Oda’dan
haberler
Meslek Ýçi Eðitim Merkezi aracýlýðýyla Mayýs ayý içerisinde açýklanan Kurs
Programýmýz aþaðýdaki gibidir.
MAYIS 2006 MÝEM KURS PROGRAMI
Katýlýmda Aranacak Þartlar
Ø Odaya kayýtlý makina mühendisi olmak Ø Üye ödenti borcu olmamak
Ø Kurs ücretini yatýrmýþ olmak Ø 2 Adet vesikalýk fotoðraf
Sýnav ve Belgelendirme
Ø Eðitimler sonunda yazýlý sýnav yapýlacaktýr. Ø Baþarý notu 100 üzerinden en az 70’dir. Ø Adayýn en fazla 4 sýnav hakký vardýr. Ø Kursa devam zorunludur.
Kurs Kontenjanlarý 20 Kiþi ile Sýnýrlýdýr.
Oda’dan
haberler
12
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 555Özellikle 19. ve 20. yüzyýlda hýzla geliþen enerji oluþan kirletici gazlar uçucu kül emisyonu) etkisini kaynaklarýnýn önemi; uluslararasý güçler için göstermiþ ve enerji çevre ile birlikte ele alýnmaya vazgeçilmezliðini korumaktadýr. Dün olduðu gibi baþlanmýþtýr. Bu nedenle özellikle geliþmiþ ülkelerde, bugün de, emperyal güçler; teknoloji, enerji, su ve çevreyi daha az kirleten enerji kaynaklarýna yönelim petrol kaynaklarýnýn paylaþým ve denetimi için artmýþtýr. Dünya ölçeðinde fosil enerji kaynaklarýyla birbirleriyle kýyasýya mücadele ediyorlar. Bilindiði gibi birlikte yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarýný daha dünyadaki fosil enerji kaynaklarý sýnýrlýdýr. Enerji etkin kullanma yönünde çalýþmalar sürmekle birlikte; kaynaklarýný ellerinde tutmak isteyen baþta ABD fosil enerji kaynaðý olan doðal gaza talep de hýzlý bir olmak üzere emperyalist ülkeler, enerji ve doðal þekilde artýþ göstermektedir.
Bu talep artýþý ülkemizde geliþmiþ ülkelere göre kaynaklarý kontrol edebilmek için az geliþmiþ ve
daha yoðun ve dýþa daha çok baðýmlý bir biçimde geliþmekte olan ülkelere ekonomik, siyasi ve askeri
yaþanmaktadýr. Yapýlan çalýþmalar ve öngörülere alanda müdahale etmekte, iþgal politikalarýna
göre, 2004 yýlýnda 22.108 milyon m3 olan doðal gaz baþvurmaktadýr. Bunun son örnekleri deðiþik
tüketimi 2005 yýlýnda % 21,5 artýþla 26.865 milyon gerekçelerle Afganistan ve Irak iþgalleridir.
20. yüzyýlýn ikinci yarýsýndan itibaren sanayileþmiþ m3'e ulaþmýþtýr. Tüketimin 2006 yýlýnda % 36,2 artýþla ülkelerde enerji üretimi-dönüþümü-tüketimi kaynaklý 30.100 milyon m3'e, 2010 yýlýnda % 90,3 artýþla çevre kirliliði (baþta fosil yakýtlarýn yanmasý sonucu 42.076 milyon m3'e, 2020 yýlýnda ise % 176,4 artýþla
TÜRKÝYE’NÝN DOÐAL GAZ TEMÝN VE TÜKETÝM
Oda’dan
haberler
361.042 milyon m 'e ulaþmasý öngörülmektedir. Hýzla Teknik Görevlisi Cenk A. LÝÞESÝVDÝN ile birlikte Yönetim artan talebin en büyük bileþenini, elektrik enerjisi Kurulu Üyeleri ve Oda Teknik görevlileri hazýr bulundu. üretimi için doðal gaz tüketimi oluþturmaktadýr. Basýn toplantýsýný çok sayýda basýn mensubu ilgiyle
Yukarýda anýlan konularýn önemini bilen Odamýz, izledi.
hazýrlamýþ olduðu Türkiye'nin Doðalgaz Temin ve Oda Baþkanýmýz Türkiye'de ve dünyada son Tüketim Politikalarýnýn Deðerlendirilmesi Raporu'nda; yýllarda tüketimi hýzla artan doðalgazýn günümüzden ülkemizi dýþa baðýmlý hale getiren ithal kaynaklara 67 yýl sonra tükeneceði uyarýsý yaptý. Doðalgaz
kaynaklarýnýn sýnýrlý olmasý nedeniyle uluslar arasý dayalý enerji politikalarý kapsamýnda doðal gaza
paylaþým savaþý haline geldiðini vurgulayan dayalý enerji üretim, tüketim ve kullaným
KORAMAZ, biran önce yeni ve yenilenebilir enerji uygulamalarýný irdelemiþtir. Ayrýca çalýþmada doðal
kaynaklarýna yönelinmesi gerektiðine dikkat gaz sektöründe mevcut ve öngörülen yatýrýmlar ele
çekerken, Türkiye'nin doðalgaz ve enerji politikasýný alýnmýþtýr.
Odamýz tarafýndan hazýrlanan, "Türkiye'nin deðiþtirmedikçe doðalgazda yaþanan fiyat artýþýnýn Doðalgaz Temin ve Tüketim Politikalarýnýn devam edeceðine iþaret etti. Rakamlarla mevcut Deðerlendirilmesi Raporu", 19 Mart 2006 tarihinde durumu gözler önüne seren Oda Baþkanýmýz sorunun Odamýz Yönetim Kurulu Baþkaný Emin KORAMAZ çözümlerine yönelik önerilerin de, sýralandýðý tarafýndan basýn toplantýsýyla kamuoyuna açýklandý. açýklamanýn ardýndan basýn mensuplarýnýn sorularýný Basýn toplantýsýnda Raporu hazýrlayan MMO Enerji yanýtladý.
Konuya iliþkin Basýn Açýklamasý metni arka sayfada Komisyonu Baþkaný Oðuz TÜRKYILMAZ, MMO Enerji
14
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 555Oda’dan
haberler
Deðerli Basýn Mensuplarý,
Deðerli Basýn Mensuplarý, Hepiniz hoþ geldiniz. Hafta içi gündeminin hýzlý
Bildiðiniz gibi doðalgaz, yaþanan son doðalgaz akýþýnýn dýþýnda ama bir Pazar sabahý bizlerlesiniz;
krizi de içinde olmak üzere, gerek uluslararasý ilginize içtenlikle teþekkür ederek sözlerime baþlamak
düzeyde gerekse ülkemizde, enerji sorunu, diðer bir istiyorum.
deyiþle enerji jeopolitiði içinde önemli bir yer Sevgili Basýn Mensuplarý,
Odamýz uzunca bir süredir, Türkiye’nin doðalgaz tutmaktadýr.
temin ve tüketim politikalarýnýn taþýdýðý önemden Enerji kaynaklarýnýn kullanýmý ve bu alandaki hareketle, bu ve baðlantýlý konularda Oda Görüþü geliþmeler 19 ve 20. yüzyýllarda boyutlanmýþ, bu kaynaklar üzerindeki hakimiyet kavgasý ise 21. o l u þ t u r m a y ý v e k a m u o y u n a a ç ý k l a m a y ý
gelenekselleþtirmiþ bulunmaktadýr. yüzyýlda doruk noktaya ulaþmýþtýr. Öyle ki, önümüzdeki Bu basýn toplantýsýnda, Enerji Çalýþma on yýllarýn uluslararasý gerilimleri, enerji ekonomi Grubumuzun detaylý olarak hazýrladýðý “Türkiye’nin politiðini içeren bir enerji jeopolitiði içinde Doðal Gaz Temin ve Tüketim Politikalarýnýn tanýmlanacak hale gelmiþtir. Doðalgaz, su, petrol gibi Deðerlendirilmesi Raporu”nun kýsa bir sunuþunu enerji kaynaklarý, baþlý baþýna birer ekonomi politik ve yapacaðým. Rapordaki veri zenginliðini kýsa süreli bir ülkelerin egemenliði, baðýmsýzlýðý konusuna basýn toplantýsý ile yansýtmanýn güçlüklerinden ötürü, dönüþmüþtür.
yapacaðým açýklamalar yaný sýra yayýnlarýnýzda Dünyada tüketilen birincil enerjinin büyük deðerlendirilmek üzere raporun kendisini de sizlere çoðunluðu petrol (% 37), doðalgaz (% 24) ve sunuyoruz. kömürden (% 27) oluþmaktadýr. Bilindiði gibi Bugün burada Oda Baþkaný olarak benim yaný dünyadaki fosil enerji kaynaklarý sýnýrlýdýr ve bu sýra, Oda Yönetim Kurulu Sekreteri ve YK üyeleri ile nedenle uluslararasý güçler nezdinde bir paylaþým Odamýz Enerji Çalýþma Grubundan arkadaþlar ve alaný haline gelmiþtir.
Baþkaný Oðuz TÜRKYILMAZ’ýn da burada bulunduðunu Emperyalist güçler dün olduðu gibi bugün de belirtmek istiyorum. Yapacaðým açýklamalarýn teknoloji, enerji, su ve petrol kaynaklarýnýn paylaþým ve ardýndan sorularýnýzý birlikte yanýtlayacaðýz. denetimi için birbirleriyle kýyasýya mücadele
Enerji Jeopolitiði ve Uluslararasý Paylaþým
TMMOB Makina Mühendisleri Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný Emin
Koramaz'ýn, "Türkiye'nin Doðal Gaz Temin ve Tüketim Politikalarýnýn
Deðerlendirilmesi" Oda Raporunu Açýkladýðý Basýn Toplantýsýnda Yaptýðý
Açýklama Metni...
Doðalgaz Fiyat Artýþlarý Devam Edecektir
Ýthal Doðalgaz Aðýrlýklý Dýþa Baðýmlý Enerji Politikalarý Terk Edilmelidir
Yerli, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarýnýn Kullanýmýna Aðýrlýk Verilmelidir
Oda’dan
haberler
etmektedir. Enerji kaynaklarýný ellerinde tutmak olmasýdýr. Hýzla artan talebin en büyük bileþenini ise, elektrik enerjisi üretimi için doðalgaz tüketimi isteyen baþta ABD olmak üzere emperyalist ülkeler,
oluþturmaktadýr. enerji ve doðal kaynaklarý kontrol edebilmek için az
Dünyada doðalgaz tüketimi her yýl ortalama % geliþmiþ ve geliþmekte olan ülkelere ekonomik, siyasi
1,6 oranýnda artacak iken ülkemizin doðalgaz ve askeri alanda müdahale etmekte, iþgal
tüketim artýþý, dünya ortalamasýnýn çok üzerindedir. politikalarýna baþvurmakta, dünyanýn yeniden
Yapýlan çalýþma ve öngörülere göre Türkiye’de; paylaþýmýný düzenlemektedirler.
3
2004 yýlýnda 22.108 milyon m olan doðalgaz tüketimi,
3
2005 yýlýnda % 21,5 artýþla 26.865 milyon m ’e ulaþmýþtýr.
Dünyanýn deðiþik bölgelerinde çýkarýlan petrolün
Tüketim tahminlerinde ise, rezerv olarak aðýrlýklý bir kýsmý ülkemizin komþu olduðu
3
2006 yýlýnda % 36,2 artýþla 30.100 milyon m ’e, bölgelerde bulunmaktadýr. Ayrýntýlarý Raporumuzda
3
2010 yýlýnda % 90,3 artýþla 42.076 milyon m ’e, bulunmaktadýr, komþularýmýz, dünyadaki mevcut
2020 yýlýnda ise % 176,4 artýþla 61.042 milyon bilinen rezervin yaklaþýk % 75’ine sahiptir. Dünyada
m3’e ulaþmasý öngörülmektedir. bilinen toplam petrol rezervi 1.188,6 milyar varildir ve
Diðer yandan Türkiye’de 2005 yýlýnda tüketilen bu rezervin yaklaþýk 45 yýl sonra tükeneceði tahmin
doðalgazýn % 57,4’ü elektrik üretimine ayrýlmýþ ve edilmektedir.
elektriðin % 45’lik bölümü doðalgazla çalýþan Rezerv/Üretim bazýndaki dünya doðalgaz
santrallerde üretilmiþtir. rezervleri için öngörülen ömür ise yaklaþýk 67 yýldýr.
Elektrik enerjisi içinde doðalgazýn payýnýn % 45 20. yüzyýlýn ikinci yarýsýndan itibaren, özellikle
olmasý gaz ve enerji sektöründeki çarpýk politikalarý sanayileþmiþ ülkelerde enerji üretimi-dönüþümü ve
ortaya koymaktadýr. Oysa dünyada doðalgaz tüketimi kaynaklý çevre kirliliði (baþta fosil yakýtlarýn
kullanýmý içinde elektrik enerjisi üretimi, doðalgaz yanmasý sonucu oluþan kirletici gazlar uçucu kül
üreten ülkeler de dahil olmak üzere hiçbir ülkede bu emisyonu) etkisini göstermiþ, böylece çevreyi daha
denli yüksek bir öncelik almamaktadýr. Ýthal bir enerji az kirleten enerji kaynaklarýna yönelim gerçekleþmiþ
kaynaðý olan doðalgazýn elektrik enerjisi üretimi ve fosil bir enerji kaynaðý olan doðalgaza talepte hýzlý
içindeki payýnýn bu denli yüksek olmasýnýn ekonomik bir artýþ yaþanmýþtýr.
ve politik baðlamlarýyla rasyonel olmadýðýný bir kez Uluslararasý Enerji Ajansý’nýn yaptýðý çalýþmalara
daha belirtmek istiyoruz. göre önümüzdeki yýllarda dünyadaki doðalgaz
Sayýn Baþbakan ve Enerji ve Tabii Kaynaklar tüketimi her yýl ortalama % 1,6 oranýnda artýþ
Bakaný’nýn basýna yansýyan bazý açýklamalarýnda, gerçekleþecektir.
yýllardýr dile getirdiðimiz, elektrik enerjisi üretiminin doðalgaza dayandýrýlmasýndan, aðýr þartlar içeren doðalgaz ithalat anlaþmalarýndan, alým garantisi verilen doðalgaz yakýtlý santrallerin olumsuz Deðerli Basýn Mensuplarý,
yüklerinden söz edilmektedir. Oysa siyaset yakýnmak Burada saptanmasý gereken ilk husus; talep
için deðil çözüm üretmek için yapýlýr. Bu noktada artýþýnýn geliþmiþ ülkelere göre ülkemizde daha yoðun
bilinmesini istiyoruz, Ýdari Yargý, alým garantisi verilen ve dýþa daha çok baðýmlý bir biçimde yaþanmýþ
Fosil Enerji Rezervlerinin Sýnýrlýlýðý; Doðalgaza Yönelim ve Talep Artýþlarý
Türkiye’de Doðalgaz Talep Artýþý ve Kullanýmýndaki Yanlýþlýklar
16
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 555Oda’dan
haberler
doðalgaz yakýtlý santrallerle yapýlan sözleþmeleri iptal politikasýnýn usulsüzlüklere davetiye çýkarmasý, enerji etmiþtir. Dolayýsýyla, siyasi iktidar eðer belirtilen planlamasý ve kamu yatýrýmlarýnýn yapýlmamasý vb.
uyarýlarýmýzýn dikkate alýnmamasýnýn sonuçlarý bugün konularda samimiyse uygulanmasý yasal bir
tek tek ortaya çýkmaktadýr. zorunluluk olan yargý kararýný uygular ve bu
Bilindiði gibi Rusya ve Ýran’ýn ülkemize sattýðý sözleþmeleri yeniden düzenler. Bunun yapýlmamasý,
doðalgazý azaltmasý nedeniyle birçok sanayi yargý kararýnýn uygulanmamasý ve buna raðmen
kuruluþunun gazý kesilmiþ, kentlerde doðalgazla durumdan þikayet edilmesi halinde ise, dökülen
ýsýnan milyonlarca konut soðuk tehdidiyle karþý karþýya yalnýzca timsah gözyaþlarý olur.
kalmýþtýr. Sorun, yoðun kýþ þartlarý nedeniyle Rusya ve Elektrik Üretiminde Ulusal, Yerli ve Yenilenebilir Enerji
Ýran’ýn Türkiye’ye sattýðý gazý azaltmasýyla Kaynaklarý Deðerlendirilmemektedir
açýklanamayacak kadar ciddi boyutlar içermektedir. Aðýr tahkim þartlarýyla düzenlenmiþ, doðalgaz
Bu ay baþýnda yapýlan % 5’lik zam ile doðalgaz temin ve ürettiði elektriði alým garantisi verilen
fiyatlarýnda son 1 yýldaki artýþ % 31’e ulaþmýþtýr. Köklü doðalgaz yakýtlý santraller nedeniyle ithal doðalgazýn
önlemler alýnmamasý durumunda bu artýþlar % 60’lara varan kýsmý elektrik enerjisi üretiminde
sürecektir. Enflasyonun düþürüldüðü iddialarýnýn siyasi kullanýlmaktadýr. Buna karþýn, ulusal bir kaynak olan
iktidarca dile getirildiði bir ortamda, milyonlarca kömür üretimi, kömürle elektrik üreten santrallerde
konutta ve binlerce sanayi kuruluþunda kullanýlan üretimin azalmaya zorlanmasý ve bu nedenle kömür
doðalgazýn fiyat artýþýnýn bir yýl içinde % 31’e varmasý alýmlarýnýn kýsýlmasýndan dolayý düþmektedir.
bile tek baþýna konunun ciddiyetini ortaya Yine elektrik üretiminde kullanýlabilecek olan yeni
koymaktadýr. ve yenilenebilir enerji kaynaklarýmýz da esasen atýl
Bu noktada, gaz temin programlarýnýn teknik d u r u m d a t u t u l m a k t a v e y e t e r i n c e
ögeler yaný sýra bir dizi politik parametre içerdiðini deðerlendirilmemektedir. Bugün elektrik üretimi
belirtmek istiyoruz. Bu kapsamda gaz temin anlaþma amacýyla ülkemizdeki mevcut ekonomik HÝDROLÝK
ve programlarýnýn çok ciddi bir stratejik çalýþma olarak kaynaklý 127,6 Milyar kWh/yýl enerji potansiyelinin %
ele alýnmasý gerekmektedir. Zira ülkemiz uluslararasý 65’i kullanýlmamakta; RÜZGARDA 10 bin MW
arenada enerji kozunu elinden çýkarmakta, vanalarý ekonomik potansiyel ile 500 MW JEOTERMAL kaynak
baþkalarýnca açýlýp kapanan bir küresel enerji potansiyelin neredeyse tamamý kullanýlmamaktadýr.
savaþýnda “enerji koridoru” olma konumuyla avunmaktadýr.
Deðerli Basýn Mensuplarý,
Oysa sorunun temelinde: Elektrik enerjisi üretiminin büyük ölçüde
• Kamusal bir hizmet olan enerji üretiminin basit bir doðalgaza dayandýrýlmasýna yönelik politikalara
piyasa faaliyeti olarak görülmesi, stratejik bir karþý, gaz talep tahminlerinin abartýldýðý, doðalgaza
planlama anlayýþýnýn olmamasý, dayalý yeni enerji santrallerine ihtiyaç olmadýðý;
• Enerji alanýndaki kamu kuruluþlarýnýn küçültülmesi, elektrik enerjisi üretiminde doðalgazýn aþýrý ve yanlýþ
iþlevsizleþtirilmesi, özelleþtirilmesi, kullanýmýnýn ekonomik ve politik baðlamlarýyla
• Zengin linyit ve taþ kömürü kaynaklarýmýzýn yeterli rasyonel olmamasý; çarpýk ve abartýlmýþ talep
bir þekilde kullanýlmamasý, tahminleri esas alýnarak Türkiye’nin, ihtiyaç ve
• Özelleþtirileceði gerekçesiyle mevcut linyit yakýtlý tüketebileceðinin çok üzerinde doðalgaz ithalatýný
santrallerde gerekli iyileþtirme, kapasite artýrýmý, öngören sözleþmelerin imzalanmýþ olmasý, “Yap-Ýþlet”
Oda’dan
haberler
bakým ve onarým çalýþmalarýnýn yapýlmamýþ tartýþmaya açýlmalýdýr. Bu anlamda, ulusal düzeyde olmasý, tartýþmalar yapacak, stratejiyi belirleyecek yetkili • Zengin hidrolik kaynaklarýmýzýn yalnýzca 1/3’nin kuruluþ olarak, oluþum, yönetim ve denetiminde deðerlendirilmesi ve yapýmý süren santrallerin doðalgazla ilgili tüm kesimlerin temsil edildiði süresi içinde bitirilmesi için DSÝ’ye yeterli kaynak Doðalgaz Enstitüsü’nün oluþturulmasý ve bu aktarýlmamasý, Enstitünün alt kollarýnýn bir an önce çalýþmaya • Rüzgar ve jeotermal kaynaklarýmýzýn yeterince baþlamasý zorunludur.
deðerlendirilmemesi, 3. Mevcut doðalgaz alým sözleþmeleri “takrir-i • Toplam enerji üretiminin önemli bir bölümünün, müzakere” konusu yapýlmalý, anlaþmalarda fiyat,
elektrik enerjisi üretiminin % 40’larý aþan alýnmayan gazýn bedelinin ödenmesi, ödemelerin bölümünün doðalgaza dayandýrýlmasý ve % nakit olarak yapýlmasý, gazýn üçüncü ülkelere 20,6’sýnýn “doðalgaz temin ve ürettiði elektriði satýlmasýnýn önlenmesi vb. Türkiye aleyhine þartlar alým” garantisi verilen 4 adet özel sektör iptal edilmelidir.
santralinden alýnmasý, 4. Satýn alýnan gaz bedellerinin mal ve hizmet • Doðalgaz temininde tek bir kaynaða Rusya’ya i h racý yoluyla ödenmesi saðlanmalýdýr.
(% 65 oranýnda) baðýmlý kýlýnmasý, doðalgaz 5. Gaz teslimatlarýnda ihracatçý ülkelerden temin anlaþmalarýnýn Türkiye aleyhine kaynaklanan eksiklikler ve aksamalar tazminat hükümlerle dolu olmasý, konusu olmalýdýr. Ýhracatçý ülkelerin günlük, aylýk, yýllýk • Yeterli kapasitede doðalgaz depolama satýþ miktarlarýný taahhüt etmeleri saðlanmalýdýr.
tesislerinin zamanýnda inþa edilmemiþ olmasý 6. BOTAÞ’ýn yürüttüðü fazla gaz arzýný Yunanistan bulunmaktadýr. üzerinden Ýtalya’ya, Bulgaristan, Romanya
Macaristan, Avusturya üzerinden Orta Avrupa’ya ulaþtýrmayý öngören projeler desteklenmelidir.
Deðerli Basýn Mensuplarý,
7 . D o ð a l g a z d a R u s y a ’ y a b a ð ý m l ý l ý ð ý n Sorunlarýn çözümü günü birlik politikalarla
azaltýlmasýna yönelik çalýþmalar yürütülmeli, arz mümkün deðildir. Bu nedenle Odamýz köklü ve
kaynaklarýnýn çeþitlendirilmesi saðlanmalýdýr. kapsamlý çözüm önerilerini geliþtirerek kamuoyunun
Doðalgaz temininde Rusya’ya olan baðýmlýlýk dikkatine sunmaktadýr. Bu baðlamda, þimdi enerji ve
mutlaka azaltýlmalýdýr. doðalgaz politikalarýna iliþkin Odamýzýn bütünlüklü
önermelerini tek tek sýralayarak sözlerimi bitireceðim. 8. Azerbaycan’dan yapýlacak gaz ithalatýnýn artýrýlma imkanlarý araþtýrýlmalýdýr. Türkmenistan’dan ve Mýsýr’dan ülkemize doðru boru hattý tesisi çalýþmalarýna aðýrlýk verilmelidir. Doðalgaz ithal 1. Doðalgazla ilgili kurumlar çalýþmalarýnda
edilecek ülkelere Irak’ýn eklenmesine çalýþýlmalýdýr. þeffaflaþmalý, bilgilerin yaygýnlaþmasý, herkesçe
9 . K ý s a v a d e d e R u s y a v e Ý r a n ’ d a n eriþilebilir ve kullanýlabilir olmasý saðlanmalýdýr.
kaynaklanabilecek herhangi bir gaz kýsýntýsýna karþý Doðalgaz temin politikalarýnýn belirlenmesinde
Cezayir ve Nijerya’dan LNG ithalatýnda artýþ imkanlarý kapalý kapýlar ardýndaki gizli diplomasi yerine, ilgili
araþtýrýlmalý, uluslararasý spot piyasadan LNG alýmý tüm kesimlerin katýlacaðý ulusal strateji belirlenmesi
programlanmalýdýr. çabalarýna aðýrlýk verilmelidir.
10. Yerli doðalgaz üretiminin artýrýlmasýna 2. Ýthal edilen ve dýþa baðýmlý bir enerji kaynaðý
18
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 555Oda’dan
haberler
m e t a n ý n t i c a r i o l a r a k k u l l a n ý m i m ka n l a r ý - Ulusal endüstriyel tesis doðalgaz dönüþüm saðlanmalýdýr. TPAO’nun Karadeniz’deki ve ülkenin standartlarý ve þartnameleri,
bütünündeki doðalgaz ve petrol arama çalýþmalarý EPDK koordinasyonunda gaz þirketleri, Meslek desteklenmelidir. TPAO’nun ürettiði petrol ve Odalarý ve uzmanlýk örgütlerinin katýlýmýyla doðalgazdan elde ettiði gelirleri, yeni arama hazýrlanmalý ve bir an önce uygulamaya çalýþmalarýna harcamasýna imkan veren yasal konulmalýdýr.
düzenlemeler yapýlmalýdýr. Zonguldak taþ kömürü 17. Genel olarak enerji planlamasý, özel olarak sahalarýnda olduðu bildirilen kaynaklarýn araþtýrýlmasý elektrik enerjisi ve doðalgaz üretimi ve tüketimi sonuçlandýrýlmalý ve bir an önce üretime geçilmelidir. planlamasýnda, politika ve önceliklerin tartýþýlýp, 11. BOTAÞ’ýn mevcut doðalgaz sözleþmelerinin yeniden belirleneceði geniþ katýlýmlý bir platform özel kuruluþlara devrine son verilmelidir. oluþturulmalýdýr. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli 12. Doðalgaz ithalatý ile ülke ihtiyaçlarý arasýnda Komitesi’nde ilgili tüm taraflar temsil edilmeli ve bu bir açýk söz konusu olduðunda, kentlerin ve sanayinin kuruluþa Ulusal Enerji Enstitüsü kimliði verilmelidir. gazý kesilmemeli, doðalgaz yakýtlý elektrik üretim 18. Elektrik enerjisi üretiminde ülke ölçeðinde santrallerine verilen gazda kesinti yapýlmalýdýr. geçerli olacak bir Master Plan uygulanmalýdýr.
13. Silivri Yeraltý Doðalgaz Depolama Tesisi yatýrýmý 19. Elektrik enerjisi üretiminde yerli, yeni ve bir an önce iþletmeye alýnmalý; 2000 yýlýndan beri yenilenebilir enerji kaynaklarýna aðýrlýk verilmelidir. sürüncemede kalan Tuz Gölü Depolama Tesisleri Elektrik üretimi içinde doðalgazýn payý mutlaka projesi tamamlanarak yatýrýmýna ivedilikle düþürülmelidir.
baþlanmalý, yeni doðalgaz depolama alanlarý 20. Doðalgaza baðýmlý enerji politikalarýndan bir araþtýrýlmalýdýr. an önce vazgeçilerek yerli ve yenilenebilir enerji
14. Alým garantisi verilen doðalgaz yakýtlý Yap-Ýþlet kaynaklarýmýza yatýrýmlar yapýlmalýdýr. Yerli ve santrallerine verilen gaz temin ve elektrik alým yenilenebilir enerji kaynaklarý ülke ihtiyacýnýn büyük bir garantilerini iptal eden Danýþtay kararý ivedilikle bölümünü karþýlayacak potansiyeldedir. Yerli, yeni ve uygulanmalýdýr. yenilenebilir enerji kaynaklarýmýzýn kullanýmýnýn
15. Doðalgazla ilgili politika ve önceliklerin özendirilmesi, yaygýnlaþtýrýlmasý ve bu kaynaklarýn belirlenmesinde etkin konumda olacak Enerji Piyasasý kullanýmý ile elektrik enerjisi üretim sistemlerini Kurumu’nun çalýþmalarýna Meslek Odalarýnýn düzenli oluþturan malzeme, cihaz ve ekipmanlarýn yerli katkýsý saðlanmalýdýr. üretim koþullarýnýn oluþturulmasý ve bu alanda 16. Kentsel daðýtým þebekelerinde, bina servis teknoloji üretebilir bir seviyeye ulaþmamýz baðlantýlarýnda, bina iç tesisatlarýnda, gazýn yýllardýr saðlanmalýdýr. Yenilenebilir Enerji Yasasý uyarýnca kullanýldýðý kentlerdeki uygulama ve deneyimler gerekli düzenlemeler yapýlmalýdýr.
ýþýðýnda, bütün ülke çapýnda geçerli ve zorunlu 21. Termik santrallerimizde gerekli bakým, onarým, olacak: iyileþtirme, kapasite artýrým çalýþmalarý hýzla - Ulusal kentsel gaz daðýtým þebekesi tasarým ve sonuçlandýrýlmalý çevre kirliliðini önleyecek önlemler
yapým standartlarý ve þartnameleri, alýnmalý, bu santraller tam kapasitede çalýþtýrýlmalýdýr. - Ulusal bina servis baðlantý standartlarý ve 2006 Ocak ayý itibarýyla EÜAÞ’a baðlý toplam 6.081 þartnameleri, MW kapasiteli kömür yakýtlý termik santralin yalnýzca - Ulusal bina iç tesisat standartlarý ve þartnameleri, 3.236 MW’lýk bölümü kullanýlabilir durumdadýr. 150
Oda’dan
haberler
MW kapasite deðerlendirilmelidir. Jeotermal su MW’lýk güç revizyonda, 1.665 MW güç arýzada, 160
kaynaklarý deðerlendirilerek on binlerce evin MW güç bakýmdadýr. 870 MW güç ise soðuk yedek
jeotermal sýcak su ile ýsýtýlmasý saðlanmalýdýr. olarak atýl durumdadýr. Bu santrallerin revizyon, bakým
26. Petrol ithalatýný azaltacak, yerli yaðlý tohum ve onarým çalýþmalarý hýzla sonuçlandýrýlmalý, atýl
tarýmýný geliþtirecek, kýrsal kesimin sosyo ekonomik durumdaki kapasiteler devreye alýnmalý, kömüre
yapýsýný ve yerel sanayii olumlu yönde geliþtirecek dayalý termik santrallerin emre amadeliði
yerli biyo yakýt üretimi ve kullanýmý desteklenmelidir. yükseltilmelidir. Öte yandan kamu kaynaklarý
27. Bol güneþ alan ülkemizde güneþ k u l l a n ý l a r a k r e h a b i l i t e e d i l e n s a n t r a l l e r i n
kolektörlerinin tüm binalarda kullanýmýnýn zorunlu özelleþtirilmesi uygulamasýna son verilmelidir.
hale getirilmesi ve desteklenmesi ile binalarýn sýcak 22. Mevcut hidrolik santraller, tam kapasitede
su ihtiyacýnýn önemli bir bölümü güneþ enerjisi ile çalýþtýrýlmalý, yapým sürecinde gerekli kaynaklar
karþýlanmalýdýr. aktarýlarak hýzla sonuçlandýrýlmasý saðlanmalýdýr.
28. Enerjinin etkin kullanýlmasý, verimliliðinin EPDK lisans verdiði santrallerin yapým çalýþmalarýnýn
artýrýlmasý, maliyetlerin düþürülmesi ve tasarrufun öngörülen süre içinde sonuçlanýp sonuçlanmadýðýný
saðlanmasý için Enerji Verimliliði Yasasý bir an önce denetlemelidir. Hali hazýrdaki hidrolik potansiyelin
çýkarýlmalýdýr. 2004 Türkiye üretiminin yarýsýna denk düþen
29. Binalarda mimari tasarým, ýsýtma/soðutma kullanýlmayan kapasitesi devreye alýnmalýdýr. EÝEÝ’nin
ihtiyaçlarý ve ekipmanlarý, yalýtým ihtiyaçlarý ve küçük sularý da dikkate alan ve hidrolik potansiyelin
malzemeleri, elektrik tesisatý ve aydýnlatma 190 milyar Kwh’e ulaþtýðýný belirleyen çalýþmalarý göz
konularýnda normlarý, standartlarý, asgari performans önüne alýnmalýdýr.
kriterlerini ve prosedürleri kapsayan Enerji Verimliliði 23. Kurulu gücümüzdeki atýl potansiyelin puant
Yapý Kodu Yönetmeliði; EÝEÝ, Bayýndýrlýk ve Ýskan saatlerde deðerlendirilmesi ve rüzgar/güneþ gibi
Bakanlýðý ve Meslek Odalarýnýn katýlýmýyla deðiþken kaynaklardan daha çok yararlanýlmasý
hazýrlanarak yürürlüðe koyulmalýdýr. amacýyla pompajlý hidro elektrik santral
30. Kojenerasyon uygulamalarýyla ilgili ülke uygulamalarý baþlatýlmalýdýr. Böylece, farklý
düzeyinde geçerli olacak uygulama kodlarý ve yüksekliklerdeki rezervuarlar arasýnda suyu taþýyarak
standartlarý bir an önce yürürlüðe koyulmalýdýr. pik saatlerdeki talebi karþýlamak için elektrik
31. Elektrik iletim ve daðýtým hatlarýnda iletim depolamaya imkan veren bir üretim uygulamasý
kayýplarýný azaltacak yatýrýmlar hýzla yapýlmalýdýr. mümkün olabilecektir.
Genel olarak enerji tasarrufunu saðlayýcý politika ve 24. Rüzgar enerjisi potansiyelinin tamamýndan
zorunlu uygulamalar yürürlüðe konulmalýdýr. yararlanýlmasý amacýyla teknik ve ekonomik
32. Kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli sorunlarý, çözümleri ve yol haritalarýný ortaya koyan bir
kaynak kullanýmýný reddeden, bu alandaki Rüzgar Enerjisi Stratejisi Planý hazýrlanmalýdýr. 10.000
yatýrýmlarýn aksama, gerileme ve gecikmesinin MW kapasitenin devreye girmesine çalýþýlmalýdýr.
t e m e l n e d e n i n i o l u þ t u r a n ö z e l l e þ t i r m e 25. Jeotermal kaynaklarýn daha fazla
uygulamalarýndan vazgeçilmelidir. deðerlendirilmesine yönelik olarak, Jeotermal Yasa
Tasarýsý, TMMOB’nin görüþleri doðrultusundaki
TMMOB Makina Mühendisleri Odasý
deðiþiklikleri içerecek þekilde yasalaþmalýdýr.
Yönetim Kurulu Baþkaný
20
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 555Oda’dan
haberler
Bilindiði üzere ülkemizde kullanýmý hýzla yaygýnlaþan Yönetmelik ile LPG piyasasýnda görev yapacak sývýlaþtýrýlmýþ petrol gazlarýnýn tüketiciye ekonomik, olan sorumlu müdürler ve diðer personelin eðitimi ve kaliteli ve güvenli ulaþmasý ve sektördeki faaliyetlerin bu belgelendirilmesi zorunlu hale getirilmiþ, eðitim kapsamda düzenlenmesi, yönlendirilmesi, gözetimi ve konularý belirlenmiþ ve eðitimlere iliþkin uygulamalar denetimi amacýyla, 5307 sayýlý Sývýlaþtýrýlmýþ Petrol konusunda TMMOB ve TMMOB’a baðlý ilgili Meslek Gazlarý (LPG) Piyasasý Kanunu ve Elektrik Piyasasý Odasýna görev verilmiþtir.
Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanunu Sývýlaþtýrýlmýþ Petrol Gazlarý (LPG) Piyasasý Eðitim 0 2 . 0 3 . 2 0 0 5 t a r i h i n d e y a y ý m l a n m ý þ t ý r . Yönetmeliði uyarýnca, “LPG Yetkili Personeli: LPG Kanunun 15. Maddesi ile LPG piyasasýnda görev piyasasýnda görev yapacak tanker þoförleri, dolum yapan sorumlu müdür, tanker þoförü, dolum personeli, personeli, tüp dolum personeli, tüp daðýtým tüp dolum personeli, tüp daðýtým araçlarýnýn þoförleri araçlarýnýn þoförleri ve tüp daðýtým personeli, tanker ve tüp daðýtým personeli, tanker dolum personeli, test dolum personeli, test ve muayene elemanlarý ve ve muayene elemanlarý ve otogaz LPG dolum otogaz LPG dolum personeli, pompacýlar ile tesisat, personeli, pompacýlar ile tesisat, projelendirme ve
projelendirme ve imalatýnda görev alan diðer imalatýnda görev alan diðer personelin, Türk Mühendis
personel”, yani yaklaþýk 400.000 personelin eðitim ve Mimar Odalarý Birliði-TMMOB’ye baðlý ilgili Meslek
uygulamasý MMO tarafýndan baþlatýlacaktýr. Odasý tarafýndan eðitilmesi zorunlu hale getirilmiþtir.
MMO, ilgili Kanun ve Yönetmelikte anýlan Yine 15. madde ile eðitime iliþkin esas ve usullerin
“TMMOB’a baðlý ilgili meslek odasý olarak”, ilgili yer alacaðý yönetmeliðin TMMOB ile EPDK tarafýndan
mevzuat hükümlerince tarafýmýza verilen yetki ve müþtereken hazýrlanacaðý hükme baðlanmýþtýr.
sorumluluk kapsamýndaki bu eðitimleri; 66.000 TMMOB ile EPDK tarafýndan yapýlan hazýrlýklar
üyemizin bilgi ve deney birikimini, 18 Þube ve 110’a sonucunda, EPDK, “Sývýlaþtýrýlmýþ petrol gazlarý
yakýn il ilçe temsilciliði ve mesleki denetim bürosuyla piyasasýnda görev alacak personele, hizmete yönelik
LPG sektöründe bulunan kurum ve kuruluþlarla da olarak verilecek eðitimlerle piyasadaki teknolojik
paylaþarak, kamu yararý doðrultusunda, sývýlaþtýrýlmýþ geliþmelerin takibi, hizmet kalitesinin arttýrýlmasý,
petrol gazlarýnýn kullanýcýlara ekonomik, kaliteli ve mesleðin gerektirdiði bilgi, beceri ve davranýþlarýn
güvenli bir þekilde ulaþtýrýlmasý hedefiyle hazýrlýklarýný kazandýrýlmasý, çevreye verilebilecek zararýn ve
t a m a m l a m ý þ o l u p , e n k ý s a z a m a n d a ekonomik kayýplarýn önlenmesi, can ve mal
gerçekleþtirecektir. güvenliðinin saðlanmasý” hedefiyle, 25 Mart 2006
tarih ve 26119 sayýlý Resmi Gazetede Sývýlaþtýrýlmýþ TMMOB Makina Mühendisleri Odasý Petrol Gazlarý (LPG) Piyasasý Eðitim Yönetmeliði’ni Yönetim Kurulu Sekreteri yayýmlamýþtýr.
Ali Ekber ÇAKAR
