I. BÖLÜM
4.4. Geliştirilen Kalıp Programında Kullanıcı Arayüzü
4.4.1. Yardım Dosyası
Hafızada mevcut bir modeli açmak için menülerden Dosya – Aç komutu (Şekil 4.48) veya araç çubuğu üzerindeki (Aç) butonu (Şekil 4.49.) kullanılır.
Şekil 4.49.: Menüden Model Açma İşlemi (EtekCAD.exe ).
Bir Modeli Kaydetme
Yeni oluşturulan bir modeli ve model üzerinde yapılan bir değişikliği kaydetmek için menülerden Dosya-Kaydet veya araç çubuğu üzerindeki (Kaydet) butonu kullanılır (Şekil 4.50.).
Şekil 4.51.: Araç Çubuğundan Model Kaydetme İşlemi (EtekCAD.exe).
Farklı Kaydetme
Bir modelin üzerinde yapılacak bir değişiklik neticesinde farklı bir model oluşturulduğu zaman model başka bir isimle kaydedilir. Dosya-Farklı kaydet menüsü kullanılarak model başka bir isimle kaydedilir (Şekil 4.51.).
Kalıp Parçalarının Seçilmesi
Bir modelin parçasını seçerek aktif hale getirmek amacıyla araç çubuğundan (Seç) butonu kullanılır ve istenen parça üzerine gelerek farenin sağ tuşu tıklanır. Aktif hale gelen kalıp parçası yeşil renk alır (Şekil 4.52.).
Şekil 4.53.: Açılan Bir Model Parçasının Seçilmesi (EtekCAD.exe).
Kalıpları Yakınlaştırma Uzaklaştırma
Bir çalışma sayfasında kalıpları büyük ya da küçük olarak görmek için (Yakınlaştır) ve uzaklaştır butonları kullanılmaktadır. Netice olarak kalıpların görüntüsü Şekil 4.53.’deki gibi büyür veya küçülür.
Şekil 4.54.: Temel Etek Kalıbı Yakın ve Uzak Değerleri (EtekCAD.exe).
Bir Kalıp Parçasının Taşınması
Kursör (ok) şeklindeyken fare hareketleri serbesttir. Ok serbest hareketler için tanımlıdır. Önce kalıp parçası seçilir. Kursör, kalıp parçalarının merkez noktası ( ) üzerinde (taşı) moduna gelmektedir. Taşı modunda farenin sağ tuşuna basılarak kalıp parçası taşınabilmektedir.
Koordinatların Görünmeyen Bölgelerini Ekranda Gösterme
Ekranın görünmeyen bölgelerine ulaşmak için farenin sol tuşu basılı tutularak ekran üzerinde yakalanan herhangi bir nokta sürüklenerek koordinatlar ekran boyunca taşınabilmektedir (Şekil 4.54.).
Şekil 4.55.: Dünya Koordinatlarındaki x=-20 Noktasının Ekran Koordinatlarında Yer Değiştirmesi (EtekCAD.exe).
İki Nokta Arası Uzaklık (Cetvel Kullanımı)
Araç çubuğu üzerinde (cetvel) butonu kullanılarak bir veri noktasının sürüklenmesi anında, referans alınan başka bir veri noktasına olan uzaklığı göstermek için kullanılmaktadır. Cetvel butonuna basıldıktan sonra, farenin sağ tuşuyla ilk tıkladığı veri noktası referans alınır ve yakalanan ikinci nokta taşınırken iki nokta arasında ortaya çıkan kırmızı kesik çizgileri ortalayan bir etiket üzerinde anlık mesafe gösterilmektedir (Şekil 4.55.).
Şekil 4.56.: Cetvel (EtekCAD.exe).
Ekle Menusu
Ekle menüsünden Örnek Model adında bir kalıp parçası çağırarak farklı model uygulamaları bu parça üzerinde geliştirilebilmekte ve gerekiyorsa bu kalıba pens eklenebilmektedir (Şekil 4.56.). Ayrıca kalıplara kemer bu menüden eklenmektedir (Şekil 4.57.) .
Şekil 4.57.: ... Örnek Model ve Örnek Modele Pens Ekleme (EtekCAD.exe).
Şekil 4.58.: Kemer Ekleme (EtekCAD.exe).
Veri Noktalarının Etiket İsimleri
Veri noktaları, kalıp modelleme ve ölçümlendirme esnasında kullanılmak üzere, vücut üzerindeki temsil ettiği bölgenin adını anımsatan bir isimle etiketlenmiştir. Seçili nesneye ait veri noktalarının etiket isimlerini görmek için menülerden Ayarlar – Etiketleri Göster sekmesi seçilir (Şekil 4.58.).
Şekil 4.59.: Etiketleri Göster (EtekCAD.exe).
Kemeri Göster Sekmesi
Bir modele kemer parçası eklendiyse Ayarlar-Kemeri Göster sekmeleri aktif hale getirilerek kemerin ekranda görünmesi sağlanabilmektedir (Şekil 4.59.). Eğer Kemeri Göster komutu √ (tik) ile işaretli değilse modele ait kemer varsa bile ekranda görünmez.
Şekil 4.60.: Kemeri Göster (EtekCAD.exe).
Kalıp Parçasının Kopyalanması
Seçili bir kalıp parçasından bir tane daha gerektiği durumlarda (Nesneyi Kopyala) butonuna tıklanır. Böylece Şekil 4.60.’da görüldüğü gibi seçili parçanın üzerinde aynısından bir tane oluşur. Parça taşıma noktasından kursör ile yakalanarak başka bir yere sürüklenir.
Şekil 4.61.: Kalıp Parçasının Kopyalanması (EtekCAD.exe).
Kalıp Parçasının Yatay Simetriğini Alma
Seçilen bir kalıp parçasının yatayda simetrik olarak döndürülmesi işlemi (Yatay Simetri) butonuna tıklanarak gerçekleşmektedir. Şekil 4.61.’de yatay simetriği alınmış kalıplar görülmektedir.
Şekil 4.62.: Yatay Simetrik Alma (EtekCAD.exe).
Kalıp Parçasını Silme
Seçilen bir kalıp parçası araç çubuğu üzerinde (sil) butonu tıklanarak ekrandan silinebilmektedir.
Model Üzerine Başka Bir Kalıp Parçasını İhraç Etme
Bir model üzerine başka bir model üzerinden bir kalıp parçası çağırmak araç çubuğu (çağır) butonuna tıklanarak, zip uzantılı model dosyalarını gösteren Şekil4.62.’deki gibi bir pencere açılır. Bu pencereden bir model seçilir ve içinde kayıtlı kalıp parçalarından tercih edileni seçilerek (tamam) tuşuna basılır. Vazgeçmek için (iptal) tuşuna basılır.
Şekil 4.63.: Model Parçası İhraç Etme (EtekCAD.exe).
Koordinatların Belirlenmesi
Kursörün iki boyutlu dünya koordinatları üzerindeki yerini (x ve y ekseni değerleri) programın sol alt köşesindeki bar üzerinde “Genel:” ifadesinden sonra anlık olarak verilmektedir. Kursör hareket ettikçe yeri genel koordinatlara göre çubuk üzerinde tanımlanır (Şekil 4.63.).
Çubuk üzerinde ikinci bölümde kursörün en son üzerinde bulunduğu veri noktasının bel ortasında bir merkeze olan uzaklığı (x, y eksenine göre) gösterilmektedir. Çubuğun bu kısmında gösterilen değerler kalıp veri noktalarının yerel koordinatlarıdır. Şekil 4.64’te etek genişliği noktasının bel ortasına göre koordinatları x= 24cm, y= -58cm’dir.
Her veri noktasının arasında çizilen eğriyi kontrol etmek için veri noktasının iki yanında sağ ve sol kontrol kolları bulunmaktadır. Kolların uç noktaları kontrol noktalarıdır. Kursör veri noktası değil de kontrol noktası üzerine geldiğinde barın ikinci bölümü olan yerel koordinat kısmında (Şekil 4.65.) kontrol noktasının veri noktasına göre konumu yazılmaktadır. Veri noktası seçildiğinde bar üzerinde dpoint (data point: veri noktası), kontrol noktası seçildiğinde lcpoint (left control point: sol kontrol noktası) veya rcpoint (right control point:sağ kontrol noktası) yazmaktadır.
Şekil 4.64.: Kursor Hareketinin Merkeze Göre Yerini Belirleyen Genel Koordinatlar (EtekCAD.exe).
Şekil 4.65.: Veri Noktasının Yerel Koordinatları (EtekCAD.exe).
Şekil 4.66.: Eğriye Ait Sol Kontrol Noktasının Veri Noktasına Göre Koordinatları (EtekCAD.exe).
Kalıp Parçaları Üzerinden Yeni Model Oluşturma
Yeni bir model oluşturmak için var olan bir kalıbın veri noktaları fareyle tutulup sürüklenerek şekillendirilebilmektedir. Kursör (el) işaretini gösterdiğinde fare veri noktasını yakalamıştır. Bu durumda farenin sol düğmesine basılarak veri noktası gerektiği kadar sürüklenerek kalıba yeni şekli verilmektedir (Şekil 4.66.a). Her bir veri noktasının bir etiket ismi vardır.
Ayrıca her veri noktasının sağında ve solunda bulunan kontrol kolunun ucundaki noktalar ile de eğrilerin formu belirlenebilmektedir. Kursör (küçük ok) işaretini gösterdiğinde kontrol noktası yakalanmıştır (Şekil 4.66.b) . Kontrol noktası farenin sağ tuşu tıklanarak sürüklenir ve eğri şekli değiştirilir. Bu kontrol noktası elips yada daire parçası olan eğriye teğet olan iki doğrunun kesiştiği noktadır. Yeni modeller temel etek kalıbı üzerinden çalışılabilmektedir.
Şekil 4.67.: Veri ve Kontrol Noktaları (EtekCAD.exe).
Model Parçalarının Simetrik Çalışılması
(Asimetrik Hareket) butonu pasif durumdayken ön ve arka parça olarak tasarlanmış kalıp parçaları şekillendirilirken simetrik olarak hareket etmektedir (Şekil 4.67.).
Şekil 4.68.: Kalıp Parçalarının Simetrik Hareketi (EtekCAD.exe).
a) Veri noktası
Modellemenin Asimetrik Yapılması
(Asimetrik Hareket) butonu basılı iken kalıp parçalarının ön ve arkası asimetrik olarak modellenebilmektedir (Şekil 4.68).
Şekil 4.69.: Modelin asimetrik tasarımı (EtekCAD.exe).
Kişiye Özel Ölçülendirme
Ölçülendirme işlemi ölçü penceresi kullanılarak açılmaktadır. Ölçü penceresi araç çubuğu üzerindeki (Ölçülendir) butonu ile açılmaktadır. Programın kendi kütüphanesindeki modeller 38 beden ölçülerinde çalışılmıştır.
Ölçülendirme programa daha önceden kayıt edilmiş ölçü gruplarından biri çağırılarak yapılabilmektedir. Ayrıca yeni bir ölçü grubu oluşturarak da ölçülendirme işlemi yapılabilmektedir. Ölçü penceresine istenen değerler girildikten sonra (Uygula) butonuna basılarak kalıp yeni ölçülere göre yeniden oluşturulur (Şekil 4.69.).
Şekil 4.70.: Temel Etek Kalıbının Ayşe Adlı Bayanın Ölçülerine Göre Modifiye Edilmesi (EtekCAD.exe).
Yeni Ölçü Grubu Oluşturma (Müşteri Kütüphanesi)
Bir modelin üzerinde yeni bir ölçü grubu oluşturmak için ölçü penceresinde (Yeni) butonuna basılır. Daha sonra ölçü değerleri değiştirilir ve ölçü sahibi kişinin adı (Müşteri adı) Combobox ( )’a yazılır (Şekil 4.70.). Daha sonra (Kaydet) butonu ile ölçü grubu kaydedilir.
Yazdırma
Kalıpların yazdırma işlemi (yazdır) butonuna tıklanmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Kalıp programının bu versiyonunda kalıplar istenen büyüklükte kağıda ölçekli olarak çıkarılabilmektedir.