961014) t:tr~rlnd;lIl de'teklcnnll~tir,

EKEN. GEZICI

eney ve ark .. 1991: Breillng, 1994).

Yurt dl~lndan lemin edilen lileratUrde. kedinin kartn organlan Gzenne yapllan bir~ok ~1I~maya

(Wilkens. 1951; Crouch, 1969; Field ve Taylor, 1969; Mc Clure ve ark, 1973: Ellenport, 1975; Schbitz ve Wilkens 1977; Bohensky, 1979; Nickel ve ark,1979: Chiasson, 1982; Popesko. 1986; Boyd, 1991; Smallwood, 1993: Tompkins, 1993; Sreiling, 1994; Chiasson ve Radke, 1996; Done ve ark. 1996: Donnersberger ve Lesak, 1998) (aOmen mldentn ~e~llh doluluk deracesinin bObreklerin 10' pogralistne elklsini sadece Deniz (1966) ve Klesly (1984) ger~ekle~lirmi~lir.

Kedlde bObrek. vUcul orantna gore nisbelen bOyuk, sanmlrak klrmlZI renkle (Klesty, 1994) ve fasulye ~ekhndedir (Sohensky, 1979: Smllh, 1993). Retroperitoneal olarak bulunan (Ellenport, 1975; Sohensky. 1979; Chiasson, 1982; Smith, 1993: Chiaason ve Radke. 1996) kedi bobrekleri dl~ yOz· lennde kolayca gorOlebilen venae capsulares (NAV .. 1994; Smith. 1994)'i ~ertrter. Her iki bOb· rek de ekstrathorakal kartn bo~luOunda (Fel1<e, 1933: Ellenport, 1975; Schebltz ve Wilkens. 1977;

Breiling, 1994; Done ve ark .• 1996). sag bObrek, vertebra lumbalts I - rV\m proc. lransversus'lan ai-linda yer altr (Ellenport. 1975; Nickel ve ark .. 1979; Brelling 1994). qorsal'de m. psoas major ve m. psoas minor lie dlaphragma'ya lemas eder (Klesly. 1984). Exlremilas cranialis'j hepar'tn impressio re-nalts'lne yerle~ir (Klesly. 1984; Boyd. 1991). Fa-cies ventralis ise duOdenum'un pars descendens'i ve pancreas (Klesly. 1984; Breiling. 1994) ile lemas halmdedir. Sol bobrek ise vertebra lumbaits II - V'in proc. transversus'lan alltnda bulunur (Ferke. 1933: Ellenport, 1975; Nickel ve ark., 1979;Smlth, 1993; Breiling, 1994). DolaYlslyla saO bobrek sol bObreOe klyasla sOrekh cranial'de yer allr (Field ve Taylor, 1969; Schbitz ve Wilkens, 1977; Boyd, 1991; Smilh, 1993). Bununla birlikle Klesly (1984) Ozerinde ~alt~tlgl midesi orta de-recede dolu kedilerin ikisinde. ren siniSler'in sag· daklne gOre ~ok az cranial'de butunduOunu bil· dlrmi~ltr. SOl bObrek. dorsal'de m. psoas major ve m. psoas mtnor ite. lateral'de kartn duva{1 ve dalak lie (Popesko, 1986; Breillng, 1994), vent-romedial'de colon descendens ve lobus pancrealis Slnister'le (SchbilZ ve Wilkens, 1977: Klesty, 1984. Breiling, 1994; Donnersberger ve Lesak, 1998) kom~uluk yapar. Her iki b6brek de. proc. trans-versus'laM allinda capsula adiposa adl verilen vag kltieSl I~,"e gomu!O olup (Ellenport, 1975; 80· hensky, 1979; Chiasson, 1982; Chiasson ve Radke. 1996) uzunluOu yakla~k Iki bel omuru uzunluOuna kar~lhk gelmekledir (Klesly. 1984).

52

Ara~ll(lcllar (Ferke. 1933: Deniz, 1966), kedi bOb· rekleri'nm daha c<>k silindirik olup, NAV. (1994),da margo laleralis ve medialis olarak g~en tertmtenn. margo ventrolateralis ve margo dorsomedialis ~ek· linde lezahOr elligini ifade etmekledirler.

Midesi bo~ kedide: Klesty (1984), sol bobregm

vertebra lumbalis lI'nin caudal'i ile vertebra lumbahs IV'un caudal iz dO~Omleri araslnda, DeniZ (1966) ise sol bObreOin cranral ucunun vertebra lumbahs 11-III'un proc. transversus'lan. caudal ucunun Ise

ver-tebra lumbalts IV-V'in aynl ~Iklntllan hlzaslnda

01-dugunu bitdlrmi~1ir. Klesly (1984). sag bobregln vertebra lumbalis nn caudal'i ile vertebra lumbalis IV'un cranial iz dO~Omleri arastnda, DeniZ (1966)

ise vertebra Ihoracalis XIII ite vertebra lumbalis II1'0n proc. transversus'lan araSlnda bulunduOunu bildlrml~lerdlr,

Mldasi orla derecede dolu kedide; Klesly (1984) sol bObregin midesi bo~ kedilere gore yanm bel omuru boyu geride yer aldlOlnt, Deniz (1966)

sol b6bregln bu mide lazlnda lopograhsinin de·

Ol~medlgint bildirmi~tlr. Klesty (1984). sa~ bobregln

vertebra lumbalis l'in caudal'i lie vertebra lumbahs IV 'un cranial IZ du~Omlen arastnda, yanl midesl bo~ kediye gOre yer degi~lirmedlglni. Deniz (1966) Ise

bir omur boyu caudal'e yer degi~lirdigini ve vertebra lumbalis II ite vertebra lumbalis IV arasmda yer

ai-dlglnl bildirmi~lerdir.

Mldesl maximal dolu kedide. sol bObrek midesl bo~ kedininkine gore bir bel omuru boyu caudal'e

yer degl~tlrdiOi ba~ka bir ilade ile vertebra lumbalts IV'On cranial'i ite vertebra lumbahs V'tn caudal IZ duo

~Omle(l arastnda oldugu bildlrilmi~llr (Klesty, 1984). DeniZ (1966) ise midesi maximal dolu kedtntn fen

sinister'inin midesi bo~ kediye gOre iki bel omuru

boyu caudal'e yer degi~llrdlglOi ba~ka blr deYI~le

vertebra lumbalis IV ile vertebra lumbahs Vl'mn proc, transversus'lan alltnda yerle~IIOinl bildirml~llr. Soz konusu mide fazlnda sag bobrek belli belirslz cranial'e yet degi~lirmekle birlikte kom~uluklarln1n midesi bo~ ve orta derecede dolu kedilere benzerhk gOslermektedir (Klesty. 1984). Deniz (1966) ise ren dexter'in blr bel omuru boyu cauual'e yer

de-Oi~lIrdiginl. vertebra lumbalis 11-111 ite vertebra

tum-balis IV-V arastnda yer aldlglnl bildtrmi~llr. Maleryal ve Melol

Bu ~ah~mada Konya ve ~evresinden lemin edi-len, aglrhklan 1,5-3.5 kg, arastnda degJ~en 18 adet

~e~ltll 111<. ya~ ve clnsiyene ergin kedller kul· lanllml~llt. MJdenin doluluk derecelennin saO ve sol

Kl'tlitlc ~Iitlcnin Farkll Onluluk U~n'ct'll'riniu Iliihn'klt'rin",

amaclyla. maleryalier 3 gruba aynlarak incelendi.

I. Midesi bo~ kediler: Midenin lamamen bo

-$alabilmesi iyin, hayvanlar 36 saal ay ve susuz bl-raklldllar.

2. Midesi orta derecede dolu kediler: Su

amayla iyice doyurulan hayvanlar daha soma 6-8

saal ay ve susuz blraklldllar.

3. Mldes; maximal dolu kediler: Su amayla 36

saal ay ve susuz blrakllan hayvanlar yiyebildikleri kadar yedirildiler.

Gruplara aynlan hayvanlar birbirinden tecrit

edilmi$ ayn kafeslerde muhafaza edildi.

Hay-vanlara yiyecek olarak, blyakla klyllml$ SI{jIr kalbi

ve akci~er verildi. Su ~ekilde gruplanan hay

-vanlann 6 adetinin (2'~er ade! midesi bo~, orta

de-recede dolu. maximal dolu) transversal kesitleri

ya-plldl. Geriye kalan 12 kedi (4'er adet midesi bo~,

orta derecede dolu, maximal dolu) ise

mak-roskobik olarak incelenmek uzere disseke edildi.

LiteralOr ( Breiling, 1994) bHgilerin 1$lglnda ve ya -pi Ian makroskobik diseksiyonlann sonucunda; ke-sillen yapllacak olan piyeslenn denn dondurucuda (-20 C'de) dondurularak, vertebra lumbalis II ve vertebra lumbalis IV dOzeyinde transversal (±O.5 cm.) kesitlerinin almmaslnln daha uygun olduOu sonucuna vanldl. Materyallerin geri kalan bOlOmO ise, sa~ ve sol bObregin cavum abdominis'deki to-pograflsinin incelenmesi iyin kann bo~lugu aYlldl. Su amayla arcus costarum'a para lei olarak sagll

sorru iki ensizyon yaplldl. Oaha sonra bu ensizyona

dik olarak cartilago xiphoidea'dan os pubis dO-zeyine kadar median bir ensizyon yapllarak karin

duvan yanlara ekarte edildi.

Kediler oldurulmeden bnce dissosiyatif

anes-tezi ile uyutuldu. Hayvan anestezide Iken. v.

IU-gulans'ten liquemin enjeksiyonu yaplldl. Su

i$-lemden 5 dakika soma a. carotis communrs aylga

ylkanlarak kan bo:;oaltlldl ve damartar %10"luk tuzlu

su ile Ylkand1. Hayvan ayakla durur (quadnpedie)

pozisyonunda %1 O'luk formaJdehil solusyonu en·

jekle edilerek tespit edildi.

Terminoloji olarak Nomina Anatomlca

Ve-tarinaria (NAV) (1994) asas alind!.

Bulgular

BObreklerin, regio lumbalis'te retroperitoneal olarak yer aldlklan, sanmlrak klfmlzl renkli fasulye

$eklinde ve yakla$lk iki bel omuru uzunlugunda

01-duklan tespi! edildi. 17 kedide sag b6bregin sol

bob-rege klyasla biraz daha cranial'de yer aldlgl, Ike·

dide (Iransversal kesitte) ise bun un tam lersl oldugu

gorOldO. Kenarlarlnln margo ventrolateralls ve

margo dorsomedialis olarak $ekillendigl, ren

dex-terin ren sinister'e nazaran. mldenin doluluk

de-recesinden daha az etkilendigi belirlendi. Her ikl

bObrek yOzeyinde makroskopik ol~rak rahathkla

g6-rOlebilen venae capsulares'in varliglnln bObrege;

adela bir 6rOmcek aglyla sanlml$ g6rDnlOsO verdigi

belirlendi.

Midesi bO$ ked ide; soldan g6runumde ($ekil

1), ren sinister'in vertebra lumbalis II lie vertebra

lumbalis IV'On caudal iz dO~umleri arasmda ve

EKEN. GEZICI

~ekit 2. Midesl orta derecede dotu kedi, soldan gorunum

,

~ekil 3. Midesi maximal dolu kedi, soldan gorunum

~ekillt 2, 3. Kann bo~lugu organlannm soldan gorunOrnu a. ren Sinister b. ovanum

Sinister c. lobus pancrealis sinISter d. vesica urinarl8 e. lobus hepalls sinister laterallS

I. corpus ventncull g. jejunum h. colon descendens i. lien

K~did~ 1\lid~nin F:lrkh Olliuluk l""r~{'t'lcrinin Imhrcklcrin ...

$ekil 4. Mldesi bo~ kedi. sagdan gorOnClm

$ekil 5. Mldesi maximal dolu kedi, sagdan goriiniim ~ekil 4,5. Karin bO~lugu or-ganlannln sagdan gorClniimCl a. ren dexler b. weier c. duodenum'un pars des-cendens'j d. corpus ventriculi e. omE:nlum majus I. caecum g. jejunum h. vesica uri-naria i. proc. caudalus k lobus hepatis dexter lateralis I. lobus hepatis dexler medialis m. XIII. costa n. ~lVarium dexter

EKF" CE71el

$ekll 6. Mldesi bo~ kedi

(vertebra lumbalis II duzeyi)

$ekil 7. Mldes; maximal dotu kedi

(vertebra lumbalis IV duzeyi)

~ekil 6,7. Transversal keslller (cranial'den gorOnOm) a. vertebra lumbalis II a'. vertebra lumbahslV b. aorta abo

dominalis c. v. cava caudalis d. v. renalis dextra e. lien f. mm. psoas g. corpus ventriculi h. pylorus i. lobus pane·

reatls sinister k. duodenum'un pars deseendens'i I, hepar m. impressio renalis n. ren sinister o. ren dexter p. capsula adiposa ve extremitas eranialis (ren dexter'in) r. colon transversum S. llexura coli sinistra t. jejunum u. lobus panerealis deKter

proc. transversus'larmm ventra1'inde, dalagm

margo eaudalls'inin Ie;: bukey kenanna yerle~tigi

tespil edildi. Ventromedial'de colon descendens ve

lobus pancreatis sinister, cranial'de lien'in margo caudalis'inin dorsal ve medial 1/3'u, dorsal'de m. psoas major ve m. psoas minor, caudal'de ise

(di-~ide) ovarium sinister ile kom~u oldugu belirlendi.

Sagdan gorunumde ($ekil 4), ren dexter'in

ver-tebra lumbalis I lie verver-tebra lumbalis III'un caudal

iz dO~Omleri araslnda ve proc. Iransversus'lanmn ventral'inde, hepar'm impressio renalis'ine

yer-le~tigi goruldu. Cranial'de lobus hepatis dexter

la-teralis ve proc. caudatus, dorsal'de m, psoas

major ve m. psoas minor, ventromedial'd~

du-odenum'un pars descendens'inin ba~langl~ klsml, caudal'de ise (di~ide) ovarium dexter ile kom~uluk

yapllgl lespi! edildi.

Midesi orta derecede dolu kedide: soldan

go-runOmde ($ekil 2), ren sinisler'in yanm omur boyu

caudal'e yer degi~tirerek vertebra lumbalis III ve

vertebra lumbalis V'in orta 1/3'lz dO~umleri

ara-smda yer aldlgl, aym zamanda ~ok halif dorsal'e

itildigi ve kom$uluklannm degi$medigi gozlemlendl.

Sagdan gorOnumde, ren dexter'in .yok hafif dorsal"e

yerle~mekle birlikte cranial·caudal yonde yer de-gi~tirmedigi gorOldO. Proc. caudatus intratorakal

karin bo~lugunda oldugu ie;:in. b6brek sankl lobus

hepatis dexter medialis uzerinde duruyormu~ glbi

gozOktOgO ve kom~utuklannm degi~medigi

be-lirlendi.

Midesi maximal dolu kedide;. soldan go·

rOnCimde ($ekil 3), ren sinisterin, midesi orta de·

recede dolu kedinin sol b6bregine g6re yanm omur

boyu caudal'e, biraz da dorsal'e kayarak vertebra

lumbalis III ile vertebra lumbalis V'in caudal iz duo ~Omleri arasmda yerle~tigi tespit edlldi. Kom-~uluklarlnm degi~memekle birlikte venlromedial'de

corpus ventriculi'ye de kom~uruk yaptlgl goz·

lemlendi. Sagdan gorunumde ($ekil 5), ren

dex-terin bir omur boyu caudal'e yer degi~tl(djgi ve

ver-tebra iumbalis II ile vertebra lumbalis IV'un caudal

iz dO~Omleri arasmda ve proc. transversus'larlOlO

ai-linda lokalize oldugu, yakla~lk yansmm proc. ca·

de-Kl·tlidl· Joolid\!nin f'arkh Dnluluk DtHl'clcrinin H;ihrt'kltrin ...

gi~medigi gozlemlendi,

Transversal kesi! 1 (~ekil 6,vertebra lumbalis II dOzeyi, ± 05 cm);

Midesi bo~ kedide, ren dexter'in impressio re-nalis'e yerlerle~tigi, dorsal'de m. psoas maJor ve m, psoas minor'a, medial'de ise v, cava caudalis'e

kom~u oldugu belirledi. Ren sinister'in ventral'de

lobus pancreatis sinister ve corpus ventriculi'ye, dorsal'de dorsal karin duvarma, lateral'de ise dalak ve lateral kann duvanna kom~u oldugu tesplt edildi. 1 materyalde ren sinisterin kesitinin rahatllkla g6· rOlebiidigi halde ren dexter'in capsula adiposa ige· risinde sadece extremitas cranialis'inin gorUiebildigi tespit edildi (~ekil 6), Su olagan dl~1 durum far· kedilince soz konusu kadavra makroskobik olarak da disseke edildi ve ren dexter'in extremitas era· nialis'inin vertebra lumbalis lI'nin ortasl duzeyinde, ren sinister'in extremitas cranialis'inin ise vertebra lumbalis !'in ortaSI duzeyinde oldugu gorOldO, Do-laYlslyla sadece 1 materyalde sag bobregin, sol bobregin caudal'inde yer atdlgl saptandl.

Midesi orta derecede dolu ked ide ren sinisler g6zlemlenmedi. Ren dexter'in ise impressio re-nalis'e yerle~tigi, dorsat'de m. psoas major ve m, psoas minor, medial'de v. cava eaudalis, ventral'de duodenum'un pars descendens'i ve lobus pane-reatis dexter ile kom~uluk yaptlgl belirlendi.

Midesi maximal dolu ked ide elde edilen bul-gular midesi orta derecede dolu kedilerinkine ben-zemekle birlikte ren dexter'in kesit yOzeyinin 01-duk9a daraldlgl, ba~ka bir ifade ile ada gegen organm eranial'deki k090k bir klsmmm gorOldOgO bellrlendi,

Transversal kesit 2 ($ekil 7, vertebra lumbalis IV dOzeyi, ± 0.5 cm);

Midesi bo~ kedide, ren dexter'in gorOlmedigi. ren sinister'in ise extremilas caudalis'inin kU9uk bir klsmmm gorOldOgO, bunun da ventral'de colon des-cendens ve lobus pane rea tis sinister, dorsal'de m. psoas major ve m, psoas minor, lateral'de lien ve lateral karm duvan ile kom~u oldugu belirlendi.

Midesi orta derecede dolu ked ide; ren dex-ter'in gorOlmedigi, ren sinister'in ise korn·

~uluklarmm midesi bo~ kedilerinkine benzerli~ gos-termekle birlikte biraz daha dorsal'e yer

degi~tirdigi, kesit yOzOnOn de geni~ledigi tespil edil· di.

Midesi maximal dolu kedide; ren sinisler'in la-leral'de lien'in ~ bOkeyligine yerle~tigi, ventral'de corpus ventriculi ve lobus panerealis sinister, me-dlal'de f1exura coli sinistra ile kdm~uluk yapll!)1 be· lirlendi. Ren dexter'in dorsal karin duvarma

yas-landlgl, ventral'de duodenum'un pars deseendens'i ile lobus pancreatis dexter'e, medial'de ise v. cava caudalis'e kom~uJuk yapllgl gozlemlendl,

Tartl~ma ve Sanuy

Kedide literature uygun olarak bbbreklenn dl~ yOzlerinde kolayca gorOlebilen venae capsula res igerdigi (NAV., 1994; Similh, 1994), eXlrathoraeal karin bo~lugunda regio lumbalis'de bulundugu (Ferke, 1933; Ellenport, 1975; Schebllz ve Wilkens, 1977; Breiling, 1994; Done ve ark .. 1996), ren dex· ter'in ventromedial'de duodenum'un pars des-cendens'i ile lobus pancreatis dexter'e, ren Sl' nister'ln Ise lobus pancreatis sinister ile colon deseendens (Sehbilz ve Wilkens, 1977: Klesly,

1984; Breiling, 1994)'e kom~u olduQu lespit edildi.

86breklerin yakla~lk ikl bel omuru uzunlugunda 01-dugunun belirlenmesi Klesty (1984)'yi, konumunun margo venlrolateralis ve margo dorsomedialis ola· rak gbrOlmesi de Ferke (1993) ile Deniz {1966)'i destekler nitelikledir.

Sunulan 9a"~mada, literalur'e uygun olarak; 17 ked ide ren dexter'in ren sinister'in cramal'inde yer aldlgl (Field ve Taylor, 1969; Schbilz ve Wilkens, 1977; Boyd, 1991: Smith, 1993), sadece 1 kedlde sol bbbregin cnde oldugu (Ktesty, 1984) lespit edil· di.

Midesi bo~ kedide, Deniz (1996): ren sinister'1O vertebra lumbalis II-III ile vertebra lumballs IV-V arasmda yer aldlQIOI blldirmesine kar~lO, adl g8((en organln vertebra lumbalis II ite vertebra lumbalis

IV'On caudal iz dO~Omleri araslOda yer atdlglOlO te

s-pit edilmesi Klesty (1984)'nin bulgulanna paralellik arzelmektedir. Aynl mide fazlnda Deniz (1966), ren dexter'in vertebra Ihoracalis XIII de vertebra lum-balis III araslOda Iokalize oldugunu bildirmesine rag-men soz konusu organm lileratOr (Klesly, 1984),e uygun ~ekilde vertebra lumbalis I ile vertebra lum·

balis IIrOn caudal iz dO~Omleri araslOda bulundugu

belirlendi.

Midesi orta derecede dolu ked ide, ren si· nister'in literatOrde yer degi~lirmedigi (Deniz, 1996) ya da midesi bo~ kediye gore yanm bel ornuru uzunlugunda caudal'e yer degi~lirdigi (Klesty, 1984) bildirilmektedir. Sunulan 9all~mada elde edilen bul· gular Klesty (1984)'yi destekler niteliktedir. Bah-sedilen mide fazlnda, Deniz (1966) ren dexter'in bir omur boyu caudal'e yer degi~tirdigini bildirmeslne ragmen, sag bObregin midesi bo~ kedideki ko-numunu muhafaza elliginin gorOlmesi Ktesly (1984)'nin bulgulanna benzerlik gostermektedir.

EKEN. CEZlel

Mldesi maximal dotu kedide, ara~llncllar ren

sinister' In vertebra lumbalis IV'un craniari ile ve

r-tebra tumbahs V'in caudal IZ du~umlen araslnda

(Klesty. 1984) ya da vertebra lumbahs IV ile

ver-tebra lumballs Vl'mn proc. transversus'tannm

ara-smda (Deniz, 1966) bulundugunu bildirmekledirler.

Sunulan ~11~mada ise bahsedilen mide 'azlnda

ren smlster'in, vertebra lumbalis III lie vertebra

lum-balis V'ln caudal lz du~umleri araslnda yerle~tigi

belirlendi. Maximal dotu mideti kedide Klesty

(1984), ren dexter'in belli belirsiz cranial'e iler-ledig;n; bildirmesine kar~m, adl gelten organm bir omur boyu caudal'e yer degi~tirdiginin gorulmesi

DeniZ (t966)'i deslekler mahiyelledir.

Sonu~ olarak. konvansiyonel metotlann

ya-mnda transversal kesitlerle; kedi bObreginin

mi-denin dotuluk dereeelerine gore yer degi~tirdigi l

es-pil edilmi~tir. Aynea transversal kesitlerle elde

edllen bulgulann bilgisayarh lomogra'iye 1~lk

tu-taeagl da dO~unulmektedir.

Kaynaklar

Boyd. J. S. (1991). "Color AlIas of ClinICal Anatomy of the Dog Cat". Mosby - Wolle. London.

Sreillng, F (1994). Vergleichencle Makroskopisch-Fotografsche Transversale Schmtta Transversale Schmnanatomie dar Abdomlnalen Organe von Hund und Katze. Diss. Anatomischen Instltut der Tierazthehen Hochschule Hannover.

Bohensky. F. (1979). "Folomanuel and Dissection Guide

of the Cat". Avery Publishing Group loc .. Garden City

Parlo;. New Yorio;.

Chiasson. R. B. (1982). "laboratory Anatomy of the Cat". Seventh Edition, Wm. C. Brown Com. Publishers, Dubuque, Iowa.

Chiasson, R. B. and Radke, W, J. (1996) "laboratory Anatomy of the Cat". WCB, Me Graw - Hill Com. Du-buque, Iowa.

Crouch. J. (1969). "Text· Atlas of Cat Anatomy~. lea & Febiger, Philadelphia.

DeniZ, E. (1966). Kedtde Midenin Qe~llIi Doluluk De· receStnln Kann Organlarmln Topografisi ve $ekitleri Oze-nne Etklsi. D~entlik T ezl. Ankara UniverSltesl Velenner Fakultesl Anatomt KUf$usu.

Done. S. H., Goody, P. C .. Evans, S. A. and StICkland, N. C. (1996). "Color Atlas 01 Vetennary Anatomy, The Dog & Cat~. Volume III, Mosby - Wolfe, London.'

Donnersberger. A.B. and lesak, A.G. (1998). "A la-boratory Textbook 01 Anatomy & Physiology". Sixth Edi-hon, Jones and Bartlett Publishers, london.

Oursun. N (1994). "Vetenner Anatomt II". Medisan Ya-ymevi. Ankara.

Ellenport. C. R. (1975). Urinary Organs. Part II - cat in "Sisson and Grossmans·s the Anatomy 01 the DomestIC Animals". FIUh Edition, Vol. 2 .• W.B Saunders Company.

London.

-Feeney. D.A .• Fletcher. T.F. and Hardy. RM. (1991)

"Atlas of Correlahve Ima91ng Anatomy 01 the Normal

Dog-Ultrasound and Computed Tomography". W B. Sa

-unders Co., london.

Ferlo;e. F. (1933). Niere, Harnleller und Harnblase der Ha-uskalze. Dlss. Analomischen Instltut der Tierarzthchen Hochsehule Hannover.

Field, H.E. and Taylor, M.E. (1969). "An Atlas 01 Cat Ana· tomy". Second Edition, The UniverSIty 01 ChICago Press.

Chicago.

Fike, J.R. Druy, E.M., look. B.C .. Davis. D.O .• Thomp-son, J.E., Chaney. E and BriJdley. E. (1980). Canme

Ana-tomy as Assessed by Computerized Tomography. Am. J. Vel.. 41. 1823-1832.

GOze!. N_ ve Yavru, N. (1997). ·Veteriner Genel Rad

-yoloji". S. O. Vetenrl8r FakOltesi YaYln Onllesi. Konya.

Hillen, B. (1964). Computerized Tomoraphy m Anatomy.

15. Kongress der Europaeischen Verelnigung der Ve-tennaeranatomen, 26.bis 30.August, Utrecht.

International ComlUee on Vetennary Gross AnatomICal

Nomenclature (1994). "Nomina Anatomlea Veterinana"

Fourth Edition. Ithaca, New Yorio;

Klesty, C. (1984). lage und lageveraenderungen der Sa· ucMhlenorgane der Kal2e bel Verschledenen KOr· perstellungen 1m Hmdblick usf dte Khnlsehe Un· tersuehung. Dlss_ Justus-Llebig-Unrversltat Glessen.

InSlitul fUr Velerlnar Anatomle, HiSt. und Embry.

Me. Clure, R.C., Dallman. M.J. and Ganen. P.D. (1973).

The Abdominal RegIOn In "Cat Anatomy and Atlas, Te)(t and Dissection GUide". Verleg lea and Febtger. Phl -ladelphl3.

Nickel. R .. Sehummer, A. and Sellerle. E. (1979). "The

Viscera of the Domestic Mammals". Second Rewlved Edition, Vol. II, Verla9 Paul Parey. Hamburg.

Popesko, P. (1986). Internal or9ans In "AlIas of To·

P09rophICai Anatomy of the Domestic Animals". Filth Edl' tion. Vol. II., p. 186-187 .. W.B. Saunders Company. Phi-ladelphia.

Schebitz. H. und Wilkens, H. (1977). "Atlas of Rad

-yographic Anatomy of the Dog and Cat". Third Rev Edi -tion .• Verlag Paul Parey. Hamburg

Smtih, B J. (1993). UrogeOllsl System In

"

"!las

Anatomy for Veterinarians". Ed. Hudson. l. C., W B. Sa-unders Company. Me)oco_

Vollmerhaus. 8. (1994). Harnapparat In "Anatomle von

Hund und Kalle". Herausgegeben von Freweln, J. und

Volimerhaus, B., B!ackwell-MZV. Wlcn.

Wilkens, H. (1951). Mesogastrium Dorsale der Katze.

Dlss. Anatomlschen Inslttut der Tierarzthchen Hochs·