• Sonuç bulunamadı

Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Enflasyon Düzeyi (2004-2009)

2,3 2,3 2,3 2,4

3,6

2,1 2,2 2,2 2,1 3,2 2,4

2,2 10,1

8,1

9,3 8,8

0 2 4 6 8 10 12

2004 2005 2006 2007 2008* 2009*

AB-27 Euro Alanı Türkiye

* Tahmin

Kaynak: Dilekli ve Eraslan, op.cit., 2008, s..13; Eurostat

AB-27 ve Euro Alanı açısından da bu iki bölge arasında da enflasyon oranı bakımından çok fazla dalgalanma yoktur. Bunun sebebi, AB’de fiyat isitkrarına dayalı para politikasının uluslarüstü niteliğidir. Para politikasının bu niteliği enflasyonist baskılara karşı korumacı rol oynamaktadır. Bu nedenle de AB’nin yeni ve eski üyeleri arasında diğer makro ekonomik göstergeler bakımından ortaya çıkabilen farklılıklar burada gözlenmemektedir.

2. Faiz Kriteri

Türkiye’nin uzun dönem faiz oranlarına ilişkin verilerinde sürekli ve kayda değerler düşüşler görülmektedir. Ancak Türkiye’nin üç yıllık Hazine bonusu ihracına 2004 yılında ve beş yıllık Hazine Bonusu ihracına 2005 yılında başlaması dolayısıyla 2000-2005 döneminde uzun dönem faiz oranları yeni yeni oluşmaya başlamıştır.

Türkiye, AB ile karşılaştırıldığında ise 2003-2007 döneminde büyük farklılıklar görülmektedir( Tablo 17). Türkiye’de uzun dönem faiz oranları 2003 yılında %44,1 iken 2007 yılına gelindiğinde, %18,3’e gerilemiştir. Ancak 2007 yılında gerçekleşmiş olan AB-15 uzun dönem faiz oranları %4,44’tür (Tablo 17).

TABLO 17: Türkiye’de Uzun Dönem Faiz Oranları (1999-2007)

Kaynak: Eurostat: EMU convergence criterion series - Annual Data (%)

<http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tec 0007> (11.09.2008).

*Economis Forecast Spring 2008, s.145.

3. Bütçe Kriteri

Türkiye’nin yakınlaşma kriterleri arasından en başarılı olduğu kriterlerden biri de bütçe kriteridir. 2001 ve 2002 yıllarında yaşanan ekonomik krizler dolayısıyla bütçe açığında olağandışı artış görülmüştür (Tablo 18).

TABLO 18: Türkiye’de Bütçe Açığı/ Fazlası (1999-2007) (GSYH’nin % si)

Kaynak: Eurostat Public balance - Net borrowing/lending of consolidated general government sector as a percentage of GDP

<http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tsieb080>

(11.09.2008)

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

AB 15 4,74 5,43 5,00 4,92 4,23 4,27 3,59 3,92 4,44

Euro

Alanı 4,66 5,44 5,00 4,91 4,14 4,12 3,42 3,84 4,32

Türkiye* 44,1 24,9 16,2 18,0 18,3

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

AB 25 -0,9 0,6 -1,4 -2,5 -3,1 -2,9 -2,5 -1,4 -0,8

Euro

Alanı -1,3 0,1 -1,8 -2,5 -3,0 -2,9 -2,5 -1,3 -0,6

Türkiye -33,0 -12,9 -11,3 -4,5 -0,6 -0,1 -1,2

Ancak bütçe açığı 2001 yılından itibaren düzenli bir şekilde azalmaktadır. Bütçe açığının azalma hızı hem AB-25’ten hem de Euro Alanı referans değerlerinden daha yüksektir. Türkiye’de 2004 yılı itibariyle %-3,0 olan referans değerin %-4,5 değeri ile üzerinde yer aldığı ancak bundan sonraki dönemlerde günümüze kadar ciddi azalış gösterdiği gözlenmiştir (Ek4). Yine Türkiye ile Euro Alanı karşılaştırılmalı olarak değerlendirildiğinde gözlenmektedir ki, özellikle 2000-2004 aralığında ciddi ekonomik krizlerin yaşandığı dönemlerde Türkiye’nin bütçe açığı normalden sapma gösterir. Fakat Türkiye, 2005 yılından itibaren referans değerlerin ciddi ölçüde altında kalmayı başarmıştır (Ek4).

4. Borç Kriteri

Türkiye’de 2001 ve 2002 yıllarından yaşanan krizler dolayısıyla kamu borç stokunda iki katına kadar artış olmuştur. 2000 yılı başından IMF tarafından desteklenen, Enflasyonla Mücadele ve Ekonomik İstikrar Programı uygulamaya konulmuş; ... ancak 2000 yılı sonu itibariyle özellikle iç borç stokunun çok hızlı büyümesi, büyük ölçüde...

merkezi idare dışında yer alan kamu kurumlarının açıklarının çok hızlı artması krize yol açmıştır.189 Bu nedenle 2003’ten itibaren kamu borç stoku ciddi biçimde yükselmiştir.

TABLO 19:Türkiye’nin Kamu Borç Stoku (1999-2007) (GSYH’nin %’si olarak)

Kaynak: Eurostat: General government debt - General government consolidated gross debt as a percentage of GDP

<http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=tsieb090 >

(11.09.2008)

189 Çapanoğlu ve Uysal, op.cit., s.57.

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

AB 25 66,1 62,0 61,1 60,5 62,0 62,4 63,1 61,8 59,3

Euro

Alanı 71,5 68,7 68,4 68,2 69,3 69,7 70,3 68,6 66,6

Türkiye 104,4 93,0 85,1 59,2 52,3 46,1 38,8

Türkiye’de 2000-2004 aralığındaki kriz dönemlerinde yaşanan gelişmeler kamu borç stokunun ciddi ölçüde artmasına yol açmıştır. Ancak 2003 yılından itibaren hızlı bir şekilde düşme gösteren kamu borç stoku 2007 yılında %38,8 seviyesine ulaşmıştır.

İlerideki dönemde Türkiye’den beklenen performansa dair tahminler, Türkiye’nin içinde bulunduğumuz dönemde bir çok üye ülkeden ve bazı aday ülkelerde daha kırılgan bir ekonomik yapıya sahip olduğunu dikkate almaktadır. Türkiye’nin kamu borç stokunun 2009 yılında %28 düzeyinde olması tahmin edilmektedir.190 Bahar 2008’den bu yana yaşanan ekonomik karışıklıklar nedeniyle, Türkiye’nin faiz haddine ve döviz kuru oynaklıklarına karşı duyarlı ve sermaye transferi riski açıkça gözlenmektedir ve ortalama ve bu kamu borç stokunda daralma gözlenmeye başlanmıştır. Türkiye açısından bakıldığında kamu borç stokunun istikrar sağladığı görülmektedir (Tablo 19). Bu istikrar ortamı Euro Alanı içindeki yeni üye ülkeler açısından da benzer niteliktedir. Bu durum, orta vadeli bütçe hedefi doğrultusunda Komisyon’un sunduğu tavsiyelerle belirlenen önlemler sayesinde sağlanmıştır.

190 Ibid., s.121.

SONUÇ

İstikrar ve Büyüme Paktı, AB’nin Ekonomik ve Parasal Birlik (EPB) aşamasına geçmesi sürecinde ortaya çıkmıştır. Roma Antlaşması’nda ekonomik ve parasal birlik hedefi yer almamış ise de Kurucu Antlaşma’da daha sonra yapılan değişikliklerle AB ekonomik bütünleşmesinin daha ileri bütünleşme aşamalarına taşınması hedeflenmiştir.

EPB hedefi ilk kez açıkça Avrupa Tek Senedi ile ortaya konmuştur. Maastricht Antlaşması, EPB’ye geçiş sürecini planlayan, Kurucu Antlaşmayı düzenleyen, Antlaşma özelliğine sahiptir. AB üyesi ülkelerin “Yakınlaşma Kriterleri” olarak anılan parasal ve mali alanda bazı kriterleri, Euro Alanı’na dahil olabilmeleri için sağlamaları şartı getirilmiştir. MA, İstikrar ve Büyüme Paktı’nın da oluşum sürecini düzenlemesi bakımından önem taşımaktadır. EPB’nin ikinci aşamasında, Pakt ortaya çıkmıştır. Pakt’ın oluşturulma amacı, tek para politikasına sahip, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve fiyat istikrarını hedefleyen EPB’de güçlü kamu maliyesini oluşturmaktadır.

İstikrar ve Büyüme Paktı’na ilişkin hukuki süreç MA ile başlamıştır. 22 Kasım 1993 tarihinde Aşırı Açık Prosedürü’nün Uygulanmasına İlişkin Konsey Tüzüğü ile İBP’nin uygulanma planı oluşturulmuştur. 1994 yılı başında yürürlüğe giren bu Tüzük ile üye ülkelerin EPB’nin üçüncü aşamasına geçiş sürecinde aşırı bütçe açıklarına ilişkin düzenleme yapılmıştır. EPB’nin üçüncü aşamasına geçiş sürecini hızlandırabilmek için 17 Haziran 1997 tarihinde İstikrar Ve Büyüme Paktı’na İlişkin Avrupa Birliği Konseyi Kararı, onaylanmış ve aynı yıl, iki ayrı Konsey Tüzüğü daha yayınlanmıştır. Bu Tüzükler, Konsey Kararı’na uygulamada etkinlik sağlayan düzenlemelerle AB düzeyinde kamu maliyesine ilişkin düzenlemeler 1997 yılında hukuki temele oturtulmuştur. Bu düzenlemeler geçiş tarihi belirsiz olan, EPB Alanı’nın oluşturulma sürecini hızlandırmıştır.

MA ile para politikasının tek elden yürütülmesi söz konusu olurken maliye politikasının mali yakınlaşma kriterleri doğrultusunda disipline edilmesi gündeme gelmiştir. Böylece istihdamı arttıran sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve fiyat istikrarını amaçlayan tek bir para politikası ile ulusal karakterini koruyan bir maliye politikası karması ortaya çıkmıştır. Yeni disipline edilmiş maliye politikası ile kamu kesimi

borçlanmasının (kamu borcunun GSYİH’nın % 60’ını aşmaması) ve kamunun bütçe dengesinin (bütçe açığının GSYH’nin % 3’ünü aşmaması) MA ile belirlenen referans değerler düzeyinde tutulması hedeflenmiştir.

Ulusal maliye politikası ile, AB üyesi ülkeler, yaşadıkları ekonomik sorunları gidermeye çalışmışlardır. Buna göre maliye politikalarının kullanımı genişledikçe üye ülkeler arasında ekonomi politikaları yönünden eşgüdüm azalmıştır. Pakt’ın EPB’nin ilk aşamada Almanya, Fransa ve İtalya gibi büyük ülkelerinde de sorun olması ve bu ülkelere Aşırı Açık Prosedürü’nün uygulanma zorunluluğunu gerektirmiştir. Ancak Prosedürü’ne ilişkin yaptırımların, Konsey’in nitelikli çoğunlukla alacağı Karara bağlı olarak uygulanması ve bu kararın alınması halinde en çok zarar görecek ülkelerin, oylamada ağırlıklı oy hakkına sahip büyük ülkeler olması nedeniyle Avrupa Komisyonu tarafından tavsiye edilen kararın alınması engellendi. Bu durum AB’de hukuki düzenlemelerin uygulamadaki şeffaflığı ve adilliği konusunda tartışmalar gündeme getirmiştir. Sonuçta, 2004 yılında Pakt’ın uygulaması askıya alınmıştır.

Askıya alınan Pakt, yeniden düzenlenmiş haliyle 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

Pakt’ı tadil eden düzenlemeler, yönetimin geliştirilmesi, düzenleyici önlemlerin güçlendirilmesi ve Aşırı Açık Prosedürü’nün uygulanmasınını geliştirilmesini kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Yeni düzenlemede yönetimin geliştirilmesi, kurumlararası işbirliğinin güçlendirilmesi, üye ülkelerce Komisyon tarafından hazırlanacak istikrar ve yakınlaşma programlarıyla bütçe hedeflerinin belirlenmesi, üyelere ilişkin makroekonomik verilere düzenli olarak ulaşılması, yer almıştır. Düzenleyici önlemler ise, yapısal refomlerın düzenlenmesi, orta vadeli bütçe hedefi ve orta vadeli bütçe hedefine ulaşmak için potansiyel büyüme miktarının %1’i düzeyinde borçlanmayı mümkün kılmıştır. Orta vadeli bütçe hedefine ulaşmak için ise GSYH’da yıllık %0,5 düzeyinde tasarruf ya da borçlanmada azalma hedeflenmiştir. Aşırı açık prosedürünün yeniden düzenlenmesi kapsamında, aşırı açığın kabul edilmesi için tanımlanan dönemlere istisnalar getirilmiş, aşırı açığı gidermek için tanınan süre uzatılmıştır.

Bu çalışmada İBP’nin işleyişinin etkinliği açısından ele alınan ülke Almanya, EPB’ye 1999 yılında dahil olan ülkeler arasındadır. Bu özelliği ile Almanya, Pakt’ın ilk uygulama alanı bulduğu ülkelerden biri olmuştur.

Almanya’da Pakt’ın uygulaması ilk yıllarda sorunsuz gibi görünse de, 2001’den itibaren bu durum değişmiştir. Almanya’nın, bir yandan gerçekleştirmeye çalıştığı yapısal reformların bulunması, yaşlanan nüfusun sorun olması ve EPB’ye geçişle güçlü Alman Markı’nın yerini Euro’ya bırakmasıyla Alman ekonomisi de giderek bütçe açığı vermeye başlamıştır. 2002 yılının başında bütçe açığı %-3,5 seviyesine ve kamu borcu % 60,8 seviyesine ulaşmıştır. 2002 yılının başında Komisyon tarafından Almanya’da aşırı açığın bulunduğu ve Aşırı Açık Prosedürü’nün uygulanması gerektiği ifade edilmiş ve erken uyarıda bulunulması önerilmiştir. 21 Ocak 2003 tarihinde Komisyon’un önerisi ile Konsey tarafından Almanya’da Aşırı Açığın bulunduğuna karar vermiştir. Bu açığın giderilmesi için 21 Mayıs 2003 tarihine kadar önlem alınması uyarısında bulunulmuştur. Ancak bu süreçte Almanya’nın bütçe açıklarının azalmadığı gibi kamu kesimi borçlanma gereği 2002’deki %-3,8 düzeyinden 2004’te %-3,9 düzeyine ulaşmış ve kamu borcu

%60,8’düzeyinden %65,6 düzeyine çıkmıştır. Ancak Konsey, yeterli çoğunluk sağlanmadığı gerekçesiyle Komisyon’un tavsiyelerinin uygulanmasına ilişkin kararı almamıştır.

Komisyon’un tavsiyesi yönünde karar alınmaması ile Konsey, Aşırı Açık Prosedürünün askıya alınmıştır. Bu durum üzerine Komisyon, ATAD’a dava açmıştır. Bu dava sonucunda, ATAD, üye ülkenin Aşırı Açığı gidermek yönünde önlemler almamasına rağmen Prosedürün askıya alınmasını Pakt’ın hukuki niteliğine aykırı bulmuştur ve bu kararı iptal etmiştir. Pakt’ın yaptırım mekanizmasını uygulamaya sokmaktaki bu isteksizlik sonrasında yaşanan süreç, Pakt’ın yeniden düzenlenmesi ihtiyacını doğurmuştur.

Haziran 2005’te yeniden yürürlüğe giren Pakt’a göre Komisyon tarafından her yıl düzenli olarak Almanya’nın İstikrar programı güncellenmiştir. Buna göre orta vadeli bütçe hedefi doğrultusunda kamu borçlarının ve bütçenin istikrarlı bir yapıya kavuşturulmasına çalışılmıştır. Günümüze kadar ki süreçte Almanya’nın gerekli önlemleri alarak bu açığı, 2007-2011 İstikrar Programı döneminde hedeflendiği biçimde gidermiştir. Buna göre bütçe

açığı, 2006 yılında -%1,7 seviyesine inmiştir. Almanya’nın 2007-2011 dönemi İstikrar Programı’nda beklenen kamu borcu ve bütçe açığı değerlerinin altında gerçekleşme sağlamıştır. Bu süreçte 5 Haziran 2007 tarihinde düzenlenen Konsey toplantısı’nda da Almanya için Aşırı Açık prosedürünün uygulanmamasına karar verilmiştir.

İBP’nin uygulamasında etkinliği arttırmak için iki önemli değişikliğe ihtiyaç vardır.

İlk olarak İBP’de yapısal reformlar tamamlanana kadar uygulanacak referans değerlerin her ülkenin kendi ekonomik yapısına göre belirlenmesi uygulamada etkinliği arttırabileceği düşünülmektedir. Mali yakınlaşma kriterleri ise üye ülkede yapısal reformlar tamamlandıktan sonra uygulamaya sokulmalıdır. Üye ülkelerin yapısal reformaları tamamlamak için yapacakları kamu harcamaları ve geçecek süre farklı olmaktadır. Pakt’ın maliye politikasının her yönüyle düzenlememiş olması nedeniyle, yapısal reformlar süresince bir ülkede kriz yaşanırken diğer ülkenin mali yakınlaşma kriterlerinin referans değerlerine yaklaşmış ve bütçe dengesini sağlanmış olduğu görülmektedir. Bu farklılıkların giderilmesinde farklı ekonomi politikalarının uygulanmasından sonra benzer ekonomik yapıya dönüşen üye ülkelerde yakınlaşma kriterlerinin dikkate alınmasının İBP’de etkinliği arttırabileceği düşünülmektedir.

İkinci olarak İBP’de karar alma prosedürü bakımından değişiklik yapılması ve Komisyon’un karar alma süreçlerinde etkinliğinin arttırılması gerektiğine inanılmaktadır.

Komisyon’un sadece Konsey’e tavsiyede bulunması AB’nin menfaatleri karşısında üye ülkelerin kendi menfaatlerinin daha fazla korunması sorununu yaratmaktadır. Aşırı Açık Prosedürü’nün işletilmesinde nitelikli çoğunlukla karar alınması Pakt’ın uygulanmasını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu ise Pakt’ın gerektiği biçimde uygulanmaması halinde, Pakt’a duyulan güvenin azalmasına ve üye ülkelerde mevcut kriterleri sağlamada isteksizliğe yol açabilecektir. Bu tehlikenin, Komisyon’un Pakt’ın önleyici ve caydırıcı tedbirlerinin uygulamasında karar alma sürecinde yer almasıyla giderilebileğine inanılmaktadır. Ayrıca Komisyon, Konsey’e sunulan tavsiyeleri belirleme sürecinde uzun süreli ve kapsamlı çalışmalar yaparak üye ülkelerin ekonomik yapılarını daha iyi tanımaktadır. Bu özelliği nedeniyle de Komisyon’un, İBP’nin uygulanmasında yetki alanının geliştirilmesinin Pakt’ın etkinliğini arttıracağı düşünülmektedir.

KAYNAKÇA

“A Fiscal Straitjacket”, The Economist, 24 Ekim 1998.

Akçay, Belgin, “Avrupa Birliği: Avrupa Para Sisteminden Ekonomik ve Parasal Birliğe”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Sayı no.248, Kasım 2006.

Akçay, Belgin, “Economic Integration of The Turkey to the European Union; An assesment in respect to the EU Economic Criteria”, Juridicum, September-December 2008, ss.18-31.

Akdoğan, Abdurrahman, Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi , Ankara, 2007.

Alphandery, Edmond, “Why We Should Re-Nationalise the Stability Pact’s Disciplines”, Europe’s World the Only Europe-Wide Policy Journal, No 3, Summer 2006.

Arısan, Nilgün, “Euro’nun Genel Makro-Ekonomik Etkileri”, Euro El Kitabı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları, Ankara, 1999.

Balcerowicz, L., “Enlargement, the Lisbon Agenda, and the Economic Development of Member States”, Atlantic Economic Journal, No 34, 2006, ss.261-273.

Baldwin, Richard ve Wyplosz, Charles, The Economics of European Integration, Mc Graw Hill Co., U.K., 2004.

Bali, Besim B. ve Çelen, Mustafa, Kurala Bağlı Maliye Politikaları ve AB Uygulaması, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.

Bolayır, Cenk, Amsterdam Antlaşması-Bütünleştirilmiş Haliyle Avrupa Birliği Kurucu Antlaşmaları, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, İstanbul, No: 162, 2000.

Briotti Gabriella Maria, “Fiscal Adjustment Between 1991 and 2002: Stylised Facts and Policy Implications”, European Central Bank Occasional Paper Series, No 9, February 2004.

Buiter, W. H., “Ten Commandments for a Fiscal Rule in the E(M)U”, Oxford Review of Economic Policy, Cilt 19, No 1, 2003, ss.84-99.

Buiter, W.H., “Stabilization in EMU”, Journal of Common Market Studies, Cilt 44, No 4, Kasım 2006, ss. 687-710.

Buti, Marco; Franco, Daniele ve Ongena, Hedwig, “Fiscal Discipline And Flexibility in EMU: The Implementation of The Stability and Growth Pact”, Oxford Review of Economic Policy , Cilt 14, No 3, 1998, ss.81-97.

Buti Marco, Roeger W. ve Veld J.I., “Policy Conflicts and Co-operation under Stability Pact”, Journal of Common Market Studies, Cilt 39, No 5, Aralık 2001, ss. 801-828.

Buti Marco ve Giudice Gabriele, “Maastricht’s Fiscal Rules at Ten: An Assessment”, Journal of Common Market Studies, Cilt 40, No 5, Aralık 2002, ss. 823-848.

Buti Marco, Martins J. N. Ve Turrini A., “From Deficits to Debt and Back: Political Incentives under Numerical Fiscal Rules”, CESinfo Economic Studies, Cilt 53, No 1, 2007, ss.115-152.

Buiter Willem H., “The 'Sense and Nonsense of Maastricht' Revisited: What Have we Learnt about Stabilization in EMU?” , Journal of Common Market Studies, Cilt 44, No 4, 2006, ss. 687-710.

Buiter Willem H., “Ten Commandments for a Fiscal Rule in the E(M)U”, Oxford Review of Economic Policy, Cilt 19, No 1, 2003, ss.84-99.

CEC, “Stability and Convergence Programmes: An Eye on the Economics”, European Economy News, No 2, Nisan 2006, ss.9-10.

CEC, “Out of the Red and into the Grey”, European Economy News, No4, Ekim 2006, ss.6-8.

CEC, Commission of the European Communities, “,Recommendation for a Council Opinion in Accordance with the Third Paragraph of Aticle 5 of Council Regulation (EC) No 146/97 of 7 July 1997 on the Updated stability Programme of Germany, 2006-2010”, Brussels, 23.1.2007, SEC (2007) 65 Final.

Chang Michele, “Reforming the Stability and Growth Pact: Size and Influence in Emu Policymaking”, European Integration, Cilt 28, No 1, Mart 2006, ss.107-120.

Council Regulation Amending Regulation (EC) No 1466/97 on the Strengthening of the Surveillance of Budgetary Positions and the Surveillance and Coordination of Economic

Policies, Official Journal of the European Communities L 174/1, of 7.7.2005.

<http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2005:174:0001:0004:EN:PDF>

(23.06.2008).

Council Regulation (EC) 1467/97 on Speeding up and Clarifying the İmplementation of the Excessive Deficit Procedure, Official Journal of the European Communities L 174/5, of 7.7.2005.

<http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2005:174:0005:0009:EN:PDF>

(23.06.2008).

Council Opinion on the Stability Programme of Germany 1998 to 2002, Official Journal of the European Communities, 5.5.1999, C124/3.

Council Opinion on the Updated Stability Programme for Germany 2001 to 2005, Official Journal of the European Communities, 26.2.2002, C51/1.

Council Decision Abrogating Decision 2003/89/EC on the Existence Deficit in Germany, Official Journal of the European Union, 13.7.2007, L 183/23.

Crawford, Malcom, One Money for Europe? The Economics and Politics of EMU, Macmillan Pres Ltd., London, U.K., 1996.

Çapanoğlu, G. Sema ve Uysal, Taylan, Avrupa Birliği İstikrar ve Büyüme Paktı, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, İstanbul, 2007.

Çelen, Mustafa ve Bali, Besim Bülent, “Parasal Kısıt Altında Maliye Politikalarının Etkinliği: Avrupa Para Birliği (APB) Örneği”, 17. Türkiye Maliye Sempozyumu: AB’ye Geçiş Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Hukuk Fakültesi, TÜRMOB Yayını, No. 185, 22-25 Mayıs 2002, ss.71-102.

Declaration on Disputes Between the ECB and the EMI and Their Servants, Official Journal of the European Communities, C 191/ 108, 29.7.1992.

<http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/en_declaration_27.pdf> (22.6.2008).

De Grauwe, Paul, “What Have We Learnt About Monetary Integration Since The Maastricht Treaty?” , Journal of Common Market Studies, Cilt 44, No 4, 2006, ss. 711-730.

Dilekli, Selin ve Eraslan, Tarık, AB Üyesi Ülkelerde ve Aday Ülkelerde Ekonomik Gelişmeler, DPT Yayınları, Başbakanlık Basımevi, Ankara, 2007.

Dilekli, Selin ve Eraslan, Tarık, AB Üyesi Ülkelerde ve Aday Ülkelerde Ekonomik Gelişmeler, DPT Yayınları, Başbakanlık Basımevi, Ankara, 2008.

Dornbusch, Rudiger ve Fischer, Stanley, Macroeconomics, McGraw-Hill, 1994.

Durmuş, Mustafa, Ekonomik İstikrarın Sağlanması ve Kalkınmanın Finansmanı Bağlamında Maliye Politikaları Teori ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2003.

EC, 2001 Broad Economic Policy Guidelines, European Economy, Brüksel, No 72, 2001.

EC, 2002 Broad Economic Policy Guidelines, European Economy, Brüksel, No 4, 2002.

EC, Broad Economic Policy Guidelines: For the 2003-05 Period, European Economy, Brüksel, No 4, 2003.

EC, Broad Economic Policy Guidelines: For the 2005-08 Period, European Economy, Brüksel, No 4, 2005.

EC, Public Finances in EMU 2005, European Economy, Brüksel, No 3, 2005.

EC, Public Finances in EMU 2006, European Economy, Brüksel, No 3, 2006.

EC, Public Finances in EMU 2007, European Economy, Brussel, No 3, 2007.

EC, Economic Forecast: Spring 2007, European Economy, Brüksel, No 1, 2007.

EC, Economic Forecast: Spring 2008, European Economy, Brüksel, No 1, 2008.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany, London, Fourth Quarter 1998.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany , London, Fourth Quarter 1999.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2001-2002, London, December 2000.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2002-2003, London, December 2001.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2003-2004, London, December 2002.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2004-2005, London, December 2003.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2005-2006, London, December 2004.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2006-2007, London, December 2005.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2007-2008, London, December 2006.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2008-2009, London, December 2007.

Economist Intelligence Unit, Country Forecast Germany at a Glance: 2009-2010, London, November 2008.

Economist Intelligence Unit, Country Profile 2008 Germany, London, November 2008.

Economist Intelligence Unit, Country Report Germany, London, November 2008.

Eijffinger, Sylvester C.W., “On a Reformed Stability and Growth Pact”, Intereconomics, Mayıs-Haziran 2008.

EMI, Convergence Report, March, 1998.

‹http://www.ecb.int/pub/pdf/conrep/cr1998en.pdf› (17.09.2008).

Genç, Özlem , “İstikrar ve Büyüme Paktı”, Belgin Akçay et al. (der.), AB’nin Güncel Sorunları ve Gelişmeler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.

Goodhart, A. E. Charles, “Replacing the Stability and Growth Pact?”, Atlantic Economic Journal, No 34, 2006, ss. 243-259.

Gökdere, Ahmet, “ Zayıf Euro ve Avrupa Birliği’nde Çatlaklar ”, Yeni Türkiye Dergisi AB Özel Sayısı, Cilt 2, No 36, Ankara, 2001.

Gülsoy Ebru, “Almanya Ülke Raporu”, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) Yayını, 2008.

Günaydın, Emek, “Analysing the Sustainability of Fiscal Deficits in Turkey”, Hazine Dergisi, No 16, 2003, ss.89-102.

Gros, Daniel, “A Stability Pact for Public Debt?”, Centre for European Policy Studies Policy Brief, No 30, Ocak 2003.

Gros, Daniel, Mayer, T. ve Ubide, A., “The Dog That Lost Its Bark: The Commission and the Stability Pact”, Centre for European Policy Studies, No 58, Kasım 2004.

Gros, Daniel ve Micossi, S., “A Better Budget for the European Union:More Value for Money, More Money for Value”, Centre for European Policy Studies Policy Brief, No 66, Şubat 2005.

Günuğur, Haluk, Avrupa Ekonomik Topluluğunu Kuran Antlaşma (Roma Antlaşması), Ankara, Barışcan Yayıncılık, 1988.

İKV, AB ve Türkiye-AB İlişkileri Temel Kavramlar Rehberi, İKV Yayınları, İstanbul, 2005.

Irlenbusch, Bernd ve Sutter, Matthias, “An Experimental Analysis of Voting in the Stability and Growth Pact in the European Monetary Union, Public Choice, No 129, Haziran 2006, ss. 417-434.

İSO, Türkiye Ekonomisi 2008, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, No 5, İstanbul, 2008.

Leblond, Patrick, “ The Political Stability and Growth Pact is Dead: Long Live the Economics Stability and Growth Pact”, Journal of Common Market Studies, Cilt 44, No 5, Aralık 2006, ss. 969-990.

Papadia, Francesco ve Ruggiero, Gian Paolo, “Central Bank Indepence and Budget Constraints for a Stable Euro”, Open Economies Review, No 10, 1999, ss.63-90.

Pınar, Abuzer, Kamu Maliyesi ve Maliye Politikası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2003.

Pınar, Abuzer, Maliye Politikası Teori ve Uygulama, Ankara, Naturel Yayıncılık, 2006.

Protocol on the Excessive Deficit Procedure, Official Journal of the European

Communities, C 191/ 84, 29.7.1992.

<http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/en_protocol_20.pdf > (22.6.2008).

Protocol on the Statute of the European System of Central Banks and Of the Central Bank, Official Journal of the European Communities, C 191/ 68, 29.7.1992.

<http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/en_protocol_18.pdf > (22.6.2008).

Protocol on the Transition to the Third Stage of Economic and Monetary Union, Official Journal of the European Communities, C 191/ 187, 29.7.1992.

<http://www.ecb.int/ecb/legal/pdf/en_protocol_24.pdf > (22.6.2008).

Sak, Güven, “Aradığınız Yeni Çıpa Maliye Politikası Kurulu Olabilir”, Tepav Bülten, No 1, 2007, ss. 1-5.

Sakal, Mustafa. “Türkiye’de Kamu Açıkları ve Borçlanmanın Sürdürülebilirliği Sorunu:1988-200 Dönem Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 17, No 1, 2002, ss.35-60.

Savaş, Vural , Çağımızın Deneyi Euro, Siyasal Kitabevi, İstanbul 1999.

Single European Act, Official Journal of the European Communities, L 169, 29 06.1987. < http://eur-lex.europa.eu/en/treaties/index.htm > ( 12.08.2008).

“Stability Pact: Work of Clarification Has Begun”, Bulletin Quotidien Europe Europe Documents, Documents No 2378, 16 Eylül 2004.

Tanzi, Vito, “Fiscal Policy: When Theory Collides with Reality”, Centre for European Policy Studies Working Document, No 246, Haziran 2006.

T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği ve Türkiye, DTM Yayınları, Ankara, 2007.

T.C. Berlin Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Almanya’nın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik-Ticari İlişkileri (2007 Yılı), Berlin, Haziran 2008.

The Council of the European Union, 22.11.1993, (EC) No 3605/93, Council Regulation on the Excessive Deficit Procedure Annexed to the Treaty Establishing the European Community, Official Journal of the European Communities, L332, 31.12.1993.

<http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31993R3605:EN:HTML>, (23.6.2008).

The Council of the European Union, 07.07.1997, (EC) No 1466/97, Council Regulation on the Strengthening of he Surveillance of Budgetary Positions and the Surveillance and