Sözlü Etkileşim Etkinlikleri

Sözlü etkileşim etkinliklerinde dili kullanan kişi, bir ya da birden fazla konuşmacıyı muhatap alarak, sırasıyla hem dinleyici hem de konuşmacı rolünü üstlenerek konuşma eylemlerini gerçekleştirir. Dili kullanan kişiler böylece, işbirliği ilkesi ve konuşma söylemleri çerçevesinde, anlam üzerine fikir alışverişi yaparak, içeriği diğer katılımcılarla ortaklaşa inşa ederler. Alma ve üretme izlemlerine etkileşim süresince yer verilir. Aynı zamanda, konuşma sırası alma ya da verme, konunun çerçevesini ve bir yaklaşım rotasını belirleme, çözüm önerileri sunma ve değerlendirme, varılan noktayı özetleme ve bir anlaşmazlık durumunda aracılık etme gibi iş birliği ve etkileşim oluşturmaya yönelik izlemler de kullanılmaktadır (AOÖÇ, 2001, s. 73).

AOÖÇ’de sözlü etkileşimin, alım satım, günlük konuşma, resmi olmayan konuşma, resmiyet gerektiren konuşma, tartışma, görüşme, fikir alış verişi, ortaklaşa plan yapma,

amaca yönelik işbirliği yapma gibi eylemlerle ortaya çıkabileceği ifade edilir (2001, s.

73).

Sözlü etkileşim etkinliklerinin B1 düzeyi tanımlayıcı ölçekleri şu şekilde sunulmaktadır (AOÖÇ, 2001, s. 73-82):

1. Genel sözlü etkileşimler:İlgi alanları ve mesleki alanıyla alakalı, alışılagelmiş ya da beklenmedik durumlarda kendini biraz daha güvende hissederek iletişim kurabilir. Bilgiyi denetleyebilir, onaylayabilir, bilgi alışverişinde bulunabilir, daha alışılagelmişin dışında gelişen durumlarla baş edebilir ve bir şeyin neden sorun olduğunu açıklayabilir. Film, kitap ve müzik gibi daha soyut ve kültürel konular hakkında düşüncelerini paylaşabilir.Seyahat ederken ortaya çıkabilecek olası pek çok durumda çeşitli temel dil kullanımlarından yararlanabilir. Aile, hobiler, iş, seyahat ve güncel olaylar gibi ilgi alanlarıyla ve gündelik yaşamla alakalı, bilindik konular üzerine hazırlık yapmadan sohbet edebilir, kişisel görüşlerini ifade edebilir ve bilgi alışverişinde bulunabilir.

2. Anadili konuşurunu anlama: Bazı sözcüklerin ve yapıların yeniden söylenmesine ihtiyaç duyma olasılığına rağmen, içinde yer aldığı gündelik bir sohbette, açık ve doğru sesletilen konuşmaları takip edebilir.

3. Sohbet etme: Bilindik konular üzerine hazırlık yapmadan konuşmaya dâhil olabilir. Bazı sözcüklerin ve yapıların yeniden söylenmesine ihtiyaç duyma olasılığına rağmen, içinde yer aldığı gündelik bir sohbette, açık ve doğru sesletilen konuşmaları takip edebilir. Bazen söylemek istediği şeyi ifade etmeye çalışırken takip etmesi zor olsa da, bir sohbeti ya da tartışmayı devam ettirebilir.

Sürpriz, sevinç, üzüntü, ilgi ya da ilgisizlik gibi duygulara cevap verebilir ve kendi duygularını paylaşabilir.

4. Arkadaşlarla yapılan resmi olmayan konuşma: Diğer konuşmacılar fazla deyimsel kullanımlardan kaçındığı ve söylemleri açıkça ifade ettiği sürece, genel konular üzerine etrafında söylenen şeylerin çoğunu takip edebilir. Müzik ve film gibi soyut ve kültürel konular hakkında düşüncelerini ifade edebilir. Bir şeyin neden sorun olduğunu açıklayabilir. Diğerlerinin görüşleri üzerine kısa yorumlar yapabilir. Nereye gidilmesi, ne yapılması, kimin ya da neyin seçileceği

konusunda bilgi paylaşımı yaparak var olan seçenekleri kıyaslayabilir. Konuşma yeterince açık ve ölçünlü olduğu sürece, arkadaşlarla yapılan resmi olmayan bir konuşmanın ana noktalarını takip edebilir. İlgi alanlarıyla alakalı konuşurken kişisel düşüncelerini paylaşabilir ve diğerlerinin ne düşündüğünü sorabilir.

Nereye gidileceği, ne yapılacağı, dışarı çıkma gibi bir ayarlamanın nasıl yapılacağı gibi sorular ve sorunlara ilişkin görüşlerini ve tepkilerini anlaşılır bir şekilde sunabilir. İnançlarını, düşüncelerini, uzlaştığı ya da karşıt olduğu durumları kibarca ifade edebilir.

5. Resmiyet gerektiren konuşma ve toplantılar: Diğer konuşmacılar fazla deyimsel kullanımlardan kaçındığı ve açık bir dilin kullandığı sürece, alanıyla ilgili söylenen şeylerin çoğunu takip edebilir. Bir bakış açısı ortaya koyabilir, ama bir tartışmaya girmede güçlükler yaşayabilir. Ölçünlü dil çerçevesinde açıkça ifade edilen ve gerçeklere dayanan bir bilgi alışverişi, talimat alma ya da sorunlara çözüm üretmeyi gerektiren bilindik konular üzerine yapılan resmi konuşmalarda yer alabilir.

6. Amaç odaklı işbirliği kurma (bir arabayı tamir etme, bir etkinlik oluşturma vb.):

Diğer insanların konuşması hızlı ve uzun olduğu durumlarda tekrar ve açıklamaya ihtiyaç duysa da, konuşulanları takip edebilir.Bir şeyin neden sorun olduğunu açıklayabilir, yapılması gereken şeyler üzerine konuşabilir ve seçenekleri birbiriyle kıyaslayabilir. Diğer katılımcıların görüşleri üzerine kısa yorumlar yapabilir. Genel anlamda söylenilen şeyleri takip edebilir ve gerektiğinde karşılıklı uzlaşıyı onaylamak adına birinin söylediği şeyin bir kısmını tekrar edebilir. Kısa sebepler ve açıklamalar sunarak, ne yapılması gerektiği sorusuyla alakalı olası çözümler üzerine kendi görüşlerini ve tepkilerini anlaşılır bir şekilde aktarabilir. Diğerlerine, nasıl devam edilmesi gerektiği konusunda görüşlerini bildirmeleri için davette bulunabilir.

7. Ürün ya da hizmet almak için alışveriş yapma: Seyahat ederken, bir seyahat ya da kalacak yer ayarlarken, yabancı bir ülkeyi ziyaret sırasında yetkililerle muhatap olurken ortaya çıkması muhtemel işlemlerin üstesinden gelebilir.

Örneğin beklediği gibi çıkmayan bir ürünü iade etmek gibi, dükkânda, postanede ya da bankada ortaya çıkabilecek beklenmedik durumlarla baş

edebilir. Şikâyette bulunabilir. Bir acente yoluyla seyahat ayarlaması yaparken ya da bir yolcuya bilinmeyen bir yere giderken nerede inmesi gerektiğini sormak gibi seyahat ederken ortaya çıkabilecek çoğu durumla baş edebilir.

8. Bilgi alışverişi: Alanıyla alakalı alışılmış ya da alışılmışın dışında konular üzerine, kendini biraz daha güvende hissederek, gerçeğe dayalı bilgi birikimleriyle bilgi alışverişi yapabilir, bu bilgileri kontrol edebilir ve onaylayabilir.Ayrıntılı talimatlar vererek bir şeyin nasıl yapılacağını anlatabilir.

Kısa öyküler, makaleler, konuşmalar, tartışmalar, görüşmeler ya da belgeselleri özetleyebilir, kendi düşüncesini aktarabilir ve sonrasında gelebilecek sorulara ayrıntılı cevaplar verebilir. Gerçeğe dayanan bilgiyi bulabilir ve doğru şekilde aktarabilir. Ayrıntılı yönlendirme isteyebilir ve takip edebilir. Daha ayrıntılı bilgiye ulaşabilir.

9. Görüşme yapma: Bir görüşme ya da danışmada (bir doktora belirtileri anlatmak gibi) geren somut bilgileri sağlayabilir, ama doğruluğu noktasında sınırlıklar yaşanabilir. Diğer kişinin cevabının hızlı ve uzun olduğu durumlarda bazen tekrara ihtiyaç duysa bile, hazırlandığı takdirde bir görüşmeyi yapabilir ve bilgileri kontrol edip onaylayabilir. Görüşme ya da danışma sırasında yeni bir konu açmak gibi girişimlerde bulunabilir, ama bu etkileşim içinde olduğu görüşmeciye göre değişkenlik gösterebilir.Yapılandırılmış bir görüşmeyi yerine getirmek için hazırlanmış bir anketi, bazı anlık gelişen devam sorularını da kullanarak uygulayabilir.