Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA)

Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) 1947 yılında Başkan Harry S. Truman döneminde kurulmuştur. Ulusal Güvenlik Yasasıyla yürürlüğe girmiştir. Bu yasa Birleşik Devletler istihbarat cemiyetinin başı olarak görev yapan Merkezi İstihbarat Başkanlığını (DCI) da oluşturmuştur. DCI ABD Başkan`ına ulusal güvenlikle ilgili haber alma konularında baş danışmanlık yapmakla beraber CIA’nın başı olarak görev yapar.314

311 İnternet: Defense Intelligence Agency 35 years A Brief History: Committed To Excellence İn Defense Of The Nation, 1-3. Web: https://fas.org/irp/dia/dia_history.pdf adresinden 27 Ocak 2017’de alınmıştır.

312 Defense İntelligence Agency, 4-5.

313 Yılmaz, 2008, 224.

Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), ulusal güvenliği korumak için yurtdışındaki ekonomik, askeri, politik, bilimsel ve diğer gelişmelerle ilgili hayati bilgileri toplar, değerlendirir ve yayar.315

Milli Güvenlik Konseyi’nin (National Security Council, NSC) yönetimi altında çalışmak üzere kurulan CIA, NSC’ye milli güvenliği ilgilendiren konularda bilgi toplayıp verecek, elde edilen bilgileri değerlendirdikten sonra, hükümetle ilişkin yerlere ulaştırılması temin edecekti. CIA, NSC’nin vereceği emirler istikametinde, güvenlikle bağlı istihbarat işlerini yerine getiriyordu.316

CIA’nın bir icra dairesi ve dört ana müdürlüğü vardır: 317 Yönetici Ofisi (Executive Office):

İcra dairesi CIA’nin günlük operasyonundan sorumludur. İcra dairesi ayrıca toplanan bilgileri sağlayarak ABD askerlerini desteklemekle, askeri istihbarat örgütlerinden bilgi almakta ve alan faaliyetleri üzerinde işbirliği yapmaktadır. Askerlik hizmetinin her şubesinin kendi direktörü vardır. Askeri işlerden sorumlu genel müdür, üst düzey bir askeri görevli, CIA ile CIA bölgesel operasyonel istihbarat öreten ve teslim eden ve Birleşik Devletler Ulusal İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından üretilen ulusal istihbaratı tüketen Birleşik Savaş Komutanlarının arasındaki ilişkiyi yönetir.

Analiz Müdürlüğü (The Directorate of Analysis):

Analiz Müdürlüğü (eski İstihbarat Müdürlüğü) CİA’nin analitik dalıdır ve önemli yabancı konularla ilgili tüm kaynak analizinin üretilmesi ve yayılımından sorumludur. Müdürlüğün dört bölgesel analitik ve altı uluslar üstü meselelere dair grubu vardır. Bunlardan üçü politika, toplama ve personel desteğine odaklanıyor. Irak’a atanmış bir büro

315 İnternet: Central İntelligence Agency. Web: https://www.usa.gov/federal-agencies/central-intelligence-agency adresinden 29 Ocak 2017‘de alınmıştır.

316 İnternet: CIA. Web: https://tr.wikipedia.org/wiki/CIA adresinden 30 Ocak 2017’de alınmıştır.

317 İnternet: Central İntelligence Agency. Web:

https://en.wikipedia.org/wiki/Organizational_structure_of_the_Central_Intelligence_Agency#Directorate_of _Support adresinden 30 Ocak 2017’de alınmıştır.

var: bölgesel analitik gruba Yakın Doğu ve Güney Asya, Rusya ve Avrupa: Asya Pasifik, Latin Amerika ve Afrika bürosu dahildir.318

Operasyon Müdürlüğü (The Directorate of Operations):

Operasyon Müdürlüğü (eski adıyla Ulusal Gizli Servis) başta gizemli HUMINT kaynaklarından olmak üzere yabancı istihbarat toplama ve gizli eyleme karşı sorumludur. Adı, kendi HUMİNT operasyonları ile daha geniş kapsamlı ABD istihbarat topluluğunun diğer unsurları arasındaki insan istihbarat faaliyetlerinin koordinatörü rolü olduğunu yansıtıyor. Operasyon Müdürlüğü, Birleşik Devletler Savunma Bakanlığı (DOD) ve CIA arasındaki nüfuz, felsefe ve bütçeyle ilgili yıllarca süren rekabeti sona erdirme girişiminde bulundu. Buna rağmen, Savunma Bakanlığı son zamanlarda kendi Küresel gizli İstihbarat servisi olan Savunma Gizli Servisi’ni (OSC) Savunma İstihbarat Ajansı (DIA) altında örgütledi.

Bilim ve Teknoloji Müdürlüğü (The Diroctorate of Science and Technology): Bilim ve Teknoloji Müdürlüğü, istihbarat toplama misyonunu desteklemek için yenilikçi teknoloji yaratır ve uygular. CIA, etkinliğini artırmak için teknolojideki ilerlemeleri nasıl kullanacağına her zaman güçlü bir ilgi göstermiştir. Modern teknolojiye olan bu ilgi iki ana hedeften geliyor: Birincisi, bu teknikleri kendi kullanımı için harekete geçirmek ve İkinci olarak Sovyetler Birliği`nin geliştire bileceği yeni teknolojilere karşı koymak. Bu çaba 1950`li yıllarda SSCB tarafından Sputnik uydusunun başlatılmasıyla hız kazandı. Ajans ayrıca bilgisayar ve bilgi teknolojileri ile son derece ilgileniyor. 1999`da CIA, ajansın ilgi duyduğu teknolojileri finanse etmek ve geliştirmek için girişim sermayesi şirketi İn-Q-Tel’i kurdu.

Bilim ve Teknoloji Müdürlüğü, teknik koleksiyon disiplinlerini ve ekipmanlarını araştırmak, oluşturmak ve yönetmek için kurulmuştur. Yeniliklerinin birçoğu diğer istihbarat örgütlerine ve askerlik hizmetlerine daha açık bir şekilde yaklaştıkça transfer edildi. Örneğin, U-2 yüksek irtifalı keşif uçağının geliştirilmesi, Birleşik Devletler Hava

318 İnternet: Organizational Structure of the Central İntelligence Agency. Web:

https://en.wikipedia.org/wiki/Organizational_structure_of_the_Central_Intelligence_Agency#Directorate_of _Support adresinden 30 Ocak 2017’de alınmıştır

Kuvvetleri ile işbirliği içinde gerçekleştirildi. U-2`nin orijinal misyonu, Sovyetler Birliği gibi inkâr edilen alanlar üzerinde gizemle görüntü istihbaratı idi. Ardından sinyal istihbaratı, ölçüm ve imza istihbarat yetenekleri sağlandı ve şimdi Hava Kuvvetleri tarafından işletiliyor.

Destek Müdürlüğü (The Directorate of Support):

Destek Müdürlüğü gerekli detayları korumak için istikrarlı şekilde “ev sahibi” idari işlevlerini temin eder. Bu işlevler, personel, güvenlik, iletişim ve finansal işlemleri içerir. Bu Müdürlüğün çoğu, personel ve fiziksel güvenlikle ilgisi olan Güvenlik ofisi gibi rol ve amaca dayalı küçük ofislere alt yapıdadır. Diğer büyük bürolara İletişim ofisi ve Bilgi teknolojileri Bürosu dahildir.

CIA’nin başkanının Ulusal İstihbarat Başkan’ına karşı sorumlulukları vardır. Onlar aşağıdakilerden ibarettir:

- İnsan ve diğer uygun kaynaklar vasıtasıyla polis, celp, kolluk kuvvetleri gibi görev ve sorumlulukları olmadan haber toplamak;

- Ulusal güvenlik alanında istihbarat toplayıp değerlendirmek ve bu haberi alakadar birimlere iletmek;

- İnsan kaynakları vasıtasıyla, ABD sınırları dışında ulusal istihbarat toplamak ve bu istihbaratı yönlendirip diğer yetkili Amerikan istihbarat birimleriyle eşgüdümlemek, bu kaynakları en tesirli bir şekilde ABD`nin karşılaştığı riski en düşük seviyeye indirmek ve bunları, bu tür istihbarat toplama yetkisi olan diğer ABD istihbarat birimleriyle işbirliği içerisinde gerçekleştirmek;

- ABD Başkanı ya da Ulusal Güvenlik Başkanı talimatlarıyla verilen ulusal güvenliği etkileyen istihbaratla ilgili görevleri yerine getirmek.319