10. Sınıf Best Tarih Soru Bankası

(1)

YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ - I

1

.

B A S A M A K

BEST PRATİK

10. SINIF TARİH

2

Alp Arslan Bizans’ı karadan ve denizden kuşatarak Anadolu’nun Türkleşmesini sağ-lamıştır.

1

XI. yüzyılda yönetimde istikrarı sağlayama-yan Bizans’ta devlet düzeni bozulmuş ve halkın devlete güveni sarsılmıştır.

2

Bizans idaresinden rahatsız olan halklar, Selçuklu akınlarına direnmemiştir.

3

Anadolu’da ilk Türk beyliklerinin kurulma-sıyla Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaş-ması hızlanmıştır.

4

Anadolu XVI. yüzyıldan itibaren Batılılar tara-fından Türkiye olarak anılmaya başlanmıştır.

5

Danişmentliler Beyliği Sivas-Tokat-Kayseri çevresinde kurulmuştur.

6

VI ve VII. yüzyıllarda

imparatorluklarının mücadeleleri Anadolu coğ-rafyası için tam bir yıkım olmuştur.

1

Türk akınları ve sonrasındaki göçleri sı-rasında yerli halkın tavrı, Anadolu’nun kısa süre-de Türkleşmesini kolaylaştırmıştır.

2

Muharebesi, Bizans’ın Anadolu’daki hâkimiyetini büyük ölçüde zayıf-latmıştır.

3

Anadolu’daki en eski medreselerden olan Medresesi Danişmentlilere aittir.

4

Anadolu’ya ilk Türk akınları IV. yüzyılın sonlarında tarafından düzenlenmiştir.

5

liderliğinde Selçuklular önce keşif daha sonra da yurt edinme amacıyla Ana-dolu’ya akınlar yapmıştır.

6

(2)

BEST PRATİK - 2

2. BASAMAK

10. SINIF TARİH

4

Yukarıdan Aşağıya

1. Haçlıların öncelikle almak istediği şehir.

2. Söğüt ve Domaniç yöresinde kurulmuş, ilerleyen dönemde büyük bir imparatorluk kuran beylik. 4. Bir fermanla yazışmalarda yalnızca Türkçe kullanılmasını emreden devlet adamı (Karamanoğlu ---). 6. Türk tarihinde denizcilikle uğraşan ilk Türk devleti.

7. Karahanlılar ve Gaznelilerin baskısından bunalan ve yeni vatan bulmak için Anadolu’ya gelen Türkler. 9. Türkiye Selçuklularının siyasi gücünü yitirdiği savaş.

11. Türkiye Selçuklularında eserlerini genelde Farsça olarak yazan tasavvuf edebiyatının en önemli ismi. 14. Selçuklularda toprak gelirleriyle maaş ödeme ve asker yetiştirme sistemi.

Soldan Sağa

3. Kösedağ Savaşı’ndan sonraki süreçte Balıkesir ve çevresinde kurulan beylik.

5. Danişment Gazi’nin kurduğu, merkezi Sivas olan daha sonra Kayseri ve Malatya’yı da alan Türk beyliği. 8. Türkiye Selçuklularının Yassıçemen Savaşı’nı yaptığı devlet.

10. Türkiye Selçuklu Devleti’ni Kösedağ Savaşı’nda mağlup eden devlet.

12. Türkiye Selçuklularında askerî, idari, mali ve hukuki bütün devlet işlerinin karara bağlandığı en yüksek yönetim organı. 13. Türk İslam devletlerinde şehzadelere verilen unvan.

15. Türkiye Selçuklularında arazi işlerinden sorumlu olan ve bunlarla ilgili işleri düzenleyen menşur ve beratları hazırlayan gö-revli.

16. Selahattin Eyyubi’nin Haçlıları mağlup ettiği savaş. 17. Muğla ve çevresinde kurulan Anadolu beyliği.

(3)

2. BASAMAK

BEST DEĞERLENDİRME - 4

6. Aşağıdakilerden hangisi I. Alaeddin Keykubat döne-mindeki gelişmelerden biri değildir?

A) Harzemşahların mağlup edilmesi

B) Anadolu’nun uluslararası ticaret merkezi hâline gel-mesi

C) II. Haçlı Seferi’ne başarıyla karşı konulması D) Moğollara karşı bazı tedbirlerin alınması E) Suğdak ve Alanya’nın fethedilmesi

5. Türkiye Selçuklu hükümdarı I. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Antalya alınarak önemli bir liman kenti hâli-ne getirilmiş, burada kurulan donanma ile denizcilik fa-aliyetlerine başlanmıştır.

I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in bu faaliyetlerinin aşağı-dakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

A) Selçukluların, Akdeniz ticaretinde etkinliğinin artma-sına

B) Türk İslam devletleri üzerine düzenlenen Haçlı Se-ferleri’nin sona ermesine

C) Anadolu’dan geçen ticaret yollarının öneminin azal-masına

D) Selçukluların Balkanlara geçmesine E) Akdeniz limanlarının canlılığını yitirmesine

2.

Haçlı Seferleri’ne Karşı Koyan Devletler

Türkiye Selçuklu-ları Daniş-mentliler Musul Atabeyliği ?

Şemada boş bırakılan kutuya aşağıdakilerden han-gisi yazılabilir? A) Karahanlılar B) Gazneliler C) Tolunoğulları D) Eyyûbiler E) Akkoyunlular

4. Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olan,

I. Bizans’tan toprak kazanılması,

II. Moğol istilası sonucunda Türk göçlerinin artması, III. Haçlı saldırılarından Anadolu’nun korunması

gelişmelerinden hangilerinde, Türkiye Selçukluları-nın katkısı olduğu savunulabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

1. Türkiye Selçuklularında devletin her türlü yazışma-sını aşağıdaki divanlardan hangisi yürütmüştür?

A) Arz Divanı B) Saltanat Divanı C) İstifâ Divanı D) İşraf Divanı E) İnşa Divanı

3. Türkiye Selçuklu Devleti’nde,

• Hristiyan halktan zanaatkârların kendi arasında lon-calar oluşturması,

• Hristiyan köylülere devletin toprak vermesi

gelişmelerinin aşağıdakilerden hangisine neden ol-duğu savunulabilir?

A) Ekonomik giderlerin artmasına

B) Azınlıkların varlıklarını devam ettirmesine C) Ganimet gelirlerinin azalmasına

D) Halkın boylar hâlinde teşkilatlanmasına E) Ticarette sigortacılığın uygulanmasına

10. SINIF TARİH

12

(4)

YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ - II BEST DEĞERLENDİRME - 4

11. II. Kılıç Arslan’ın,

I. Danişmentlileri egemenlik altına alması, II. ülkeyi oğulları arasında paylaştırması, III. Bizans ile Miryokefalon Savaşı’nı yapması

faaliyetlerinden hangileri taht kavgalarının çıkması-na neden olmuştur?

D) I ve II E) II ve III

7. Türkiye Selçuklu Devleti’nin III. Haçlı Seferi’ne gere-ken önemi verememesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Denizcilik faaliyetlerine önem verilmesi

B) II. Kılıç Arslan’ın oğulları arasında taht kavgaları ya-şanması

C) Baba İshak İsyanı’nın başlaması D) Kösedağ Savaşı’nın kaybedilmesi

E) I. Alaeddin Keykubat’ın ölmesiyle devletin zayıfla-ma sürecine girmesi

8. Yassıçemen Savaşı’ndan sonra doğuda Erzurum’dan Gürcistan’a kadar olan bölgedeki beyler, Güneydoğu Anadolu’da ise Ahlat beyi başta olmak üzere bölgede-ki bütün Artuklu yöneticileri Selçuklulara bağlanmıştır.

Bu durumun Türkiye Selçuklu Devleti’nin,

I. Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlama, II. denizcilik faaliyetlerini güçlendirme, III. merkezî otoriteyi güçlendirme

çalışmalarından hangilerine katkı sağladığı savu-nulabilir?

9. Aşağıdakilerden hangisi I. Haçlı Seferi’nin sonuçla-rından biri değildir?

A) Batı Anadolu’da Bizans egemenliğinin yeniden ku-rulması

B) Türkiye Selçuklu Devleti’nin başkentinin İznik’ten Konya’ya taşınması

C) Adana, Antakya, Urfa gibi şehirlerin Haçlıların eline geçmesi

D) Derebeyliklerin zayıflaması E) Kudüs Latin Krallığı’nın kurulması

10. Haçlı Seferleri sonucunda,

• İskenderiye, Ceneviz ve Venedik gibi Akdeniz liman-larının önemi artmıştır.

• Papanın ve kralların, seferlerin mali kaynaklarını sağ-lamak amacı ile İtalyan tüccarlardan para almaları bankacılık sektörünü geliştirmiştir.

Bu sonuçlara bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Avrupa devletlerinin ekonomik yapısının canlandığı B) Doğu - Batı ticaretinin önem kazandığı

C) İtalya’nın ekonomik bakımdan iyi durumda bulun-duğu

D) Doğudaki ülkelerle İtalya arasında ticari ilişkilerin geliştiği

E) Ticaretle uğraşan burjuva sınıfının yönetime ege-men olduğu

12. 13 Mayıs 1277’de topladığı Divanda, “Bundan sonra Divanda, dergahta, mecliste ve meydanda den başka dil kullanılmayacaktır.” diyerek Türkçe-yi resmî dil ilan eden devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) II. Kılıç Arslan B) I. Alaeddin Keykubat C) Karamanoğlu Mehmet Bey D) Aydınoğlu Mehmet Gazi Bey E) Germiyanoğlu Yakup Bey

(5)

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ BEST PRATİK - 2

SORU BANKASI

5

Osmanlı Devleti’nde temel eğitim kuru-mu hangisidir?

4

Osmanlı Döneminde Kütahya ve İznik hangi sanat dalında yapılan çalışmalar

ile ön plana çıkmıştır?

9

• Kısa Cevaplı

•

• Sorular •

İlk Osmanlı medresesi hangi şehirde açılmıştır?

1

Avnî mahlası ile şiirler yazan Osmanlı

pa-dişahı kimdir?

6

Osmanlı bürokratik geleneklerinin oluş-masında ve resmî yazışma usullerinin ortaya çıkmasında önemli rolü olan sı-nıf hangisidir?

2

Osmanlı Devleti’nde Şeyh Hamdullah, Ali Bin Yahya, Karahisarlı Ahmet ve

Ha-fız Osman hangi sanat dalında eserler

vermiştir?

7

Osmanlı Devleti’nde dinî hükümleri yo-rumlamada en yetkili kişi kimdir?

3

Mimar Sinan’ın ustalık eseri olarak

ad-landırdığı yapı hangisidir ?

8

Timur’un torunu olan, 1394 - 1449 yılları arasında yaşayan, devlet adamlığından daha çok bilimsel çalışmalarıyla tanınan bilim insanı kimdir?

5

İlk Osmanlı kadısı hangi padişah

(6)

BASAMAK KONTROL TESTİ

10. SINIF TARİH

14

4. Osmanlı Devleti’nin Ege Denizi ve Karadeniz’e ege-men olması, daha çok aşağıdaki devletlerden han-gilerinin ekonomik çıkarlarını olumsuz yönde etki-lemiştir? A) Lehistan – Rusya B) İspanya – Almanya C) Memlûk – Safevi D) Venedik – Ceneviz E) Fransa – İngiltere

5. II. Bayezid döneminde, Memlûkluların Cem Sultan'a hü-kümdar gibi davranması üzerine iki ülke arasındaki iliş-kiler bozulmuştur.

Buna göre iki ülke arasında ilişkilerin bozulmasında,

I. Memlûkluların Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karış-maları,

II. Memlûkluların Abbasi halifesini himaye etmeleri, III. Osmanlı Devleti’nin Baharat Yolu’na egemen olmak

istemesi

durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunu-labilir?

D) I ve II E) I ve III

1. II. Bayezid, kardeşi Cem Sultan’ın Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli olarak ikiye bölünmesi ve Anado-lu hükümdarlığının kendisine verilmesi teklifini reddet-miştir.

II. Bayezid’in bu tutumu aşağıdakilerden hangisini önemsediğini gösterir?

A) Anadolu’da Türk nüfusun artırılmasını B) Toprak bütünlüğünün korunmasını C) Anadolu beyliklerinin itaat altına alınmasını D) Şehzadelerin yönetim deneyimi kazanmalarını E) Ülke topraklarının yönetim birimlerine ayrılmasını

3. Osmanlı Devleti, Fatih döneminde İpek Yolu’nu, Yavuz döneminde Baharat Yolu’nu ele geçirmiştir.

Bu durumun sonuçlarıyla ilgili olarak,

l. Osmanlı Devleti’nin gümrük gelirleri artmıştır. ll. Osmanlı ticareti canlılık kazanmıştır.

lll. Dirlik sistemi önemini kaybetmiştir.

yargılarından hangileri savunulabilir?

A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve ll

D) ll ve lll E) l, ll ve lll

2. İstanbul’un fethinin,

I. Avrupa’da derebeyliklerin yıkılmasına ve krallıkların güçlenmesine ortam hazırlaması,

II. Osmanlı Devleti’nin, Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki bütünlüğü sağlaması,

III. ticaret yollarının yön değiştirmesine neden olması

sonuçlarından hangilerinin, Osmanlı Devleti’nin ba-tı yönündeki fetihlerini kolaylaşba-tırdığı savunulabilir?

6. Aşağıdakilerden hangisi, Yavuz Sultan Selim döne-minin gelişmelerinden biri değildir?

A) Halifeliğin Osmanlı padişahlarına geçmesi B) Memlûklular ve Safeviler ile savaşlar yapılması C) Osmanlı Devleti’nin doğuda en geniş sınırlarına

ulaş-ması

D) Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasının lideri hâline gelmesi

E) Doğu Akdeniz’de Osmanlı egemenliğinin güçlen-mesi

(7)

BASAMAK KONTROL TESTİ

SORU BANKASI

15

7. Aşağıdakilerden hangisi, Yavuz Sultan Selim döne-minin gelişmelerinden biridir?

A) Venediklilere kapitülasyonların verilmesi B) Ege adalarının fethedilmesi

C) Akdeniz’in Türk gölü haline getirilmesi D) Viyana’nın ikinci kez kuşatılması

E) Anadolu’da Türk birliğinin tam olarak sağlanması

9. II. Bayezid döneminde çıkan Şahkulu İsyanı aşağı-daki devletlerden hangisiyle Osmanlı Devleti arasın-da sorunların büyümesine neden olmuştur?

A) Venedik B) Akkoyunlu

C) Memlûk D) Safevi

E) Avusturya

8. Aşağıdaki beyliklerden hangisine egemen olma is-teği Osmanlılarla Memlûklular arasındaki ilişkilerin bozulmasında etkili olmuştur?

A) Germiyanoğulları B) Dulkadiroğulları C) Aydınoğulları D) Menteşeoğulları

E) Karesioğulları

11. Aşağıdakilerden hangisi, İstanbul’un fethinin sonuç-ları arasında gösterilemez?

A) Büyük surların yıkılabileceğinin anlaşılması B) Osmanlı toprak bütünlüğünün sağlanması C) Osmanlı Devleti’nde Yükselme Devri’nin başlaması D) Yeni Çağ’ın sona ermesi

E) Doğu ticaret yollarının Osmanlıların denetimine gir-mesi

10. I. Irak II. Cezayir III. Suriye IV. Filistin

Osmanlı Devleti yukarıdaki bölgelerden hangilerini Mısır Seferi sonunda fethetmiştir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

12. I. Şahkulu İsyanı II. Şeyh Bedrettin İsyanı III. Mustafa Çelebi İsyanı

Yukarıdakilerden hangilerinin çıkmasında Safevile-rin Şiilik propagandaları etkili olmuştur?

13. Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı Devleti, aşağıdakilerden hangisiyle Anadolu’da siyasal bir-liği sağlamak amacıyla mücadele etmemiştir?

A) Karamanoğulları B) Cenevizliler

C) İlhanlılar D) Akkoyunlular

E) Trabzon Rum İmparatorluğu

14. II. Mehmet İstanbul’u kuşattığı sırada aşağıdaki dev-letlerden hangisi Bizans’a askeri ve ekonomik des-tek sağlamıştır?

A) Venedikliler B) Akkoyunlular

C) İngilizler D) Sırplar

(8)

7. basamak cevap anahtarı

TEST NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

7. Basamak Kontrol Testi Optiği

Doğru-Yanlış 1. D 2. Y 3. D Boşluk Doldurma 1. Fatih Sultan Mehmet 2. Şahkulu 3. Turnadağ

Best Pratik

Kısa Cevaplı Sorular 1. Cem Sultan 2. Memlûklular 3. Baharat Yolu 4. Şah İsmail 5. Akkoyunlular 6. Orta Çağ 7. Ortodoksluk

8. II. Bayezid 9. Fatih Sultan Mehmet 10. Yavuz Sultan Selim

Özellik Eşleştirme Fatih Sultan Mehmet: 1, 3 Yavuz Sultan Selim: 2, 4

Best

Değerlendirme - 1

1-E 2-D 3-B 4-C 5-C 6-A 7-E 8-B 9-D 10-C 11-E 12-A

Best

Değerlendirme - 2

1-E 2-D 3-A 4-C 5-E 6-B 7-C 8-D 9-B 10-B 11-C 12-A

Best

Değerlendirme - 3

1-A 2-B 3-A 4-C 5-E 6-D 7-B 8-C 9-D 10-A 11-C 12-B 13-E

Best

Değerlendirme - 4

1-D 2-A 3-B 4-E 5-C 6-D 7-B 8-A 9-D 10-C 11-E 12-C 13-E

Best

Değerlendirme - 5

1-E 2-A 3-C 4-D 5-E 6-A 7-D 8-B

9-C 10-E 11-D 12-B

BKT

1-B 2-B 3-C 4-D 5-A 6-C 7-E 8-B 9-D 10-E 11-D 12-A 13-C 14-A

(9)

yazılı soruları - 2 10. SINIF TARİH

8

Osmanlı Devleti’nde, tımar sisteminin uygu-landığı eyaletlerde yapılan sayım 1 Osmanlı Devleti’nde savaş esirlerinden or-du oluşturma yöntemi 2 Fethedilen yerlere Türkleştirmek için uygu-lanan nüfus yerleştirme politikası 3 İdari ve askerî kadrolar oluşturmak için Os-manlı tebaası bazı Hristiyan çocuklarının bir kanun dahilinde toplanması işi 4 SORU - 5

Aşağıda verilen bilgilerin ait olduğu kavramı karşısında boş bırakılan yere yazınız.

Osmanlı Devleti’nin Haçlılarla yaptığı aşağıdaki savaşları gerçekleşme zamanına göre tarih şeridine yazınız.

Niğbolu Savaşı

B

I. Kosova Savaşı

A

Sırpsındığı Savaşı

C

II. Kosova Savaşı

D

Varna Savaşı

E

SORU - 6

(10)

yazılı soruları - 4 10. SINIF TARİH

14

SORU - 3 1. Amasya Antlaşması 2. I. Viyana Kuşatması 3. Almanya Seferi 4. İstanbul Antlaşması (1533) 5. Zigetvar Seferi 6. Irakeyn Seferi

Kanuni Sultan Süleyman döneminde aşağıdakilerden hangisi Osmanlı - Habsburg mücadeleleri ile ilişkilendirilebilir? İşaretleyiniz

Selçuklular Dönemi’ndeki uygulama ve makamların Osmanlılardaki kar-şılığını boş bırakılan yerlere yazınız.

SORU - 4 Gulam sistemi

1

Atabey

2

İkta sistemi

3

Ahilik teşkilatı