Sosyal beceri öğretiminde müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü

Katılımcıların, yoklama ve öğretim oturumlarındaki doğru tepkileri, temel sosyal beceriler içinde yer alan özür dileme, selam verme, sıra alma ve izin isteme sosyal becerilerinin hepsine verdikleri doğru tepkiler dikkate alınarak veri toplama formlarına kaydedilmiş ve grafiğe işlenmiştir. Grafikte başlama düzeyi, uygulama ve izleme oturumlarından toplanan veriler, öğretimi yapılan becerilere yönelik doğru tepki yüzdeleri hesaplanarak verilmiştir. Devam eden bölümde katılımcıların müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü uygulamalarının kendilerine öğretilen sosyal becerilere ilişkin performans düzeylerine yönelik ayrıntılı açıklamalara yer verilmektedir.

4.1.1. Ali’nin Sosyal Becerilerin Öğretiminden (Başlama Düzeyi, Kazanım ve İzleme) Elde Edilen Etkililik Bulguları:

Ali’ye öğretilmesi hedeflenen sosyal becerilere (özür dileme, selam verme, izin isteme) yönelik elde edilen veriler incelendiğinde, başlama düzeyi aşamasında verilerin üç oturum üst üste %0 düzeyinde olduğu ve bu aşamada katılımcının hiç doğru tepki sergilemediği görülmüştür. Müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü uygulamalarına başlanması ile birlikte Ali’nin hedeflenen sosyal becerilere yönelik verilerin düzeyinde pozitif yönde artışın olduğu görülmektedir. Ali’nin müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü

100

uygulamalarının kullanıldığı uygulama aşamasında, öğretilmesi hedeflenen becerilerden ilki olan özür dileme becerisine ilişkin verilerin, öğretimin başladığı 1. oturumdan devam eden beş oturum boyunca %0 düzeyinde olduğu daha sonra ise 7. ve 8. oturumlarda özür dileme becerisine ilişkin verilerin %20 düzeyinde artış gösterdiği görülmüştür. Ali’nin 9. oturumla beraber ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Öğretilmesi hedeflenen ikinci sosyal beceri olan izin isteme becerisine ilişkin verilerin 1. oturumda %0 iken hemen 2. oturumda %80 düzeyinde artış gösterdiği görülmüştür. 3. oturumla beraber Ali’nin ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Öğretilmesi hedeflenen son sosyal beceri olan selam verme becerisine ilişkin verilerin 1. oturumdan hemen sonra %100 düzeyinde artış göstermiştir. 2. oturumla birlikte Ali’nin ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Ali’nin öğretilmesi hedeflenen sosyal becerileri (özür dileme, selam verme, izin isteme) 20 öğretim oturumu sonunda öğrendiği görülmüştür. Uygulamanın tamamlanmasından sekiz hafta sonra yapılan izleme oturumundaki veriler incelendiğinde, Ali’nin öğrendiği sosyal becerilerden selam verme becerisini %100 doğruluk düzeyinde koruduğu, izin isteme becerisini %60 doğruluk düzeyinde koruduğu ve son olarak özür dileme becerisini ise %40 doğruluk düzeyinde koruduğu görülmüştür (Bkz. Grafik 1).

101

Grafik 1: Ali’nin Başlama Düzeyi, Uygulama ve İzleme Oturumlarında Özür Dileme, İzin İsteme ve Selam Verme Becerilerine İlişkin Doğru Tepki Yüzdesi

4.1.2. Buse’nin Sosyal Becerilerin Öğretiminden (Başlama Düzeyi, Kazanım ve İzleme) Elde Edilen Etkililik Bulguları:

Buse’ye öğretilmesi hedeflenen sosyal becerilere (özür dileme, izin isteme ve sıra alma) yönelik elde edilen veriler incelendiğinde, başlama düzeyi aşamasında verilerin üç oturum üst üste %0 düzeyinde olduğu ve bu aşamada katılımcının hiç doğru tepki sergilemediği görülmüştür. Müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü uygulamalarına başlanması ile birlikte Buse’nin hedeflenen sosyal becerilere yönelik verilerin düzeyinin pozitif yönde artışın olduğu görülmektedir. Buse’nin müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü uygulamalarının kullanıldığı uygulama aşamasında, öğretilmesi hedeflenen becerilerden ilki olan özür dileme becerisine ilişkin verilerin 1.2.3.4. oturumlar boyunca %0 düzeyinde olduğu daha sonra 5. oturumda özür dileme becerisine ilişkin verilerin %80 düzeyinde artış gösterdiği görülmüştür. Buse’nin 6. oturumla birlikte ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100

102

düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Öğretilmesi hedeflenen ikinci sosyal beceri olan izin isteme becerisine ilişkin verilerin 1. oturumda %0 iken 2. oturumda %20, 3. Oturumda %80 düzeyinde artış gösterdiği görülmüştür. Buse’nin 4. oturumla birlikte ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Öğretilmesi hedeflenen son sosyal beceri olan sıra alma becerisine ilişkin veriler 1. oturumda %0 iken 2. oturumda %80 düzeyinde artış göstermiştir. 3. oturumla birlikte Buse’nin ölçütü karşılayarak son üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki sergilediği görülmüş ve uygulamaya son verilmiştir. Öğretim oturumlarından elde edilen veriler analiz edildiğinde, Buse’nin öğretilmesi hedeflenen sosyal becerileri (özür dileme, izin isteme ve sıra alma) 19 öğretim oturumu sonunda öğrendiği görülmüştür. Uygulamanın tamamlanmasından sekiz hafta sonra yapılan izleme oturumundaki veriler incelendiğinde, Buse’nin öğrendiği her üç sosyal beceriyi de %100 doğruluk düzeyinde koruduğu görülmüştür (Bkz. Grafik 2).

Grafik 2: Buse’nin Başlama Düzeyi, Uygulama Ve İzleme Oturumlarında Özür Dileme, İzin İsteme Ve Sıra Alma Becerilerine İlişkin Doğru Tepki Yüzdesi

103

4.1.3. Murat’ın Sosyal Becerilerin Öğretiminden (Başlama Düzeyi, Kazanım ve İzleme) Elde Edilen Etkililik Bulguları:

Murat’a öğretilmesi hedeflenen sosyal becerilere (özür dileme, izin isteme ve sıra alma) yönelik elde edilen veriler incelendiğinde, başlama düzeyi aşamasında verilerin üç oturum üst üste %0 düzeyinde olduğu ve bu aşamada katılımcının hiç doğru tepki sergilemediği görülmüştür. Daha sonra diğer katılımcılarda olduğu gibi Murat ile müzikal etkinliklere dönüştürülmüş sosyal öykü uygulamalarının uygulama aşamasına başlanmıştır. Fakat öğretilecek sosyal becerilerden özür dileme becerisinin uygulama oturumlarında ölçütün karşılanması için üç oturum üst üste %100 düzeyinde doğru tepki şartı Murat tarafından gerçekleştirilememiştir. Araştırmacı Murat ile kararlı veri elde edebilmek amacıyla 15 öğretim oturumu gerçekleştirmiştir. Murat öğretim oturumlarına zevkle katılmış ve müziğe istenilen düzeyde tepki vermiş, hatta sosyal öykü şarkısını ezberlemiştir. Fakat günlük yoklama oturumlarında sunulan fırsatların hiçbirinde doğru tepki vermemiş dolayısıyla doğru tepki yüzdesi 15 öğretim oturumu boyunca %0 düzeyinde kalmıştır. Murat’ın öğretilmesi hedeflenen sosyal becerilerden özür dileme becerisini 15 öğretim oturumu sonunda öğrenemediği görülmüş ve diğer becerilerin öğretimine geçmeden uygulama sonlandırılmıştır (Bkz. Grafik 3).

Grafik 3: Murat’ın Başlama Düzeyi ve Uygulama Oturumlarında Özür Dileme Becerisine İlişkin Doğru Tepki Yüzdesi

104

4.2. Sosyal Beceri Öğretiminde Müzikal Etkinliklere Dönüştürülmüş Sosyal Öykü