Kunt Travma Sonrasl
Geli~en
Ani Olum;
Kist hidatik
i~eriginin
damar
i~i
yaYlhml ve buna bagll
anaflaktik
~ok?
UZ.Dr.Elif Ulker AKYILDIZ', Dr.Ozhan YILMAZER*. Uz.Dr.yigdem SUNER*
• Adli TIp Kurumu Ba:;kan/IQI, istanbul
Ylllik Ad/i TIp Top/anti/an 2003 'de poster o/arak sunu/mU$tur.
6zet
Hidatik kist Akdeniz ulkeleri, Guney Avrupa, Orta Dogu, Guney Amerika, Avusturalya ve Guney Afrika'da endemik g ej-rulen bir hastalikt!r. Diger batm iyi organlara gore dalak tutulumu insidans! yak dLi~LiktUr, tUm kist hidatik vakalannln %0.5-%4'u dalak yerle:;imlidir. Dalak yerle~imi endemik bolgelerde bile yak nadirdir. Bu yall~mada kOnt travma sonrasl aniden olen 22 ya~lrJdaki bir olguyu sunuyoruz. Dalakda 10 cm yapl! bir kist tespit edildi, Makroskopik incelemede rUpfUr izlenmedi ancak mikroskopik incelemede dalak venoz sinuslerinde sko/eksler mevcuttu.
Anahtar kelimeler: hidatik kist, dalak, travma, anafilaktik ~ok
Sudden Death After Blunt Truama; Intravascular spread of the Content of Hydatid Cyst and
Asso-ciated Anaphylactic Shock?
Summary
Hydatid cysts are endemic in Mediterranean, Eastern Europe, Middle East, South America, Australia and South Afn ca. The incidence of splenic involvement by hydatid cysts in relation to the rest of the abdominal viscera is very low. cons tituting 0.5 to 4% of all cases of hydatidosis. Hydatid disease of spleen is extremely rare even in endemic areas. In this report, we present a 22 year-old man who died suddenly after blunt trauma. We found 10 cm in diameter cyst in the spit" en. There was no rupture with gross examination but there were many scolexes in the splenic venous sinuses by micros· copic examination.
Key words: Hydatid cyst, spleen, trauma, anaphylactic shock
Giri~
Echinococcosis (Hidatidoz) halen TOrkiye'de ve dOnyada ciddi sagllk sorunu olan helmintik bir enfeksiyondur (1). KI:;I
hidatik bzellikle Ortadogu Olkeleri, GOney Amerika ve Avustralya'da gbrOlen bir hastallktlr (2, 3). En slk yerle~im Ytm l<iI'
raciger (%70) olup ikinci slkllkta akcigerde gbrOIOr. Daha az oranda olmakla birlikte beyin, bbbrek, kalp, plevra, dalal<, ke
mik gibi diger organlarda da yerle§ebilir (2, 4).
Kist hidatigin etkeni olarak olarak gbsterilen parazitlerin en slk gbrOlen tipi ekinokokOs granulosusdur. EkinokokOs gra
-nulosus'un eri:;;kini kbpek, kurt, «akal gibi hayvanlann ince ba~]lrsaglna: yerle:;;irken, larvas I insanda, slglr ve koyun gibi
hayvanlarda hidatik kist hastallglna sebep olur. Hastallk insana en fazla enfekte kbpeklerle temas, sindirim ve solunum
yolu ile yumurtalann allnmasl ile bula§lr. VOcuda allnan yumurtadan embriyon <;:Ikar ve sindirim duvarlnl delerek lenf ve kan damarlarl yolu ile karacigere gelir ve burada yerle:;;ir ya da kalbe ve akcigere ge<;:er, eger buralarda da tutunamazsa dola:;;lm sistemi ile ba:;;ka organ lara giderek yerle:;;ir (4).
Ad!i TIp Oerg. Gilt 17. SaYI 3-4. YI! 2003 Say!" I :;
ADLİ TIP DERGİSİ
Journal of Forensic Medicine
.~~~~~~~ ___ ._~~_t '1_'I.lVIIl_" _SO_Il_ra_SICell$en AIII_O_III_IIl~~~~~ __ ~~~~~_
Olgu
Top oynarken slrtlnl duvara garpmasl sonrastnda fenala~an, hastaneye gbturulurken yolda bien 22 ya~lndaki erkek Adli TIp Kurumu'nda yapllan otopsisinde dalakta 10 cm yapll. iyinde berrak SIVI bulunan, ic;: yuzunde beyaz renkli duzgurl bir membrana sahip kist izlendi. Kistin duvannda makroskopik olarak ruptLir gbrulmecli. Yapllan hislopatolojik ineelemede dalak kesitlerinde en dl;;ta yerle;;mi;; fibrbz kapsul. bunun ic;: klsmlnda aselluler, lamlner gbrunOme sahlp kutikula laba·
kasl, en igte germinatif membran ve skoleksler izlenmekteydi
(Resim 1). Kiste kom;;u dalak parankiminde, venaz sinuslenn lumenlerinde gok saYlda skoleks meveuttu (Reslrn 2.:3 I
Aynca akeiger kesitlerinden birinde venaz darnar IOmeninde skoleks izlendi (Resim 4). Diger organlarda 61Lirn sebebi ola
bilecek makroskopik ya da mikroskopik bir degi~iklik saptanrnadl.
Reslm 1: En dl~ta yerie~ml!? !ibroz kapsul. bunun I~ klsmlnda asei -luler. lamlner gorunurne sailip kUlikula labakasl. en iyle germlnall!
membran ve skoleksler Izlenmektedlr (HEx 100).
Resim 3: Dalak paranklmll1de venaZ sinus 1"lnde skoleks varll91
(HEx200)
Tartl~ma
Resim 4: Akclgerde damar lurneninde skoleKs varllgl (HExIOO)
Hidatidoz insantn organlan yerle;;ebilen, ekinokokkus cinsi yassl kurtlartn larvalartntn sebep oldugu bir hastallktll
l::ri;;kln ekinokokus granulosus 2.5-5 mm uzunlukta. 0.5 mm yapta 3-4 halkall ve son halkasl 200-800 yumurta ta;;lyan bll yassl kurttur (6). Hidatik kistler en slk karaeigerde olmak uzere akciger, bbbrek, dalak, safra yolu, mezenter. yumu!;>al\ do ku, beyin ve kalpte yerle;;ebllir (5). Dalak yerle;;imi nadir gbrulmektedir. Sayrak ve ark. (6) 235 vakallk kist hldatik sell sinde dalak yerle;;irni sadece 16 vakada (%6.63) izlenrni~tir.
Dalak yerle;;imli kist hidatik igin aYlncl tan Ida iki hastallk du~unulmelidir. Bunlar epitelial kist ve pseudokisttir. Ancak bunlarln hlgbirinde Inflamasyon ve skoleks gbrulmez (7).
Dalak yerle;;imli kist hidatigin en slk bulgusu kann sol Ost kadranda agrldtr ancak asemptomatik olmasl da rnumkun·
dOr (8). Olgurnuzda da olaydan anee bir te;;his ya da tedavi 6ykOsu meveut degildi.
Anaflaksi dermal ve sistemik semptomlarla giden ciddi bir allerjik reaksiyondur. Kunt batln lravmasl sonrasl karaelger
;:
AkYlldlz E, Yllmazer Q, Suner ~
kist hidatiginde rupHir ve kistik slvlnm batma bo!?almasl sonucu geli!?en anaflaktik !?ok olgularl bildirilmi:;;tir (9). Dalak yer-le:;;imli kist hidatigin en Sik komplikasyonlan infeksiyon, karin bo:;;luguna rupHir, kolona fisHilizasyondur (8), Bitton ve ark.
(10) batln ve g6gus travmasl sonrasl kist hidatik iyeriginin yevre dalak parankimine yaylldlgl ancak batm bo:;;!uguna
d6-kulmedigi bir anaflaktik :;;ok vakasl bildirmi:;;tir, Eyal ve ark. (11) anaflaktik :;;ok geli:;;en bir yocukta, minimal batln travma-Ian sonraslnda karaciger kist hidatik iyeriginin yevre kan damarlanna drene oldugunu ve bunun anaflaksiye yol aytlglill g6stermi:;;lerdir,
Bizim olgumuzda; 6nceden hiybir :;;ikayeti olmayan ki:;;ide, batm travmasl sonrasl geli:;;en ani 61um s6z konusudur. 01-gumuza ait hastane kaYltlctrina ula:;;llamaml:;;tlr, Ancak makroskopik olarak bir rupHir izlenmemesine ragmen,dalakda ve-n6z sinuslerde ve akcigerde bir ven lumeninde kist elemanlarlnln saptanmasl, hidatik kist iyeriginin kan dola:;;lmlna katll -masl sonucu geli!?en anaflaktik !?oku akla getirmektedir,
Butun koruyucu 6nlemlere ragmen, Turkiye'de hala ciddi bir saglik problemi olan kist hidatik, travma sonrasl ani gel
i-$8n 61umlerde mutlaka akllda tutulmalldlr. Sebebi bilinmeyen anaflaktik ~ok hikayesinde organlar kist hidatik y6nunden de dikkatle incelenmelidir.
Kaynaklar
1- Akyol V. Hidatidoz ve Halk Sagllgl YonUnden Onemi. J Fac Vet Med ,2001;137-142
2- Rosai J.Ackermans Surgical Pathology 8th ed.St Louis Baltimore Boston Mosby, 1996:897-898
3- Sternberg SS,Antonioli DA,CArter D"Stacey EM,Oberman HA. Diagnostic Surgical Pathology,Third ed.Philadelphia:Lippincott
Williams &Wilkins,19991558-1559
4- Karaman U, Daldal N,Atambay M,Aycan OM.inonU Universitesi TIp FakUltesi'nde 1999-2002 tarihleri araslnda incelenen hidatlk
kist on tandl olgularln serolojik sonuglarl inonU Univ,Tlp Fak Dergisi.2002; 9(4): 233-235
5- Col C,Col M,Lafcl H.Unusuallocalisation of hytadid disease,Acta Med Austriaca. 2003;30(2):61-64
6· Sayrak H, Karabagll P,i_nce T, GUglUer B .Patoloji BUlteni.2001 ;18( 1): 16-18
7 Haber MH,Gattuso PH.Spitz DJ,Davis a.Differential Diagnosis in Surgical Pathology,
Philadelphia WB Saunders Company ,2002: 510-511
8 Uriarte C,Pomares N.Martin M,Conda A. Alonso N ,Bueno MG.Splenic hytatidosis.Am J Trop Med Hygn.1991 : 44(4) :420-423
9 Doganay Z,GUven H,AygUn D,Altlntop L,Yerliyurt M,Deniz T.Blunt abdominal trauma with unexpected anaphylactic shock due to
rupture of hepatic hytadid cyst .Graud Rounds. 2002 ;2: 17-20
10- Bitton M, Kleiner-Baumgarten A, Peiser J, Anaphylactic shock after traumatic rupture of a splenic echinococcal cyst. Harefuah
1992; 122 226-8
'11- Eyal I, Zveibil F, Stamler B, Anaphylactic shock due to rupture of a hepatic hydatid cyst into a pericystic blood vessel follOWing
blunt abdominal trauma. J Pediatr Surg. 1991 ;26(2);217-8,
3
ileti~im Adresi:
Dr.Elif Ulker AKYILDIZ
Adli TIp Kurumu Patoloji Uzmanl ulker33@yahoo.com
