• Sonuç bulunamadı

VI. ORMAN KAYNAKLARININ DIŞSALLIKLARININ DEĞERĐNĐN BELĐRLENMESĐ YÖNTEMLERĐ

VI.3.3. Talep Fonksiyonun Belirlenmesi ve Tüketici Rantı Analizi

Bir alandaki rekreasyon etkinliklerine ilişkin talep eğrisini türetirken fiyat yerine seyahat maliyetlerini vekil olarak kullanan SMY, temel olarak, "bir rekreasyon alanına, çekim alanında bulunan yerleşim merkezlerinde yaşayan bireyler tarafından yapılan yıllık ziyaret sayısının bu ziyaretlerin seyahat maliyetleri ile ters orantılı olarak değiştiği" varsayımından hareket eder (Kaya, 2000b). Bu durumda fonksiyon (5) numaralı eşitlikteki gibi olmalıdır.

Buna göre, Beynam Mesire Yeri’nin talep fonksiyonu şöyle olmalıdır:

ln (ZĐSA)=ƒ (SEMAL, GLR, ORM, YAŞ, EĞTM, SSSZ, ÇCK)

Formülde yarı logaritmik fonksiyon tipinin seçilmiş olmasının nedeni daha anlamlı sonuç vermesidir. Formülde,

ZĐSA: Bireylerin Beynam Mesire Yeri’ne bir yıl içinde yaptıkları ziyaret sayısını, yani tüketim miktarını,

SEMAL: Bireylerin Beynam Mesire Yeri’ne ulaşmak için yaptıkları yol giderleri, giriş bileti giderleri ve zamanın fırsat maliyetinden oluşan toplam seyahat maliyetini,

GLR: Bireylerin ortalama aylık gelirlerini,

ORM : Bireylerin Beynam Mesire Yeri’ni tercih etmelerinde orman içinde bulunmasından kaynaklanan kalite değerini gösteren kukla değişkeni,

YAŞ : Beynam Mesire Yeri’ne gelen bireylerin yaşlarını,

EĞTM : Beynam Mesire Yeri’ne gelen bireylerin eğitim düzeylerini,

SSSZ : Bireylerin Beynam Mesire Yeri’ni tercih etmelerinde kalabalıktan uzak, sessiz ve sakin olmasından kaynaklanan kalite değerini gösteren kukla değişkeni,

ÇCK : Beynam Mesire Yeri’ne gelen bireylerin gruplarında çocuk bulunup bulunmadığı gösteren kukla değişkeni,

Đfade etmektedir.

Bu fonksiyon uygulanmak suretiyle Microsoft Excel programı yardımıyla yapılan çoklu regresyon analizinin sonuçları şöyledir:

TABLO 12 : Regresyon Sonuçları

Çoklu R 0,474086

R2 0,224757

Düzeltilmiş R2 0,138619

Standart Hata 0,778325

Gözlem 71

F değeri 0,01976

Bağımlı değişken Ln (ZĐSA)

Katsayı 2,6778

Sabit

t değeri 2,6324

Katsayı -0,082

SEMAL

t değeri -3,453

Kurulan bu fonksiyon f testi sonuçlarına göre α = % 2 anlamlılık düzeyine kadar anlamlıdır. T testi de SEMAL değişkeninin % 99 oranında anlamlı olduğunu göstermektedir.

SMY’ne göre, seyahat maliyeti; ulaşım masrafları ve gezi süresince harcanan zamanın maliyetinden oluşmaktadır. Harcanan zamanın maliyetin yukarıda açıklandığı gibi tespit edildikten sonra, ziyaretçilerin yerleşim merkezleri itibariyle kişi (gezi) başına seyahat maliyetleri (SEMALi) aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:

n T SEMALi w. i

= + FM

Buradaki;

SEMALi = i yerleşim merkezinden Beynam Mesire Yeri’nin ziyaret edilmesi için kişi (gezi) başına düşen seyahat maliyetidir (YTL).

w = özel araçların birim ulaşım masrafıdır. Ortalama özelliklere sahip bir özel aracın 1 km’deki yakıt miktarı olup, 9 Nisan 2006 fiyatlarıyla bu değer 0,27 YTL olarak hesaplanmıştır ve tüm ziyaretlerde aynı ulaşım masrafının yapıldığı varsayılmıştır.

Ti = i . ziyaretçinin yerleşim yerinden Beynam Mesire Yeri’ne geliş ve dönüş mesafesi (gezi mesafesi-km) olup, farklı yerleşim yerlerine göre değişen ve ziyaret maliyetini etkileyen en önemli unsurdur.

w . Ti = ulaşım masrafı olup, orijin zonuna göre değişmektedir.

n = araç başına ziyaretçi sayısını göstermektedir. Ziyaretçinin beraberindeki grupta bulunan yetişkin sayısına göre belirlenmiştir.

FM = fırsat maliyeti.

Talep fonksiyonunu tahmin etmek için her bir ziyaretçinin ziyaret sayısı bağımlı değişken olmak üzere, farklı fonksiyonel formlar içinde seyahat maliyeti, gelir, tercih, eğitim, yaş, çocuk sahipliğinin bağımsız değişken olarak kullanıldığı regresyon analizleri yapılmıştır.

Tercih, eğitim ve çocuk sahipliği değişkenleri ile ziyaret sayıları arasında beklenenin aksine istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu aşamada; seyahat maliyeti (SEMAL) dışındaki diğer faktörlerin sabit olduğu rekreasyonel talep fonksiyonu ortaya konmaya çalışılmıştır. Doğal olarak bu tür bir analiz yapılırken mesire yerinin çekim alanındaki ziyaretçilerin zevkler, tercihler, sosyal ve ekonomik özellikler itibariyle farklı olmadıkları ve belirli kullanım fiyatı karşısında aynı faydayı sağladıkları varsayılmıştır (Geray 1972, s.15).

Ziyaret sayısı - seyahat maliyeti ilişkisine uygun olarak en yüksek R2 (belirtme katsayısı) değerini veren talep fonksiyonu geçirmek amacıyla yapılan regresyon analizi ile değişik tür ve dereceden fonksiyonlar denenmiş olup, en büyük R2 = 0,22 değerini veren,

Ln (ZĐSA) = -0,130 - 0.035.SEMAL

şeklinde azalan ve yarı logaritmik bir talep fonksiyonu elde edilmiştir. Tablo 12’de verilen regresyon sonuçlarına göre elde edilen fonksiyon %95 güven düzeyinde anlamlı bulunmuştur. R2 değerinin düşük olmasında ziyaretçilerin hemen hepsinin Ankara’dan ve neredeyse aynı mesafeden gelmesi etkili olmuştur. Çünkü ziyaretçilerin aynı bölgeden geliyor olması, ziyaret sayısı ile seyahat maliyeti arasında tam olarak bağlantı kurulmasına engel olmaktadır. Dolayısıyla mesire yerinin tek bir yerleşim yerinin, Ankara’nın çekim alanında olması SMY’nin uygulanmasında zorluk oluşturmaktadır. Bunun yanında, beklenenin aksine mesire yerinin kalitesini gösteren ve ziyaretçilerin tercihinde etken olan sessizlik ve orman değişkenleri ile ziyaretçi grubunda çocuk olması değişkeninin anlamlı sonuç vermemesi de bir başka etken olmuştur. Aşağıdaki talep fonksiyonunda da bu durum görülmektedir. Buna göre oluşan birinci aşama talep fonksiyonu şöyledir:

ln (ZĐSA) = 2,6779 - 0,082 . SEMAL + 0,0008 . GLR + 0,8472 . ORM - 0,0519 . YAŞ - 0,0936 . EĞTM + 0,3096.SSSZ + 0,1543 . ÇCK

Bu değişkenlerin aldığı sabit değerlere bakıldığında, seyahat maliyetindeki bir birimlik artışın ziyaret sayısını % 8,2 oranında azaltacağı anlaşılmaktadır. Birinci aşama talep fonksiyonunun elde edilmesinden sonra Excel programında, bu fonksiyona göre diğer bütün bağımsız değişkenler sabit iken, seyahat maliyeti (SEMAL) her defasında 1,944 YTL artırılmak suretiyle ziyaret sayısı, ln(ZĐSA), bağımlı değişkenindeki değişim belirlenmiştir.

Yapılan hesaplamaya göre, şimdiki fiyatlarla Beynam Mesire Yeri’nin yıllık ziyaretçi sayısı 37.743 iken, fiyatların yani seyahat maliyetlerinin 1,944 YTL artırılması ile her defasında ziyaretçi sayısı azalmaktadır. Fonksiyonda bir kişinin yıllık ziyaret sayısının 1’in altına düşmesi

Şekil 13: Kuramsal Olarak Elde Edilen Đkinci Aşama Talep Eğrisi

10 15 20 25 30 35 40 45

msal Olarak Artlan Seyahat Maliyetleri (YTL)

halinde, birden az rekreasyon tüketimi olmayacağı için 0 olarak kabul edilmiştir. Buna göre seyahat maliyetinin 38,88 YTL artması durumunda mesire yerine gelecek ziyaretçi sayısı 1’dir. Daha fazla seyahat maliyeti (fiyat) artışında bu sayı 1’in altına düşmektedir. Buna göre ikinci aşama talep eğrisi oluşturulmuştur. Đkinci aşama talep eğrisinin altında kalan alan, Excel bilgisayar programı ile hesaplanmıştır. Grafikteki talep eğrisinin altında kalan alanın büyüklüğü, Beynam Mesire Yeri’nin rekreasyon hizmetleri açısından değerini göstermektedir.

Dolayısıyla Beynam Mesire Yeri’nin bir yıllık rekreasyon değeri 424.308,9 YTL olarak tahmin edilmektedir. Söz konusu mesire yerinin 73,35 hektar büyüklüğünde olduğu hatırlanırsa, hektar başına rekreasyon değeri 424.308,9 / 73,35 = 5.784,7 YTL olarak hesaplanmaktadır.

VI.3.3. Kaynak Yönetimi Açısından SMY Analizinin Anlamı

Bu araştırmanın sonuçları, araştırmada öğrenilen değerlerin kaynak yönetiminde karar mekanizmasına etkisi bakımından irdelenebilir.

Beynam Mesire Yerinin 424.308,9 YTL olarak tahmin edilen toplam ekonomik değeri aynı zamanda tüketiciler açısından toplam tüketici rantı değerine eşittir. Mesire Yeri’nin 37.743 ziyaretçisi olduğuna göre kişi başına tüketici rantı ;

Ziyaretçi (Kişi) Başına Tüketici Rantı = 424.308,9 / 37743 = 11,24 YTL olarak tahmin edilmiştir.

Beynam Mesire Yeri’nin talep fonksiyonu üzerinde kuramsal olarak arttırılan seyahat maliyetleri, diğer maliyetlerin yanında giriş ücretlerinin de arttırılması anlamına gelmektedir.

Kuramsal olarak, diğer maliyetlerin sabit tutularak yalnızca giriş ücretlerinin artırılması karşılığında değişen ziyaretçi sayısı ve elde edilmesi olası toplam gelirdeki değişimler tahmin edilerek Tablo 13’de gösterilmiştir. Tabloya göre, diğer tüm giderler sabit tutulup yalnızca

giriş ücretleri 11,66 YTL arttırıldığında, ziyaretçi sayısı yaklaşık % 61 azalmaktadır. Ancak bu noktada, toplam gelir 169.168 YTL ile en yüksek seviyeye ulaşmaktadır.

Beynam Mesire Yeri’nde seyahat maliyeti yöntemi ile elde edilen ve 424.308,9 YTL’ye ulaşan net ekonomik değer, öncelikle muhafaza ormanı içindeki mesire yerinin mevcut statüsünün sürdürülmesi açısından ve alternatif kullanımlarla karşılaştırılabilir veriler olması nedeniyle kaynak yönetiminde önemlidir. Çalışma ile elde edilen değerler, ulusal hesaplar açısından da önemlidir. 2006 yılında mesire yerinden kira geliri olarak elde edilen 28.742,49 YTL’ye karşılık, Beynam Mesire Yeri’nin ekonomik değerinin bununla sınırlı olmadığı, bunun üzerinde toplumun elde ettiği en az 424.308,9 YTL tüketici rantı ile toplumsal refaha ve yaşam kalitesine katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Bu rakamlar net değerlerdir; aktüel rekreasyon harcamaları dahil edilmemiştir. Sadece Beynam Mesire Yeri için hesaplanan bu parasal büyüklük, ormancılık sektörünün yaşam kalitesine verdiği destekle ve ileri bağlantılarıyla ulusal ekonomiye olan katkısının genel istatistiklerin çok ötesinde olduğunu kanıtlamaktadır. Geleneksel olarak ölçülemeyen, maddi olmayan faydalar olarak görülen rekreasyonel faydaların bu araştırma ile somutlaştırılması sürdürülebilir kaynak yönetimi için önemlidir.

Tablo 13: Seyahat Maliyetlerindeki Artışın Mesire Yeri Gelirlerine Etkisi

Yıllık Ziyaret Sayısı

Seyahat Maliyetindeki

artış TOPLAM GELĐR

37743,17 0

32180,96 1,944 62559,78

27439,89 3,888 106686,3

23481,27 5,832 136942,8

19949,25 7,776 155125,4

17009,77 9,72 165335

14503,43 11,664 169168

12366,38 13,608 168281,7

10544,23 15,552 163983,8

8990,561 17,496 157298,9

7621,601 19,44 148163,9

6338,085 21,384 135533,6

5206,79 23,328 121464

4326,872 25,272 109348,7

3334,203 27,216 90743,66

2677,021 29,16 78061,94

1799,894 31,104 55983,91

1019,376 33,048 33688,35

479,0273 34,992 16762,12

145,2222 36,936 5363,927

1 38,88 38,88

Kamu mallarının en önemli özelliği yaygın fayda sağlamalarıdır. Giriş ücretlerinin artışı toplam geliri arttırırken, kullanıcıların refah düzeyindeki iyileşmeyi azaltacaktır.

Bununla birlikte, mesire yeri olarak kullanılan milli parklardan sağlanan faydalarda olduğu gibi, kamu mallarında yaygın fayda, sadece aktif kullanımın değil, aynı zamanda pasif kullanımın da yaygınlığı anlamına gelmektedir. Özellikle milli parklarda olduğu gibi iki kullanım türü, taşıma kapasitesine bağlı olarak birbiriyle çelişebilir. O halde, optimal giriş ücretinin belirlenmesinde, ikinci aşama talep eğrisi yanında arzın özel ve toplumsal maliyetlerinin bilinmesi gerekmektedir. Türkiye’de her ne kadar merkezi fonlar ve bütçeler altında toplansa ve dağıtılsa bile, milli parklardan ve mesire yerlerinden elde edilen gelirler bu alanların sürdürülebilir yönetimi için önemlidir. Bu noktada Türkiye’de her bir milli park, rekreasyon alanı, tabiat parkı ve diğer korunan orman alanlarda arzın toplumsal maliyetleri ve faydaları farklı olduğundan, rekreasyonel kullanım bedellerinin (giriş ücretlerinin) her bir alan için ayrı belirlenmesi gerektiği söylenebilir (Kaya, 2000b).

Seyahat maliyeti yöntemi ile elde edilen ikinci aşama talep eğrisinden yararlanılarak milli park veya mesire yeri yöneticilerince farklı giriş ücreti belirleme politikaları izlenebilir.

Tablo 13’de görüldüğü gibi, kişi başına 1,944 YTL’lik bir giriş ücreti artışı, mesire yerinin gelirlerinde 62.559,78 YTL’lik bir artış sağlamaktadır. Giriş ücreti 11,664 YTL arttırıldığında ise toplam gelir 169.168 YTL artmakta ve maksimum noktaya ulaşmaktadır. Ancak bu noktada gerçekleşmesi beklenen ziyaret sayısı, mevcut yıllık kullanımın % 61 oranında azalmaktadır. Eğer alanın taşıma kapasitesinin çok üstünde kullanıldığı ve rekreasyonel kullanımın milli parkın ya da mesire yerinin doğal değerlerine zarar verdiği düşünülüyorsa bu noktadaki giriş ücreti uygun olabilir. Tersine, faydayı daha geniş toplum katmanlarına yaymak ve toplumsal talepler karşılanmak isteniyorsa, uygulamadaki mevcut giriş ücreti uygundur.

Bu araştırmada seyahat maliyeti yöntemi uygulanırken bazı sorunlarla da karşılaşılmıştır. Bir rekreasyon alanında seyahat maliyeti yönteminin uygulanabilmesi için olmazsa olmaz şartı, rekreasyon alanı ile ziyaret orijinleri arasındaki uzaklık ve ziyaret sayısı arasında yeterli varyasyonun olmasıdır. Aksi durumlarda, özellikle çekim alanında sadece bir ziyaret orijini bulunan rekreasyon alanlarında seyahat maliyeti yaklaşımı kullanılamamaktadır. O nedenle, seyahat maliyeti yaklaşımının da kullanılabilirliği kısıtlıdır.

Bu nedenle seyahat maliyeti yönteminin özellikle farklı ziyaret orijinlerinden tek amaçlı gezi yapılan milli parklar ve üstün çevresel niteliklere sahip orman alanlarının sağladığı rekreasyon hizmetlerinin ekonomik değerlerinin belirlenmesinde kullanılabilir (Kaya, 2000b).

SONUÇ

Ekonomistler çevre sorunları ile ilgilenmeye başladıktan sonra, bu sorunun temelde bir kirlenme ve bozulma sorunu olmadığı, ekonomi sorunu olduğu yargısını ortaya koymuştur.

Ekonomi bilimi, kıt kaynakların sınırsız gereksinimleri karşılamasını sağlayabilmek amacıyla, bireysel ve toplumsal refahı en üst düzeye çıkaracak kaynak dağılımının oluşmasına çalışır.

Ancak ekonomi bilimi, yakın tarihlere kadar hava, toprak, su, güneş gibi doğal kaynakları sınırsız kabul etmiş ve kamusal mal olarak nitelemişti. Piyasa mekanizması, tam rekabet koşulları altında emek, sermaye, toprak ve girişimci öğeleri ile üretilen malların arz ve taleplerinin kesiştiği yerde fiyatının oluşacağını varsaymıştır. Emeğe ödenen ücret, sermayeye ödenen faiz, toprağa ödenen rant ve girişimciliğe ödenen kar, oluşan piyasa fiyatının içinde yer almaktadır. Bununla birlikte, kamusal mal olan ve özel mülkiyete konu edilemeyen hava, su gibi doğal kaynaklar fiyatlandırılmamıştır. Bir başka deyişle, üretimde kullanılan doğal kaynakların topluma maliyeti ile topluma sağladığı yarar kendiliğinden fiyatlara yansımamaktadır. Fiyatlar, üretilen mal ve hizmetlerin piyasa değerini ölçer, ancak bu malların üretimindeki tüm maliyetleri içermez.

Çevre sorunlarının temelinde de, doğal kaynakların sınırsız olduğu yanlış yargısı ile bu yargının yanlışlığı anlaşıldıktan sonra bile fiyat mekanizmasındaki yetersizlik nedeni ile üretim süreci içinde kullanılan kamusal malların değerlerinin ve ortaya çıkan toplumsal maliyetlerin fiyatlara yansımaması yatmaktadır. Üretim süreci içinde bedava olarak kullanılan kamusal mal niteliğindeki çevre mallarının, maliyetleri düşürme güdüsüyle aşırı tüketimi çevre sorunlarını yaratmaktadır.

Ekosistemdeki canlı ve cansız varlıklar arasında belli bir ilişkiler dengesi vardır.

Sibernetik bir yapıya sahip olan ekosistem, ekolojik dengede oluşan aksamaları belirli bir hızla yeniden onarmaktadır. Ancak insan ekonomik faaliyetleri ile çevreden büyük bir hızla kaynak çekmekte ve yine aynı hızla atık üretmektedir. Niteliksel ve niceliksel olarak yaratılan bu değişim, ekosistemde yer alan kendini yenileme hızını aştığında ise ortaya çevre kirliliği çıkmaktadır. Bu, insanın biyolojik faaliyetlerinin değil, ekonomik faaliyetlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Ekosistemdeki kaynakları büyük miktarlarda çekerek ekonomik kazanç elde ederken, bunların yerini ikame edecek başka bir madde ekosisteme geri verilmediği için, bunların ekosistem içinde oynadığı rol ortadan kaldırılmış, ekolojik çevrim bozulmuş olur. Çevre sistemlerinde devrenin tamamlanma hızı önceden belirli ve sınırlı olduğuna göre, sistemin yeniden yarattığı kaynakların üretim hızı da sınırlı olmaktadır. Öte

yandan, farklı çevre sistemleri toprak, tatlı su, hayvanlar ya da bitkiler birbirinden farklı hızlarla ve birbirinden farklı verimlilik düzeyinde devinmektedir. O halde, çevre sistemlerinden kaynak çekme hızını sürekli artırarak büyüyen bir ekonomik sistemin, sonunda kaçınılmaz olarak çevre sisteminin çökmesine, kendi kendini yenileme yeteneğini kaybetmesine neden olacağını söylemek mümkündür.

Ekosistemin kendini yenileme hızının üzerinde kaynak çekilmemesini sağlamanın yolu, ekonomistlerin günlük kararlarında ve planlamalarında ekolojik etkenleri dikkate almalarından, bunun için de, serbest mal olarak görülen kamusal mal niteliğindeki çevre mallarının somut değerlendirmelerin yapılmasından geçmektedir. Dolayısıyla ekonomi teorisine göre, diğer mallara uygulanan ekonomik kuralların çevre mallarına da uygulanması gerekli gözükmektedir. Teoriye göre bu kuralların başında, çevre mallarını elde etmek ve kullanmak için bir bedel ödenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Serbest mal olarak görülen çevre mallarının üretimde kullanılmaları halinde dışsallık oluştuğu kabul edilmektedir.

Öyleyse dışsallıkların ortadan kaldırılması çevre mallarının aşırı tüketimini, dolayısıyla çevre sorunlarını da ortadan kaldıracaktır. Fiyat, malın kıtlığına göre oluştuğuna ve çevre malları da kıt olduğuna göre, kıt olan bu malların da bir fiyatı olmalıdır. Dolayısıyla üretimde kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatları ürünlerin fiyatlarına dahil edildiğine göre, üretime katılan çevre mallarının fiyatları da ürünlerin fiyatına dahil edilmelidir. Fiyatlar çevresel maliyetleri de içermeli ve yansıtmalıdır. Bu durumda kuramsal olarak dışsallık oluşmayacak ve tam rekabet sistemi içinde optimum kaynak dağılımı sağlanacaktır.

Çevre mallarının pek çoğunun kamusal mal niteliğinde olmasından dolayı, piyasada oluşan gerçek fiyatları olmayacağına göre yapılması gereken bu malların değerini gösteren vekil fiyatların bulunmasını sağlamaktır. Çevre mallarının tam tamusal mal durumunda olması halinde, bunların değerini fiyat değil vergi ya da harçlarla belirlemek ve maliyetlerin içine sokmak mümkündür. Yarı kamusal mallar söz konusu olduğunda ise, bu yüksek lisans çalışmasında bir örneği yapıldığı üzere, çevre mallarının piyasa fiyatının en alt sınırlarda bulunmasını sağlayan çok çeşitli yöntemler bulunmaktadır ve bu yöntemler çeşitli ülkelerde uzun zamandır başarıyla uygulanmaktadır. Vekil fiyatların bilinmesi, verilecek ekonomik kararlarda çevresel maliyetlerin de göz önünde bulundurulmasına olanak sağlayacak ve ekonomistlerin kararlarında çevresel etkenleri dışsallık olarak niteleyerek gözardı etmesi olasılığını ortadan kaldıracaktır. Pek çok ülkede kaynak tahsisi kararları verilirken çevrenin değeri vekil fiyatlar yoluyla somutlaştırılmakta, bunun için gerekli veriler elde edilebilmektedir. Ülkemizde ise kaynak tahsisi kararlarında sıklıkla muğlak bir kamu

yararından söz edilmekte, doğanın değeri dikkate alınmamaktadır. Bununla birlikte artık güvenilir verilerin hazırlanması, doğanın değerinin vekil fiyatlar yoluyla bile olsa ortaya konulması mümkündür. Bu çalışmalardan ortaya çıkacak somut veriler, ekonomistlerin çevre sorunlarını göz önünde bulundurmalarına olanak sağlayacak, kaynak kullanımına ilişkin seçenekler üretebilecektir.

ÖZGEÇMĐŞ

Ercüment Özdemir, 9 Mayıs 1970 tarihinde Ankara’da doğdu. Đlk, orta ve lise eğitimini bu kentte tamamladıktan sonra, 1987 yılında A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne girdi. Fakültenin Çalışma Ekonomisi ve Endüstri Đlişkileri bölümünü 1992 yılında bitirdi.

1993 yılında arkadaşlarıyla birlikte yayımlamaya başladığı Đzlek adlı edebiyat dergisinin yazı işleri müdürlüğü görevini, derginin kapandığı 1999 yılına dek sürdürdü. 1992-2001 yılları arasında Kaan Đnce Vakfı’nın Yönetim Kurulu’nda bulundu. 1994-1995 yıllarında Siyah Beyaz gazetesinde muhabir olarak çalıştı. 1995 yılında Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu’na girdi. Müfettişlik görevini Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde sürdürmektedir. Evli ve iki çocuk babasıdır.

KAYNAKÇA

Akalın, G., 1985, Refah Đktisadı ve KĐT Politikaları, SBF Yayınları, Ankara Akalın, G., 1986, Kamu Ekonomisi, SBF Yayınları, No:554, 2. Baskı, Ankara

Aktan, C.C., 1994, Kamu Ekonomisinden Piyasa Ekonomisine Özelleştirme, Doğuş Mat., Ankara

Aktan, C.C., 2004, http://www.canaktan.org/ekonomi/regulasyon/piyasa-basarisiz.htm, 07.09.2004

Algan, N., 1995, “Çevre Gerçeğinin Küresel Düzeyde Ele Alınışı”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:1, Sayı:5, Sayfa: 210-219

Alkay, E.- Ocakçı, M., 2003, “Kentsel Yeşil Alanların Ekonomik Değerinin Ölçülmesinde Kullanılabilecek Yöntemlerin Đrdelenmesi”, Đtüdergisi/a, Cilt:2 Sayı:1 Sayfa:60-68

aliveness.com, 2004, “Roland Coase and The Coase Theorem”, http://www.aliveness.com/kangaroo/L-chicoase.htm, 07.09.2004

Anderson, L.A.-Leal, D.R.,1996, Serbest Piyasa ve Çevrecilik, Liberal Düşünce Topluluğu Yay. No:5, Ankara

Anonim, 1992, Türkiye’nin Canlılar Dünyasındaki Önemi, Çevre Bakanlığı Yayını, Ankara

Anonim, 1996, Küresel Komşuluk, BM Küresel Yönetim Komisyonu’nun Raporu, TÇV Yayını, Ankara

Anonim, 1998, Çevre Notları, Çevre Bakanlığı Yayını, Ankara

Anonim, 2004, Türkiye Ulusal Ormancılık Programı, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayını, Ankara

Anonim, 2005, Forests and Forestry in Turkey, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayını, Ankara

Arda, M., 1995, “Uluslararası Ticaret Çevre Đlişkileri”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:

Sayı:5

Aruoba, Ç., 1990, “Çevre, Ekonomi, Politika”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Cilt:24 Sayı:120

Aruoba, Ç., 1997, “Çevre Ekonomisi Gelişme Ekonomisi”, Đnsan Çevre Toplum (Ed:

Ruşen Keleş), Sayfa: 172-192, Đmge Kitabevi, Ankara

Aruoba, Ç., 2004, Çevre ve Ekonomi Dersleri, Yayımlanmamış Ders Notu, 2004

answers.com, 2005a, http://www.answers.com/topic/welfare_economics, 22.05.2005 auburn.edu, 2005, http://www.auburn.edu/johnspm/gloss/public_goods, 21.02.2005 Ayanoğlu, S., 1999, “Anayasa Hükümleri Karşısında Orman Mevzuatımız”, Ormancılık Hukuku, TÇV Yayını, Ankara

Bann, C.-Clemens, M., 1998, Türkiye Ormancılık Sektör Đncelemesi, Küresel Örtüşme Programı Final Raporu, Ankara

Başkaya, F., 1994, Kalkınma Đktisadının Yükselişi ve Düşüşü, Đmge Yayınları, Ankara Batırel, Ö.F., 1990, Kamu Maliyesi Teorisine Giriş, Marmara Üni. Yayınları, No:492, Đstanbul

Beba, A., 2000, “Atık Yönetiminde Kullanılan Enstrümanlar”, ĐSO Dergisi, Kasım, S:54

Boydak, M., 2001, “Türkiye’de Sürdürülebilir Ormancılık”, Sürdürülebilir Ormancılık, TÇV Yayını, Ankara

Budak, S., 2000, Avrupa Birliği ve Türk Çevre Politikası, Büke Yayınları, Đstanbul Bulutoğlu, K., 1988, Kamu Ekonomisine Giriş, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, Đstanbul

BÜ, 2006, Boğaziçi Üniversitesi, http://www.koeri.boun.edu.tr/meteoroloji/ozon2.htm, 17.01.2006

Catavassı, R., 2004, “Valuation Methods For Environmental Benefits in Forestry

and Watershed Investment Projects”,

http://www.fao.org/docrep/fao/007/ae056e/ae056e00.pdf, 03.11.2004

chesapeakebay.net, 2005, www. chesapeakebay.net/air_pollution.htm, 23.11.2005 Clark, J., 1996, Kalkınmanın Demokratikleştirilmesi, TÇV Yayınları, Önder Mat., Ankara

Cowen, T., 2005,

http://www.econlib.org/Library/Enc/PublicGoodandExternalities.html, 06.10.2005 Croıtoru, L., 2004, “Valuing Forest Public Goods and Externalities:an Aplication to Mediterranean Forests”,

http://www.gruponahise.com/simposio/papers%20pdf/18%20Lileia%20Croitoru.pdf, 05.11.2004

Çağlar, Y., 2001, “Türkiye Özelinde Sürdürülebilir Ormancılık Đçin Kavramsal Çerçeve”, Sürdürülebilir Ormancılık, TÇV Yayını, Ankara

ÇB, 1997, Çevre Bakanlığı, Türkiye Çevre Atlası-96, Milli Eğitim Basımevi, Ankara

Çelebi, A.K., 2000, Kamu Ekonomisinin Analizi Kamu Ekonomisinin Büyüklüğü Sorunu, Emek Mat., Manisa

Çelen, M., 1996, “Çevre Vergilemesi (Teori ve Türkiye Uygulaması)”, Marmara Üni.

ĐĐBF Dergisi, Cilt:XII, Sayı: 1-2

Çepel, N., 2003, Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri, Tübitak Yayınları, Ankara ÇOB, 2005, Çevre ve Orman Bakanlığı, cevreorman.gov.tr,18.10.2005

Çoban, A., 2002, “Çevreciliğin Đdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi”, Ankara Üni., SBF Dergisi, Cilt:57, Sayı:3

core.org,2006 http://www.core.org.cn/NR/rdonlyres/Economics/14-41Public-EconomicsFall2002/F3D928E6-911C-4CBE-9198-5952499A1844/0/handout3.pdf, 08.01.2006

Çolak, A.H., 2001, Ormanda Doğa Koruma, Milli Parklar AYH Gn. Md. Yayını, Ankara

Çörtoğlu, Đ.S., 1995, “Kirleten Öder Đlkesi ve Ekolojik Zarar Kavramı”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:1, Sayı:5, Sayfa: 347-352

Dales, J.H., 1988, Çevre Sorunlarının Hukuki ve Ekonomik Temelleri, Alaş Mat., Đstanbul

Deda, S.N., 1994, Orman Kanunu ve Tatbikatı, Seçkin Yayınevi, Ankara

Değirmendereli, A., 2002, Mali Yükümlülüklerin Çevresel Amaçlar Đçin Kullanılması ve Ekolojik Vergi Reformu, Doktora Tezi, 9 Eylül Üni., Đzmir

Deveci, P., 2005, “Atık Borsası Tarihçesi”,

http://www.kosano.org.tr/guncel/atikbulten/tarihce.htm, 02.10.2005 Devrim, F., 1995, Kamu Maliyesine Giriş, REM Ltd., Ankara Divitçioğlu, S., 1982, Mikroiktisat, Sermet Mat., 6. Bası, Kırklareli DPT, 1994, Çevre Özel Đhtisas Komisyonu Raporu, Ankara DPT, 2001, Ormancılık Özel Đhtisas Komisyonu Raporu, Ankara

Durnıng, A., 1995, “Doymak Bilmez Bir Dünya”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:1, Sayı:5, Sayfa: 103-122

Ekeman, E.,1998, Avrupa Birliği ve Türkiye’nin Çevre Politikalarının Karşılaştırmalı Đncelenmesi, ĐKV yay, No:153, Đstanbul

Ekmekçi, Đ., 2005, Türkiye’nin Biyolojik Zenginlikleri, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayını, Ankara

Ertürk, H., 1986, “Toplumsal Refah ve Çevre Kirlenmesi”, Uludağ Üni. ĐĐBF Dergisi, Cilt:VII, Sayı:2

Ertan, B., 1995, “Ekopolis Çevre ve Kent Đlişkisi Temelinde Yaşanabilir Kent Đçin Düşünceler”, Yeni Türkiye Dergisi, Yıl:1, Sayı:5, Sayfa:545-547

Ertürk, H., 1996, Çevre Bilimlerine Giriş, Ceylan Mat., 2. Baskı, Bursa

Eronat, Đ., 1991, “Ekonomi Bilimi ve Çevre Faktörü”, Gazi Üni. ĐĐBF Dergisi, Cilt:1 Sayı:1-2, Sayfa: 1-11

env.go.jp, 2005, www.env.go.jp/en/pol/wemj/soil.htm, 12.10.2005

FAO, 1995, The Challenge of Sustainable Forest Management, FAO, Rome FAO, 2004, “Sustaniable Forest Management Revisited”,

http://www.fao.org/DOCREP/003/X4227E/X4227E02.htm, 05.11.2004

FAO, 2006, “World Deforestation Rates And Forest Cover Statistics”, 2000-2005, http://news.mongabay.com/2005/1115-forests.html, 15.02.2006

FAO, 2006b, “Valuing The Forest And Its Uses: The Available Techniques And Their Usefulness In Practice”, http://www.fao.org/documents/show_cdr.asp?url_file=/

docrep/008/v7395e/v7395e07.htm, 24.02.2006

Foweca, 2005, “Forestry Outlook Study For Turkey”, http://www.ogm.gov.tr/belge/cumhuriyet.pdf, 17.12.2005

Fulai, S., 2006, “Public Environmental Expenditures: A Conceptual Framework”, http://assets.panda.org/downloads/PEESpdf.pdf, 15.02.2006

Fisunoğlu, M., 1998a, “Sürdürülebilir Kalkınmanın ve Ekonomi”, Sürdürülebilir Kalkınmanın Uygulanması, TÇV Yayınları, Ankara, Sayfa: 13-21

Fisunoğlu, M., 1998b, “Tarımsal Üretim Nüfus ve Çevre”, Nüfus Çevre ve Kalkınma Konferansı, TÇV Yayınları, Ankara, Sayfa:55-70

freedictionary.com, 2006, http://encyclopedia.thefreedictionary.com/opportunity+cost, 17.02.2006

Frıedman, D., 2005, http://www.daviddfriedman.com/Academic?Coase_World.html, 21.11.2005

Frıtzpatrıck, B.,2004, “The Coase Theorem”,

http://www.maths.tcd.ie/local/JUNK/econrev/ser/html/coase/html, 07.09.2004 Geray, U., 2000, “Orman Kaynakları Yönetimi”, Türkiye’de Orman Kaynakları Yönetimi Semineri’ne Sunulan Yayımlanmamış Bildiri, 21.11.2000, Antalya

Geray, U., 2001, “Orman Kaynakları Yönetimin Geliştirilmesi ve Sorunları”, 1.

Ormancılık Şurası, 3. Cilt, Orman Bakanlığı Yayını, Ankara

Geray, A. U. 1972. “Ormanın Rekreatif Gayeyle Kullanılmasında Ekonominin Yeri”, Đ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt XXII, Sayı 1, Đstanbul.

Benzer Belgeler