#
■" r ... ...tiyatro
n ı ı mmııv w * * * *s"**"m* * ' ''F E T T AN KIZ
Y a za n :
Ş e h i r T i y a t r o s u ' n u n y e n i ve d ö r d ü n c ü s ahnesi L â l e ’de «91 N u m a r a lı K ad ın » ın ö m r ü , b e k le n d iğ i gibi, kısa s ü r d ü ve y e rin i, b i r m ü d d e t t e n b e r i , G o l d o n i ’nin « F e tta n Kız»ı aldı. A y n i e s e r şim di E m i n ö n ü b ö l ü m ü n d e o y n a n ıy o r . Goldoni, t i y a t r o m u z u n , geçen y ü z y ılın i k in c i y a r ıs ın d a n so nra, i lk ta n ıd ığ ı ve d e r h a l b e n im s e d iğ i y a b a n c ı y a z a r l a r ı n b a ş ı n d a ge lir ve bu b a k ı m d a n . M o l i e r e ’i b i r a- dım g e r id e n t a k i p e d er. Bazı e s e r ler i G e d i k p a ş a T iy a t r o s u n d a oy n a n m ış , b a zılar ı a d a p t a s y o n yoliy- le t u l û a t s a h n e le r im i z e geçm iş, y a k ın z a m a n l a r a k a d a r o p e r e t sah n e le r im i z e , t ü r l ü a d l a r a lt ı n d a , in t ik a l e d e n l e r i de o l m u ş t u r . Am a y en i yeni t e r c ü m e l e r i D e v l e t ve Ş e h i r T iy a t r o l a r ı s a h n e le r in d e a n c ak son on b eş yıl için d e görül- m iy e b a ş l a m ı ş t ır : «Otelci Kadın». «Yalan cı» , «İki E f e n d i n i n Uşağı» ve «Yelpaze» gibi... -Ş i m d i b u n l a r a k a tı l a n « F e t ta n Kız» k iş ile r i h a y li k a l a b a l ı k o l d u ğu h a ld e , b i r t e k r o l ü n ( « F e t ta n K ız »ın) e t r a f ı n d a d ö n e n k o m e d i le r i n d e n , b u « F e t ta n Kız» ( R a s a u - r a ) ö c ü n ü a l m a k ve m u r a d ı n a eg- j m e k için h iz m e tç i o l a r a k g irdiğ i j e v d e u ş a ğ ı n d a n e f e n d is in e k a d a r 1 h e r k e s i n «n ab zın a gÖTe ş erbet» v e r j m ey i ö y le iyi b e c e r iy o r , ö y le cer- ı beze li ve b e c e r ik l i d a v r a n ı y o r ki, k e n d is in i b a ş t a n ç ık a r m ı ş ve k a ç m a k l a y a k a s ın ı k u r t a r a c a ğ ı n ı s a n m ış olan e v in k ü ç ü k b ey i F lo rin - do, s o n u n d a n i k â h a y a n a ş m a k zo r u n d a k a lı y o r . ★ Bir s e y a h a t a r if e s i n d e s e y r e d e b i ld i ğ i m « F e t t a n Kız»ı p e k y e r e n y a z ı l a r o k u m u ş , sö zler d i n le m iş o l m a s a y d ı m , ü z e r i n d e d u r m ı y a be) ki l ü z u m g ö r m iv e c e k t im . A m a s e y r e t t i ğ im te m s il, en genç aktö» r ü n d e n en k ı d e m l i s a n a tç ıs ı n a k a d a r, hepsi c a n la , b a ş l a b i r ş e y l e r y a p m ı y a ç alış an b i r e k ip i n o r t a y a k o y d u ğ u b i r tem s i l d i. S a n a t t e ivi n i y e t i n n e tic e y i d e ğ iş ti r m iv e c e ğ i s ö y l e n e b i l ir s e de « F e t ta n Kız»da iki b ü y ü k s a n a tç ım ı z ı n y a ş l a r ı n a , b a ş l a r ı n a u y g u n d ü ş m e d iğ in i iti r a f e t m e k ica p e d e n A r le c h in o ( B e h z a t B u t a k ) ve B r i g h e l l a ( G a lip A r c a n ) r o l le r i m ü s t e s n a , a k u - y a n , in s a n ı r a h a t s ı z e d en b i r şey g ö r m e d i m . B u r o l le r i n d ış ı n d a k a l a n b ü t ü n ö tek i r o l l e r s e v e r e k oy n a n ıy o r d u . Yani, b u n d a n e v v e l sah n e le r im i z e ç ık m ış o lan b ü t ü n ö te ri G o l d o n i ’l e r nasıl o y n a n d ı ise öyle o y n a n ı y o r d u . Bizim s a h n e l e rim izd e, a n c a k İ t a l y a n l a r ı n o y n a d ı k la r ı t a r z d a , eski C o m m e d ia deli’ A r t e ü s l û b u ile, ş i m d iy eka-Lûtfi AY
d a r h a n g i G o l d o n i o y n a n a b i l d i ki- « F e t ta n Kız» d a b u y e n iliğ i arıya- l ı m ? B u n a k a r ş ı lı k F e t t a n K ı z ’da Gül G ü l g û n te m iz, akıcı b i r o y u n çı k a r m ı ş t ı r ( T e k k u s u r u R o s a u r a ’ nın «fetan», d a h a d o ğ r u s u «?ûh» t a r a f ı n ı i h m a l e tm e s i.) F l o r i n d o ’ n u n b a b a s ı A v u k a f ’da ( b u roî «Dottore» k a rşılı ğ ı «Do ktor» diye t e r c ü m e e d il m iş ; î t a l y a n l a r b u n u «M aitre» k e lim e s in in k a r ş ılığ ı o- l a r a k k u l l a n ı r l a r ) M a h m u t M o rali n e r a h a t , ne ifad e li, ne de t a tlı o y n u y o r ! ( B u n a b a k a r a k a caba B e h za t B u t a k ’la y e r d e ğ iş ti r m iş olsa i d i l e r d a h a iyi olm a z m ıy d ı? d i y o r u m . ) S o n r a O t t a v i ö ’da Reşit G ü r z a p o k u m a r d ü ş k ü n ü kocay ı n e is a b etli ve hoş b i r k o m p o zis y o n la c a n l a n d ı r ı y o r ! F l o r i n d o ’da d a ( s o y a d ı n d a n Vasfı Rıza ile b ir k a r a b e t i o l d u ğ u a n l a ş ı l a n ) Bilg e Z o b u a d ı n d a k i genç ne k a d a r ü- ! m it v e ric i! H a d i H ü n ’ü k u l i s a r k a s ı n d a n b a ş ın ı ç ık a r m a d ı ğ ı, ik id e b ir, b i r re j i m a r i f e t i g ö s t e r e r e k : «Be n b u r a d a y ım ! » diye b a ğ ı r m a d ı ğ ı için t e b rik e tm e k i s te r im E... Ş im d i b ü t ü n bu e m e k l e r i , b ü t ü n o t ü k e t i len n e fes le ri, iki tâ l i rol d e ğ e r l i v e s a n a t k â r e l l e r e y a k ış m a d ı di ye, hiçe mi Sa yalı m ? H a y ır.. . S a lo n u n y a r ıs ın d a n f azlas ın ı d o ld u r - m ıy a b a ş l a d ı ğ ı n ı s e v i n e r e k g ö r d ü ğ ü m seyirci de b ö y le d ü ş ü n m e d i ğini b ell i e d iy o r. M a h m u t A baç, d o s t u m u z u n t e r c ü m e s i te m iz ve akıc ı. Y a l n ız sı k sık t e k r a r l a n a n «ilm-i l e d ü n t ü n b u r a d a «ilm-i cifir* o lm ası icap e- d e ceğin i, e tm e s e bile, k o n u b a k ı m ın d a n . o ş e k i ld e ç e v r i lm e s i n in da ha u y g u n d ü ş e c eğ in i s a n ı y o r u m . « F e t ta n Kız» a f iş te b ı r a k ı l ı r s a İ s t a n b u l b ö l ü m ü n d e u z u n c a b i r za m a n ilgi ile. z e v k l e s e y r e d i l e c e k v e ciddi e m e k l e r i n boşa g i tm e d i ğini, g itm iy e c e ğ in i g ö s t e r m i ş o la c a k t ı r .Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T a h a To ra s Arşivi
