Ankara Uniı' Vet Lık Derg, 49.119-123,2002
Sokak köpeklerinin
üst solunum yollarından
Bordetella broııchiseptica
izolasyonu
Jale ERDEGER
Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Mikrohiyoloji Anahılım Dalı, Anbra
Özet: Köpeklerin infeksiyöl. traheohronşitisinin (lTB) primer etkeninin 8ordl:'ll:'//i/ hmııdıise/JlIW oldıığu bildırılınckıedır Bu ı;:ılı')maııın ,mıacı. sobk köpeklerinden B. hro/lc!ıisl:'/)ıiw'nın izolasyonu ve burun !lorasında hulunan dığer elJ..cnlerın ımla,von ,ıklığını ortay:ı koymaktiL Bu amal;la, heledıyelere aıt köpek hakım evlerinde barındırılan, ITB'nın klınik bCllrlllnıni giı,ıcren UiT
,a~lıkll görünen 119 sokak köpeğınin hurunlarından örnekler alındı. Alınan örneklerın B. hroııdıi5e/JIIClI il.pld'ypnıı ı,;ın ''ii. iO di kanlı charcoal agara (Bordere//u suplemcJ1['li) ve diğer etkenkr ıı;in %5.7 koyun bnlı agara iT MacConke)' ag,ır,ı ckınılnı yapıldı
Yapılan hakterıyoloJik yoklamalar sonucu: 13 hastalıklı köpekten S'inde ('/061) B. hmlıc!ılsl:'jiıici/, ayrıca koagıılaı pOl.II11 Slujihr/owcLUs sp. (clr,23), kOdgulaz negatif Sıcıph\'/ococcııs 'I'. (%30), CorYlwhi/Cll"riımı 'I'. (%7.fı). Bi/cil/ııs sp. (°lr15ı. Mıu(I(()<.'(/{\
'I'. (''1,7.6) ve Proleu.1 sp. (Ok23) değişik oranlarda izole edıldi. Sağlıklı
ı
i') köpekten ise IO'unda ('ii,X4) U.I".,
'ILC/ı{II'piiciLımla'yonu gcrı;ekleştirıldi. Sonuı; olarak. ,obk köpeklerinin ,olunum yolu infcksiyonlarıJl1n predomindnı L.tkenınin 1/
hmlıc/ıisl'jiıicu olduğu kdnı,ına varıldı.
/\nahtar kelimeıCı" /Jorddl'//i/ /mJlıc!ıisl'plica, infeksiyilI. trahcohronşiti, (ITB). ıwla'yon. köpek
Isolation of /lordelella brOlıchisepıica from upper respiratory
trads
of stray do~s
Summary: 13ordl'll:'//i/ hmııc!ıısepıici/ is regarded as the primary agent of canine infcetious ıracheohronchııı, iITBi.The ,ııın
of thı, sıııuy was to isoiate B. hroııc!ıisl"plic(l from stray dogs and to detennine the isolation frequcncy or oıher h,lcıeri,ı1 dgen" ıogcıher with /J. hroııc/ıisejiıiuı that might possihly be prescnt in the nostril !lma. For this purpo,c. ,wab, \Ycrc t:ı"cn from the no,ırıls or 13 dogs that had clinical manifestations of ITB and 119 "pparcntly healthy dogs. that were kept in munıeip,ı! kennci,. Sw:ıh samplc' wcre culıured on lOCk horsc blood ehareoal agar (wiıh Bordeıl"//u ,uplemenı) for the iso\,ltion of B.huıııc/ıISI'I,lica.
dncl ,ın5.Yk ,hcep blollCl ,ıg ar and \!IaeConkcy agar for thc isolation of other bacteria\ agents. Bacıerıologıcal ex,ııııınaıi,ııı ITıe,ı1cd Ihal!3 1JmllLhi.II'l'liw wa, ısolaıed from ıl of 13 diseasecl dogs (61%), with thc isolation of other hactcrial a"cnı, \Vııh ı,ırying
1"11,1\ı('n r,tlcs such as coagulase positivc Swphy/o('occııs sp. (23°1<-), coagulasc negative SI(lI'!ır/o('occlıs sp. (30';'.I.Cıınlll'1J(lCıeI'lUIII
sp. (7.('~1'). lIi/ei//lıs sp. (15tk,). Micrococc/ls sp. (7.6%) and Pmll"lIS sp. (23°k). II. hmlıchl.lI'/Jliw wa' :ı1,,) ı,oi<ııcd Iıpm III "I'
ı
i(),ıppareııtly he,ı1thy dogs (ıi,4%). it was eoneludcd that B. /)roııc!ıiSl"plic(l ıvas the predomıııant ageııt ıc'pünsıhlc (roııı ıc'pııa!ory ıral'I ınfcetıon, or ,tray dogs.
Kc',! word, Bordeıe//i/ hUJlıchisl'pliw, dog, infccıious traehcohronchitis (ITB), isolation
Giri~
B(JI'(/I"ıe//u hmııchi.lepliUl. köpeklerin önemli hir so-lunum yolu infeksiyonu olan infeksiyöz traheohron-şitisınin priım:r etkeni olarak kahul edilmektedir (4.9.
ıı).
Köpek gençlik h;ıstalığı ilc birlikte seyrettiği düşünülen ITB. günümüıde ayrı hir hastalık durumu olarak de-ğerlcndirilmektedir (4.11). B. hmııchi.lepıicu. köpekıCı'in üst soluıııım yollarında kommensal hir etken olarak hu-ıunahilir (14.IY). Etken. solunum yolu infeksiyonu olan kiipekkrin na7.0farinksinden sıklıkla izole edilmektedir ( 14.
ı
7). Ayrıca. insanlard;ı yar;ı ve vücut sıvılarından da imk edilmckte vc huna bağlı olarak monotik infeksiyon "ıduğu tahmin edi ınıektedir (\ 4).B. hmııc/ıi.ıepıicl/. Bergey's Maımal of Systematie Racıcriology (1984 )'yc güre Gram negatif. aerob ik ~'omak ve koklar gruhunda Neisseriaceae familyası içinde yer alm,ıktadır ( 13). Etkenler Gram negatif. hareketli
(pe-ritrik flagellalı). n.3 -0.5 x O.S- LO J.lm hüyüklüğünde ve mikroskohik bakıda kokohasil şeklindedir (6.10.14) Vı-rülent suşlar piluslıı olup. ekstrasellul"r en/iııı "I"rak ,,(k nilat sikla/ senteıler. MikroorganIlma ıar"fınd"n genetik kontrol altında sentcl.lenen dermonekroıik ıoksin. ım,-tca/lar. hemolizin ve hemaglutininler inl'eksiyonun p,ı togenezisinde önemli rol oynamakıadır (7. 11.14).
Viruslar direkt olarak veya ıiraı hakıerıyd ,ı-nergizm ilc ITB'nin ctiyopatogenClini L,tkiknıd:ıe dnc,ık. hastalığın oluşuımındaki etkinlikleri kesin ,ıl,ıldk hı linmemektedir. Bu virusların canine par,ııııl'lııeıl/.<I vını~ (CPIV). canine adenovirus type2 (CAV.2). «ınıne hcr-pes virus ve rc(lvinı~ oldukları tahmin edilmektedir (i
ı.ı
6, 19).Yapılan bazı araşttrmalarda B. IJmlıc/ii.1epliUl' nın
MycoplilslıW ve diğer vir;ıl etkenler ol maksl/l n ITH' ye
12() Jale Erdeger
SPF köpeklerde B. hroııchisepticıı'nın aerosol yolla ITI3" ye neden olduğunu hildirmişlerdir. Bu verilere da-vanarak arastıncılar infeksiyon sonueu oluşan hağışıklık
-
.
ye eıkenin organlardan izole edilebilmesine bağlı olarak, mikroorganizmanın infcksiyonda primer olarak rol oy-nadığını önc sürınüşlerdir. Thompson ve ark. (I 7), pneu-monili köpeklerden izole edilen B.Imıııclıisepticu ile ae-rosol yolla infekte edilen 6-12 haftalık köpeklerde ve ay-rıca kontakt yolu ile infekte edilenlerde öksürük ve hazı olgularda purulent burun akıntısı sapıiımışlar ve B. IJroIıC-hi.ll:'llliclı, burun hoşluğu, trahea, hronşlar ve akciğerden saf külllir halınde imle edilmiştir. Traheal svablardan izo-!asyonlar alt solunum yolu infeksiyonlarının daha kesin bir göstergesi olarak kahul edildiği halde, Bemis ve ark. (4), yaptıkları çalışmada, B. Imlıı-chi,leIJticu'nır; nazal syablardan da güvenilir bir şekilde izole edilebileceğini bildirmişlerdir. Gerhardt ve ark. (S), 5 kronik tra-hcobronşitisli köpektc, retrospektif bir çalışma yaparak, tüm vakalardan B. Immchisepticıı izole ettiklerini açık-Lımı~lar, araşıırıcılar B. hmııchiseptica'nın gcnç kiı-pekierde kronik traheobronşitis ve ciddi solunum yolu hastalığma neden olduğunu hildirnıişlerdir. Batey ve ark.
n),
hir pneumoni salgınında, köpekleri n farengcal svah, akcığer ve eksudatlarından B. hmııchiseptica'yı saf ola-rak imle ettiklerini: Ueland (18) ise, i9SS yılında Nor-veç'te [TB salgınında, klinik helirti gösteren 66 köpekten aldığı boğaz svablarından yaptığı bakteriyolajik in-celemelerde B. hroııchiseptica izole edememiştir. Araş-tırıcı. S/(ffihylococcııs sp., L'lIteml}({Cler sp., E. co/i, Pse-iic/olllolllls sp .. Acilll!tol}({Cler sp .. Streptococcııs sp. veKleh,ıiellıı sp. etkenlerinin izole edildiğini bildirmiştir. Angus ve ark. (I), 19R9-i995 yılları arasında yap-(ıkları araştırmada. solunum yolu infeksiyomı görülen 264 köpekten transtraheal aspirat almışlar ve yaptıkları bakteriyoloıik incelemede tliA5.7 oranında Enterobacıeri-,lCe,le fanıiiyasma ait türler (özellikle E. coli) ilOle et-mişlerdır. Bu bulguları Pıısleıırella sp. (c!a22A), obligat anaeroblar (%21.6), ~-hemolitik Streptococcııs sp.
('ii: 12.1), B. hroııchiseptiu{ (%12.1), non-hemolıtik Sırep-t(lC(ıCClISsp.! t'nlemcocclı.1 sp. (%i2.1), koagulaz pozitif
Slaph"locOCClIS sp. (,/('9.5) vc Pseııcloıııoııas sp. (%7.8)
izolasyonlarınm izlediğini açıkl:ımışlardır. Balish ve ark.
<:2).
kapalı ve açık ortamda bulunan köpeklerin nazaltlo-r,ısını incelcdiklerinde: aerobik ve fakültatif anaerobik mikroorganizmalardan en yaygın olarak Sıap!ıylococcııs epideunicli,ı, SlrepıoC(lcClIS /I1iti.I, S. salivarıts ve Aciııeto-Imeler u"coaceıicııs subsp. Iwolfi'yi izole etmi~lerdir.
Maden ve ark. (12). soluillım yolu hastalığı he-lırtileri g(isteren 25'i hasta n.'6'sı sağlıklı 3iköpekten al-dıkları bronkoalveolar lavaj (BAL) sıvılannda yapnll~
01-dukları mikrobiyolojik incelemede: B. hrondıi.ıeJlıica Ve
E. coli (0/<24) ba~ta olmak üzcre. Pı{sıeıırel/u sp .. ko-agulaz pozitif Swp!ıylococuıs sp. ve Corme/JllClUilıl/l sp.
(c/r,12); Pasteli re Ila !ılıelllOl1'tiClI ve Eıııuo/Jllele r sp. ('/;R)
ilc Swp!ıvlococcııs /Ilıreııs. Sırepıoul((ıı,ı sp.. I)il'-lıc1o/l10lıaS sp., Bacillııs sp .. Proteııs sp. ve KietıııeIIıi sp.
(%4) izole etmi~lcrdir.
Bu çalışmanın amacı. solunum yolu ınfcksiY(1nu kli nik belirtileri gösıcren hastalıklı ve klinik belirti giıs-termeyen sağlıklı köpeklerdcn B. hronchi.ıep!lw'llln izo lasyonunu yapmak, B. bronchiseptica'l1Jn ve klipeklerin burun florasında bulunan diğer eıkenlenn İzolasyon sık lığını ortaya koymaktır.
Materyal ve lVletot
Burun svabları
Belediyelere ait köpek bakımevlerinde ıoplanmı) olan, ITB'nin klinik belirtilerini giısteren hastalıklı (13 adet) ve klinik helirti göstermeyen sağlıklı (119 ,ıdetJ
sokak köpeklerinden svablarla. burundan materyal .ılındı Burun svabları Amies Transport Medium içerisİnde. soğuk zincirle (+4°C) laboratuvara ula:;;tırıldı
Besi yerleri
B. bronC/ıi.ıeplica izolasyonu içın. rj, i()at kanlı. charcoal agar (CM i
ı
9.0xoid) kullanıldı Ch~ıreo,ıl agar,lBorcifteIIli selective suplement (SR820xc1id) iLl\e cdildi (15). Ayrıca, B. broııc!ıiıepıica'nın \e diğer etkenlerin izolasyonu amacıyla CJo)-7 koyun kanlı agar ve Mal' Conkey agar kullanıldı.
İzolasyon ve identifikas)'on
Burun svaplanndan 'k iO at kanlı charl'oal sefaleksin agara, '/(,5 7 koyıııı kanlı ag,ır ve :vlacConkey agara ekimler yapıldı Besi yerleri aerohik ko)ullarda. 37°C'de, 24-4R saat inkube edildi. Üreyen kol(ınilerin makroskobik görünümleri değerlendirildı I/Ole edılen el-kenlerin idenıifikasyonu bilinen yöntemlere güre yapıldı (4,7.13,16)
Bulgular
Yapılan bakteriyolojik yoklamalar sonucu. ITB' nin klinik bulgularını giisteren 13 köpeğin R' indeJl ('/;,6I).
klinik bulgu göstermeyen 119 köpeğin iO'undan ('i(.RA)
B. broııc!ıi.ıeptica izole edildi, toplam oLırak 112 sokak köpeğinin IS'inden ('ii 1.1.6) bu eıkenin imi,ısyonu ger-çekleştirildi. Materyallerin alındığı yer ve ımlasyon man ları Tablo i'de gösterilmiştir. H hronc!ıi.ıeııliw dı~ıııda izole edilen diğer mikroorganizmalar, ITB' nın klinik hul-gularını gösteren 13 köpekten 3' ünde
('xn)
koagulaz po-zitif Slap!ıylocoulı.1 sp., 4'üncte (0; 30) kogul,ız negatıfAnkara Dniv Yeı Fak Derg. 49. 2002 /21
Slllll!lylocOCClIS sp ..
ı
'inde (%7.6) Coıyne!J((cterill/11 sp .. 2'sİnde (lkI5) B([ci/llı.1 sp .. I'inde (%7.6) Microtoccııssp..1'ünde (%21) Pmlelı.1 sp.' dir. Klinik bulgu gös-termeyen sokak köpeklerinden izole edilen diğer
mik-morganizmalar ise yukarıda hildirilcnlcrle birlikte. Slrel1. locoecııs sp., E. coli. AcinellJI)(Icler sp .. Alutll.ı.:I~l/el sp ..
P([sıeıırell(( sp .. l1((eıııop!li/Iı.1 sp .. Mom.lelllI sp ..
Nı~-isseri({ sp .. Klehsiell(( sp .. Pmleıı.\' sp .. Pıeııdol//onl/ı sp.
Tablo I. ITB'nin klinik bulgularını gösıeren ve klinik bulgularını göstermeyen sokak küpeklerinden IUm!/lchi.lfpllcll'llın ılolcL'yon "IYLSI ve oranları ('!f).
Tcıhlc I. Isolaıion ııınııber, and rat es (Ok)of 13.hronchist'pıil;1ı from stray dogs wiıh and withouı clinıcal nıanikslaııon, of 11'13.
---_._--Klinık bulgu gösıeren köpekler" Klinık bıılgu geisıermeyen kıipcklcr:" Toplclll1 kopek 4 i 1251 7 0(85) 15 13 (X(,) 100 i(i) 100 i(i) J19 IOI:'L4) 132 18 ( /3.61 ._---1(25) 8 (ol) 7 (87.5) 13 4
Örnek Eıken sayısı Örnek Etken sayısı Ornek Etken ,aYL'1
sayısı ve oranı ('?I:) sayısı ve oranı ('!D) stlyısı ıc or~ınıı q. )
12 :1 (25) 13 :1 (23) Materyalın alındığı yer Yenimahalle Belediyesı Küpek Bakııııevi Ankara Üniversitesi Vcleriner Faklilıesı 1\ Hasıalıklar Anabilim D~ılı Klıniğı Cnlilkoy Korusev Kopek Bakımevi Bounıııı Belrdiyesi Köpek Bakııııevi TopLılll
._---_._---'.ITB'llın klinık bulgularını (öksiırlik. burıın akuıllsı vh.) gösteren köpekler "Klinık oLırak'ağlıkll görlinen küpekler
Tablo 2. Sokak köpeklerinden alınan burun svabı örneklerinin. aerobik ve fakiillaııf anaerobik bakteriyoloJık kııllıir ,,'nli,ları Table 2. Aerobic and facultative anaerobıc culture resulıs of sıvab samples ohıaıııed froııı nostrils of sıray dop.
Kliııık hulgu Klinik bulgu Topl;ıın
giisıeren köpekler" göstermeyen köpekler ,,,,o kiipek
..---(wlat Örnek lwlat Örııek I/olaı Orııek
Mikroorgani/Illa sayısı (%) sayısı sayısı I'OJe) sayısı sayı,ı (/~i ,.•~ıyısı
_._---if l)r()J], 1lısl:'l" inı 8(ol) 13 LO (HA) 119 iX (13.6) 132
K'J<lgul;I/. po/iııI'
SIIıI,h"lfl(.nccLls sp. 3 (23) 13 49 (41.1) 119 52 139 ..1 ) I'..,.)~
Koaguld/negatıf
S/lIfl/n'I()c()U.LlS sp. 4 (:LO) 13 30 nO.2) 119 4(J 130.Tı i''''.).:..
Sll'l:'pl()cocclıS sp. 13 5 (4.2) 119 S ( 3.7) i''''.)..;.
«()ryııe/JllClenlıll7 sp. i (7.0) 13 2 11.6) 119 3 (2.:) i'..,.1.;..
Bııcil/ııs 'p. 2 (15) 13 14 (I 1.7) 119 i(ı(12.1 ) I'..,.).;..
A1icl'ou'cCIIs sp. i (7.6) 13 12 (LO) 119 13 (ı.u.i) 132
i:("ii 13 16(I3.4) 119 i (,i12.1 ) 132 :1 Lllleın!Jııcler sp. 13 9 (7.5) 119 9 (6.X) 132 :11U11i,~eııe.1sp. 13 4 (3.3) 119 4 (3) 132 PII.I/t'lıl'el/lı,p. 13 19 (15.9) i~l) i') ( /4.11 132 HII'~II7!il'lıillıs sp. 13 2 (I,(ı) 119 2 i1.5i I".1.:... M()m.\'f'I/11 .'p. 13 3 (2.5) 119 .i 12.2) 132
,V(~isse,.i(f sp. 13 12 (10) i i') 12 (Li) 132
KIl'hsiellıı "p. 13 2 (1.0) lll) 2 (1.5) 132
Pm/eııs sp. 3 (23) 13 lü (13.4) 119 i') 114.3) ı:ı2
P,elı<!()II7()IIIIS sp. 13 2 (1.6) ilt) 2 (151 132
I'YLıya 13 23 (19.3) 119 23 ( 17.41 iT:
.---_.-IrB'nın klinik hulgul~ırını (ök"liriik. hurun .ıkıntısı vh.) giisteren köpekler Klınik ular~ık ,ağlıklı göriincn köpekler
1:22 Lık Erdeğer
ve maya' dır. Klinik hulgu gösteren. klinik bulgu gös-ıernıey'en \'e toplam olarak tüm sokak köpeklerinden alı-nan hunın syaplarından izole edilen aerobik ve fakültatif ananohik hakterılerin sayı ve oranları Tablo 2'de ve-rılmi~[ir
Tartl!;ima ve
Sonuç
Köpeklerde solumım yolu inl'eksiyonuna neden olan etkeııler arasında sıklıkla izole edilen B. bmnchiseptica,
ITB ınfeksiyıınunuıı primer ajanı olarak kahul edil-nıekıedir (4.').1
ı.
17) Bu olgu yapılan deneysel in-!eksiyonlarla ( 11.14.17) ara~lIrıeılar tarafından ortaya ko-nuınlll~tur. Bemis ve ark. (4) B. bl'llnchi.ıeptica'nınhurundan alınan örneklerden kolaylıkla izole edi-lehileceğini. bireyselolarak beslenen 95 köpekten Ri'inde, grup halinde tutulan 115 köpekten 69'unda B.
/mll1chiıepticlı izole ettiklerini açıklamışlardır. Gerhard ve ark
(ıı).
5 kronik ıraheohron~itisli köpektc B. bmn-ch/ıtpıicu saptamışlardır ve etken ın genç köpeklerdc kro. nik traheohronşitis ve ciddi solunum yolu hastalığına neden olduğunu bildirmişlerdir. B,ıtey \'C ark. (3), birpll(:umoni salgınında köpeklerin farengeal svab, akciğer ve eksudatlarından B. bmnc!ıiıeptiuı'nın saf kültürünü elde etmişlerdir
Bu çalı~mada. ITB 'nin klinik belirtilerini gösteren Il slJkak köpeğinden R"inde ((Yr61) B. hmnc/ıiıeptiUl
i/(ıle edilmiştir. Bu olgular, diğer araştırıcıların bul-gularını destekler niteliktedir ve B. hl'llnC!liseptica'nın
köpeklcrde solunum yolu infeksiyonlarına neden ola-bileceğine işaretlir. Ancak. bu çalışmada, klinik bulgu saptanmayan. sağlıklı görünüınlü i19 köpeğin burun svahlarının lO'unda (%RA) B. bmnchisepıü:a sap-[,ınmış!ır. Bu. B. bl'llnchisepticıı'nın sağlıklı köpeklerin
liS[ ~()ıumım yollarında kommensa! olarak bulunabilmesi ile açıklanahilir.
Ueland (i Rl, Norveç' teki hir köpek ITH salgınında, klinık helirti gösteren 66 köpekten aldığı boğaz svap-larından yapıığı hakteriyolojik incelemelerde, B. hmıı-chiıepticil izole edememiş. köpeklerin (;y-5Tsinde spesi. fik olmayan nma saptamıştır. Araştırıcı. dominanı türler olarak SlIIphy!IıCIlU.IıS sp ..Entemhacter sp., E. co!i. Pseıı-i/oııııınuı sp .. Aciııeıoh(lcter sp .. StrtptllC(}C(.'IIS sp. ve
Klehıiella sp. ilOle etnıiştir. Ayrıca, hoğazdan alınan ör-neklerden B. hmııchisept/cu izolasyonunun, na7al veya lraheal svahlardan daha az olduğunun da bildirildiğini be-lırtmiştir. Angus ve ark (I). alt solunum yolu hastalığı gösteren 264 köpekten transıraheal aspirat alınışlardır ve yaptıkları bakteriyolojik incelemede. örneklerin %45.7'sin-den Enterobacteriaceae familyasına ait türler (özellikle E.
cn/l). %22A' linden P({stf'ıırellıı sp.. %21.6' sından
zo-nınlu anaerohlar. (;/1'12.1 'inden ~-henıolitik SlleptncncCl/I
sp., %12.I'inden B. /JI'(JIIchiseptic({. (;y,121'inden non-hemolitik Streptococcııs sp.lElltemco('(lıs sp .. ';;;')5 ko agulaz pozitif Swp!ıylococcııs sp. ve %7.R Pıl:ııi/OI//II/1(/'1
sp. izolasyonu yapınışlardır. 13alish ve ark (2). kapalı ve açık ortanıda hulunan köpekıCı'in nazcı! n()r~ısını in-celediklcrinde. aerobik ve fakültatil' ~!naerohık nıik roorganizmalardan en yaygın olarak Stl/p!lylncn((ııı epi. demıidiı, Streptococcııs mitis. S.. i({/i\'(/mi \'C tic/ııeW' hucter c({lw({ceticııs subsp. [wo/ii'yi izole etnlı~lerdir. S.
({lırelıS ve A. C({!cıı({ceticııı subsp. ({ııiımlIIı ı/olasyonları
diğerleri kadar sık değildir. Araştırmada Miemcnıeııı Iıı.
teııs, K!ehsiell({ pııeıııı/Oııi({e. Cnrrııehu.~ıeı/llfll sp .. Nil, c({ri/i({ ({stemides. Flııvo/)({ueriııl// sp .. Bl/ci/!ııııııhıılı.\. L({cto/J({cillııs sp. ve maya kapalı ortamdakı köpeklerden izole edilmiş. fakat açıktaki kontrol köpeklerden imk edilmemiştir. Maden ve ark. (12). solumını yolu hastalığı belirtileri gösteren 25' i hasta ve 6' sı sağlıklı .11köpekten aldıkları BAL sıvılarıncia yapmış ()Iduklaıı mik. robiyolojik incelemede; B. /Jmııcl1i.ıepl/ll/ ve E en/l
(%24) başta olmak lizere, Pil.ıteııre/ll/ sp .. koagulaz pu. ziıif Stapl1y[ococclıs sp. ve Coryııe/JU( ıer/ııııı sp. ıt;;;
ı
2i. P. /llIell1o!ytic({ ve Eııtem/meter sp. (';;,.ı-ll ilc S. l/IIIPIII. Strepto('occııs sp .. PWııi/OI//OIlIl.1 sp .. Bl/iillııs sp .. Pııı-teııs sp. ve K!ehsiell({ sp. ((iiA) izolc etmişlcrdir.Bu çalışmada. ITB'nin klinik hulgulaıını gösteren 13 köpekten, koagulaz pozitif Stl/pl1y!ncncclıl sp. ((~2l). koagulaz negatif Swpl1y!nc(}cclıs sp. ('ii lO), C()I,'.
neh({Uerilıll1 sp. (%7.6). Bl/cillııs sp. ('Yı LS). :11/ClIICliUIlI
sp. (%7.6) ve Pmteııs sp. (r;;,23): kliııik hulgu gös termeyen 119 köpekten ise koagula/ poziıif SIIı/IIı,. !ococcus sp. (%41.1). koagulaz negatif Stııp/n/nCn('LII.1
sp. ((';;'30.2), StreptoC(}Cclı.1 sp. (S;' 4.2). CrJ/.,lıehlltfel'llllll
sp. (%1.6). 8({cillııs sp. (%i i.7). Mirmcouııı sp. ('I"JO). E.co/l (% ilA). Acinetoh({uer sp. ('kl)). Alcııiigelit'I sp
((,\(,3.3), P({steıırell({ sp. (%IS.Y). f1l/elllll/Jl1i//II sp. ((;,;16).
Morw:ell({ sp. (rln2.S), Neisseriıı sp. (lı; iO).K/e/md/ıı sp
(rk1.6), Pmteııs sp. «(k IlA). Pıeııi/III//Ollt/I'P LL;; 1.li).
maya (1;;>19 ..1) izole edilmiştır. Köpekıcıın ~()Iunuııı
yol-larından izole edikn etkenlerin izulasyon ()r~ınları. ar:ış. [ırmalardaki k(-ipeklcrin hulundukları ortam:ı göre fark-lılık göstermekte \'e farklı hölgelerden farklı ()raıılarda izole edilmektcelirler. Ayrıca. izolasyon m:ııcryalınin alın-dığı solumım yolu biilgesi (ırahca. hoğ,u. hııııın. akcığer vs.) de izole edilen etkenler ve iZ'.)lasyon oranları lize-rinde etkili olmaktadır.
Sonuç olarak. hu araştırmad:ı. klınik solunum yolu hastalığı tcşhisi konulan köpekkriıı çoğundan saf olarak izole edilen B. hmııchi.ıept/cu' nın köpeklerdeki solumını
Ankara Üniv Yet Fak Derg. 49. 2002
yolu hastalıklarında sık rastlanılan hakteriyel patojen oL-duğu kanısıııa varıldı. Ayrıca, diğer etkenIerin de izo-lasyon!arının ve izolasyon oranlarının köpeklerin ha-rındıkları ortama, coğrarik hölgeye ve materyalin alındığı solunum yolu bölgesine hağlı olarak değişebileceği so-nucuna varıldı.
Kaynaklar
ı. t\ngu.~ CA, Jang SS, Hİrslı DC (I 997): Microhiolo;;ıcal I/I((lı' o/ımıısır(l(;!ıeul uspimıe.1 /i'o/l1 £10;;1'wiıh sU.lpeued Imıer respimıor\' ıraU diseuse: 2()4 cases (JC)K')-19Y5). JA YMA. 1. 55-58.
Balish E, Cleven D, Brown J, Yale CE (i 977) Nose, ıhmııı, iIIıdleculj/rml o/heu;;lp £10);1'housed in 'locked' or '()pen' eıı\'imnmell/s. Appl Environ Mierobiol. 34, 207-221.
3, Batey RG, Smils AF (1976) The isola/ion o/ Bordeıellu I,r()/ıchispplicu ,1i'om ({ii ouıhreak o/ c({lıine pneUlıwniclf'.
AlIst Yel J. 52.
ı
84-i86,4. Bemis DA, Carmielıael LE, Appcl MJG (I 977):
Nu-Ilimilı' occurin); respiraıor\' diseuse in a kenne! caused hı'
/Jrmidellu hmnc!ıisel,lica. Conıeıı Yet. 67. 282-293. S. Bemis DA, Grcisen HA, Appel MJG (1')77):
Pallw-;;eııesis o/U/Iline hordelellosi.1 J Infecı Dis. 135.753-762, 6. Bisping W, Amtsberg G (1988): Furhalius zur Dia);nose
/Jukıeripl/er Iıılekıi()/ıserrp);er der Tiere, Paul Parey Sci-eııtifıc PlIblishers. Berlin.
7. Carter GR, Chengappa MM, Roberts AW (I 995): Bor-Jelplla und Momxpllu. EI,lenıials or Veleriııar\' Mic-I'IJhwl()I<.I'.Fıfth cd. William and Wilkins. Baltimore. 8. Gerhardt A, Gasehen F, Lang .I, Bolliger AP (19')7):
Nmlıwies \'()n Bordeıella hmnchisepıica im ZUSillnmelı-huıı;; /1111 c!ıroııischpr Imc!ıeohI'lJllc!ıiıis het/n jUlIRhUlıd, Ti-erar!.!1 Prax.
ıs.
525-531.'). Goodnow RA, Causey SC, Geary SJ, Wrcn WS (I 983):
Conıpurisoıı or ({ii iııleelive al'irulpnı und canine virulenl /Jordeıella 1'l'IJnchisel)T/uı. Am J Yeı Res. 44. 207 -2i
ı.
i O. Holt ,fG, Krieg NR, Sneatlı PHA, Staley .lT, Williams ST
(ı
994): 13er);t'\' 's MiIIluul 11/ J)elernııııu/lı'e /Jr/{.-lerioloRY. Nineıh cd. William and \Yiıkıııs. Ballimüre i I, Keil DJ, Fcnwick B (I 998): Nııle 11/ /Jıınlelellohmllf-hisel'lica in iııji'cı(()uS ırachmhmnchws iiidııgı JAVMA.
ııı.
200-207.12, Maden M., Birdane FM, Alkan F, lIadinıli HII, 'jen i.
Aslan V (2000): Klıı'dlade 101{(I1{(I/1""1,, huııl/lı/;/"i'iillll kliııık. siıolojik, hokıenmloıı/.; ıe mı/ıogmll/.; u""/n Sı'l
çuk Univ Yet Fak Der~. 16.4:1-)11
13. Pillman M (1984): B,I/'(Ielellu, 3~~-393 In NR Krıcg,.IG Ho1t (Eds). Bergey's Manııa! of Sysıcnıdlil' [LICILTlolügy, Williams and Wilkins. Baltiınore.
14. Quinn 1'.1, Cartcr :\tE. Markı';.' BK. Cartcr (;1{ (1')')41
Cliııicol Velenııun Microhi()logı' \Yııık Pııhlı,lıll\~. i,1l1\-don.
15. Regan.ı, Lowc F ( 1977) Lıındll11l'l I11l'rI/(lI/1IiLi ıh" '10-luıioıı Il/Bordeıel/o. J Clin Microhio!. 6,30:;-.,0').
16. Roop RM (i990): BOl'dpıpllu uııd Alu,Ir,~eıwl 87-1,)4 11\
GR Cırter. JR Cole (Eds). Dıagnoslic Procec1l1IT' ın Ve-lerinary Bacteriology and Myco!ogy. Finh cd. /\cıdeınıc Press. San Diego.
ı
7. Tlıompson H, McCanlish AP, Wright N(; (1976)IC.I-perimeııwl respim/()r\' diseosp iii do;;s rlııe lo BonleI,'1/1I hrOlıc!ıi.lpp!l({f. Rc.s YeL SCI. 20. 16-23
i8. Ueland K (! 990): Sprologıuı!, /i,,,lprolog'((I1 aııı! "IIIICiii ohservmioııs on aıı ouıhr('(ık ol Cl/ııl1re ııılec/loı,.\ ım-c!ıeolJ/'(JIlc!ıiıis iıı Nonı.'a.". YeL Rec. 126, 4~ 1-4X3.
19, Wagcner .ıS, Sobonya R, Minnich L, Taussig LvI
(ı 984): Role oL wııiııe pamilılluen;,1/ 1'11'''1'Oıırl fjol'lll'lelliI IJrolıc!ıi.lepliw in kenııel cough Am J Vel I~es, 45. i
~62-1866,
Geliş wrihi' 2().IU2001 / Kolml /il1'111127.1 ::::!!i!i
Yazışma adresi:
Doç'. Dr. Jale l:'rdej!el'
Ankara Üııiı'ersiıesı. Veıeriııer Fokülıeıi MikroiJiyoloji Aııahilim Dalı
