Sonuçlar

6. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

hastalarında ise 12 kişinin (%40) anne veya babasında, 7 kişinin (%23,3) anne ve babasında, 16 kişinin (%53,3) kardeşinde, 1 kişinin ise 2. veya 3.

derece akrabalarında DM öyküsü vardır. Yeni tanılı DM hastalarından 5 kişi (%16,7), eski tanılı DM hastalarından 7 kişi (%23,3) ailesinde DM öyküsü olmadığını bildirmiştir.

8. Yeni tanılı DM hastalarında en sık obezite (%66,7), hiperlipidemi (%36,7) ve hipertansiyon (%33,3) görülmektedir. Eski tanılı DM hastalarında bu sıralama obezite (%63,3), hipertansiyon (%53,3) ve hiperlipidemi (%40) şeklindedir.

9. Yeni tanılı DM hastalarının DM yaşı ortalaması 2,1±1,6 yıl, eski tanılı DM hastalarının DM yaşı ortalaması 12,3±6,7 yıldır.

10. Çalışmaya dahil olan yeni tanılı DM hastalarında diyete uyduğunu beyan eden kişi sayısı 5 (%16,7)’tir. Eski tanılı DM hastalarında ise 7 kişi (%23,3) diyetine uyduğunu beyan etmiştir. Yeni tanılı DM hastalarında 25 kişi (%83,3) diyetine bazen uyduğunu (%33,3) veya hiç uymadığını (%50) beyan etmiştir. Eski tanılı DM hastalarında 23 kişi (%76,6) diyetine bazen uyduğunu (%33,3) veya hiç uymadığını (%43,3) beyan etmiştir.

11. Diyeti uygulamama sebepleri arasında yeni tanılı DM hastalarında en yaygın sebep (%56) diyetin uygulanmasını zor bulmadır. Eski tanılı DM hastalarında ise diyetin uygulanmasını zor bulma (%30,4) ve doymama (%30,4) en sık verilen cevaplar arasındadır.

12. Yeni ve eski tanılı DM hastalarından 19 kişi (%63,3) öğün saatlerinin düzenli olduğunu beyan etmiştir.

13. Yeni tanılı DM hastalarında 9 kişi (%30) her zaman veya bazen en az bir ana öğünü atlamaktadır. Eski tanılı DM hastalarından ise 16 kişi (%53,3) her zaman veya bazen en az bir ana öğünü atlamaktadır.

14. Yeni ve eski tanılı DM hastalarında en sık atlanan ana öğün öğle öğünüdür (sırasıyla %77,8 ve %75,0).

15. Ana öğün atlama nedenleri arasında yeni ve eski tanılı DM hastalarında

“Sabah geç kalkma” en sık verilen cevaptır (sırasıyla %55,6 ve %50).

16. Yeni tanılı DM hastalarından 16 kişi (%53,3) her zaman veya bazen en az bir ara öğünü atlamaktadır. Eski tanılı DM hastalarında ise 20 kişi (%66,6) her zaman veya bazen en az bir ara öğünün atlamaktadır.

17. Ara öğün atlama sebebi olarak yeni ve eski tanılı DM hastalarında en sık

“Alışkanlığı yok” seçeneği tercih edilmiştir.

18. Ara öğünlerde yeni ve eski tanılı DM hastalarında en sık “Meyve, meyve suları” ve “Süt, yoğurt, ayran, peynir” tercih edilmektedir (sırasıyla yeni tanılı DM hastaları için %76,7 ve %46,7, eski tanılı DM hastalarında için %73,3 ve

%53,3).

19. Çalışmaya dahil edilen yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunun ana öğün tüketim ortalaması sırasıyla 2,9 ±0,4, 2,9 ±0,4 ve 3,00 ±0,2’dir.

20. Çalışmaya dahil edilen yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunun ara öğün tüketim ortalaması sırasıyla 2,0 ±1,0, 2,1 ±1,1 ve 1,7 ±1,1’dir.

21. Çalışmaya dahil edilen yeni tanılı bireylerden 1 kişi (%3,3), eski tanılı DM hastalarında 4 kişi (%13,3), kontrol grubundan ise 6 kişi (%24) alkol tüketimi olduğunu beyan etmiştir.

22. Bireyler fiziksel aktivite durumlarında göre sınıflandırıldığında yeni tanılı DM hastalarından 15 kişi (%50) sedentar, 12 kişi (%40) aktif, 3 kişi (%10) enerjik sınıfında yer almaktadır. Eski tanılı DM hastalarında 12 kişi (%40) sedentar, 18 kişi (%60) aktif sınıfında yer almaktadır. Kontrol grubunda ise 13 kişi sedentar (%52), 12 kişi (%48) aktif sınıfında yer almaktadır.

23. Yeni tanılı DM hastalarının PAL değeri ortalaması 1,75 ±0,23, eski tanılı DM hastalarının PAL değeri ortalaması 1,72 ±0,12, kontrol grubunun PAL değeri ortalaması 1,69 ±0,14’tür.

24. Çalışmaya dahil edilen erkek bireylerin BKİ ortalamaları yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 30,2±3,5 kg/m², 29,4±3,1 kg/m² ve 27,7±3,3 kg/m²’dir.

25. Çalışmaya dahil edilen kadın bireylerin BKİ ortalamaları yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 32,9±7,8 kg/m², 36,0±5,3 kg/m² ve 24,9±3,8 kg/m²’dir.

26. Kontrol grubundaki kadın bireylerin BKİ ortalaması, yeni ve eski tanılı DM hastalarından düşüktür (p<0,05).

27. Yeni tanılı bireylerden 9 kişi (%30) hafif şişman, 17 kişi (%56,6) obez sınıfındadır. Eski tanılı bireylerden ise 10 kişi (%33,3) hafif şişman, 20 kişi (%66,7) obez sınıfındadır. Kontrol grubundaki bireylerden ise 11 kişi (%44) normal, 10 kişi (%40) hafif şişman, 4 kişi (%16) obez sınıfındadır.

28. Erkek bireylerin bel çevresi ölçümleri ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 104,6±8,5 cm, 104,8±9,9 cm ve 102,2±7,6 cm’dir.

29. Yeni tanılı erkek DM hastalarında bel çevresi ölçümlerine göre 4 kişi (%30,8) risk, 8 kişi (%61,5) yüksek risk sınıfındadır. Eski tanılı erkek DM hastalarında ise 5 kişi (%35,7) risk, 8 kişi (%57,1) yüksek risk sınıfındadır.

Kontrol grubundaki erkek bireylerde 7 kişi (%63,6) risk, 4 kişi (%36,4) yüksek risk sınıfında yer almaktadır.

30. Kadın bireylerin bel çevresi ölçümleri ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 103,7±13,3 cm, 109,8±8,9 cm ve 86,1±9,5 cm’dir.

31. Kontrol grubundaki kadın bireylerin bel çevresi ortalaması, yeni ve eski tanılı DM hastalarından düşüktür (p<0,05).

32. Yeni tanılı kadın DM hastalarında bel çevresi ölçümlerine göre 2 kişi (%11,8) risk, 15 kişi (%88,2) yüksek risk sınıfındadır. Eski tanılı kadın DM hastalarının tamamı (16 kişi) yüksek risk grubunda yer almaktadır. Kontrol

grubundaki kadın bireylerde ise 2 kişi (%14,3) risk, 8 kişi (%57,1) yüksek risk grubunda yer almaktadır.

33. Erkek bireylerin bel/kalça oranı ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 0,98±0,06, 0,98±0,06 ve 0,94±0,04’tür.

34. Yeni tanılı erkek DM hastalarında bel/kalça çevresi oranına göre 12 kişi (%92,3) kronik hastalıklar açısından risk grubundadır. Eski tanılı erkek DM hastalarında bel/kalça oranına göre 13 kişi (%92,9) risk grubundadır. Kontrol grubundaki erkek bireylerde ise 8 kişi (%72,7) risk grubunda yer almaktadır.

35. Kadın bireylerin bel/kalça oranı ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 0,92±0,05, 0,93±0,03 ve 0,85±0,06’dır.

36. Kontrol grubundaki kadın bireylerin bel/kalça çevresi ortalaması, yeni ve eski tanılı DM hastalarından düşüktür (p<0,05).

37. Yeni tanılı kadın DM hastalarında bel/kalça çevresi oranına göre 16 kişi (%94,1) kronik hastalıklar açısından risk grubundadır. Eski tanılı kadın DM hastalarının tamamı (16 kişi) bel/kalça çevresi oranına göre risk grubunda yer almaktadır. Kontrol grubundaki kadın bireylerde ise 8 kişi (%57,1) bel/kalça çevresi oranına göre risk grubundadır.

38. Erkek bireylerin bel/boy oranı ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda 0,6±0,1’dir.

39. Kadın bireylerin bel/boy oranı ortalaması yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 0,7±0,1, 0,7±0,1 ve 0,5±0,1’dir.

40. Kontrol grubundaki kadın bireylerin bel/boy oranı ortalaması, yeni ve eski tanılı DM hastalarından düşüktür (p<0,05).

41. Yeni ve eski tanılı DM hastalarının tamamı bel/boy oranına göre risk grubunda yer almaktadır. Kontrol grubunda ise 21 kişi (%84) risk grubundadır.

42. Erkek bireylerin üç günlük besin tüketim kayıtlarına göre günlük enerji ve besin ögesi alımları üç grup arasında istatistiksel açıdan benzerdir (p˃0,05) (Tablo 4.12). Yalnızca çoklu doymamış yağ asidi alımı üç grup arasında farklı bulunmuştur (p=0,032).

43. Erkek bireylerde öğün bazında tüketimler incelendiğinde kahvaltı öğününde kolesterol (mg) ve karbonhidrat (%) alımları arasında üç grup arasında farklı bulunmuştur (p<0,05). Eski tanılı DM hastalarında kolesterol (mg) alımı kontrol grubuna kıyasla daha fazla iken kontrol grubunun karbonhidrat yüzdesi eski tanılı DM hastalarından fazladır.

44. Erkek bireylerin kuşluk öğününde protein (%), ÇDYA (g), karbonhidrat (g), posa (g), A, E, K ve C vitamini alımları üç grup arasında farklıdır (p<0,05).

Yeni ve eski tanılı DM hastalarının E, K ve C vitamini ile posa alımları, kontrol grubundan istatistiksel açıdan fazladır.

45. Erkek bireylerin öğle öğününde yağ (g), ÇDYA (g), kolesterol (mg), A ve E vitamini alımları üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Kontrol grubunun bu besin ögelerini alım düzeyi, eski tanılı DM hastalarından fazladır.

46. Erkeklerin bireylerin ikindi öğününde enerji (kkal), protein (%), karbonhidrat (g), posa (g), A ve K vitaminleri ile selenyum, demir ve bakır alımları üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Enerji, karbonhidrat, posa, A ve K vitaminleri ile selenyum ve demir alımı, eski tanılı DM hastalarında, yeni tanılı DM hastalarından fazladır.

47. Erkek bireylerin akşam öğünü tüketimleri, üç grup arasında istatistiksel açıdan benzerdir (p˃0,05).

48. Erkek bireylerin gece öğününde enerji, ÇDYA (g), posa (g), bakır ve demir alımı üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Kontrol grubunun bu besin ögelerinin alım miktarı, yeni tanılı DM hastalarından fazladır.

49. Kadın bireylerin üç günlük besin tüketim kayıtlarına göre günlük enerji ve besin ögesi alımları değerlendirildiğinde enerji (kkal), protein (g ve %), yağ (g), DYA (g), TDYA (g), ÇDYA (g), B1, B2, niasin ve B12 ile selenyum,

çinko, bakır, magnezyum, demir ve kalsiyum alımları üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Protein, niasin, B2, çinko, bakır, magnezyum ve kalsiyum alımı yeni tanılı DM hastaları ve kontrol grubunda eski tanılı DM hastalarından fazladır.

50. Kadın bireylerin öğün bazında tüketimleri incelendiğinde kahvaltı öğününde protein (g/kg), karbonhidrat (g) ve demir alımı üç grup arasında farklı bulunmuştur (p<0,05).

51. Kadın bireylerin kuşluk öğününde yalnızca protein yüzdesi üç grup arasında istatistiksel açıdan farklıdır (p=0,044).

52. Kadın bireylerin öğle öğününde protein (g), yağ (g), DYA (g) ile selenyum ve çinko alımı üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Bu besin ögelerinin alımı, kontrol grubunda, eski tanılı DM hastalarından istatistiksel açıdan daha fazladır.

53. Kadın bireylerin ikindi ve gece öğünü tüketimleri, istatistiksel açıdan benzer bulunmuştur (p˃0,05).

54. Kadın bireylerin akşam öğününde protein (g ve %) ile selenyum alımları üç grup arasında farklıdır (p<0,05). Bu besin ögelerinin alımı, kontrol grubunda, eski tanılı DM hastalarından istatistiksel açıdan daha fazladır.

55. Erkek bireylerde kontrol grubunun şekerli besin tüketimi yeni ve eski tanılı DM hastalarından fazladır (p=0,019).

56. Kadın bireylerde balık, sakatat, süt, yoğurt ve şekerli besin tüketimi kontrol grubunda eski tanılı DM hastlarından fazladır (p<0,05).

57. Bireylerin enerji ve besin ögelerini karşılama durumu değerlendirildiğinde yeni ve eski tanılı DM hastalarında kalsiyum alımının gereksinmenin altında kaldığı görülmektedir. Eski tanılı DM hastalarında ek olarak enerji alımı da gereksinmenin altındadır (Tablo 4.28).

58. Bireylerin diyet FRAP-1 değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 5,6±1,9 mmol, 5,9±2,1 mmol ve 8,0±3,1 mmoldür.

Kontrol grubunun diyet FRAP-1 değerleri, diyabet gruplarından fazladır (p<0,05).

59. Bireylerin FRAP-2 değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 14,9±7,0 mmol, 15,5±5,3 mmol ve 31,0±21,1 mmoldür.

Kontrol grubunun diyet FRAP-2 değerleri, diyabet gruplarından fazladır (p<0,05).

60. Bireylerin TRAP değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 5,4±3,3 mmol, 5,5±1,9 mmol ve 12,5±10,3 mmoldür.

Kontrol grubunun diyet TRAP değerleri, diyabet gruplarından fazladır (p<0,05).

61. Bireylerin TEAC değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 4,8±2,3 mmol, 5,1±1,7 mmol ve 9,7±6,2 mmoldür.

Kontrol grubunun diyet TEAC değerleri, diyabet gruplarından fazladır (p<0,05).

62. Bireylerin H-ORAC değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 20246,1±7800,9 µmol TE, 19749,6±7442,2 µmol TE ve 21431,4±7980,1 µmol TE’dir. Bireylerin diyet H-ORAC değerleri, istatistiksel açıdan benzer bulunmuştur (p˃0,05).

63. Bireylerin L-ORAC değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 515,8±155,5 µmol TE, 523,3±291,3 µmol TE ve 672,7±345,1 µmol TE’dir. Kontrol grubunun diyet L-ORAC değerleri, diyabet gruplarından fazladır (p<0,05).

64. Bireylerin Total ORAC değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 20876,3±7923,9 µmol TE, 20372,8±7681,0 µmol TE ve 22305,7±8019,1 µmol TE’dir. Bireylerin diyet Total ORAC değerleri, istatistiksel açıdan benzer bulunmuştur (p˃0,05).

65. Bireylerin TP değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla 1494,0±475,0 mg GAE, 1490,2±560,7 mg GAE ve 1403,2±464,1

mg GAE’dir. Bireylerin diyet TP değerleri, istatistiksel açıdan benzer bulunmuştur (p˃0,05).

66. Kontrol grubundaki kadın bireylerin diyet FRAP-1, FRAP-2, TRAP ve TEAC değerleri diyabet gruplarından istatistiksel açıdan fazladır (p<0,05).

67. Kontrol grubundaki erkek bireylerin diyet FRAP-1, FRAP-2, TRAP ve TEAC değerleri diyabet gruplarından istatistiksel açıdan fazladır (p<0,05).

68. Diyet FRAP-1 alımına en büyük katkı yeni tanılı DM hastalarında sırasıyla sebze (%30,6), alkolsüz içecekler (%20,4) ve meyveden (%19) gelmektedir.

Eski tanılı DM hastalarında bu sıralama sebze (%26,2), meyve(%23) ve alkolsüz içecekler (%19,2) şeklindedir. Kontrol grubunda ise FRAP-1 alımının en büyük kaynakları sırasıyla alkolsüz içecekler (%32,4), sebze (%16) ve meyvedir (%13,2)

69. Diyet FRAP-2 alımına en büyük katkı üç grupta da alkolsüz içeceklerden gelmektedir (yeni ve eski tanılı DM hastaları ve kontrol grubu için sırasıyla

%44,1, %41,8 ve %66,8). Yeni ve eski tanılı DM hastalarında diyet FRAP-2’ye ikinci ve üçüncü en büyük katkıyı sebze ve ekmek ve tahıllar grubu yapmaktadır (yeni tanılı DM hastalarında sırasıyla %19,9 ve %16,4, eski tanılı DM hastalarında sırasıyla %15,2 ve %15,5) (Şekil 4.2). Kontrol grubunda ise alkolsüz içeceklerden sonra sırasıyla yağlı tohumlar (%12,5) ve ekmek ve tahıllar (%7,2) gelmektedir.

70. Diyet TRAP alımına en büyük katkı üç grupta da sırasıyla alkolsüz içkiler, sebze ve meyveden gelmektedir. Diyet TEAC alımına ise yeni ve eski tanılı DM hastalarında en büyük katkı sırasıyla alkolsüz içkiler, sebze ve meyveden gelirken kontrol grubunda sıralama alkolsüz içkiler, yağlı tohumlar ve sebzeler şeklindedir.

71. Diyet H-ORAC alımına en büyük katkı yeni ve eski tanılı DM hastalarında sırasıyla meyve (%32,7 ve %33,4), alkolsüz içecekler (%28,9 ve %29,3) ve sebzeden (%16,1 ve %14,1) gelmektedir. Kontrol grubunda ise bu sıralama

alkolsüz içecekler (%41), meyve (%21,3) ve ekmek ve tahıllar (%13,4) şeklindedir.

72. Diyet L-ORAC alımına en büyük katkı üç grupta da en çok ekmek ve tahıllar grubundan gelmektedir (yeni ve eski tanılı DM hastaları ve kontrol grubu için sırasıyla %55,3, %57,7 ve %55,7). İkinci ve üçüncü en büyük katkı sebze ve meyvelerden gelmektedir.

73. Diyet Total ORAC alımına en büyük katkı yeni tanılı DM hastalarında sırasıyla meyve (%32,5), alkolsüz içecekler (%28) ve sebzeden (%16,3) gelmektedir. Eski tanılı DM hastalarında ise diyet total ORAC alımına en büyük katkı sırasıyla meyve (%33,3), alkolsüz içecekler (%28,4) ve ekmek ve tahıllardan (%15) gelmektedir. Kontrol grubunda ise bu sıralama alkolsüz içecekler (%39,4), meyve (%21,1) ve ekmek ve tahıllar (%14,7) şeklindedir.

74. Diyet TP alımına en büyük katkı yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırasıyla meyve (%32,8, %41,2 ve %32,8), ekmek ve tahıllar (%25,

%23,7 ve %25,7) ve sebzelerden (%24,3, %22,2 ve %22,3) gelmektedir.

75. Bireylerin diyet glisemik indeks değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırayla 78,6±12,5, 76,0±14,3 ve 79,5±10,7’dir.

76. Glisemik indeks değerlerine göre yeni tanılı DM hastalarından 9 kişi (%30), eski tanılı DM hastalarında 10 kişi (%33,3), kontrol grubunda ise 5 kişi (%20) düşük glisemik indeksli diyet tüketmektedir.

77. Bireylerin diyet glisemik yük değerleri yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunda sırayla 158,8±62,0, 144,5±72,3 ve 164,2±59,9’dur.

78. Glisemik yük değerlerine göre yeni tanılı DM hastalarından 7 kişi (%23,3), eski tanılı DM hastalarında 13 kişi (%43,3), kontrol grubunda ise 8 kişi (%32) düşük glisemik yüklü diyet tüketmektedir.

79. Yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunun son 1 ayda tam tahıllı ekmekler, çikolata, kahve ve kırmızı şarap tüketimi istatistiksel açıdan farklıdır (p˃0,05).

80. Yeni ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunun toplam oksidatif denge skoru ortalamaları sırasıyla 31,2±5,6 puan, 29,5±6,3 puan ve 28,8±4,8 puandır. Grupların oksidatif denge skorları istatistiksel açıdan benzerdir (p˃0,05).

81. Yeni tanılı ve eski tanılı DM hastaları ile kontrol grubunun idrar 8-OHdG/kreatinin ortalamaları sırasıyla 160,4±136,7 ng/mg, 130,9±87,6 ng/mg ve 251,0±147,3 ng/mg'dır. Kontrol grubunun 8-OHdG/kreatinin oranı, eski tanılı DM hastalarından istatistiksel açıdan fazladır (p=0,017).

82. İdrar 8-OHdG/kreatinin oranı yeni tanılı DM hastalarında ÇDYA (%) ve E vitamini alımı ile pozitif ilişkilidir (sırasıyla r=0,411, p=0,037 ve r=0,416, p=0,034).

83. İdrar 8-OHdG/kreatinin oranı eski tanılı DM hastalarında E vitamini alımı ile negatif ilişkilidir (r=-0,385, p=0,039).

84. İdrar 8-OHdG/kreatinin oranı kontrol grubunda yaş ile pozitif, enerji (kkal), protein (g), niasin, selenyum ve çinko alımı ile negatif ilişkilidir (Tablo 4.40).

85. Üç grupta da idrar 8-OHdG/kreatinin oranı diyet total antioksidan kapasite değerleri ile ilişkili bulunmamıştır (p˃0,05).

86. Üç grupta da idrar 8-OHdG/kreatinin oranı toplam oksidatif denge skoru ve komponentleriyle (pro-oksidan skor ve antioksidan skor) ilişkili bulunmamıştır (p˃0,05).

87. Yalnızca kontrol grubunda idrar 8-OHdG/kreatinin oranı diyet glisemik indeks ve glisemik yük değerleri ile negatif ilişkilidir (sırasıyla r=-0,456, p=0,022 ve r=-0,449, p=0,024).

88. İdrar 8-OHdG/kreatinin oranı yeni tanılı DM hastalarında açlık kan glikozu değeri ile negatif ilişkilidir (r=-0,426, p=0,038).

89. İdrar 8-OHdG/kreatinin oranı eski tanılı DM hastalarında HbA1c (%) değeri ile negatif ilişkilidir (r=-0,468, p=0,016).

90. Diyet FRAP-1 analizi, eski ve yeni tanılı DM hastalarında pro-oksidan skor ile negatif, antioksidan skor ile pozitif ilişkilidir (Tablo 4.43).

91. Diyet FRAP-1 analizi, eski tanılı DM hastalarında diyet glisemik yük değeri ile pozitif ilişkilidir (r=0,452, p=0,012).

92. Diyet FRAP-1 analizi, eski tanılı DM hastalarında bel/boy oranı ile negatif ilişkilidir (r=-0,370, p=0,044).

93. Diyet Total ORAC analizi, yeni tanılı DM hastaları ve kontrol grubunda antioksidan skor ve toplam oksidatif denge skoru ile pozitif ilişkilidir (Tablo 4.44).

94. Diyet Total ORAC analizi, eski tanılı DM hastalarında glisemik yük değeri ile pozitif ilişkilidir (r=0,375, p=0,041).

95. Diyet Total ORAC analizi, kontrol grubunda açlık kan glikozu değeri ile pozitif ilişkilidir (r=0,496, p=0,019).

96. Diyetle toplam fenolik bileşiklerin alımı, üç grupta da antioksidan skor ile pozitif ilişkilidir (Tablo 4.45).

97. Eski tanılı DM hastalarında ve kontrol grubunda diyetle toplam fenolik bileşiklerin alımı toplam oksidatif denge skoru ile pozitif ilişkilidir (sırasıyla r=0,543, p=0,002 ve r=0,622, p=0,001).