Tanımlama

Tanımlama aşamasında problemin çıktı ve potansiyel girdilerinin tanımlanması ile birlikte projenin amaç ve kapsamı da tanımlanır.

Bu aşamada proje ekibi tarafından proje bildirisi oluşturulmakta, müşteri ihtiyaç ve beklentileri müşteri kritik gereksinimleri CTQ’lar (Critical to Quality) belirlenerek ile süreç haritaları çizilmekte ve pareto analizi ile önceliklendirmeler yapılmaktadır. Altı Sigma projeleri için tanımlama aşamasında, yaygın olarak müşterinin sesi analizi yapılmakta SIPOC haritası çizilmektedir.

Seçilen ve tanımlanan projenin daha yüksek bir kalite yaratma ve maliyetleri azaltma olasılığının yüksek olması önemlidir. Bu aşamanın çıktısı planlanan iyileştirmenin ayrıntılı tanımı, müşteri için önemli olan faktörlerin listesi, üzerinde çalışılacak sürecin akış diyagramı olarak gösterimidir.

Tanımlama aşamasında dikkat edilmesi gereken noktalardan en önemlileri, seçilen projenin organizasyonun imkân ve kabiliyetlerine uygun olması, mevcuttan daha yüksek bir kalite yaratma ve maliyetleri azaltma olasılığının yüksek olması ve problemin net olarak tanımlanmasıdır [27].

Çizelge 2.4’te Altı Sigma TÖAİK Metodolojisi ile her adımın sonunda yer alan çıktılar belirtilmiştir [29].

Çizelge 2.4 : Altı Sigma TÖAİK metodolojisi çıktıları.

Tanımlama Ölçme Analiz İyileştirme Kontrol

 Proje bildirisi  Ekip bildirisi  Aksiyon planı  Süreç haritaları  Hızlı kazanımlar  Kritik müşteri talepleri  Süreç indikatörleri  Operasyonel tanımlamalar  Veri toplama planı  Mevcut performans- sigma seviyesi  Veri analizi  Süreç haritası  İspatlanmış kök nedenler  Problem ifadeleri  Çözümler  Süreç Haritaları  Uygulama planı  Getiriler  Değişim haritaları  Proses kontrol sistemi  Standartlar  Çalışma talimatları  Eğitim  Pilot denemeler  Değişim planı  Getiriler

2.4.3 Ölçme

İkinci aşama olan “Ölçüm” aşaması üzerinde en ayrıntılı durulması gereken aşamalardan birisidir. Bu aşamada sürecin doğru ölçülüp ölçülemediği, ölçülüyorsa sürecin yeterliliğinin ne olduğu gibi sorulara yanıt aranır.

Ölçüm aşamasında değer akış şeması çizilir ve veri toplama planına göre veriler toplanır. Ölçüm yeterliliği için Gage R&R çalışması yapılır, ölçüm doğruluğu ve tutarlılığı değerlendirilir. Devamında grafiksel analizler ve yeterlilik analizleri yapılır. Mevcut durumun tespit edilmesi açısından bu grafiklerin yorumlanması önemlidir.

Bu aşamanın çıktısı sürecin mevcut performansı, problemi ya da problemin oluşumunu açıklayan veriler ile problemin daha özel ve detay bir tanımıdır [30]. 2.4.4 Analiz

TÖAİK’in üçüncü ve en önemli aşaması “Analiz” aşamasıdır. Sürecin değişkenliğini yaratan önemli faktörlerin analizi ve belirlenmesi hataların nerede ve ne zaman oluştuğu analiz safhasında ortaya çıkartılmaktadır.

Analiz aşamasında, proses çıktılarını etkileyen anahtar proses girdilerinin belirlenmesi amacıyla veriler kullanılarak değişkenlik kaynakları veya kritik değişkenler belirlenir. Bu amaçla ayrıntılı proses haritası, beyin fırtınası, sebep-sonuç diyagramı, FMEA analizi, istatistiksel proses kontrol gibi araçlardan faydalanılır. Bu analizler hangi girdinin çıktıyı daha fazla etkilediği, ne kadar etkilediği, faktörler bir arada iken farklı etki olup olmadığı, faktörler değiştiğinde çıktıda değişkenlik olup olmadığı gibi konuların ortaya konmasını ve böylece çıktıyı etkileyen kritik değişkenlerin belirlenmesini sağlar [27].

Analiz aşamanın amacı, problemin asıl nedenlerini tanımlamak ve bunların nedenlerini doğrulamaktır. Birçok proje ekibi, problemin kök nedenini doğrulamadan proses iyileştirme aşamasına geçmek için aceleci davranmaktadır. Fakat kök nedene inilmeden belirlenen çözümler kalıcı olamamakta ve yeniden belirmektedir. Projelerin başarıya ulaşması için kök neden analizi detaylı yapılmalıdır.

2.4.5 İyileştirme

Bu aşamada proje ekibi tarafından çözümler üretilmekte ve sigma seviyesini yükseltecek çözüm uygulanmak üzere seçilmektedir. Eğer proje ekibi analiz

aşamasında iyi bir kök neden analizi yaparsa, TÖAİK’in iyileştirme aşaması hızlı ve ivmeli bir şekilde gerçekleşmektedir.

Süreç değişkenliğini yaratan önemli girdilerin hangi düzeylere ayarlanması gerektiği ve girdilerin test edilmesi bu aşamada yapılmaktadır.

Bu aşamada deney tasarımı ve regresyon analizi ile model belirlenerek çözüm önerileri oluşturulur. Çözümlerin sınanması için de pilot deneme planı yapılır. Çözümlerin uygulanmasını takiben sigma seviyesi yeniden hesaplanmaktadır. Çünkü çoğu zaman proje ekibi planladığı amaç ve hedeflere tüm önerilen çözümlerin uygulanmasına gerek kalmadan ulaşabilmektedir [31].

2.4.6 Kontrol

Bir süreci iyileştirmek kadar, elde edilen başarının sürekliliğini sağlayarak korumak ta önemlidir. Günümüz işletmelerindeki en temel problemlerden başlıca olanı nasıl başarılı olunacağından ziyade nasıl başarılı kalınacağıdır. Başarının sürdürülememesi neticesinde tüm çaba ve kaynakların boşa gitmesine yol açmaktadır. Bu nedenden dolayı “Kontrol” aşaması uzun vadede proje başarısı ve işletme başarısının sürdürülebilmesi gibi konular bakımından Altı Sigma’nın en önemli ve atlanmaması gereken aşamalarındandır [27].

TÖAİK metodolojisinin kontrol aşaması, kontrol yönteminin belirlenmesi ve kontrol planının oluşturulması olmak üzere iki adımdan oluşmaktadır. Kontrol yönteminin belirlenmesi ve planının oluşturulması; uygulanan iyileştirme planını ve elde edilen sonuçları değerlendirmek, aynı zamanda elde edilen kazançların sürdürülüp sürdürülmediğini belirlemektir. Bu aşamada ölçülebilir ve sayılabilir değişkenler için kontrol grafiklerinden ve önce sonra analizlerinden yararlanarak yapılan proje neticesinde gerçekleştirilen iyileştirmeler sergilenmeli ve takibi devam ettirilmelidir. Elde edilen kazanımların standartlaştırılarak kullanılmaya başlanması ve kullanılabilecek diğer birimlere de sonuçların yaygınlaştırılması gerekmektedir. Altı Sigma TÖAİK adımlarında kullanılan araçlara Şekil 2.2 ’de yer verilmiştir [32].

Şekil 2.2 : Altı Sigma’nın yararlandığı araçlar. 2.4.7 DFSS metodolojisi

DFSS (Design For Six Sigma), organizasyonun müşteri beklentilerini karşılayacak ve Altı Sigma kalite seviyesinde çalışacak ürünlerin ve süreçlerin tasarlanması sağlayan araç, eğitim ve ölçümleri kullanan sistematik bir metodolojidir.

DFSS’in 5 temel adımı Şekil 2.3’ te yer almaktadır [28].

DFSS’in başlangıç noktası müşterinin sesidir ve odaklanılan müşteriyi çok iyi analiz etmeyi ve tanımayı gerektirir. DFSS’in temelinde müşterinin ürün/hizmetle ilgili ihtiyaçlarının ve isteklerinin süreç beklentilerine dönüştürülmesi yaklaşımı bulunmaktadır.

Tanımlama Proje Yönetimi Yakınlık diyagramı

Kano modeli Kritik kalite faktörleri

ağacı Neden-sonuç diyagramı

Ölçme Süreç akış semaları

HTEA Korelasyon Kontrol Semaları Frekans Dağılımları Pareto Diyagramı Beyin Fırtınası Neden-sonuç diyagramı İlişkilendirme diyagramı Analiz Hipotez testi T testi, F testi Ki-kare testi

Güven aralıkları Varyans analizi Dağılım diyagramları Regresyon, Korelasyon Çok değişkenli analizler

ANOVA İyileştirme Gannt semaları Pert/CPM diyagramları Faktöriyel tasarım metodları Süreç akış semaları

Hipotez testi Deney tasarımı Rassal bloklaşma Çoklu regresyon Kontrol Histogramlar Kovaryans analizi Kontrol semaları Pareto diyagramları Tolerans analizleri Güvenilirlik

Şekil 2.3 : DFFS metodolojisinin temel adımları.

Ürün ve hizmetlerin tasarımı şirketler için oldukça önemli olan ve rekabet üstünlüğü için vazgeçilmez kavramlardır. Bir ürünü en baştan tasarlamak veya yeniden tasarlamak zorunluluk haline geldiğinde DFSS gerçek anlamda bir ihtiyaçtır. DFSS uygulayan şirketlerin, ürünlerinin ve müşterilerinin beklentilerine göre şekillenen kendilerine has standartları ve teknikleri vardır. Bu açıdan bakıldığında DFSS bir kurumdaki iş yapma kültürünü geliştirmeye de yardımcı olmaktadır.

DFSS sayesinde müşteri beklentilerindeki ve ihtiyaçlarındaki değişimlerin daha erkenden farkına varılması, pazarın daha geniş bir bakış açısı ile analiz edilmesi, yeni ürün/hizmetin pazara daha kısa sürede sunulması ve daha düşük montaj süreleri gibi faydalar kazanılmaktadır [33].

2.5 Altı Sigma Uygulama Stratejileri ve Altı Sigma Organizasyonunda Roller