Sonuç

Literatürde bir çok kablosuz ileti¸sim sistemi bulunmaktadır. OFDM en çok kul-lanılan sistemlerden birisidir. Çıkı¸sı OFDM kadar eski olan FBMC ve FMT sis-temleri de teknolojinin geli¸smesiyle son dönemlerde yaygınla¸smaya ba¸slamı¸s-tır. Bu sistemlerin ka ˘gıt üzerinde birbirlerine göre üstünlükleri ve dezavantajları bir çok kez incelenmi¸stir. Fakat, tüm bu kablosuz ileti¸sim sistemlerinin en yük-sek verim ile çalı¸sabilmesi, üzerinde çalı¸stıkları kanala uygun parametrelerle çalı¸sıp çalı¸smadıklarına ba ˘glıdır. Günlük hayatta kullanılan, cep telefonu ve in-ternet hatlarında, kanal çok hızlı de ˘gi¸sti ˘gi için ve çoklu yolluluk etkisi de çok yo ˘gun bir ¸sekilde ya¸sandı ˘gı için, kanala uygun parametre seçimi bu sistem-lerde zor olabilmektedir. Bu sistemler, bazı parametrelerini adaptif bir ¸sekilde de ˘gi¸stirseler de temelde en kötü durum için parametrelerini belirlemektedirler.

KD kanalı ise, iyonosferin durumuna göre önceden kestirilebilmektedir. VO-ACAP, IRI ve IRI verilerini kullanan ı¸sın izleme metotları bu amaçla kullanıla-bilecek programlardan bazılarıdır. Bu çalı¸smada, KD kanalını kestirmeye yar-dımcı olan programlar aracılı ˘gıyla istenen zaman ve verici-alıcı çiftleri için veri hızını enbüyülten bir optimizasyon algoritması sunulmu¸stur. OFDM, FBMC ve FMT sistemleri için üç farklı optimizasyon algoritması tasarlanmı¸stır ve bu al-goritmaların benzetimleri yapılmı¸stır.

Elde edilen sonuçlar, dar bant tek ta¸sıyıcılı sistemlerin benzetimini yapan VO-ACAP programının sonuçları ile kıyaslanmı¸stır ve VOVO-ACAP’in sundu ˘gu para-metreler ile örtü¸stü ˘gü görülmü¸stür.

Bu çalı¸sma ile, kablosuz ileti¸sim sisteminin belirlenmesinin yanında paramet-relerinin seçiminin de ne kadar önemli oldu ˘gu görülmü¸stür. Aynı parametreler ile günün farklı saatlerinde veri hızının yarı yarıya de ˘gi¸sebildi ˘gi, geni¸s bir fre-kans bandı tahsis edilse de bunu destekleyecek çıkı¸s gücü olmadı ˘gı durum-larda, bandın hepsinin kullanılmasının verimsiz oldu ˘gu görülmü¸stür. Ayrıca, li-teratürde, çevrimsel önek kullanmadı ˘gı için spektral verimlili ˘ginin daha yüksek

oldu ˘gu belirtilen FBMC sistemlerinin bazı durumlarda nasıl OFDM sistemlerin-den daha dü¸sük veri hızlarında çalı¸smak zorunda kalabilece ˘gi de bu çalı¸sma sayesinde görülmü¸stür.

Çalı¸sma sonuçlarında ço ˘gu zaman algoritmanın izin verilen en yüksek bant-tan daha az bant kullandı ˘gı görülmü¸stür. Sadece bazı durumlarda en yüksek banda yayıldı ˘gı görülmü¸stür. Bunun sebebi daha önce benzetimlerde bahsedil-di ˘gi gibi, gecikme yayılımının çok modlu durumlarda yüksek olması ve algorit-manın da sistemdeki altkanalları frekans-düz yapabilmek için frekans bandını küçük tutmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, bazı durumlarda da “-” i¸sareti ile gösterilen sonuçlar vardır. Bu durumlar için, algoritma sonuç bulamamı¸stır.

Bu durumlarda, genelllikle, frekans-düz ve zamanda uyumluluk kısıtları çakı¸s-maktadır.

Benzetim sonuçları incelendi ˘ginde, genel olarak ögle sıralarında veri hızının arttı ˘gı gözlemlenmektedir. ˙Iki farklı verici-alıcı çifti için ve farklı mevsimler için genellikle gündüz saatlerinde veri hızı ak¸sam saatlerinden daha yüksektir. Gece saatlerinde veri hızları genellikle çok daha dü¸süktür, ayrıca bazı durumlarda gece saatlerinde OFDM parametre eniyileme algoritması, kısıtları sa ˘glayan bir veri seti bulamamaktadır.

Ayrıca, ˙Istanbul-Ankara hattında altkanal bantgeni¸sliklerinin, kullanıcı tarafın-dan izin verilen en yüksek altkanal bantgeni¸sli ˘gi olan 1 kHz’e sadece ö ˘gle saatlerinde ula¸stı ˘gı görülmektedir. Bantgeni¸sli ˘gi, alıcıya ula¸san gürültünün gü-cünü arttırdı ˘gı için, algoritma sinyal gügü-cünün dü¸sük oldu ˘gu durumlarda altkanal bantgeni¸sliklerini enbüyük seviyeye çekmemektedir. Ankara-Berlin hattının so-nuçları incelendi ˘ginde görülecektir ki, ö ˘gle saatleri de dahil ço ˘gu zaman bant-geni¸slikleri en büyük de ˘gerine ula¸samamaktadır. Ankara-Berlin hattında verici gücünün arttırıldı ˘gı durumlar için de iki farklı mevsimde benzetimler yapılmı¸s-tır. Bu benzetimlerin sonuçları da Çizelge 3.10-Çizelge 3.13’de görülmektedir.

Ö ˘gle saatlerinde veri hızındaki artı¸sın sebebi, tablolarda ta¸sıyıcı frekans pa-rametreleri incelendi ˘ginde anla¸sılabilir, tablolarda görüldü ˘gü gibi ta¸sıyıcı

fre-kanslar ö ˘gle saatlerinde artmaktadır. Daha önceki bölümlerde anlatıldı ˘gı gibi, atmosferik gürültü frekans arttıkça azalmaktadır, yani gündüz saatlerinde daha yüksek frekanslarda ileti¸sim yapılabilmektedir, böylece alıcıya ula¸san gürültü miktarı azalmaktadır ve veri hızı da artmaktadır.

Bu çalı¸smadaki, tüm adımlar otomatik olarak gerçekle¸stirildi ˘gi için, adaptif sis-temlerde de kullanılabilecektir. Ayrıca, mod ayrı¸stırma, sınıflandırma i¸slemleri yapılabildi ˘gi takdirde gerçek e ˘gik iyonogramlar kullanılarak da bu optimizas-yon i¸slemleri gerçekle¸stirilebilecektir. Algoritma, ba¸ska sistemlere tahsis edil-mi¸s bantlarda sinyal-gürültü oranına penaltı eklenerek o bölgeler haricindeki bölgelerin seçilmesine de zorlanabilmektedir. Ayrıca, giri¸sim veri bankaların-dan yararlanarak, giri¸sim kaynaklarının eniyileme algoritmasına etkilerinin de modellenmesi sa ˘glanmı¸stır. Böylelikle, penaltı bölgeleri ve giri¸sim kaynakları-nın modellenmesi ile algoritmakaynakları-nın di ˘ger sistemlerle birlikte çalı¸sması da sa ˘g-lanmı¸stır.

Sonuç olarak, üzerinde çalı¸sılan kanala göre OFDM, FBMC ve FMT sistemle-rinin veri hızını enbüyültebilecek bir optimizasyon algoritması önerilmi¸stir, farklı konum ve zamanlarda benzetimleri yapılmı¸stır. Önerilen optimizasyon algorit-ması ile KD kanalında yayın yapılacak frekans bandı, verici çıkı¸s gücü, FFT uzunlu ˘gu, çevrimsel önek uzunlu ˘gu, altkanal geni¸sli ˘gi ve sayısal modülasyon tipleri gibi bir çok sistem parametresinin seçimi sistematik bir ¸sekilde yapılabi-lecektir.