Tetrasikline başlı özofajit

(1)

‹letiﬂim:Ahmet UYANIKO⁄LU Erzurum Bölge E¤itim Hastanesi, Gastroenteroloji, Erzurum, Türkiye Tel: + 90 442 232 55 55 • Faks: + 90 442 232 50 25/90 E-mail: auyanikoglu@hotmail.com

Geliﬂ Tarihi:16.06.2011 Kabul Tarihi:13.07.2011 ‹laca ba¤l› özofajit nadir görülen, farkl› ﬂiddette klinik ve bulgularla

prezen-te olabilen bir antiprezen-tedir. Klini¤imize retrosprezen-ternal a¤r›, odinofaji ve disfaji fli-kayetleriyle baflvuran iki genç kad›n hastada anamnez ve endoskopi bulgula-r› ile tetrasiklin kullan›m›na ba¤l› geliflen özofajit tespit edildi. Semptomlar 1. hastada tedavinin 14. günü geliflmiflti ve gastroskopik bulgular› daha ciddi idi. 2. hastada ise tedavinin 4. günü geliflmiflti ve bulgular daha silikti. Has-talar›n tetrasiklin tedavisi kesilerek, ilk hastaya parenteral, ikincisine oral proton pompa inhibitörü verildi. Her iki hasta da komplikasyonsuz düzeldi. Tetrasikline ba¤l› özofajit çok s›k görülmeyen bir durum olup, endoskopik olarak farkl› görünümlerde ve bazen ciddi özofajitle prezente olabilir. Anahtar kelimeler: Tetrasiklin, özofajit

Drug-induced esophagitis is a rare entity that may present with variable seve-rity and clinical findings. Two young female patients admitted to our clinic with retrosternal pain, odynophagia and dysphagia, with history and endos-copic findings of esophagitis induced by tetracycline. The symptoms and gas-troscopic findings began on the 14th

day of treatment in first patient. The symptoms and the findings are developed on the 4th_{day of treatment in}

se-cond patient. Tetracycline treatment of the patients was stopped, parenteral and oral proton pump inhibitor was given to the first and second patient, res-pectively. Both patients recovered without complication. Esophagitis due to tetracycline is an unusual situation, as endoscopic esophagitis can present dif-ferent views and can sometimes be serious.

Key words: Tetracycline, esophagitis

G‹R‹ﬁ

Dünya çap›nda; 1970 y›l›ndan günümüze 650’den fazla ilaca ba¤l› özofajit vakas› ve 30’dan fazla sorumlu ilaç bildirilmifltir (1). Sorumlu ilaçlar›n yaklafl›k %50’sini tetrasiklin, doksisik-lin ve kdoksisik-lindamisin oluflturmaktad›r (2). Özofagus yaralanma-lar›, kapsül formunun özofageal yüzeye yap›flmas› daha kolay oldu¤undan, tablet formuna göre 22 kat daha fazla görülmek-tedir (3). Tetrasiklinlerin enfeksiyon hastal›klar›nda, özellikle genital enfeksiyonlarda yayg›n kullan›lmas›ndan dolay› özo-fajit ve özofageal ülserasyon vakalar›n›n s›kl›¤› artm›flt›r. Tet-rasikline ba¤l› birinde daha ciddi özofajit geliflen, 2 genç ka-d›n hasta sunulmufltur.

OLGU 1

Retrosternal a¤r›, disfaji ve odinofaji yak›nmalar›yla poliklini-¤imize müracaat eden 30 yafl›nda bayan hastan›n gastrosko-pisinde ön kesicilerden itibaren 30. cm’de bafllay›p, Z çizgisi-ne (38. cm) cm’e kadar uzanan, lümenin yaklafl›k tamam›n› kaplayan, yaklafl›k 4x8 cm çap›nda yer yer nekrotik ve ülse-re, soyulma fleklinde ciddi özofajit (LA= Los Angeles s›n›fla-mas› grade D) saptand› (Resim 1-2). Korpus ve antrumda eri-tem d›fl›nda özellik yoktu. Hastan›n ilaç sorgulanmas›nda pel-vik inflamatuvar hastal›k teflhisiyle 2 haftad›r 4x500 mg do-zunda tetrasiklin kulland›¤› ö¤renildi. Hasta yat›r›ld›, oral al›-m› kesilerek antiasit (esomeprazol 40 mg 2x1 ‹V, alginik asit 6x20 ml), s›v›-elektrolit tedavisi verildi. fiikayetleri gerileyen

hastan›n oral al›m› düzenlendi, oral tedaviye geçildi, polikli-ni¤e kontrole gelmek üzere taburcu edildi.

OLGU 2

‹lk vakaya benzer flekilde disfaji ve odinofaji yak›nmalar›yla poliklini¤imize müracaat eden 28 yafl›nda bayan hastan›n gastroskopisinde ön kesicilerden itibaren 28.cm’de bafllayan 3-4 cm segment boyunca devam eden, z›mba ile delinmifl gi-bi görünen, temiz yüzeyli, 0.3-0.6 cm’lik eroziv lezyonlar, özofajit (LA grade B) saptand› (Resim 3-4). Korpus ve an-trumda milimetrik erozyonlar görüldü. Hastan›n ilaç anam-nezinde 3-4 gündür üretrit tan›s›yla tetrasiklin 4x500 mg kul-land›¤› ö¤renildi. Hastan›n tetrasiklini kesilerek proton pom-pa inhibitörü (esomeprazol 40 mg 1x1) ve alginik asit 4x10 ml olarak tedavisi düzenlendi, poliklinik kontrolüne gelmek üzere ayaktan takip edildi.

TARTIﬁMA

Literatürde özofagus hasar›na yol açan ilaçlar›n önemli bir k›sm›n› tetrasiklin, doksisiklin, klindamisin oluﬂturmakla bir-likte di¤er antiinflamatuvar ajanlar, alendronat, demir sülfat, vitamin C gibi s›k kullan›lan ilaçlar da bildirilmiﬂtir (4). Bizim hastalar›m›z›n her ikisinde de tetrasiklin kullan›m öyküsü vard›.

T

Te

ettrra

assiik

klliin

ne

e b

ba

a¤

¤ll›› ö

öz

zo

offa

ajjiitt

Tetracycline-induced esophagitis

Ahmet UYANIKO⁄LU1

, Muharrem COﬁKUN1

, Do¤an Nas›r B‹N‹C‹2

, Seçil ASLAN3

Erzurum Bölge E¤itim Hastanesi, 1_{Gastroenteroloji,}2_{‹ç Hastal›klar› ve}3_{Aile Hekimli¤i Klini¤i, Erzurum}

2011; 19(2): 62-64

O

(2)

‹laca ba¤l› özofajit

63

Resim 1. Tetrasikline ba¤l› özofajit (distal), olgu 1.

Resim 2. Tetrasikline ba¤l› özofajit, olgu 1.

Resim 3. Tetrasikline ba¤l› özofajit, olgu 2.

Resim 4. Tetrasikline ba¤l› özofajit olgu 2.

1985 ve 1992 y›llar› aras› tetrasiklinle iliflikilendirilmifl 81 spontan özofagus yaralanmas›n›n de¤erlendirildi¤i Frans›z çal›flmas›nda ortalama yafl 29±13, yüzde 73 kad›nd›. Bizim hastalar›m›z da 30 ve 28 yafllar›nda kad›n hasta idi. Muhte-melen tetrasiklinin prodüktif dönemdeki kad›nlarda, genital enfeksiyonlarda daha s›k kullan›lmas› nedeni ile genç-orta yafl kad›nlarda daha s›k tetrasiklin kullan›m›na ba¤l› özofagus ha-sar› görülmektedir.

‹lac›n özofagus pasaj›nda temas süresini uzatan faktörler olarak az su ile al›m› ve ilaç al›m›ndan hemen sonra yatma, ciddi özo-fagus yaralanmalar›na neden olmaktad›r (2). Her iki vakam›z-da vakam›z-da az miktarvakam›z-da su ile tetrasiklin kullan›m öyküsü mevcuttu. ‹laca ba¤l› özofagus yaralanmalar›n›n en s›k özofagusun orta üçte birlik k›sm›nda lokalize oldu¤u bildirilmektedir (4). Bi-zim hastalar›m›zdan daha ciddi olan ilk vakam›zda lezyonlar daha distal yerleﬂimli iken, daha hafif olan ikinci vakada

lez-yonlar orta özofagusta saptanm›ﬂt›.

Literatürde ilaca ba¤l› ciddi komplikasyonlar ve ölüm, potas-yum al›m›na ba¤l› özofagus yaralanmas› ile ba¤lant›l› bulun-mufltur (5). ‹laca ba¤l› özofagus hasar› vakalar›n›n ço¤u bir-kaç gün içerisinde müdahale olmaks›z›n iyileflir. Bu yüzden tan›n›n do¤ru konulmas› ve ilac›n kesilmesi yeterlidir (1). Bi-zim vakalar›m›zda da ilaca ba¤l› özofajit teflhisinden hemen sonra ilaçlar kesilmifl, özofajit kendini s›n›rlam›fl, komplikas-yon geliflmemifl ve semptomatik tedavi ile 7-10 günde düzel-mifltir. Hastalar›n flikayetleri düzeldi¤inden endoskopi kont-rolüne gerek görülmemifltir.

Tetrasikline ba¤l› özofajit, gö¤üs a¤r›s› ve yutma güçlü¤ü ta-rifleyen, özellikle genç-orta yafll› kad›nlarda akla gelmelidir. Teflhis konulduktan sonra ilac›n kesilmesi ve semptomatik te-davi yeterli olmaktad›r. Tetrasiklin de¤iflik derecede özofagus bulgular›na neden olabilir.

(3)

UYANIKO⁄LU ve ark.

64

KAYNAKLAR

1. Zografos GN, Georgiadou D, Thomas D, et al. Drug-induced esophagi-tis. Dis Esophagus 2009; 22: 633-7.

2. Jaspersen D. Drug-induced oesophageal disorders: pathogenesis, inci-dence, prevention and management. Drug Saf 2000; 22: 237-49. 3. Champel V, Jonville-Béra AP, Béra F, Autret E. Esophageal involvement

after tetracycline ingestion. Therapie 1997; 52: 587-9.

4. Saç›kara M, Nazl›gül Y, K›z›lca G, Bulur O. Doksisiklin özofajiti: ‹ki olgu nedeniyle literatürün gözden geçirilmesi. Dicle Med J 2010; 37: 297-9. 5. Bott SJ, McCallum RW. Medication-induced oesophageal injury. Survey