Seyahat Amaçları

aileleri yüksek öğrenim görmüş çocukların daha fazla seyahat ettikleri bulunmuştur. (Lundberg, 1980:298)

Dinlenme ve Öğrenme Motifleri

5) Her günkü yaşantıdan monotonluktan ve kurallardan kaçış 6) Hoş ve eğlenceli zaman geçirmek

7) Yeni ilişkiler kurmak Etnik kökenli Motifler

8) Kişinin ailesinin kökeninin geldiği yerleri ziyareti

9) Kişinin ailesinin arkadaşlarının bulundukları yerleri ziyareti Diğer Motifler

10) Havanın durumu (örneğin kış mevsiminden uzaklaşma) 11) Sağlık (güneş, kuru iklim)

12) Sportif faaliyetler (yüzmek, kayak yapmak, balık avlamak, yelken açmak)

13) Ekonomi (ucuz yaşama)

14) Macera (yeni yerler, insanlar, deneyimler) 15) Üstünlük kazanma duygusu

16) Uyum sağlamak (kişinin içinde olduğu sosyal tabakaya uyum sağlaması)

17) Tarihi yerleri ziyaret (eski eserler, tapınaklar, harabeler) 18) Sosyolojik motifler(dünyayı tanımak)

Prof. Donald E. Lundberg ise seyahat nedenlerini aşağıdaki gibi sıralar:

1) İş 2) Eğlence 3) Sağlık

4) Değişiklik arzusu 5) Egzotik yerler aramak 6) Öğrenmek

7) Doğal güzellikler ve harikalar görmek 8) Benlik duygusu ve nefsi tatmin 9) Dinlenme ve rahatlama

10) Sportif nedenler 11) Alışveriş

12) Gelişi güzel seyahatler 13) Önceki seyahatlerin zevki 14) Rizikoya atılmak

15) Cesurluğu ispatlamak

16) Sosyal ilişkiler kurmak ve geliştirmek 17) Sosyal statüye uyum sağlamak 18) Kendini kabul ettirmek

19) Manevi değerler

Crompton insanları seyahate iten sebepleri 7 başlıkta toplar.

(Pearce,1988:22)

1) Her zaman içinde yaşanan günlük çevreden kaçış 2) Kendi kendine inceleme ve değerlendirme

3) Dinlenme 4) Prestij

5) Yapmacık hareketlerden uzaklaşma 6) Akrabalık ve dostluk ilişkilerini arttırma 7) Sosyal etkileşimi kolaylaştırma

Hasan Zafer Doğan ise Turizmin Sosyo- Kültürel Temelleri isimli çalışmasında insanları yolculuk yapmaya ve turizm davranışlarına yönelten başlıca istek ve amaçları 13 başlık altında toplamıştır.(Doğan, 1987:229)

1) Yenilik isteği ve merak: İnsanlar, doğal olarak değişiklik ararlar, değişmeyen bir uyarıcı ortamı, insanlarda bıkkınlık, can sıkıntısı gibi rahatsızlık verici duygular oluşturur. İnsanların yolculuğa çıkmak istemeleri de çok kez, değişiklik arama ve merak duygularıyla ilgilidir; çünkü; yolculuk demek, değişiklik demektir. İnsanlar küçük yaştan beri yolculuk ile merak duygusunun doyurulması arasında bağıntı kurmayı öğrenmektedirler. Hoivik ve Heiberg’e göre yolculuk, üçlü bir değişiklik ortamda kullanma olanağı içermektedir. Fiziksel çevrede, toplumsal çevrede, etkinliklerde değişiklik ise zevk amaçlı gezilerin temelini oluşturmaktadır. İnsanlar olağan bulamadıkları güçleri kullanarak, yeni çevreler, yeni etkinlikler aramaktadırlar. Bu nedenle, yenilik isteğinin merak duygusunun, turizm harekelerinin temel nedenlerinden

2) Güzellik duygusu: Güzelden hoşlanma çirkinden hoşlanmama insanın özünde vardır. Bu nedenle doğal güzellikleri arama isteği, insanları yolculuğa çıkmaya yönelten etmenlerden biridir.

3) Dinlenme: Dinlenme isteği, özellikle çağdaş toplum ortamında, iş yaşamının ve kent koşullarının gürültülü, tek düzelik, yorgunluk gibi özellikleri nedeniyle artmaktadır. Bu da insanları şehir dışına itmekte, insanlar sessiz ve hoş bir doğa ortamı aramaktadırlar.

4) Eğlenme: Zevk verici bir takım etkinliklerde bulunma, oyun oynama, dans etme, macera arama, insanlar için çekici bir özellik olabilir. Bu etkinliklerle ilgili olanakların başka yerlerde bulunması, insanları bu yerlere yolculuk yapmaya yöneltebilir.

5) Din: Bütün dinlerde, belirli yerler, yapılar, nesneler, kutsal bir özellik taşırlar. Bu durum, bu dinlere inanan insanlarda, bu yerleri ziyaret etmek, bu yerlerin içerdiği kutsal güçten yaralanma isteği doğurur. Ayrıca, kimi dinlerde kutsal yerlerin belirli zamanlarda ziyaret edilmesi bir zorunluluktur.

İslamiyet’te Mekke- Medine, Hıristiyanlıkta Kudüs ve Efes dinsel amaçlı turizmi çeken başlıca merkezlerdir.

6) Kültür ve Eğitim: Kimi ülkelerde ünlü ve etkili eğitim kurumlarının bulunması nedeniyle bu eğitim kurumlarından yararlanma isteği, uluslar arası yolculuklara neden olmaktadır. Bilim adamlarının birbirleriyle bilgi alışverişi yaparak bilimsel etkinliklerini arttırma istekleri de, belirli aralıklarla bir araya gelmelerine yol açmakta; böylece bilimsel kongreler yapılmaktadır. Bunun yanı sıra kimi ülkelerin sanat alanındaki üstünlükleri, sergiler, konserler resim

ve heykel galerileri, müzik ve film festivalleri, folklor gösteri ve yarışmaları da kültürel turizm için kaynak oluşturmaktadır.

7) Meslek ve iş: İş adamlarının iş bağlantıları yapmak ve mal almak amacıyla yaptıkları yolculuklar bu kümeye girmektedir. Sergiler ve fuarlar da iş adamlarının alacakları malları tanımalarını sağladıklarından, mesleki turizm hareketine örnek olabilirler.

8) Sağlık: kimi yerlerdeki sağlık kurumlarının ün ve üstünlükleri, içme ve kaplıcaların doğru ya da yanlış olarak belirli hastalıkları iyi ettiği yolundaki inanç ve söylentiler, bu yerlerin hastalıktan kurtulma güdüsüyle ilişkili duruma gelmesine yol açmakta; bu yerlere gitmek için bir istek oluşmaktadır. Tedavi klinikleri, termaller, saunalar, sağlık amaçlı yolculuklar için başlıca çekim merkezleri oluşturmaktadır. Olalı, sağlık amaçlı turizmi üçe ayırır: Klimatizm, dağ istasyonlarındaki açık havanın sağlık üzerindeki iyileştirici etkisinden yaralanmak amacıyla yapılan yolculuktur. Termalizm, sağlık kurallarına göre örgütlenmiş doğal su kaynaklarından yararlanmak amacıyla yapılan yolculuklardır. Üvalizm, kimi bölgelerdeki meyve ve sebzelerin sağlık amacıyla kullanılması ve bu meyve ve sebzelerden yararlanmak amacıyla yapılan yolcululardır.

9) Spor: Kimi yerler ve bölgeler, belirli sporların yapılmasına elverişli oldukları için bu amaçla yapılan yolculuklar için bir çekim merkezi oluştururlar.

Örneğin, kayak yapmaya elverişli dağların bulunduğu yerler, yüzme havuzuna elverişli denizler ve göller avcılık sporuna elverişli ormanlar bunların arasındadır. Ayrıca, belirli yerlerde, belirli aralıklarla yapılan spor

yarışmaları, sporcuların ve spor meraklılarının bu yerlere gitmesine neden olmaktadır.

10) Siyaset ve Diplomasi: Devlet adamlarının yaptıkları toplantılar ve ülkelerin çeşitli sorunları ile ilişkilerini konuşmak amacıyla birbirlerinin ülkelerini ziyaret etmeleri, politik amaçlı yolculuklara neden olmaktadır.

11) Özlem Duygusu: İnsanların çeşitli nedenlerle aile ve akrabalarından uzakta yaşamak zorunda kaldıkları günümüzde, akraba tanıdıkların özlenmesi sonucu onların ziyaret edilmek istenmesi, önemli bir yolculuk nedeni durumuna gelmiştir.

12) İştah: Kimi ülkeler, mutfaklarının ve yemeklerinin çekiciliği ile ünlüdürler ve bu ülkelerin yemeklerini tatma isteği, bu ülkelere yapılan yolculuklara bir etmen olabilmektedir.

13) Saygınlık: Yolculuklar, insanların toplumdaki yerini yükseltici bir etmen olabilir. Bu nedenle insanların toplumsal beklentilere uymak istemeleri de yolculuk yapmalarına neden olabilmektedir.

Ancak tüm bu etmenler, çok seyrek olarak bir kimsenin yolculuğa çıkmasında yalnız başlarına etkili olmaktadırlar. Bir kimsenin yolculuğa çıkmak istemesinde, çok kez bu etmenlerin bir kaçı bir arada etkide bulunaktadır.

Gezi nedenlerinin tektek ele alındığı kümelendirmeler, yalnızca çok genel eğilimleri ortaya koyabilirler; ancak turistin davranışını açıklamakta yetersiz kalırlar. (Mathieson,1982:18-19) turistin davranışının anlaşılabilmesi, değişik özellikleri olan turistlerin geziye karar vermelerini ve gezideki davranışlarını etkileyen etmenlerin tüm karmaşıklığı ile ele alınması ile olanakladır.