kisinin üç temel aya¤›ndan birisi olan ödünç veren iflverenin, iliflkinin devam› hususunda bir iste¤i ve onay› bulunmamaktad›r. Böyle bir durumda iflçi, ödünç veren iflveren yan›ndaki ifline dönmek du- rumundad›r, bunu kabul etmemesi ve ödünç alan iflveren yan›nda çal›flmaya devam etmesi duru- munda, ödünç veren iflverenle aralar›ndaki ifl söz- leflmesini süreli fesih bildirimiyle feshetmifl olacak ve bunun sonuçlar›yla karfl› karfl›ya kalacakt›r. An- cak yeri gelmiflken belirtmek gerekir ki, ödünç ifl iliflkisinin süresinin bitiminde, bu iliflkinin her üç taraf›n›n da ortak iradeleriyle iflçinin ödünç alan ifl- verenin iflyerinde çal›flmas›na devam etmesi karar- laflt›r›labilir. Bu durumda do¤al olarak iflçinin söz- leflmeyi feshetti¤inden ve bunun sonuçlar›ndan so-
rumlu olaca¤›ndan bahsedilemeyecektir. Zira bura- da söz konusu olan, taraflar›n ortak iradeleriyle gerçekleflen bir ifl sözleflmesinin devri ifllemidir.
‹fl Kanunu’nun 23. maddesine göre; belirli veya belirsiz süreli sürekli ifl sözleflmesi ile bir iflverenin ifline girmifl olan iflçi, sözleflme süresinin bitmesin- den önce yahut bildirim süresine uymaks›z›n iflini b›rak›p baflka bir iflverenin ifline girerse sözleflme- nin bu suretle feshinden ötürü, iflçinin sorumlulu- ¤u yan›nda, ayr›ca yeni iflveren de birlikte sorum- lu olacakt›r. Ödünç ifl iliflkisi çerçevesinde bir bafl- ka iflverenin iflyerinde çal›flan ödünç iflçi de süre sona erdi¤inde ödünç veren iflverenin yan›na dön- meyip ödünç alan iflverenin iflyerinde çal›flmaya devam ediyorsa, yukar›da da belirtildi¤i üzere ödünç iflçi ödünç veren iflverenle olan iliflkisini bil- dirim sürelerine uymaks›z›n feshetmifl say›lacakt›r. Bir baflka deyiflle, ifl sözleflmesi, taraflardan birince kanunda öngörülen bildirim sürelerine uyulmaks›- z›n feshedilirse, örne¤in iflçi baflka bir ifl buldu¤u için çal›flmay› b›rak›p, yeni iflyerinde çal›flmaya bafllarsa bu durumda usulünce yap›lm›fl bir fesih- ten söz edilemeyecek, bu bir usulsüz fesih say›la- cakt›r.
Kan›m›zca, ödünç iflçi sözleflmesiyle iflçinin bir baflka iflverene devredilmek istenmesi, çal›flma ko- flullar›nda esasl› bir de¤ifliklik olarak yorumlanma- mal› ve ‹fl Kanunu md. 22’nin uygulama alan› bul- mas›na mahal verilmemelidir. Zira iflçinin iflyerinde de¤ifliklik yap›lmas› ya da çal›flma flartlar›nda fark- l› flekillerde de¤ifliklikler yap›lmas› mümkün ol- makla birlikte, hiçbir iflçi ödünç ifl iliflkisiyle bir baflka iflverenin yan›nda çal›flmaya ve ifl görme edimini onun yan›nda ifa etmeye zorlanamamal›- d›r. Kan›m›zca böyle bir durumda “ifl güvencesi”ne iliflkin olarak mevzuat›m›za dahil olan hükümlerin uygulama olas›l›¤› kalmayacak, bir baflka deyiflle, “ifl güvencesi engeli”ne tak›l›p ifl güvencesi tazmi- nat›n›, yarg›lama dönemindeki dört aya kadar üc- reti ödemek istemeyen her iflveren, iflçisine ödünç ifl iliflkisi ad› alt›nda neredeyse imkâns›z› önerecek, iflçi de bunu kabul etmeyince, ifl güvencesi hü- kümleri söz konusu olmadan ifl sözleflmesini fes- hedebilecektir. Hukukun böyle bir durumu koru- mas› kan›m›zca mümkün olmamal›d›r. ‹flte bu ne- denle, ‹fl Kanunu’nun ödünç ifl iliflkisini düzenle- yen 7. maddesi ile çal›flma koflullar›nda de¤ifliklik bahsini düzenleyen 22. maddesinin birlikte uygu-
Ödünç veren iflverenin sürenin
sonunda iflçisini geri ça¤›rmas›
durumunda ödünç iflçinin ve
ödünç alan iflverenin birlikte
çal›flma iradelerine ra¤men, ödünç
ifl iliflkisinin uzayarak devam
lanmas›n›n çerçevesinin yarg› organlar›nca somut olarak çizilmesi gerekmektedir. Üstelik 22. madde hükmü sadece belirsiz süreli ifl sözleflmeleri için uygulanabilir oldu¤undan, ödünç ifl iliflkisinde is- tisnas›z bir flekilde kullan›lmas› mümkün de¤ildir. Ödünç ifl iliflkisi içindeki iki sözleflmeden biri olan ve ödünç veren iflverenle ödünç iflçi aras›nda imzalanm›fl bulunan ifl sözleflmesinin belirsiz süre- li olarak akdedilmifl olmas› halinde, gerek ödünç veren iflverenin gerekse de di¤er taraf olan ödünç iflçinin sözleflmeyi süreli fesih bildirimiyle feshet- meleri mümkündür. ‹flverenin ifl sözleflmesini ge- çerli sebeple feshetmesi durumunda da ödünç ifl iliflkisi sona erecektir. ‹hbar öneli tan›narak yap›- lan fesihlerde do¤al olarak önel sonuna kadar ödünç ifl iliflkisi de ifl sözleflmesiyle birlikte varl›¤›- n› sürdürecektir. Ödünç iflçi bu arada do¤an ücret vb. haklar›n› da tabii ki talep edebilecektir. Ödünç veren iflverenle ödünç iflçi aras›ndaki ifl iliflkisine tümüyle yabanc› olan ödünç alan iflverenin söz ko- nusu sözleflmeyi feshedebilmesi ise kesinlikle mümkün olmamal›d›r. Ancak, belli ölçülerde ve ödünç veren iflveren ad›na uygulanmak kofluluyla ödünç alan›n ödünç iflçiye disiplin cezas› verebile- ce¤inden söz edilebilir.
Ödünç veren iflverenin, iflçinin ifl sözleflmesini ‹fl Kanunu md.25/II uyar›nca hakl› sebeple feshet- mesi mümkündür. Bu fesih gerek iflçinin do¤rudan ödünç veren iflverene karfl› olan davran›fllar› dola- y›s›yla, gerekse de iflçinin ödünç alan iflveren ya- n›ndaki bir tutumundan kaynaklanabilecektir. Ödünç veren iflveren bu yola kendi iradesi netice- sinde gidebilecektir, yoksa ödünç alan iflverenin ödünç veren iflverenden, iflçinin sözleflmesini fes- hetmesini talep etme hakk› kan›m›zca bulunma- maktad›r. Eklemek gerekir ki, ifl sözleflmesinin hakl› sebeple feshi yoluna gidebilecek olan iflve- ren, sadece ödünç veren iflveren olacakt›r. Çünkü her fleyden önce ödünç alan iflveren feshe konu olabilecek ifl sözleflmesinin taraf› de¤ildir. Bu ne- denle taraf› olmad›¤› bir iliflkiye son verebilmesi- nin, hukukun temel ilkeleriyle örtüflmedi¤i düflün- cesindeyiz. Ancak doktrinde, ödünç veren iflveren ile ödünç iflçi aras›ndaki ifl sözleflmesinin ödünç alan iflveren taraf›ndan da sona erdirilebilece¤ini savunan ve bizim ifltirak etmedi¤imiz görüfller de bulunmaktad›r. Bu anlamda, ödünç alan iflverenin, kendisine tümüyle yabanc› olan ve ödünç veren ifl-
verenle ödünç iflçi aras›nda akdedilmifl olan ifl söz- leflmesini feshedebilmesi kan›m›zca mümkün de- ¤ildir. Ancak hemen ifade etmek gerekir ki, ödünç alan iflverenin, iflçinin borçlar›n› yerine getirmeme- si, ‹fl Kanunu md.25/II’de belirtilen davran›fllar›n öznesi olmas› nedeniyle ortaya ç›kan zarar›n taz- minini iflçiden istemesi mümkündür. Zira ‹fl Kanu- nu md.7/4 uyar›nca ödünç iflçi, iflyerine ve ifle ilifl- kin olup kusuru ile neden oldu¤u zarardan ödünç alan iflverene karfl› sorumludur. Bu anlamda, ödünç veren iflverenin ödünç alan iflverene bu hu- susta bir yetki vermesi de söz konusu olmayacak- t›r. Belirtmek gerekir ki, iflçinin ödünç ifl iliflkisi çerçevesinde bir baflka iflverene ifl görme edimini sunmaya devam etmesi, kendisinin ödünç veren iflverenle aras›ndaki ifl sözleflmesini feshedemeye- ce¤i anlam›na da gelmemektedir. Ödünç veren ifl- veren nas›l sözleflmesinin bir taraf› olarak her za- man fesih yoluna gidebilecekse, ödünç iflçinin de sözleflmenin di¤er taraf› olarak ayn› hakka sahip olmas› yad›rganmamal›d›r.
Ödünç veren iflveren ile ödünç alan iflveren ara- s›nda imzalanan ve “ödünç iflçi sözleflmesi” olarak belirtti¤imiz sözleflmede düzenlenmemifl olsa bile ödünç veren iflverenin, ödünç iflçinin sözleflmede belirtilen flekilde ifle gelip ödünç alan iflverenin gö- zetimi alt›nda çal›flmaya bafllamas›n› taahhüt borcu bulunmaktad›r. Ödünç iflçi sözleflmesinin varl›k nedeni de bu devir ifllemini düzenlemek ve güven- ce alt›na almakt›r. Ne var ki, söz konusu iflçi devri ifllemini düzenledi¤ini ve güvence alt›na ald›¤›n› belirtti¤imiz ödünç iflçi sözleflmesinin do¤al olarak gerek ödünç veren iflveren taraf›ndan gerekse de ödünç alan iflveren taraf›ndan feshedilmesi ya da borçlar hukukundan kaynaklanan di¤er nedenlerle sona ermesi her zaman ihtimal dahilindedir. Bu- nun sonucunda da tabiat›yla ödünç ifl iliflkisi neti- celenmifl olacakt›r, zira bu iliflkiye temel karakteri- ni veren sözleflme, ödünç iflçi sözleflmesidir.
D‹PNOTLAR
1 Çelik, N.: ‹fl Hukuku Dersleri, 19. Bas›, ‹stanbul, 2006, s.177; Süzek, S.: ‹fl Hukuku, 3. Bas›, ‹stanbul, 2006, s.395.
2 Mollamahmuto¤lu, H.: ‹fl Hukuku, Ankara, 2004, s.228; Eyrenci, Ö./ Taflkent, S./ Ulucan, D.: Bireysel ‹fl Hukuku, Legal Yay›nlar›, 3. Bas›, ‹stanbul, 2006, s.118-119; Demircio¤lu, M./ Engin, M.: Dünyada ve Türkiye’de Esnek Çal›flma, ‹TO Yay›n No: 2002-52, ‹stanbul, 2002, s.35.
48
HAZ‹RAN ’08
S‹C‹L
4 Konuya uygulamac› gözüyle de bak›ld›¤›nda yine ayn› sonuca var›lmaktad›r. Örne¤in, Arslano¤lu’na göre; “‹fl sözleflmesinin sözleflmede belirlenen sürenin sona ermesi, taraflar›n ‹fl sözleflmesinin devam› ya da yenilenmesi yönünde iradelerinin bulunmamas› veya ifl sözleflmesinin kanunda belirtilen sebeplerle feshedilmesi gibi sebeplerle sona ermesine ba¤l› olarak geçici ifl iliflkisi de sona erecektir”. Bkz. Arslano¤lu, M.A.: ‹fl Kanununda Esneklik Temelli Üçlü Sözleflmesel ‹liflkiler, ‹stanbul, 2005, s.92. 5 Eyrenci/Taflkent/Ulucan, s.118; Ekmekçi, Ö.: “4857 Say›l› ‹fl
Kanununda Geçici (Ödünç) ‹fl ‹liflkisinin Kurulmas›, Hükümleri ve Sona Ermesi”, Legal ‹fl Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S.2, Nisan-May›s-Haziran 2004, s.381.
6 Arslano¤lu, s.91.
7 Serin, ‹.: “4857 Say›l› ‹fl Kanununda Geçici (Ödünç) ‹fl ‹liflkisi”, Legal ‹fl Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S.7, 2005, s.1082. 8 Engin, M.: “Üçlü ‹fl ‹liflkileri”, III. Y›l›nda ‹fl Yasas›, Bodrum,
21-25 Eylül 2005, s.25; Ekmekçi, Ödünç, s.381. 9 Akyi¤it, s.196-197
10 Serin, s.1082-1083; Mollamahmuto¤lu, s.227; Demir, F.: Yarg›tay Kararlar› Ifl›¤›nda ‹fl Hukuku ve Uygulamas›, 3. Bask›, ‹zmir, 2003, s.40-41; Eyrenci/Taflkent/Ulucan, s.118; Ekmekçi, Ödünç, s.381.
11 Bugünkü mevzuatta, ödünç ifl iliflkisinin alt› ay› geçmemek üzere yap›lmas› benimsenmifltir.
12 Akyi¤it, s.198; Yazar, asl›nda burada ifl sözleflmesinin kanuna uygun olarak bir y›l uzat›l›p uzat›lmad›¤› sorusunun akla gelebilece¤ini, ancak iflçiyle ödünç veren iflverenin uzatma iradelerinin bahsedilen dört ayl›k süreye yönelik oldu¤unu söylemenin daha doyurucu oldu¤unu ifade etmektedir. Bkz. Akyi¤it, s.198, dn.730.
13 Ayn› görüflte bkz. Tuncay, C.: “‹fl Sözleflmesinin Türleri ve Yeni ‹stihdam Biçimleri”, Yeni ‹fl Yasas› Sempozyumu, ‹stanbul, 2003, s.142-143; Eyrenci, Ö.: “4857 Say›l› ‹fl Kanunu ile Getirilen Yeni Düzenlemeler-Genel Bir De¤erlendirme”, Legal ‹fl Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Ocak-fiubat-Mart 2004, S.1, s.29-30; Süzek, s.239; Demir, s.41; Eyrenci/Taflkent/Ulucan, s.119; Serin, s.1083-1084; Ekmekçi, Ödünç, s.381; Engin, M.: Türk ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukukunda ‹flveren, BAS‹SEN Yay›n No:25, ‹stanbul, 1993, s.113.
14 Mollamahmuto¤lu, s.227-228.
15 Akyi¤it, E.: ‹fl Kanunu fierhi, C.1, Ankara, 2006, s.353. 16 Demir, s.58.
17 “Davac›n›n daval›ya ait Beylikdüzü’ndeki iflyerinde çal›flt›¤› s›rada baflka bir iflverene ait olup daval›n›n da mallar›n›n sat›ld›¤› Mimaroba’daki iflyerinde ödünç iflçi olarak görevlendirildi¤i, iki ayl›k süre sonunda tekrar Beylikdüzü’ndeki iflyerine ve ifline dönmesi istenildi¤inde dönmeyerek hizmet akdini hakl› bir neden bulunmad›¤› halde davac›n›n sona erdirdi¤i dosya içeri¤inden anlafl›ld›¤› halde yaz›l› flekilde ihbar, k›dem tazminat› isteklerinin hüküm alt›na al›nmas› hatal› olup bozmay› gerektirmifltir”. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 22.09.2003, E.2003/2572, K.2003/15250, ‹flveren Dergisi, C.XXXVIII, S.1, Ekim-2003, s.28-29.
18 Atabek, R.: ‹fl Akdinin Feshi, ‹stanbul, 1938, s.102; Çenberci, M.: ‹fl Kanunu fierhi, 6.B., Ankara, 1986, s.519.
19 Saymen, F.H.: Türk ‹fl Hukuku, ‹stanbul, 1954, s.466,467 ve 587; Turan, K.: Ferdi ‹fl Hukuku, Ankara, 1993, s.58.
20 Çenberci, s.519, Yelekçi, M.: ‹fl Kanunu fierhi, Ankara, 1997, s.239.
21 Saymen, s.588; Çenberci, s.519.
22 Bu konuda ayr›nt›l› bilgi için bkz. Aydemir, Türk Hukukunda ‹flveren, ‹flveren Vekili ve Alt ‹flveren Kavramlar›, ‹stanbul, 1993, s.89.
23 Saymen, s.588; Çenberci, s.519.
24 Çenberci, s.520; Ancak yine Çenberci’nin düflüncesine göre, yasa koyucunun güttü¤ü bu kararl›l›k düflüncesi, “yasal boykot”a varan bir düzenlemenin varl›¤›n› kabule elveriflli de¤ildir. 25 Arslano¤lu, s.73.
26 Alp, M.: ‹fl Sözleflmesinin De¤ifltirilmesi, Ankara, 2005, s.199; Ayn› görüflte bkz. fien, M.: ‹fl Hukukunda Çal›flma Koflullar›nda De¤ifliklik, Ankara, 2005, s.230.
27 Alp, s.199-200; fien, s.230. 28 Alp, s.200.
29 Nitekim Yarg›tay’›n bir karar›na konu olan olayda, iflverenin toplu ifl sözleflmesindeki hükme dayanarak yapm›fl oldu¤u iflyeri de¤iflikli¤inde yerel mahkeme, iflçinin savunmas›na de¤er vermifl ve toplu ifl sözleflmesi hükümlerinin normatif hüküm oldu¤unu ve feshin de toplu ifl sözleflmesinin ilgili maddesine uygun oldu¤unu ifade ederek, iflyeri de¤iflikli¤ini kabul etmeyen iflçinin ifl sözleflmesinin feshinin yerinde oldu¤una ve davac› iflçinin 4857 say›l› ‹fl Kanunu’nun 18-21. maddelerinden, bir baflka deyiflle “ifl güvencesi” hükümlerinden yararlanamayaca¤›na hükmetmifltir. Ancak Yarg›tay yerel mahkeme karar›n› bozmufl ve bozma karar›nda da, toplu ifl sözleflmesi hükmünün de¤il, daha iflçi lehine olan ‹fl Kanunu hükümlerinin uygulanmas› gerekti¤ini belirtmifltir. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 26.01.2004, E.2003/23105, K.2004/1204.
30 Tunçoma¤, K./ Centel, T.: ‹fl Hukukunun Esaslar›, ‹stanbul, 2003, s.94.
31 Süzek, s.497.
32 Çankaya, O.G./Çil, fi.: ‹fl Hukukunda Üçlü ‹liflkiler, Ankara, 2006, s.155.
33 Akyi¤it, s.197.
34 Süzek, s.239; Ekmekçi, Ödünç, s.381 ; Çankaya/Çil, s.160. 35 Ertürk, fi.: “Belirli-Belirsiz Süreli ‹fl Akidlerinin Sona Ermeleri ve
Sonuçlar› Aras›ndaki Farklar”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Arma¤an, ‹zmir, 2001, s.110.
36 Yarg›tay 9.HD., 11.05.1993, E.92/797, K.93/8074, Tekstil ‹flveren Dergisi, Temmuz-A¤ustos-1993, s.48.
37 Yarg›tay 9.HD., 02.11.1995, E.94/34694, K.95/33365, ‹flveren Dergisi, Aral›k-1995, s.16-17.
38 Yarg›tay 9.HD., 13.09.1978, E.9675, K.10316, Uygur, T.: ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Temel Kavramlar, Yarg›lama, Ankara, 1980, s.64, No:29; Yarg›tay 9.HD., 04.06.1997, E.97/7563, K.97/10888, YKD., Ocak-1998, s.43-44.
39 Yarg›tay 9.HD., 15.12.1988, E.88/9675, K.88/12031, Tekstil ‹flveren Dergisi, Temmuz-1989, s.22; Yarg›tay 9.HD., 01.03.1991, E.91/2725, K.91/3146, Tekstil ‹flveren Dergisi, Kas›m-1991, s.13-14; Yarg›tay 9.HD., 22.02.2001, E.00/18588, K.01/3147, ‹flveren Dergisi, May›s-2001, s.17-18.
40 Yarg›tay 9.HD., 26.02.1996, E.95/26332, K.96/2570, Karfl› Oy Yaz›s›, Tekstil ‹flveren Dergisi, May›s-1996, s.16-17.
Ocak-1977, s.76; Yarg›tay›n konuyla ilgili bir baflka karar›na göre de, belirli süreli ifl sözleflmesinin feshinde hakl› sebep kapsam›na giren bir davran›fl bulunmad›¤›nda, sözleflmenin feshinden sonraki dönem için BK. md.325’e göre bir araflt›rma yap›larak bunun sonucuna göre karar verilmelidir. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 10.10.1996, E.96/9723, K.96/19276, Ekonomi, M.: Yarg›tay›n ‹fl Hukukuna ‹liflkin 1996 Y›l› Emsal Kararlar›, Ankara, 1998, s.145, No:2.
42 Yarg›tay 9.HD., 24.12.1996, E.96/16732, K.96/24049, YKD., May›s-1997, s.716-717; Ayr›ca, karar›n incelemesi için bkz. Narmanl›o¤lu, Ü.: “Ferdi ‹fl ‹liflkisinin Sona Ermesi ve K›dem Tazminat› Aç›s›ndan Yarg›tay›n 1996 Y›l› Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi”, MESS Yay›n› No:279, ‹stanbul, 1998, s.96; Yüksek Mahkeme bir karar›nda; “... belirli süreli hizmet akdinin süre sona ermeden feshinde, bakiye süre için hüküm alt›na al›nan ücret alaca¤› hesaplan›rken Borçlar Kanunu md.325 dikkate al›narak araflt›rma yap›lmal›d›r.” fleklinde görüfl belirtmifltir. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 09.07.1997, E.97/11179, K.97/14307, Çimento ‹flveren Dergisi, Eylül-1997, s.38; Ayr›ca bkz. Sümer, H.H.: Ferdi ‹fl ‹liflkisinin Sona Ermesi ve K›dem Tazminat› Aç›s›ndan Yarg›tay›n 1997 Y›l› Kararlar›n›n De¤erlendirilmesi, MESS Yay›n No:298, ‹stanbul, 1999, s.129-130. 43 Narmanl›o¤lu, Ü.: “Belirli Süreli ‹fl Sözleflmesiyle Çal›flan ‹flçinin
Sözleflmesinin ‹flverence Haks›z Feshi Halinde K›dem Tazminat› Talep Hakk›”, Prof. Dr. Turhan Esener’e Arma¤an, Ankara, 2000, s.401. 44 Serin, s.1083.
45 Çankaya/Çil, s.160. 46 Ekmekçi, Ödünç, s.374. 47 Arslano¤lu, s.92-93. 48 Ekmekçi, Ödünç, s.374.
49 Belirtmek gerekir ki Yarg›taya göre böyle bir durumda iflçinin ödünç veren iflverene ait iflyerine iadesine karar verilmelidir. Yüksek Mahkeme, davac›n›n sözleflmesel iliflki içinde bulundu¤u iflvereninin ödünç veren iflveren oldu¤u gerçe¤inden hareketle, ödünç alan iflveren hakk›nda feshin geçersizli¤i ve ifle iadeye karar verilmesinin yerinde olmad›¤›na hükmetmifltir. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 12.12.2005, E.05/36006, K.05/39122, Çankaya/ Çil, s.163-164.
50 Çankaya/Çil, s.162. 51 Çankaya/Çil, s.162. 52 Akyi¤it, fierh, s.364. 53 Serin, s.1083.
54 Ayn› yönde bkz.Akyi¤it, s.136.
55 ‹nce, E.: “Ödünç ‹fl ‹liflkisi”, Peryön Dergisi, K›fl-2002, s.47. 56 Vacarie, I.: L’Employeur, Paris, 1979, s.49.
57 Çankaya/Çil, s.160.
58 Demir, F.: ‹fl Güvencesi ve 4857 Say›l› ‹fl Kanununun Bafll›ca Yenilikleri, Ankara, 2003, s.56; Demircio¤lu, M.: Sorularla Yeni ‹fl Yasas›, ‹stanbul, 2003, s.33. 59 Süzek, s.235-236. 60 Arslano¤lu, s.92. 61 Süzek, s.235. 62 Engin, Üçlü, s.25. 63 Arslano¤lu, s.92.
64 “Örne¤in, maddede aç›k olarak zikredilmedi¤i için, geçici ifl
iliflkisi süresi içerisinde hizmet sözleflmesi sürekli iflveren taraf›ndan sona erdirilen iflçiye ödenmesi gereken k›dem, ihbar, geçersiz fesih tazminat› gibi iflçilik haklar›ndan geçici iflverenin, geçici iflçinin kendisinde çal›flt›¤› süreyle s›n›rl› olarak dahi herhangi bir sorumlulu¤u bulunmamaktad›r”. Bkz. Ekmekçi, Ödünç, s.375. 65 Eyrenci/Taflkent/Ulucan, s.87; Süzek, s.236. 66 Çankaya/Çil, s.162. 67 Ekmekçi, Ödünç, s.376. 68 Arslano¤lu, s.92. 69 Akyi¤it, s.201.
70 Belirtmek gerekir ki Akyi¤it bu hususta ikili bir ayr›m yap›lmas› gerekti¤ini ifade ederek, “E¤er iflçinin ödünç alan yan›ndaki fiili istihdam saatleriyle orant›l› olarak ücrete hak kazanaca¤› kabul edilirse, böyle bir halde ifl yapmas› engellendi¤i için ücretini kaybedece¤i ve bunun bir hakl› neden olarak feshe götürece¤i söylenebilir. Ancak, ücret ödenmesi bu tür bir kayda ba¤lanmam›flsa, ödünç süresince fiilen çal›flma imkân›na sahip olsa da olmasa da ücretini alaca¤› için ödünç alan›n iflyerinde ortaya ç›kabilecek böyle bir nedene dayanmas› da mümkün de¤ildir.” fleklinde görüflünü belirtmifltir. Bkz. Akyi¤it, s.201. 71 Çankaya/Çil, s.161.
72 Çankaya/ Çil, s.147.
73 “Davac›, daval› iflveren O. Oto Ltd.fiti.’ndeki iflyerinde çal›fl›rken daval› iflverenin iste¤iyle bir baflka iflverene ait iflyerinde görev yapmas› uygun görülmüfltür. Davac› yeni iflverene ait iflyerinde bir gün çal›flt›ktan sonra iflten ayr›lm›flt›r. Gerçekten daval› iflverenin davac›y› bir baflkas›na ait iflyerinde çal›flt›rmak istemesi ve bu iste¤in davac› taraf›ndan kabul edilmemesi hali hizmet akdinin sona ermesi olgusunu oluflturur. Bu durumda davac› k›dem tazminat›na hak kazanm›fl bulunmaktad›r…” Bkz. Yarg›tay 9.HD., 07.10.1999, E.99/11508, K.99/15535, Günay, C.‹.: ‹fl Kanunu fierhi, C.1, Ankara, 2005, s.295.
74 “Mahkemece dinlenen taraf tan›klar›n›n anlat›mlar›na göre davac› iflçi daval›ya ait ‹ncirlik’teki iflyerinde çal›fl›rken ifl bitimi nedeniyle kendisine Adana’daki yine daval›ya ait baflka bir iflyerinde çal›flmas›n›n istendi¤i ve üç gün kadar da orada çal›flt›¤› ancak yemek ve servis arac› olmad›¤› için çal›flmas›n› sürdüremedi¤i, bunun sonucu olarak da iflten ayr›ld›¤› anlafl›lmaktad›r. Özellikle daval›n›n gösterdi¤i tan›klar olay›n ayr›nt›lar›n› da aç›klamak suretiyle bilgi vermifllerdir. Böyle bir iflten ayr›lman›n hakl› nedene dayand›¤› zira ifl flartlar›n›n de¤iflti¤i düflünülerek k›dem tazminat›n›n hüküm alt›na al›nmas› ile yetinilmeli, ihbar tazminat› ise reddedilmelidir”. Bkz. Yarg›tay 9.HD., 02.05.2000, E.00/2384, K.00/6490, Günay, fierh-2005, s.294-295.
75 Çankaya/Çil, s.161.
76 Benli, A./ Yi¤it, Y.: “4857 Say›l› ‹fl Kanununa Göre Geçici ‹fl ‹liflkisi ve Bu ‹liflkinin Hukuki Sonuçlar›”, Kamu-‹fl Dergisi, 2006, C.8, S.4, s.32.
77 Akyi¤it, s.198.
78 Köseo¤lu, A.C.: ‹flyerinin Kapanmas›n›n ‹fl Sözleflmelerine Etkisi, ‹stanbul, 2004, s.204.
79 Bkz. Köseo¤lu, s.205. 80 Köseo¤lu, s.204. 81 Ekmekçi, Ödünç, s.375. 82 Eyrenci/Taflkent/Ulucan, s.97.
50
HAZ‹RAN ’08
S‹C‹L
83 Akyi¤it, E.: Hizmet Akdinin Kesin Hükümsüzlü¤ü ve ‹ptal Edilebilirli¤i, ‹stanbul, 1990, s.38; Seliçi, Ö.: Borçlar Kanununa Göre Sözleflmeden Do¤an Sürekli Borç ‹liflkilerinin Sona Ermesi, ‹stanbul, 1977, s.45 vd.; Brun, A./Galland, H.: Droit du Travail, T.1, Les Rapports Individuels de Travail, Paris, 1978, s.518 vd.; Süzek, s.261; Süzek, S.: ‹fl Güvenli¤i Hukuku, Ankara, 1985, s.182; Çelik, s.119.
84 Süzek, s.262.
85 Keser, H.: “Yabanc›lar›n Çal›flma ‹zinleri Hakk›nda Kanun Tasar›s› Ifl›¤›nda Türkiye’de Yabanc›lar›n Çal›flma Hakk› ve Yabanc› Kaçak ‹flçilik”, Prof. Dr. Kamil Turan’a Arma¤an, Kamu-‹fl Dergisi, C.7, S.2, Ankara, 2003, s.352 vd.; Demir, s.70-71. 86 Süzek, s.262.
87 Akyi¤it, Kesin Hükümsüzlük, s.52.
88 Bayg›n, C.: “Culpa in Contrahendo Sorumlulu¤u ve Amerikan Hukukundaki Uygulamas›”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.IV, S.1-2, Erzincan-2000, s.345.
89 Tekinay, S.S./Akman, S./Burcuo¤lu, H./Altop, A.: Borçlar Hukuku-Genel Hükümler, 6. Bas›, ‹stanbul, 1988, s.1306. 90 Kocayusufpaflao¤lu, N.: Borçlar Hukuku, Girifl, ‹stanbul, 1978,
s.11 vd.; Yung, W.: “Devoirs et Obligations”, Festschrift Schönenberger, Freiburg, 1968, s.138 vd.; Piotet, P.: Responsabilité Précontractuelle en Droit Privé Suisse, Berne, 1963; Ulusan, ‹.: “Culpa in Contrahendo Üstüne”, Prof. Dr. Ümit Do¤anay’›n An›s›na Arma¤an, ‹stanbul, 1982, s.287 vd.; Y›lmaz, H.: “Sözleflme Görüflmelerinde Kusur”, Yarg›tay Dergisi, C.XI, S.3, Temmuz-1985, s.234 vd.; Ataay, A.: Borçlar Hukukunun Genel Teorisi, 5. Bas›m, ‹stanbul, 1995, s.244.
91 Tekinay/Akman/Burcuo¤lu/Altop, s.592; Bayg›n, s.362.
92 O¤uzman, K. /Öz, T.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 2. Bas›, ‹stanbul, 1998, s.95, 97.
93 Rehbinder, M: “‹flverenin Hizmetine Girmek Üzere Baflvuran Kiflilerle ‹lgili Hukuki Sorunlar”, (Çev: Ö. Teoman), ‹ÜHFM, C.XLV-XLVII, S.1-4, ‹stanbul, 1982, s.757; Eyrenci, Ö.: “‹fle Giriflte Personel Seçimi ‹le ‹lgili Hukuki Sorunlar”, ‹fl Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 15. Y›l Arma¤an›, ‹stanbul, 1991, s.247; Bayg›n, s.362.
94 O¤uzman, K./Öz, T.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 2. Bas›, ‹stanbul, 1998, s.326 vd.
95 Sungurbey, A.K.: Yetkisiz Temsil-Özellikle Culpa in Contrahendo (Sözleflmenin Görüflülmesinde Kusur) ve Olumsuz Zarar, ‹stanbul, 1988, s.146-148; Bayg›n, s.363-364.
96 Gerçekten de, “Yarg›ç, hakkaniyete uygun düfltü¤ü zaman, müspet zarar›n k›smen veya tamamen tazminine karar verebilecektir. Özellikle hata edenin ihmali, az çok a¤›r, ekonomik durumu ise kuvvetli bulundu¤u takdirde veya di¤er taraf›n zay›f olmas› halinde, bu hüküm iflletilecektir. Sözleflmenin hükümsüz kalmas› yüzünden hata edene di¤er taraf›n müspet zarar›n›n tamam›n› ödetmek, pratik bak›mdan bu sözleflmeyi geçerli saymakla ayn› sonuca var›r. Bununla beraber arada önemli bir fark vard›r: Sözleflme geçerli say›lsayd›, di¤er taraf hataya düflenden tazminat yerine aynen ifay› isteyebilirdi. Oysa hata sebebiyle sözleflme hükümsüz say›l›nca, aynen ifay› istemek imkan› ortadan kalkar”. Bkz. Tekinay/Akman/Burcuo¤lu/ Altop, s.592.
97 Çelik, s.177; Süzek, s.397.
98 ‹fade etmek gerekir ki; aralar›nda herhangi bir sözleflmesel iliflki
bulunmamas›na ra¤men, ödünç iflçi ile ödünç alan iflveren aras›nda bulundu¤unu belirtti¤imiz sözleflme benzeri iliflkinin de ödünç iflçinin ölümüyle birlikte sona erdi¤ini söylemek gerekmektedir.
99 Ayn› yönde bkz. Akyi¤it, s.212 ; “Alman Hukukunda meslek edinilmifl flekilde iflçi vermeyle u¤raflmak için zorunlu olan iznin, izin verilmesi söz konusu olan flahs›n kiflili¤ine ba¤l› oldu¤u ve dolay›s›yla da onun ölümü halinde, iznin mirasç›lar›na geçemeyece¤i kabul edilmektedir. Yani böyle bir halde iznin sona erece¤inden söz edilmektedir” (Nakleden, Akyi¤it, s.212, dn.786).
100 Akyi¤it, s.212.
101 “Davac› iflçi uzman ekonomist olarak özel hukuk tüzel kiflili¤i