• Sonuç bulunamadı

2. GENEL BİLGİLER

2.9. Sosyal Aktivite

2.9.1. Sosyal aktivite tanımı

Kılbaş (2001) sosyal aktiviteyi; sosyal faaliyet, sosyal etkinlikle eş anlamda kullanılan ve genellikle boş/serbest zamanlarda mevcut durumu değerlendirme, işlevsellik katma anlamında kullanıldığını belirtmiştir. Sosyal aktivitenin gerçekleşmesinde boş zaman ve serbest zaman kavramları önemli bir yer tutmaktadır. Boş zaman; kişinin çalışmadığı, yaşam zorunluluklarının ve görevinin dışında kalan ve kişinin kendi isteği doğrultusunda harcadığı zamandır. Boş zaman etkinliği ise; belli bir amaç olmadan, sadece yapmak için yapılan bir etkinliğin içinde bulunma durumu olarak tanımlamıştır.

2.9.2. Sosyal aktivitenin önemi

Spor bireyin dinamik sosyal çevrelere katılımını sağlayan bir sosyal etkinlikler olgusu olması özelliğinden dolayı bireyin sosyalleşmesinde önemli bir yere sahiptir. Modern toplumlularda sporun çoğunlukla genel bir etkinlik olduğu düşünüldüğünde, sportif faaliyetler aracılığıyla spor ile ilişkisi olan bireyler farklı insan gruplarıyla sosyal ilişkiye girmektedirler. Spor, bireyin kendi çevresinden kurtularak başka çevrelerde, başka kişilerden, inançlardan, kültürlerden, toplumlardan, düşüncelerden insanlar ile etkileşim içinde bulunmasını ve onları etkilemesini sağlamaktadır. Bu yönleri ile sporun, yeni insanlar tanınmasına, yeni dostluklar kurulmasına, pekiştirilmesine ve hem kendi kültüründen hem de başka kültürlerden olan sosyal çevreler ile kaynaşmaya imkân verdiği söylenebilir. Spor sadece onu icra edenlerce değil izleyici kitleler arasında da önemli bir etkileşim aracıdır. Sosyal bir birey olmanın gerektirdiği yetilerinde benimsenmesine olanak sağlamaktadır (Veysel ve Harun, 2004).

İş ortamı dışında beraber sosyal aktiviteler yapan iş görenler birbirlerini daha iyi tanıyabilir, ortak yönler oluşturmaya çalışabilirler. Yine bu etkinlikle ekip olma özeliğini kazanmak için gayri resmi ağlar oluşturabilirler, karşılıklı yarar sağlayacak ve dostça ilişkiler gerçekleştirebilirler (Goleman, 2000:46).

Kirkcaldy ve diğerleri (2002) spor yapan ve yapmayan lise öğrencileriyle yaptıkları çalışmada; spor yapanların yapmayanlara göre daha olumlu kendilik imajına sahip

oldukları, spor yapanların daha az oranda alkol ve madde kullandıkları, spor yapanların daha düşük depresyon ve anksiyete skorlarına sahip oldukları tespit edilmiştir

Brown ve Blanton (2002) fiziksel aktivite, spora katılım ve intihar davranışı ilişkisinin araştırıldığı bir çalışmada; spora katılım gösteren bireyler katılmayan bireylere göre daha düşük oranda suisidal (intihara eğilimli düşünce) davranış göstermişler ve düşük fiziksel aktivite düzeyi olanlar daha fazla suisidal davranış bildirmişlerdir. Bu sonuçlarla fiziksel egzersiz ve spora katılımın suisidal davranış için koruyucu olduğunu belirmiştir.

Karadağ ve Özcebe (2011) yetiştirme yurtlarında kalan 13–16 yaş grubu 166 kişi (%65.7‟si erkek) ile ergenlerin fiziksel aktivite düzeyi, ruhsal belirtileri, yaşam kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkileri değerlendirmek amaçlı yaptığı bir çalışmada; sporla uğraşanların kötü alışkanlıklar olan sigara, alkol, madde ve ilaç kullanım sıklıkları daha düşük, yaşam kalite seviyeleri daha yüksek, genel ruhsal belirti ve depresyon seviyeleri daha düşük, birine zarar verme ve bir şeyleri kırıp/dökme gibi agresif istekleri daha az, ders çalışma ve kitap/gazete okuma gibi olumlu davranış sıklıkları daha yüksek bulunmuştur. Bireylerin spora ayırdıkları süre uzadıkça ruhsal belirtilerinin Şiddetinin azalmakta olduğu, yaşam kalitesi seviyelerinin ve arkadaşları ile geçirdikleri sürenin uzamakta olduğu ve kendilerini diğer bireyler arasında daha başarılı ve daha mutlu hissettikleri saptanmıştır ( Karadağ ve Özcebe’den aktaran Alparslan, 2012: 181-185). Sağlıklı iletişim ve saldırgan tutumlarla baş etme konusunda bilimsel yayınlardan ve psikolojik danışmanlardan faydalanılmalı, saldırgan tutum ve davranış sergileyen sporcuların spor dışında farklı sosyal aktivitelere katılmalarını sağlayarak saldırgan tutum ve davranışlarının önüne geçmeleri sağlanmalıdır (Tutkun, 2010).

• Sosyal etkinlikte görev alan öğrenciler çevresindeki insanlarla sağlam bir iletişim kurabilme yeteneğini kazanırlar.

• Yanlış anlamalardan doğan iletişim kazalarına uğramazlar.

• Öz güveni artan bireyler sorumluluk almaktan kaçınmazlar. Bu niteliği kazanan bireylerin hayatta başarılı olma konusunda büyük avantajlar elde ettiği unutulmamalıdır. • Başarı başarıyı getirir. Öğrencilere değişik sosyal etkinliklerle öz güven duygusu ve sorumluluk bilinci kazandıran eğitim kurumları, bireyleri hayata hazırlama konusunda büyük bir işlevi yerine getirmiş sayılırlar.

• Farklı etkinliklerde görev alan öğrencilerin sosyal ve toplumsal olaylara karşı duyarlılıkları artar. İyiyi kötüden, yararlıyı zararlıdan ayırarak tepki göstermekten ya da takdir duygularını dile getirmekten geri durmaz.

• İş ve sosyal yaşamda başarılı olmanın en temel şartlarından birisi içinde bulunduğu ortamda çevresindekilerle uyumlu olmaktır. Kaynaşma ve dayanışma ruhu içerisinde hareket edebilmek, nerede ve nasıl konuşup, nasıl davranacağını bilebilmek önemli özelliklerdendir. Bu özelliklerin kazanılmasında sosyal etkinliklerin önemi büyüktür.

Eldeki bilgileri doğru yorumlamak inisiyatif kullanarak doğru ve çabuk karar alabilmek bireylerin sahip olmaları gereken en önemli nitelikler arasındadır. Karşılaşılan durumların artıları ve eksilerinin iyi hesap edilerek isabetli tercihlerde bulunmak önemlidir. Olayları çok yönlü düşünerek uzun vadede sonuçlarının nasıl olacağını iyi hesap etmek gerekir. Bu ise olaylara farklı bakış açılarından bakmayı gerektirir. Anlama ve anlatma alanları ve bu alanların üzerine inşa edildiği dört temel ayak olan okuma ve dinleme (anlama), konuşma ve yazma (anlatım) becerilerinin öğrenme ve öğretme süreci uygulamalarıyla geliştirileceği unutulmamalıdır. Sosyal etkinlikler bu becerileri kazandırılıp geliştirilecek önemli uygulama alanı olarak düşünülmelidir. Çocuklarımıza bütün bu olumlu özellikleri kazandırmak için onları okulda sosyal aktivitelerle buluşturmanın yanı sıra sosyal yaşamda da sanatla, sporla ve müzikle buluşturmak için aile ve öğretmenlerine önemli görevler düşmektedir (documents.site/documents/egitimde-sosyal-faaliyetler).

2.9.3. Sosyal aktivite gereksinimleri

Karaküçük (1995) serbest zaman faaliyetlerini; kişiyi zorunlu iş hayatından sonra yenileyen, dinlendiren ve gönüllü olarak yapılan faaliyetler olarak tanımlanmaktadır.

Serbest zamanlar doğru değerlendirildiğinde, insana zevkini, hevesini, yeteneğini, sorumluluk ve özgürlüğünü yaşama, zamanını doğru kullanma ve böylece kendini gerçekleştirme imkânı vermektedir. Serbest zamanı değerlendirme etkinliklerine katılmanın en önemli nedenleri arasında; serbest zamanı zevk olarak yaşamak, iş dışında daha değişik bir şey yapmak, arkadaşlarla etkileşim kurmak, yeni deneyimler elde etmek, bazı şeyleri başarma duygusunu yaşamak, yaratıcı duygusunu tatmak, toplumsal yarar elde etmek, zaman geçirmek yer almaktadır (Gümüş, 2000).

Faaliyetlere yöneltme Serbest/boş zamanı değerlendirmelerinin en önemli unsurudur. En kötü ihtimalle olumlu yönlendiremese dahi olumsuz etkinliklerden uzak tutma olmalıdır (Cengiz, 2010).

2.9.4. Sosyal aktivitelerin faydaları

Sportif faaliyetlere katılan birey, oyun ve hareketler yoluyla duygularını ifade edebilme olanağı bulur. Saldırganlık, öfke, uyumsuzluk, kıskançlık gibi duygularında boğalım sağlaması ile rahatlamasına imkân verir ve bunları kontrol altında tutmasını sağlar. Spor bireyi aşağılık duygusundan kurtarmasına yardımcı olur ve kendine hâkimiyetini sağlar. Sporun bireyi sosyal cemiyete hazırlayıcı rolleri vardır. Hapishane, akıl hastaneleri gibi yerlerde kalan kişilerin sportif faaliyetler ile birlikte tekrar cemiyet ortamlarına adaptasyonlarına imkân sağlar. Çocukların, bedenen ruhen ve sosyal açıdan üst seviyede yetişmelerinde sporun katkısı büyüktür. Aile daha bilinçli davranır. Diğer eğitim faaliyetlerine gösterilen önemin beden eğitimi ve spora da verilmesi durumunda, çocukların arzulanan çok yönlü ideal eğitimi almasına olanak sağlar. Birey açısından spor fiziksel gelişimin yanında, sosyal açıdan da son derece önemlidir. Sportif aktivitelerin yardımıyla bireyin çevresini tanıması, algılaması ve iletişim içinde olması daha kolay gerçekleşir. Tüm bu çerçevedeki olumlu gelişmeler, bireyin duygusal olarak ruhsal hayatının daha iyi gelişmesine yardımcı olmaktadır. Her tür beden eğitimi ve spor etkinliği sosyal bir deneyimdir ve çoğu zaman duyguları içerir. (Yetim, 2000: 154-158).