Sicilde Tespit Edilen Mekânlar

1531 numaralı defterimizde tespit edilen mekânlar aĢağıda ki tabloda belge numaraları ve bulunduğu yerler belirtilerek verilmiĢtir.

Tablo 7: 1531 Numaralı Rodosçuk (Tekirdağ) ġer’iyye Sicilinde Ġsmi Geçen Mahzen, Dükkân vb. Mekânlar Tablosu

Sıra No

Mahzen, Dükkân vb. Ġsmi Bulunduğu Yer Belge No

1 Bakkal Dükkânı Rodosçuk 19a/I, 19a/II,

4a/IV, 17a/I

2 BaĢhâne Rodosçuk 17b/I

3 Bozahâne Rodosçuk 10b/IV

4 Buzhâne - 41b/I

5 Büyük Muytâfhâne Leb-i Derya Hüseyin

ÇavuĢ Mahallesi

25a/II

6 Debbaghâne Rodocuk 4b/VI

7 Demirci Dükkânı Rodosçuk 24a/I, 24b/I

8 Demirci Dükkânı Rodosçuk/ KöprübaĢı

Nam Mevzi

9 El-hâc Abdi Odaları Abdi Hoca Mahallesi 47a/I

10 El-Hâc Musli Mahzeni Rodosçuk 24b/ I, 25a/ I

11 El-hâc Ramazan Odaları Bayram Reis Mahallesi 9a/IV

12 Es-Seyyid Ahmed

Efendi‟nin Nalband Dükkânı

Rodosçuk 3b/ I

13 Hacı Musli Mahzeni Rodosçuk 24a/ I

14 Hasan Efendi El-kadı Dükkânı

Rodosçuk 4a/ IV

15 Hüseyin ÇavuĢ Vakfı Mahzenleri

Rodosçuk 47a/ I

16 Kara Solak Odaları Papa Manol Mahallesi 8b/II

17 Kasab Dükkânı Rodosçuk 47a/I

18 Kavakzâde odaları Rodosçuk 19a/I

19 Keçeci Dükkânı Rodosçuk 25a/I, 24a/I,

25a/II, 25b/I

20 Keçeci Dükkânı Bergos Kasâsı 24b/I

21 Keresteci Dükkânı - 35a/II

22 Kerpiçhâne Bergos Kazâsı 24a/I

23 Kürekçi Sinan Bey‟in Vakf-ı ġem‟hânesi

24 Lazkari nam zimmî Dükkânları Rodocuk 19a/I 25 Muhammed-i Okur Dükkânı (?) Rodosçuk 17b/ I

26 Muytâfhâne Leb-i Derya Hüseyin

ÇavuĢ Mahallesi

24a/I

27 Muytâfhâne Bergos Kazâsı 24b/I

28 Nalband Dükkânı Rodosçuk 3b/I, 10b/I, 47a/I

29 PaĢa Hamamı Rodosçuk 25a/ I

30 Rüstem PaĢa Hamamı Rodosçuk 25a/ II

31 Rüstem PaĢa Odaları Rodosçuk 9b/V

32 Samakovlu Hüseyin

Mahzeni

- 44b/ VI

33 ġırahâne Dudu Hatun Mahallesi 36a/V

Rodosçuk Kasabasının XVI. yüzyılın ikinci yarısında ekonomik ve ticari bakımdan geliĢmesiyle birlikte çeĢitli kesimlerden iĢ arayanlar ya da iskelede ticarete dâhil olmak isteyen tüccarlar kasabaya yerleĢmeye baĢlamıĢlardır. Bu rağbetin sonucunda Ģehirdeki kiralık evler, hanlar, mahzenler artan nüfusun barınma taleplerini karĢılayamaz duruma gelmiĢtir. Ayrıca iskeleye ve pazara gelen malların artmasıyla birlikte kasabadaki mahzenler ürün depolamak için yetersiz kalmıĢtır. Bu nüfus için daima yaĢam alanları olan mahzenler, artık sadece ticari mal depolamak maksadıyla kullanılmaya baĢlanınca, insanlar için kalacak yer sorunu baĢ göstermiĢ

ve bunun sonucunda kasabada alternatif yaĢam alanları olarak odalar meydana gelmiĢtir. XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren odalar, nüfusa paralel olarak çoğalmaya baĢlamıĢtır. 180

Ġncelediğimiz sicilde, odaların büyük bir kısmı deftere geçilirken odaların hangi mahallede olduğu belirtilmiĢ buna ek olarak da bazı odalar, odayı zapt eden kiĢinin ismi ile kaydedilmiĢtir. Bu bize odaların bulunduğu mahalleleri ve odaların kimin mülkiyetinde olduğunu saptamak konusunda yardımcı olmaktadır. Bayram Reis Mahallesinde El-hâc Ramazan odaları, Abdi Hoca Mahallesinde Abdi Hoca odaları, Papa Manol Mahallesinde Kara Solak odaları tespit edilen odalardandır. Mahalle ismi belirtilmeyip sadece Rodosçuk‟da olduğu belirtilen odalarda vardır. Bunlar; Rüstem PaĢa odaları, Kavakzâde odalarıdır.

Sicilimizdeki odalar genelde havlusu, bahçesi vs. gibi özellikleriyle birlikte satıldığı veya kiralandığı için odaların tam olarak kıymetleri tespit edilememektedir. Belge numarası 29a/IV olan bir hükümde, iki bab oda, havlusu ve eşcârı ve cemî’

tevâbi’ ve levâhıkıyla 10.000 akçeye satılmıĢtır. Yine baĢka bir hükümde, üç bab odaları havlusu cemî‟ tevâbi‟ ve levâhıkıyla 5.000 akçeye satılmıĢtır. Bu örnekler

çoğaltılabilir.

Osmanlı Devletinde kıl dokuyan, kıldan eĢya yapan kiĢilere muyâb, mutaf veya muytâf denirdi. ¹⁸¹ Dolayısıyla kıldan bu eĢyaların dokunduğu mekâna ise

muytâfhâne denmiĢtir. Ġncelediğimiz defterde ikisi Rodosçuk, Leb-i Derya Hüseyin

ÇavuĢ Mahallesinde, biri ise Bergos Kazâsında olmak üzere 3 adet muytâfhâne tespit edilmiĢtir. Bu mekânların her birinin kıymeti 30.000 olarak verilmiĢtir.

Ġncelediğimiz dönemde sicilimizde yedi adet keçeci dükkânı tespit edilmiĢtir. Bunlardan Leb-i Derya Hüseyin ÇavuĢ Mahallesindeki 4 bab keçeci dükkânı kıymet olarak 60.000 verilmiĢtir. Bergos Kazâsında birer bab iki keçeci dükkânı 15.000 kıymet olarak verilirken, yine aynı kazâda iki bab keçeci dükkânının kıymeti 30.000 olarak verilmiĢtir.

180 Hacer AteĢ, a.g.t. , s. 113.

181

Sicilimizde bazı keçeci dükkânları, kazâdaki yerleri ile kayıt altına alınmıĢtır. Örneğin; PaĢa Hamamı karĢısında olduğu belirtilen bir bab keçeci dükkânının değeri 15.000 akçe, Rüstem PaĢa Hamamı karĢısında bir bab keçeci dükkânı yine 15.000 akçe, PaĢa Hamamı karĢısında iki bab keçeci dükkânları ise 30.000 akçe değerinde verilmiĢtir.

Bölgede tespit edilen muytâfhânelerin ve keçeci dükkânlarının varlığı, bölgede dokuma sektörünün geliĢmiĢ olduğunu göstermektedir.

Sicilimizdeki bazı hükümler bölgedeki bakkal dükkânlarının kıymetleri hakkında çeĢitli bilgiler vermektedir. Örneğin; Ġskender ÇavuĢ Mahallesindeki 1 bab bakkal dükkânının kıymeti 10.000 olarak verilirken, bir baĢka hükümde bir kimse bir bab bakkal dükkânını baĢka birine 26.000 akçeye satmıĢtır.

Hayvanların iç yağından mum imal edilen mekânlar olan şemhânelere incelediğimiz dönemde sıklıkla rastlamamakla birlikte, sicilimizde Rodosçuk‟da bulunan Kürekçi Sinan Bey Vakfına ait bir adet Ģemhâne tespit edilmiĢtir. Fakat bu vakfın Ģemhâne geliri hakkında herhangi bir bilgiye ulaĢılamamaktadır.

Bunun dıĢında sicilimizde bir adet şırahâne tespit edilmiĢtir. Dudu Hatun Mahallesinde bulunan ve Veli Dede isimli bir kimseye ait olan bu Ģırahânenin kıymeti 400 akçe olarak verilmiĢtir.

Demirci dükkânları ve nalband dükkânları da sicilimizde tespit edilen mekânlar

arasındadır. Bu dükkânların kıymetleri Ģöyledir; El-hâc Musli mahzenlerine muttasıl demirci dükkânının kıymeti 15.000, Köprü BaĢı‟nda bir demirci dükkânı yine 15.00 akçe kıymet olarak kaydedilmiĢtir. Nalband dükkânlarının ise tam olarak değerleri tespit edilememekle birlikte sadece iki hükümde senede 400 akçeye nalband dükkânı kiralandığını tespit edilmiĢtir.

Defterimizde, yukarıda bahsedilenler dıĢında Rüstem PaĢa Evkâfına ait bir adet

keresteci dükkânı, bir adet Nazar Hoca Vakfına ait olan Bozahâne, bir adet kerpiçhâne, bir adet kasab dükkânı,bir adet başhâne, bir adet debbaghâne ve bir adet buzhâne tespit edilmiĢtir.