Web Siteleri

Bilgisayar ekranında görülen her bir web dokümanı bir web sayfasıdır. Web siteleri ise bu sayfaların bir araya gelmesiyle oluşmaktadır (http://www.baskent.edu.tr/~tkaracay/etudio/ders/internet/html/htmlbasics/web.htm, 05.08.2016). Web siteleri kullanım alanına göre sahibine ve kullanıcısına pek çok imkan sunabilmektedir. Kişi, kurum ve kuruluşlar bir web sitesini amaçları doğrultusunda bir eğlence alanı, video/müzik portalı, haber aracı, kartvizit, broşür, faks, telefon, tv, canlı yayın aracı, form/bilgi yollama aracı, dosya transfer aracı, hesaplayıcı, çevirici, satış alanı, değişim alanı, vitrin, mağaza, muhasebe defteri, banka şubesi, sohbet odası, ziyaretçi defteri, emlak ofisi, gezi aracı, harita, resim/video düzenleyicisi ve ofis aracı olarak kullanabilmektedir (http://www.zdweb.net/internet-sitesi-3m.html, 05.08.2016).

Bu araçlarla birlikte bugün web siteleri yeryüzünde bulunan kuruluşlarla bağlantı kurmaya ve bu bağlantıları sürdürmeye yarayan, en çok kullanılan ve en etkili araç olarak görülmektedir. Yapılan bir araştırmaya göre internetteki trafiğin %75’i web sitesi ziyaretlerini içermektedir (Küçüksaraç, 2008). Bu farkındalıkla günümüzde pek çok kurum internetin sağladığı olanaklardan faydalanmak istemektedir. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından “Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması”

42

4 2 sonuçlarına göre, 2016 yılında Türkiye’deki girişimlerin %66’sı bir web sayfasına sahiptir (http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18647, 03.01.2017).

Kurumların sahip olduğu bu web siteleri, bilgilendirme temel amacı doğrultusunda, farklı amaçlar için farklı türlerde oluşturulabilmektedirler. Web sitesi türleri; kurumsal web siteleri, tanıtım web siteleri, elektronik ticaret (pazarlama) web siteleri, eğlence web siteleri ve bireysel web siteleri olarak sınıflandırılmaktadır (Armutlu vd., 2012:3).

Kurumsal web siteleri hedef kitleye kurumun temel bilgilerini ve aracı kanalların varlığını aktaran web siteleridir (Yeygel ve Temel, 2006:220).

Kurumların web sitesi oluşturmaktaki temel amacı hedef kitleye bilgi sağlamaktır. Bu bilgiler ticari amaçlar taşıyabilmekle birlikte, ticari olmayan bilgiler, kurumun faaliyetleriyle ilgili bilgiler ya da eğlence içerikli bilgiler de olabilmektedir.

Kurumun hedef kitleye kendini tanıtabilmesinde önemli bir rolü olan ticari bilgilerle kurumlar; misyon, vizyon, tarihçe, tanım, görsel kimlik, finansal gösterge, yatırım, proje, ürün, hizmet gibi konularda içerik sunabilmektedir. Ticari olmayan bilgiler ise kurumun faaliyet bölgesi, hava durumu, etkinlik ilanı, yarışma, eğlence, oyun gibi konuları içermektedir. Kurumlar bu bilgileri sunarak satış faaliyetlerini ve hedef kitleyle olan ilişkiyi destekleyebilmektedirler (Huizing, 2000:123).

Kurumsal web sitelerinde, içerik tamamen kurumlar tarafından oluşturulmakta ve kurumun künyesi, amacı ve hedefi gibi temel bilgiler aktarıldığından içerik sıklıkla değişmemektedir. Dolayısıyla kurumsal web sitelerinde dinamik yapıdan ziyade görsellik ön plandadır (Armutlu vd., 2012:3).

Kurumsal web sitesinin tanımı doğrultusunda içeriğinde bulunması gereken bazı temel unsurlar vardır. Levine (2004:49-50) bu unsurları şu şekilde sıralamıştır:

 Organizasyonun adı, adresi ve diğer iletişim bilgileri,

 Üretim yapan bir kurum ise ürün bilgileri, görselleri ve sipariş formu kutusu,

 Hizmet sunan bir kurum ise hizmet bilgileri,

 Faaliyet alanıyla ilgili diğer web sitelerine link bağlantıları,

 Ziyaretçiler için site içi arama motoru,

 Medya ile ilişkiler için ilgili linkler.

43

4 3 Bunlara ek olarak bir kurumsal web sitesinin içeriğinde; kurumun tarihi, misyon ve felsefesi, kurumla bütünleşmiş slogan, kurum ya da markaları ile ilgili güncel gelişmeler, kurumun finansal gücü, insan kaynakları yapısı, yönetici listeleri ve özgeçmişleri, iş fırsatları gibi konular ve gerçekleştirilen halkla ilişkiler etkinliklerinin duyuruları da bulunabilmektedir (Yeygel ve Temel, 2006:220; Okay ve Okay, 2001:91). Daha aktif bir kurumsal web sitesi içerisinde çevrimiçi basın bültenlerine, sanal fabrika/mağaza turlarına, anketlere ve kurumun üst düzey yöneticileri ile sohbet veya röportajlara yer verilmektedir (Uzunoğlu vd, 2009: 14-15). Yine pek çok kurum kurumsal web sayfalarında radyo, televizyon ve basılı reklamlarını hedef kitleyle paylaşmaktadır (Öztürk ve Ayman, 2007:59).

Bu unsurlarla birlikte kurumsal web siteleri aracılığıyla kurumlar; tanıtım amaçlarına ulaşabilmekte, hedef kitleyi kurum gündeminden haberdar etmek, hedef kitle hakkında bilgi toplamak, kurumsal imajı güçlendirmek ve medyaya bilgi sağlamak gibi imkanlar sağlayabilmektedirler (Güçdemir, 2012:93) Diğer yandan kurumlar internetin sunduğu kısıtlamasız ortam avantajıyla kurumun değerlerini yansıtan konularda gündem belirleyebilmektedir (Esrock ve Leichty, 1999:457). Örneğin; çevre duyarlılığı olan kurumlar web sitelerinde kurumun gerçekleştirdiği ya da kurumdan bağımsız çevreci etkinlikleri paylaşabilmekte, yarışmalar, anketler ya da imza kampanyaları düzenleyebilmekte, basın bildirileri yayınlayabilmekte ve bu şekilde gündem oluşturma fırsatı yakalayabilmektedirler.

Tanıtım web siteleri ise kurumların; markalarını, alt markalarını, ürün ve hizmetlerini kampanyalarını tanıtmak amacıyla kullandıkları web siteleridir. Yazılı öğelerden daha çok görsel öğelerin kullanıldığı bu tür web sitelerinde animasyon, video, resim gibi araçlarla tanıtım yapılması amaçlanmaktadır (Armutlu vd., 2012:3).

E-Ticaret (Pazarlama) web siteleri kurumların sipariş ve satış yapabilmeleri amacıyla kurulan sitelerdir. Aynı zamanda tanıtım işlevi de görebilen bu sitelerde satış sonrası destek de sağlanabilmektedir (Armutlu vd. 2012:3). Bu tip sitelerde kurumlar, hedef kitleyle daha yakın bir ilişki ve etkileşim içinde olabilmekte ve pazarlama faaliyetlerini; ürün katalogları, promosyonlar, alışveriş ödeme seçenekleri, kuponlar, yarışmalar gibi araçlarla yürütebilmektedirler (Yeygel ve Temel, 2006:220).

44

4 4 Eğlence web siteleri özellikle görsel açıdan zengin, hedef kitlenin sitede daha çok zaman geçirmesi amacıyla kurulmuş sitelerdir. Daha sıklıkla eğlence sektöründeki kurumların tercih ettiği bu tip sitelerde kurumlar hedef kitleyle birebir iletişim ve etkileşim halinde olabilmektedirler. Sosyal paylaşım siteleri ve oyun siteleri bu tip web sitelerine örnek olarak gösterilebilir (Armutlu vd. 2012:3).

Bireysel web siteleri ise daha çok yazılı içeriğe sahip kişilerin tanıtımı amacıyla kullanılan web siteleridir. Bireysel web siteleri aracılığıyla kişiler çalışmalarını, akademik, sosyal ya da sanatsal öğeleri aktarabilmektedir (Armutlu vd.

2012:3).

Kurumlar amaçları doğrultusunda bu web sitesi türlerinden birini ya da birkaçını aynı anda seçebilmektedir. Bunlar farklı web siteleri olabilmekle birlikte aynı web sitesi içerisinde de birleştirilebilmektedir. Kurum doğru amaçla doğru web sitesini kurduğunda ve doğru bir şekilde kullandığında seçili hedef kitleye doğru mesajı iletebilecek ve hedeflenen algıyı oluşturabilecektir (Sims, 2004:244). Örneğin bir telekomünikasyon firması olan Turkcell’in bir kurumsal web sayfasının bulunmasının yanı sıra eğlence web siteleri, kurumsal web sitesi içeriğinde birleştirdiği bir pazarlama/e-ticaret web sitesi, sosyal medya hesapları bulunmaktadır. Bunların yanı sıra etkileşimli bir günce kullanımı olarak tanımlanabilen bir blogu ve hedef kitleyle iletişimde birbirinden farklı amaçlara hizmet eden diğer web siteleri bulunmaktadır (Resim 1.8).

45

4 5

Resim 1.8: Turkcell’e ait çeşitli web siteleri

Kaynak: http://turkcelltvplus.com.tr/EPG/jsp/webtv/#, http://blog.turkcell.com.tr/, http://www.turkcell.com.tr/, https://turkcellpartner.com/, http://www.turkcellakademi.com/, http://www.turkcellteknoloji.com.tr/, 09.08.2016.

Çeşitli türdeki web siteleri için kurumlar farklı amaçlar taşıyabilmektedir ancak genel olarak kurumların web sitesi kullanım amaçları diğer bir deyişle web sitelerinin işlevleri şu şekilde sıralanmaktadır (Tarhan, 2007:76; Okay ve Okay 2001:670; Uçar, 2002:163):

 Finansal konularda ilgili paydaşları güncel olarak bilgilendirmek,

 Medyayı kurum hakkında bilgilendirmek,

 Hedef kitle ile ilgili bilgi toplamak,

 Kurum imajını geliştirmek ve kurum kimliğini güçlendirmek,

 İç ve dış tüm hedef kitleyle iletişimi sağlamak,

 İşletmeye statü kazandırmak,

 Online satış olanaklarını geliştirmek ve çeşitlendirmek,

 Uluslararası pazarlara ulaşmak,

 Halkla ilişkiler faaliyeti gerçekleştirmek,

 İnternette gezinen herkese ulaşmak,

 Diğer kurumlardan farklılığı göstermek,

 Kurumun çalışma sistemini tanıtmak,

 Potansiyel çalışanlara ulaşmak,

46

4 6

 Kurum içi birimlerin yükünü azaltmak.

Bu amaç ve işlevlerden farklı olarak Liu (1997:344) web sayfası kullanan kurumlar ile ilgili yaptığı çalışmada, kurumların amaçlarının öncelikle internette varlıklarını duyurmak, halkla ilişkiler faaliyetlerini iyileştirmek ve ürün ve hizmetleri konusunda hedef kitlenin dikkatini çekmek olduğunu belirtmiştir.

Ayrıca Bilbil (2008:69) web sitelerinin kurumlara sağladığı diğer avantajları şu şekilde sıralamıştır:

 Hedef kitlenin spesifik bir bölümüne hitap edebilme,

 Hedef kitlenin farklı kesimleri için beklenti ve ihtiyaçlara göre farklı içerikler sunma,

 Anında geri dönüş alma ve bu geri dönüşleri; raporlayabilme, veri tabanı oluşturabilme, kurum politikasına yön verebilme.

Yeygel (2008:317-318) ise kurumlar için web sitelerinin işlevlerini şu şekilde sıralamıştır:

 Yeni ve geliştirilmiş ürün ve hizmetlerin hedef kitleye sunulması,

 Ürün ve hizmetle ilgili ayrıntılı bilgilerin sunulması,

 Ürün ve hizmetin çevirim içi satışı,

 Ödül ve başarıların duyurulması,

 Reel pazardaki aracılara ilgili bilgilerin verilmesi,

 Dağıtımda yeni bir yapılanmanın oluşturulması,

 Hediye, indirim, hediye puan gibi faaliyetler ve sponsorluk faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi,

 Çevirim içi basın odaları açılarak, medya ile ilişkilerde sürekliliğin sağlanması,

 Basın bülteni, sosyal sorumluluk ve sponsorluk gibi etkinliklerin duyurulması/gerçekleştirilmesi,

 Reklam çalışmalarının gerçekleştirilmesi,

 Müşteri hizmetlerinin sunulması,

 Ortak ürün ya da marka değeri yaratılması,

 Hedef kitlenin etkileşim kurabileceği sanal topluluklar ve sohbet odaları

47

4 7 oluşturulması ve bu yollarla hedef kitle hakkında bilgi sağlanarak, yeni politikalar geliştirilmesi,

 Kurum kimliği, tarihi, felsefesi, vizyonu ve misyonunun aktarılması,

 Kurum imajının sergilenmesi.

Diğer yandan web siteleri kurumlara bilgi aktarımı için kontrollü bir alan sağlamaktadır bu da hedef kitle tarafından daha iyi, kolay ve hızlı anlaşılabilme imkanını beraberinde getirmekte (Kent vd., 2003:63) ve şeffaflığı sağlamaktadır (Sims, 2004:244).