Türkiye’deki Uygulama Durumunun Değerlendirilmesi

Havacılık, Yer Bilimleri, Tarım, Çiftçi Refahı ve Kurumsal İşler) herhangi bir sosyal medya hesabı tespit edilmemiştir.

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanlığı⁸³ ve Devlet Konseyi web sitelerinde⁸⁴ herhangi bir sosyal medya platformuna ait bilgiye rastlanmamıştır. Çin Halk Cumhuriyetinde toplam 20 adet bakanlık⁸⁵ bulunmaktadır. Bakanlıkların resmi web sitelerinde yapılan incelemede; sadece bir bakanlıkta (Dışişleri Bakanlığı) sosyal medya kullanımı tespit edilmiştir. Dışişleri Bakanlığı tarafından kullanılan sosyal medya platformu ise Sina Weibo’dur. Çin Halk Cumhuriyeti’nde bakanlıklar tarafından sosyal medya kullanımı pek fazla gelişmemişken, dünyanın en fazla aktif kullanıcısına sahip sosyal medya platformlarına da (Wechat) bu ülke tarafından ev sahipliği yapıldığı görülmektedir. Ancak, sosyal medya kullanımındaki canlılığa ve çeşitliliğe rağmen, devlet tarafından yürütülen siber güvenlik projeleri ile özellikle internet ve sosyal medya uygulamalarının izlenmesi ve sansür uygulamalarının da oldukça yaygın olduğunu söylemek mümkündür⁸⁶.

T.C. Cumhurbaşkanlığı resmi web sitesinde⁸⁷ yapılan incelemede; ana sayfada

“Cumhurbaşkanını takip edin” başlığı altında Cumhurbaşkanına ait Twitter, Facebook ve Instagram kişisel resmi hesapları ile “Cumhurbaşkanlığını takip edin” başlığı altında T.C. Cumhurbaşkanlığı resmi Twitter, Facebook ve YouTube hesaplarına yer verildiği görülmüş, kurumsal başka bir sosyal medya hesabı tespit edilmemiştir. Ayrıca web sitesinde, T.C. Cumhurbaşkanlığı mobil uygulamasına ait linkler de mevcuttur. TBMM resmi web sitesi⁸⁸ açılış sayfasında sosyal medya başlıklı bölümde, kurumsal Twitter ve Facebook hesapları ile genel kurul Twitter ve Facebook hesapları bulunmaktadır.

T.C. Başbakanlık resmi web sitesinde⁸⁹ ise; Facebook, Twitter, YouTube ve Instagram hesapları tespit edilmiştir. Ancak söz konusu hesaplara ait linkler tıklandığında hesapların Başbakana ait şahsi sosyal medya hesapları olduğu görülmüştür. Bununla birlikte; T.C. Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü⁹⁰ web sitesinde yer alan kurumsal Twitter, Facebook, YouTube, Flickr, LinkedIn ve Instagram hesapları üzerinden kamu yönetimini ilgilendiren faaliyetlere ilişkin içerik paylaşımı yapıldığı gözlemlenmiştir.

65. T.C. Hükümetinde kabineyi oluşturan 21 adet bakanlığın sosyal medya kullanımına ilişkin inceleme, e-Devlet kapısı⁹¹ kullanılarak bakanlıkların resmi web siteleri üzerinden yapılmıştır. Bu çerçevede 2 bakanlığın (Gıda Tarım ve Hayvancılık ile Milli Eğitim Bakanlıkları) resmi web sitesinde herhangi bir sosyal medya hesabına bağlantıya rastlanmamıştır. Ancak bakanlık ismi ve sosyal medya platformu adlarının Google arama motoruna girilmesi suretiyle yapılan araştırmada; söz konusu 2 bakanlığa ait sosyal medya hesapları tespit

87 Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı resmi web sitesi için bakınız: http://www.tccb.gov.tr/. Erişim Tarihi: 07.04.2018.

88 TBMM resmi web sitesi için bakınız: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tbmm_internet.anasayfa.

Erişim Tarihi: 07.04.2018.

89 T.C. Başbakanlık resmi web sitesi için bakınız: http://www.basbakanlik.gov.tr/Forms/pg_Main.aspx.

Erişim Tarihi: 07.04.2018.

90 T.C. Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü resmi web sitesi için bakınız:

http://www.byegm.gov.tr/turkce. Erişim Tarihi: 07.04.2018.

91 Bakanlıkların web sitelerine e-Devlet kapısı üzerinden erişim sağlanmıştır:

https://www.turkiye.gov.tr/kurumlar. Erişim Tarihi: 07.04.2018.

edilmiştir. Ekonomi ve Maliye Bakanlıklarının ise sadece bir sosyal medya hesabı (Twitter) olduğu görülmüştür.

Genel olarak paylaşılan sosyal medya içeriklerinin tek taraflı ve bilgilendirici nitelik taşıdığı tespit edilmiştir. Bakanlıkların resmi web sitesinde ilgili sosyal medya platformuna herhangi bir bağlantı verilmeyen ancak Google arama motoru kullanılarak ortaya çıkarılan sosyal medya hesaplarının tespit edilmesinde zorluk yaşanmıştır. Bunun en büyük sebebi, ilgili bakanlığın doğrudan ismi kullanılarak ya da yakın isimlerle birçok resmi olmayan sosyal medya hesabının yaratılmış olmasıdır.

Bakanlıkların sosyal medya kullanıma ilişkin geçmiş yıllarda yapılan bir çalışmada, “Bakan ve Bakanlıkların 2015 Sosyal Medya Karnesi”⁹² isimli araştırmaya ait veriler kapsamında; Facebook’u en iyi kullanan 3 bakanlık sırasıyla; Sağlık Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Twitter’ı en iyi kullanan 3 bakanlık sırasıyla; Sağlık Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı, Instagram’ı en iyi kullanan 3 bakanlık sırasıyla; Sağlık Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı, YouTube’u en iyi kullanan 3 bakanlık sırasıyla; Gençlik ve Spor Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı olarak belirtilmiştir.

Belirtilen dönem için sosyal medyayı en iyi kullanan bakanlık Sağlık Bakanlığı olmuştur. 2012-2013 yıllarını kapsayan araştırma sonuçlarında da⁹³ Sağlık Bakanlığı sosyal medyayı en iyi kullanan bakanlık seçilmiştir. Bu konuda verilebilecek başka bir örnek, 64’üncü T.C. Hükümeti bakanlıklarının sosyal medya kullanımını analiz eden “Dijital Hükümet 2016”⁹⁴ isimli çalışmadır. Bu araştırmaya göre; Twitter’da Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Facebook’da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, YouTube’da Dışişleri Bakanlığı, Instagram’da Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı söz konusu

92 Araştırma sonuçlarının tamamına ulaşmak için bakınız: http://www.papillondigital.com/bakan-ve-bakanliklarin-2015-sosyal-medya-karnesi-infografik/ Erişim Tarihi: 15.04.2018.

93 Çalışmaya ulaşmak için bakınız: http://sosyalmedya.co/bakanliklar-sosyal-medya-analizi/ Erişim Tarihi: 21.05.2018.

94 Çalışmaya ulaşmak için bakınız: http://dijitalhukumet.diplomacy.live/. Erişim Tarihi: 21.03.2018.

platformları en iyi kullanan bakanlıklar olarak seçilmişlerdir. Sosyal medya kullanımına ilişkin performansların ölçüldüğü, en iyi uygulamaların belirlendiği çalışmaların, sosyal medyanın kamu kurumları tarafından daha etkili kullanımına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Seçilmiş ülke incelemeleri kapsamında bakanlıkların sosyal medya kullanımına dair özet istatistiki bilgiler ve mukayesesi Tablo 4’de gösterilmiştir. Seçilmiş ülkeler ile Türkiye’de bulunan bakanlıkların hangi sosyal medya hesaplarını kullandığına ilişkin detaylı bilgilere de EK-1’de yer verilmiştir. Bakanlıklar tarafından sosyal medya kullanımı konusunda, ABD’nin ve Avustralya’nın tüm bakanlıklarının sosyal medya kullanımını gerçekleştirmesi sebebiyle, diğer ülkelere göre ön plana çıktığı görülmüştür. Çin Halk Cumhuriyeti’nde sadece bir bakanlıkta sosyal medya kullanımı tespit edilmiş ve bu ülkede kamusal iletişimin diğer ülkelere nazaran daha kapalı ve kontrole dayalı bir yapıda gerçekleştiği değerlendirilerek sonuç normal kabul edilmiştir.

Kamu yönetiminde BİT’lerin kullanımı ve e-Devlet uygulamaları konusunda önemli mesafeler kat etmiş bir ülke olan Hindistan Cumhuriyeti’ndeki bakanlık sayısının fazlalığı sebebiyle, 8 bakanlıkta sosyal medya kullanımı tespit edilmese bile toplamda % 85’lik sosyal medya kullanım oranının önemli olduğu düşünülmektedir. Bakanlıkların kullanmış oldukları sosyal medya platformları açısından; tüm bakanlıklar (136 bakanlık) içerisinde % 93 kullanım oranıyla Twitter ilk sırada tercih edilmiş, müteakiben sırasıyla % 79 ile Facebook, % 60 ile YouTube platformu tercih edilen diğer sosyal medya platformları olmuşlardır.

Bakanlıkların sosyal medya kullanımı incelemesine Türkiye açısından bakıldığında, ABD ve Avustralya’da olduğu gibi bakanlıkların tamamının sosyal medya kullanıcısı olduğu görülmektedir. Kamu yönetiminde sosyal medya platformu kullanım tercihlerinin belirlenmesi sınırlı sayıda ülkenin incelenmesi suretiyle gerçekleştirilmiştir. Ancak, seçilen ülkelerin her birinin küresel birer güç olarak kabul edilmesi ve dünya siyasetinde söz sahibi olması sebebiyle sosyal medya kullanımlarına dair önemli fikirler elde edilmiştir.

Ülke/

Bakanlık Sosyal Medya Hesapları

Toplam Bakanlık Sayısı

Bakanlık Sosyal Medya Hesapları (Kullanan/Toplam) (%)

Sosyal Medya Hesabı Olmayan Bakanlık Sayısı

Bakanlık Sosyal Medya Hesap Sayısı (1-3)

Bakanlık Sosyal Medya

Hesap Sayısı (4-6)

Bakanlık Sosyal Medya Hesap Sayısı (7 ve üzeri)

Sırasıyla En Çok Tercih Edilen İlk 3 Sosyal Medya Platformu Kullanım Adedi Amerika

Birleşik Devletleri

15 15 / 15 (% 100) -- 1 12 2

Facebook (15), Twitter (15), YouTube (15) Rusya

Federasyonu 21 14 / 21 (% 66) 7 6 7 1

Facebook (14), Twitter (14), Instagram (7)

İngiltere 25 23 / 25 (% 92) 2 8 12 3 Twitter (23),

YouTube (17), Facebook (14)

Avustralya 18 18 / 18 (% 100) -- 8 9 1 Twitter (17),

YouTube (12), Facebook (12) Hindistan

Cumhuriyeti 52 44 / 52 (% 85) 8 39 4 1

Twitter (36), Facebook (35),

YouTube (21) Çin Halk

Cumhuriyeti

20 1 / 20 (% 5) 19 1 -- -- Sina Weibo

Türkiye

Cumhuriyeti 21 21 / 21 (% 100) -- 10 11 --

Twitter (21), Facebook (19),

YouTube (17)