Yönetim ve Yönetim Bilimi Tanımları

“Yönetim kimi kez örgüt (teşkilat), kimi kez yönetsel etkinlikler (idari faaliyetler), kimi kez de yönetme (sevk ve idare) anlamında kullanılmaktadır…. Yönetim genel anlamda, belli bir amacın gerçekleştirilmesi için bireylerin işbirliği yapmalarıdır” (Gözübüyük, 2000:1).

Simon, Smithburg ve Thompson’a (1985) göre de en geniş anlamda yönetim, ortak amaçları gerçekleştirmek için işbirliği eden kişi kümelerinin eylemleri olarak tanımlanabilir (s.1).

Fayol (2008) ise yönetimi, “geleceği tahmin-planlama, örgütleme, kumanda- yürütme, işler için en uygun koordinasyonu sağlama ve kontrol etmek” (s.6) olarak tanımlamaktadır.

“Yönetim, belirli bir takım amaçlara ulaşmak için başta insanlar olmak üzere parasal kaynakları, donanımı, demirbaşları, hammaddeleri, yardımcı malzemeleri ve zamanı birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek kararlar alma ve uygulatma süreçlerinin toplamıdır” (Öztürk, 2003: 123).

“Yönetim, örgüt amaçlarının ekonomik ve etkin olarak gerçekleştirilmesi için faaliyetlerin planlanması, örgütlenmesi, yürütülmesi ve denetlenmesidir” (Efil, 2004: 8).

“Yönetim, belirli hedefleri gerçekleştirmek için bir araya gelmiş iki veya daha fazla kişinin meydana getirdiği bir grup faaliyeti ya da bir sosyal olaydır” (Eren, 2007:1)

Fişek (2005), “yönetim” kavramının, yerine göre, hem devletin örgütleyici eylemlerini (amaç), hem de bu eylemleri yürüten makineyi (araç) adlandırmak için kullanıldığını belirtmektedir. “Amaç” açısından yaklaşıldığında da yönetimin, toplumsal hayatın değişik kesimlerinin işleyişini düzenleyen ve bu kesimlerdeki yönetsel kuruluşların belirleyici özelliklerinde somutlaşan bir eylemler dizisi ve eş amaçlı kişilerin yer aldıkları bir örgütün en kısa ve kestirme yoldan amaçlarını gerçekleştirmesine yönelen ve PÖPAYED (P: Planlama, Ö: Örgütlenme, PA: Personel Alma, Y: Yönlendirme, E: Eşgüdüm, D: Denetleme) öğelerinden oluşan bir karmaşa olarak görülebileceğini ifade etmektedir. (s.31).

Eryılmaz (2007) ise yönetim hakkında şöyle demektedir; “yönetimle ilgili tanımları ve kullanışları “sevk ve idare”, “idari sistem” ve “örgüt” olmak üzere üç kavram içinde toplamak mümkündür. Yönetim geniş anlamda, başkalarını sevk ve idare etme faaliyeti ya da sürecidir. Başkaları üzerinde otorite kurma ve başkalarına iş yaptırma bir yönetim faaliyetidir” (s.3).

Yönetim, örgütün amaçlarını gerçekleştirebilmek amacıyla, madde ve insan kaynaklarının en az para, en az zaman, en az emek sarf edecek biçimde etkili olarak harekete geçirilmesi süreci olarak da ifade edilmektedir ( Ersan, 2007: 4).

Aytürk (1990) ise, “çağımızda yönetim, bütün kaynakları ve imkânları en iyi biçimde kullanma bilimi ve sanatı olarak tanımlanmıştır. Ancak en yaygın olan tanıma göre yönetim, grup gayretiyle işlerin başarılma sanatı ve ilmidir” (s. 1) şeklinde bir tanımlama yapmaktadır.

Güçlü (2003) ise yönetimi kısaca, “örgütsel kaynakların, örgütsel amaçları başarmak için kullanılmasıdır” (s. 64) şeklinde tanımlamıştır.

Bütün bu tanımlara bakıldığında genel olarak yönetim, belli bir amaç ya da amaçlar için bir arada bulunan bir topluluğun içindeki ayrıcalıklı bir grubun, sahip olunan tüm maddi (İnsan, Para, Makine, Materyal v.b) ve manevi kaynakları (Bilgi, Düşünce, İnanç, Duygu, İletişim v.b.) amaçlara ulaşma yolunda kullanırken gerçekleştirdiği eylemler bütünü olarak tanımlanabilir.

Yönetim bilimi hakkında ise Rivero;

“İdare hukuku kuralları, örgütün kişilerle ilişkileri ve örgüt organlarını verimli bir biçimde çalışmaları için bir takım temel tercihleri gerektirmektedir. Bu tercihler, hukuksal değil, teknik bir çerçeve içinde incelenmek ister. Bilinmesi gereken konu, karar yetkisini Paris’te oturan yüksek kademedeki bir yöneticiye mi, yoksa taşrada oturan temsilcisine mi verilmesi gerektiğidir. Böyle bir konu hukuku değil, yönetim tekniğini ilgilendirir. Yine ülkeyi çeşitli hizmetlerin en iyi biçimde yürütülmesi için idari bölümlere en iyi biçimde ayırmak sorunu idare (yönetim) tekniğini ilgilendirir” der ve yönetim bilimini: “Yönetim Bilimi, İdarenin iyi biçimde yönetilmesi ve en iyi biçimde örgütlenme usullerinin incelenmesidir”

şeklinde tanımlar (Akt.Tortop, İsbir, Aykaç,Yayman ve Özer,2007: 3).

Aydın (2008) ise yönetim bilimini “yönetim kavramının anlamından hareketle, yönetim bilimi de, bir örgütün yapısı ve işleyişi ile personelinin çalışmalarını inceleyen sosyal bir bilim dalı olarak tanımlanabilir” şeklinde ifade etmektedir (s. 26).

Tortop ve diğerleri de (2007) yönetim bilimi konusunda şu açıklamaları yaparlar;

Yönetim Bilimi, eldeki kaynakların en verimli biçimde kullanılmasını öğreten bilim dalı olarak da tanımlanmaktadır. Kaynak deyimi kapsamına insan gücü, para, zaman, malzeme ve yer gibi unsurlar girmektedir. Bu unsurların en verimli biçimde kullanılma usullerini bulmak yönetim biliminin amacıdır. İyi bir yönetimin amacı, az insan, az para, az malzeme, az zaman ve az yer kullanarak daha çok verim elde etmektir. Bir başka deyimle kaynak israfına yer vermeden, elimizdeki olanakları en iyi biçimde kullanarak, işlerin daha basit, daha ucuz ve daha iyi yapılmasını sağlamaktır (s.8)…. Yönetim Bilimi, Kamu Yönetimi bilimidir. Yönetim sözcüğünün iki anlamı vardır. Görevsel (fonksiyonel) anlamda kamu hizmetlerinin yönetimi faaliyetleri anlamına gelir. Organik anlamda ise yönetme hizmeti ile görevli kamu kurumu (örgüt) anlamına gelmektedir. Bu açıdan yönetim biliminin konusu, kamu hizmetlerinin yönetimi ile görevli kamu kurumu olarak tanımlanan kamu yönetiminin incelenmesi ile ilgilidir…. Yönetim Bilimi yönetsel örgüt bilimidir; Bu yönü ile tüm örgütlerin sosyal yönlerini de araştıran bir bilim dalıdır (s.9)…. Yönetim Bilimi bir sevk ve idare bilimidir; Bu yönü ile de amacının en iyi yönetmek olduğunu ve bunu araştırırken özel sektörün yönetim yöntemlerinden de yararlanır (s.10)….. Ayrıca Yönetim Bilimi sentez bir bilimdir; Bu yönü ile diğer 3 özelliği birlikte inceler ve gerçeğin tanınması, yönetimin iyi işlemesi için gerekli kuralları ortaya çıkarması, yönetsel sistemlerin gelişme kurallarını ortaya çıkarmasıyla ilgilenir (s. 11).