22 ise ikinci ve üçüncü tabakada kutubi arbea’da yer alan mervîyâtlar irdelenmiştir. Bu tez toplam 296 sayfadan oluşmaktadır.
23 anlam ilişkisinde sıyâkın etkisi üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde ise hadislerin anlaşılmasında karinelerin etkisi irdelenmiştir. Bu tez 453 sayfadır.
56. İstidrâkâtü’l-hâfız İbn Hacer el-hadîsîyye fî fethi’l-bârî. Bu tez Hudâ bt.
Muhammed Abdurrahman tarafından 1424-1425 eğitim ve öğretim yılında Melik Suud Üniversitesi, Dirâsâtü’l-Ulyâ Fakültesi’nde yüksek lisans tezi olarak takdim edilmiştir. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı on mebhasta araştırılmıştır. İkinci bölümde İbn Hacer’in istidrâklarına örnekler üzerinden gidilmiştir. Mezkûr çalışma, 391 sayfadır.
57. İstidrâkâtü’l-hâfız İbn Hacer alâ mutekadimiyh fî fethi’l-bârî. Bu çalışma, Vasmiyye bt. Cuvey‘âd el-A‘cemî tarafından Melik Suud Ünivertesi, Eğitim Fakültesi’nde 1426 eğitim ve öğretim yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde dört mebhâsta İbn Hacer ele alınmıştır. İkinci bölümde ilmu’r-ricâl konusu işlenmiştir. Üçüncü bölümde metin ilgili mevzulara dair İbn Hacer’in istidrâkları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde fıkhu’l-hadis ile alakalı mevzular tartılmıştır. Beşinci bölümde ise hadislere hüküm verme konusu işlenmiştir. Bu çalışma 457 sayfadan müteşekkildir.
58. Tenbih ale’l-muhâlefât el-akâdiyye fi fethi’l-bârî, Bu çalışma, Ali b.
Abdülaziz b. Ali eş-Şibl tarafından yüksek lisans tezi olarak Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1423 yılında hazırlanmıştır.
Birinci bölümde Fethu’l-bârî ve bu eserin ansiklopedik değeri vurgulanmıştır.
İkinci bölümde ise İbn Hacer’in bu kitâpta selef akidesine aykırı tavır sergilediği mevzular, tek tek ele alınarak araştırılmıştır. Bu çalışma, 1439 sayfadan müteşekkildir.
59. el-Bahsu’l-lugavî ‘inde İbn Hacer el-Askalânî min hilâl kitâbih fethu’l-bârî bi-şerhi’l-Buhârî. Bu çalışma Hüseyin Muhsin el-Bekrî tarafından Bağdat Üniversitesi Edebiyât Fakültesi’nde 1996 yılında doktora tezi olarak çalışılmıştır. Bağdâd Üniversitesi ile yaptığımız muteadid yazışmalardan sonuç elde edemedik.28 Ancak tezin isminden de anlaşılacağı bu çalışma İbn Hacer’in lügavî görüşleri ile ilgilidir.
60. İbn Hacer el-Askalânî ve menhecuh fî fethi’l-bârî şerh sahîhi’l-Buhârî. Bu çalışma, Abdülhamid Abtân Abbas tarafından 1414-1993 yılında Bağdad Üniversitesi, Ulûmu’l-İslâmiyye Fakültesi’nde hazırlanmış doktora tezidir.
28 http://mail.uobaghdad.edu.ig. (Erişim: 20. 11. 2016).
24 Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı detaylı olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde Fethu’l-bârî birçok yönden araştırılmaya tabi tutulmuştur. Üçüncü bölümde ise İbn Hacer’in metodolojisi farklı açılardan değerlendirilmiştir. Bu tez, 428 sayfadan müteşekkildir.
61. el-Bahsu’n-nahviyyu ‘inde İbn Hacer el-Askalânî min hilâli kitâbih fethi’l-bârî li-şerhi’l-Buhârî. Bu tez, Alâeddîn Haşim el-Hafâcî tarafından Bağdat Üniversitesi, Edebiyât Fakültesi’nde 1993 yılında hazırlanmış doktora tezidir.
Birinci bölümde Fethu’l-bârî’nin farklı ilim dallarına katkısı ele alınmıştır.
İkinci bölümde İbn Hacer’in hadisleri şerh ederken başvurduğu nahv ilminin temel ilkeleri başarılı bir şekilde icra ettiği esaslar incelenmiştir. Üçüncü bölümde de İbn Hacer’in bu kitâpta işlediği kurallarla ilgili örneklere yer verilmiştir. Bu çalışma, 576 sayfadır.
62. İbn Hacer el-Askalânî musanefâtuh ve dirâse menhecih ve mevâriduh fî kitâbih. Bu çalışma, Şâkir Mahmûd Abdulmun‘im tarafından Bağdât Üniversitesi Edebiyât Fakültesi’nde 1976 yılında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde hayatı, yaşadığı asır, ailesi, ilim yolculuğu, hocaları, öğrencileri ve ilmi kişiliği 126 sayfada ele alınmıştır. İkinci bölümde ilmi çabaları, görevleri ve eserleri irdelenmiştir. İlk yazdığı eserin el-Mietü’l-aşâriyye olduğu Sehâvî’den nakil ile aktarılmıştır.29 Üçüncü bölümde ise İbn Hacer’in el-İsâbe adlı eserinde takip ettiği metod ve bu kitâpta istifade ettiği kaynaklar incelenmiştir. Bu tez, Muessesetü’r-risâle tarafından 1417-1997 yılında Beyrut’ta iki cilt olarak yayınlanmıştır.
63. el-Ehâdisü’l-letî kâle fîhâ el-İmâm İbn Hacer bi’n-nash ev bi-nefyih fi fethi’l-bârî. Nesrîn Abdullah Bâdâvûd, tarafından Suudi Arabistan Tîbe Üniversitesi, Adâp ve’l-Ulûmu’l-İnsâniyye Fakültesi’nde 1434 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Bu çalışmada, İbn Hacer’in mensûh olduğuna hükmettiği 55, mensûhluğunu reddettiği 54 tane hadis ele alınmıştır.30 Birinci bölümde İbn Hacer’in haklarında neshe hükmettiği hadisler ele alınmıştır.
İkinci bölüm mensûh olmadığı halde mensûh olduğu zannedilen kimi rivâyetler
29 Abdülmun‘im, Şâkir Mahmûd, İbn Hacer el-Askalânî musannefâtuhu ve dirâsetün fî menhecihi ve mevâridihi fî kitâbihi’l-isâbe, Muessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1997, I, s. 159.
30 Bâdâvud, Nesrîn Abdullah, el-Ehâdisü’l-letî kâle fîhâ el-İmâm İbn Hacer bi’n-nash ev bi-nefyih fî fethi’l-bârî, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Tîbe Üniversitesi, Adâp ve’l-Ulûmu’l-İnsâniyye Fakültesi, Suudi Arabistan, 1434, s. 13.
25 ile ilgili İbn Hacer’in değerlendirmesine tahsis edilmiştir. Bu tez, kaynakça dâhil 336 sayfadan ibarettir.
64. Men vusife bi lafz makbûl fî takrîbi’t-tehzîb li’l-Hâfız İbn Hacer el-Askalânî min gayri ricâli’s-sahîhayn min Said b. Umeyr b. Niyâr ilâ Abdillah b.
Ca’fer. Bu çalışma, Abdullah b. Mensûr b. Muhammed Âli ‘Adîd tarafından İmâm Muhammed b. Suud Üniversitesi Usûlüddin Fakültesi’nde 2012 yılında yüksek lisans tezi olarak takdim edilmiştir. Birinci bölüm, İbn Hacer’in eseri olan Takrîbü’t-tehzîb ile ilgili detaylı açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölümde cerh ve ta‘dil hakkında bilgi verilmiştir. Tezin omurgasını oluşturulan üçüncü bölümde ise Sa’id b. Umeyr’den râvî Abdullah b. Ca‘fer’a kadar uygulama yapılan eser, 1310 sayfadan oluşmaktadır.
65. Men vusife bi lafz makbûl fî takrîbi’t-tehzîb li’l-hâfız İbn Hacer el-Askalânî min terceme Ömer b. Katade b. Nu’man ilâ terceme Muhammed b. Hafs el-Kattân. Bu çalışma, Velid b. Osman b. İbrahim er-Reşudî tarafından İmâm Muhammed b. Suud Üniversitesi Usûlüddin Fakültesi’nde 1421 yılında doktora tezi olarak tertip edilmiştir. Birinci bölümde İbn Hacer’in eseri olan Takrîbü’t-tehzîb ile ilgili detaylı açıklamalar yer almıştır. Ayrıca ilmu’r-ricâl, cerh, ta‘dil ve râviler tabakaları irdelenmiştir. İkinci bölümde dirâyet, rivâyet ve ulûmu’l-hadise tealluk eden birçok konu değerlendirilmiştir. Tezin omurgasını oluşturulan üçüncü bölümde ise Ömer b. Katade b. Nu‘man’dan (ö.
109/728) Muhammed b. Hafs el-Kattân’a kadar eserde yer alan râviler uygulamalı olarak işlenmiştir. Bu tez, 1010 sayfadır.
66. el-Kavlu’l-musedded fi’-zebb ani’l-müsned li’l-İmâmAhmed el-Hâfız Ebü’l-Fadl Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî. Bu çalışma, Abdullah Muveffik Abdullah el-Müntefkî tarafından Ürdün’ün Uluslarası İslâm Üniversitesi, Usûlüddin Fakültesi’nde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde Müsned ve Müsned’de Ahmed b. Hanbel’in (ö. 241/856) metodu ele alınmıştır. İkinci bölümde zayıf, mevzû hadisler ve hadislere yönelik savunma metodu ele alınmıştır. Üçüncü bölümde İmam Ahmed’e yönelik yapılan ithâmlara İbn Hacer’in savunusuna yer verilmiştir. Bu tez 413 sayfadır.
67. Men vusife bi lafz makbûl fî takrîbi’t-tehzîb li’l-hâfız İbn Hacer el-Askalânî min gayri ricâli’s-sahîhayn min Ahmed b. Eyyüb ed-Dabî hatta Hafs b.
Abdullah el-Leysî. Adı geçen bu çalışma, Usâm Abdullah Hamd es-Senânî
26 tarafından Suudi Arabistan’da bulunan İmâm Muhammed b. Suud Üniversitesi Usûlüddin Fakültesi’nde 1422 yılında doktora tezi olarak takdim edilmiştir.
Birinci bölüm, İbn Hacer’in eseri olan Takrîbü’t-tehzîb ile ilgili detaylı açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölüm, tahrîc ve İbn Hacer’in tahrîc metoduna tahsis edilmiştir. Tezin omurgasını oluşturan üçüncü bölümde ise Ahmed b.
Eyyüp’ten râvî Hafs’a kadar olan kısımda yer alan râviler uygulamaya tabi tutulmuştur. Bu tez, 2166 sayfadır.
68. el-Ehâdîs ve’l-asârü’l-vâride fî Fethi’l-bârî şerh sahîhi’l-Buhârî. Halime Abdullah eş-Şemerânî tarafından Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde bulunan Câmiatü’l-Melik Abdülaziz Üniversitesi, et-Terbiyetü’l-Benât Fakültesi’ne 2004 yılında takdim edilmiş doktora çalışmasıdır. Tahrîc olmasından dolayı Fethu’l-bârî’nin Kitabu’l-imân’ın on üçüncü bâbına kadar yer alan hadislerin tahricinin yapıldığı bir çalışmadır.
69. el-Ehâdîs ve’l-asârü’l-vâride fî fethi’l-bârî şerh sahîhi’l-Buhârî (Kitâbu’l-ezân). Meryem bt. Ahmed b. Zennân ez-Zehrânî tarafından Suudi Arabistan’da Câmiatü’l-Melik Abdülaziz Üniversitesi et-Terbiyetü’l-Benât Fakültesi’nde 1428 yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde İmam Buhârî’nin hayatı özet bir şekilde işlenmiş, daha sonra İbn Hacer’in hayatı beş mebhasta irdelenmiştir. İkinci bölümde Kitabu’l-ezân’ın birinci bâbından “iki kişi ve daha fazlasının cemaat olduğunu”nu belirten bâba kadar yer alan hadislerin cemi, tahrîci ve tahlilleri yapılmıştır. Bu bölümde değerlendirilen hadis sayısı 209’dur. Bu tez, 485 sayfadan müteşekkildir.
70. Behçetü’n-nazar alâ şerh nuhbeti’l-fiker li-İbn Hacer el-Askalânî. Bu çalışma, Hasan b. Muhammed Sadık es-Senedî’nin İbn Hacer’in kitabını şerh ettiği eseri üzerinde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Bu tezi, Suheyle Hüseyin Muhammed Harîrî tarafından hazırlanmış, 2004 yılında İmâm Muhammed b. Suud Üniversitesi, Usûlüddin Fakültesi’nde kabul edilmiştir.
Birinci bölümde her iki eser tafsilâtlı bir şekilde tanıtılmıştır. İkinci bölümde es-Senedî’nin şerh metodu ve şerh anlayışını farklı kılan yönleri ele alınmıştır.
Üçüncü bölüm şârihin ulûmu’l-hadise katkılarına tahsis edilmiştir. Kaynakça dâhil 359 sayfadır.
71. Behçetu’n-nazar alâ şerh nuhbeti’l-fiker li-İbn Hacer el-Askalânî. Bu tez, Âlâ bt. Abdurrahman b. Recep Kenkâr tarafından 1428 yılında hazırlanmış bir
27 yüksek lisans çalışmasıdır. Bu çalışma, Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde yapılmıştır. Zikredilen eser bir önceki çalışmayla parelellik arz etmekle beraber konular daha geniş bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Bu tezin kaynakça dâhil 723 sayfadan ibaret olması bunun kanıtıdır.
72. Hamsûne lafzan gayri mütedâvile min elfâzi’l-cerh ve’t-ta’dil min kitâp tehzîb li İbn Hacer el-Askalânî. Bu tez, Meryem İsmail Mendikâr tarafından hazırlanmış bir yüksek lisans çalışmasıdır. Kuveyt Üniversitesi Şeria Fakültesi’nde 2003 yılında kabul edilmiştir. Birinci bölümde cerh ve ta‘dil ilmi ve bu ilim dalına ait elfâzlar geniş bir şekilde ele alınmıştır. İkinci bölüm; o gün tedavülde olmayan elli kavramın değerlendirilmesine ayrılmıştır. Üçüncü bölüm ise Tehzîb’i esas alarak uygulama yapılmıştır. Bu tez 633 sayfadan müteşekkildir.
73. el-İmâm Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî ve Menhecuh fi’l-cerh ve ta’dil min hilâli kitabih –et-telhîsü’l-habîr-. Bu tez, Suad Cafer Hamâdî tarafından Kahire Üniversitesi el-Ulûmu’ş-Şeria Fakültesi’nde 1412/1982 yılında doktora tezi olarak takdim edilmiştir. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı on fâsılda incelenmeye tabi tutulmuştur. İkinci bölümde İbn Hacer’in önemli eserlerinden biri olan et-Telhîsü’l-habîr ve bu kitâpta takip edilen metod ele alınmıştır.
Üçüncü bölüm bir müvazene çalışmasıdır. İbn Hacer’in cerh ve ta‘dil uzmanları ile görüşleri karşılaştırılarak sonuca gidilmiştir. Bu tez, kaynakça dâhil 711 sayfadır.
74. el-Cânibü’l-usûliyyu inde’l-hâfız İbn Hacer el-Askalânî min hilâl kitâbih fethi’l-bâri. Rîhâne el-Yendûzî tarafından Fas’ta bulunan el-Karaviyyin Üniversitesi Dâru’l-Hadis el-Hüseyniyye Fakültesi’nde hazırlanmıştır. Bu tezde İbn Hacer’in usûlü’l-fıkha dair görüşleri incelenmiştir.
75. et-Terbeviyye li’l-İmâm el-hâfız İbn Hacer el-Askalânî fi şerhih li kitâbi’l-ilm min sahîhi’l-Buhârî. Bu çalışma, Abdülkerim b. Abdülaziz el-Matrûdî tarafından İmâm Muhammed b. Suud Üniversitesi el-Ulûmu’l-İçtimaiyye Fakültesi’nde 1428 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde ictimaî hayatın tanımı ve eğitim ile alakalı bilgi verilmiştir. İkinci bölüm, Sahîhi’l-Buhârî ele alınmıştır. Üçüncü bölüm İbn Hacer’in toplumsal hayat ile ilgili değerlendirmelerine tahsis edilmiştir. Bu tez, kaynakça dâhil 854 sayfadan müteşekkildir.
28 76. Telhîsü’l-habîr fî tahrîc ehâdîsi’r-Râfiî kebîr li’l-hâfız İbn Hacer
el-Askalânî mine’l-istincâi ilâ ahiri’t-teyemmüm. Bu çalışma, Ahmed Said Abdullah Sabit tarafından Dımaşk Üniversitesi, Şeria Fakültesi’ne 2007 yılında yüksek lisans tezi olarak takdim edilmiştir. Birinci bölüm, er-Rafiî’ni (ö. 585/1189) hayatı ve eseri ile ilgili malumata ayrılmıştır. İkinci bölüm, İbn Hacer’in hadis anlayışı ile Rafiî’nin hadis anlayışının kıyâsı yapılmıştır.
Üçüncü bölüm istincâdan teyyemüme kadar hadislerin tahrîcine yer verilmiştir.
Bu tez, kaynakça dâhil 433 sayfadan ibarettir.
77. Medâmîn terbeviyye müstanbita min kitâp muhtasari’t-terğib ve’t-terhip li’l-imâm İbn Hacer el-Askalânî. Bu tez, Muhammed Atiyye İsmail Asleh tarafından Filistin’de bulunan İslâm Üniversitesi, Usûlüddin Fakültesi’ne 1430-2009 yılında takdim edilmiştir. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı irdelenmiştir. İkinci bölümde terhîb ve terğîb kavramları ve bu tür rivâyetlerle amel şartları ortaya konulmuştur. Üçüncü bölümde ise terhîb ve terğîb için olan hadislerden yola çıkarak toplum eğitimi için ilkeler belirlenmiştir. Bu tez 231 sayfadır.
78. el-İhtiyârâtü’l-fıkhiyye li’l-hâfız İbn Hacer min fethi’l-bârî kitâbü'l-hudûd.
Bu tez, Muhammed Salim Nasr tarafından Yemen’de bulunan el-İman Üniversitesi Şeria Fakültesi’nde 2007 yılında hazırlanmış yüksek lisans tezidir.
Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı ele alınmıştır. İkinci bölümde İbn Hacer’in Kitabü’l-hudûd’daki fikhî tercihlerine çok geniş bir şekilde yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Fethu’l-bârî’deki hadlarla alakalı yer alan rivâyetlerden yola çıkarak İbn Hacer’in fikhî tercihleri irdelenmiştir. Bu çalışma, 471 sayfadır.
79. el-İhtiyârâtü’l-fıkhiyye li’l-hâfız İbn Hacer el-Askalânî fî kitâbih fethi’l-bârî min hilâl kitâbi'l-hac dirâse fikhiyye. Bu tez, Yakup İshâk Süleyman tarafından Camiatü’l-Medîneti’l-Alemiyye Üniversitesi, el-Ulûmu’l-İslâmiyye Fakültesi’nde 2014 yılında hazırlanmış yüksek lisans tezidir. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı ele alınmıştır. İkinci bölümde İbn Hacer’in Kitabü’l-hacc’daki fikhî tercihlerine çok geniş bir şekilde yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Fethu’l-bârî’deki hac ibadeti ile alakalı yer alan rivâyetlerden yola çıkarak İbn Hacer’in fikhî tercihleri irdelenmiştir. Bu tez 158 sayfadan müteşekkildir.
29 80. İhtiyârâtu İbn Hacer el-fıkhiyye fi’l-mu‘amelât min kitâp fethi’l-bârî
–es-selem, şuf’a, icâre, havâle, kefâle, vekâle-. Bu tez, Haşim Muhammed Sağir el-Fellâh tarafından Yemen’de Câmiatü’l-İmân, Şeria Fakültesi’nde 1429 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı ikinci bölümde İbn Hacer’in selem, şuf’a ve icâre kitablarındaki fikhî tercihlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise havâle, kefâle ve vekâle kitablarındaki İbn Hacer’in fikhî tercihleri birkaç alt başlıkta irdelenmiştir. Bu tez 673 sayfadır.
81. İhtiyarâtu İbn Hacer el-fıkhiyye fi’l-mu’âmelât min kitâp fethi’l-bârî min hilâl kutubi’l-et’ime ve’l-eşribe ve’l-libâs. Bu çalışma, Abdulvelî Muhammed el-Mağribî tarafından Yemen’in Câmiatü’l-İmân, Şeria Fakültesi’nde 1429 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde İbn Hacer’in yaşadığı dönem birçok yönden incelenmiş ikinci bölümde İbn Hacer’in et‘ime ve eşribenin ahkâmı ve adâbı ile ilgili fikhî tercihlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise libâs ve ziynetin ahkâm ve adâbı ile alakalı İbn Hacer’in fikhî tercihleri birkaç alt başlıkta irdelenmiştir. Bu tez, 573 sayfadır.
82. Menhecu İbn Hacer el-Askalânî fi dirâseti’s-sîre fî kitâp fethi’l-bârî. Bu tez, Muhammed Ali Salih el-Vays tarafından 2007 yılında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Vays’in, Musul Üniversitesine takdim ettiği bu çalışma, mukaddime ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İbn Hacer’in Hz.
Peygamber’in hayatına verdiği önem ortaya konulmuştur. İkinci bölümde İbn Hacer’in meşhûr kitâbı olan Fethu’l-bârî’nin tarihi bilgi açısından önemine vurgu yapılmıştır. Üçüncü bölümde İbn Hacer’in mezkûr kitabında siyer ilmi ile alakalı var olan rivâyetler değerlendirilmiştir. Bu çalışma, 987 sayfadan ibarettir.
83. Metâlibü’l-‘âliye bi-zevâidi’l-mesânîdi’s-semâniyye li’bn Hacer el-Askalânî min evveli’l-kitâp ilâ nihâye bâbi’n-nahy an ityâni’l-hâid ve keffâreti zalike ve mâ yehillu minhâ. Bu tez, Abdullah b. Abdulmuhsin et-Tuveycirî tarafından el-İmâm Muhammed b. Suud el-İslâmiyye Üniversitesi, Usûlüddin Fakültesi’nde 1410 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde el-Metâlibu’l-âliyye’de yer alan eserler hakkında detaylı bilgi verilmiştir. İkinci bölümde zevâid toplama metodu incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise bir erkeğin eşi hayızlı iken cinsel ilişkinin tahakkuku halinde
30 tehdit ve tahzîr ifade eden hadisler ele alınıp tahrîc ve tahkik yapılmıştır. Bu çalışma, 436 sayfadır.
84. İbn Hacer el-Askalâni min ebrâz muerihi’d-devleti’l-memlukiyye fî Mısır ve devrihi’l-ilmiyyi fi’l-karni’t-tâsi’ el-hicrî/ el-hamıs aşere el-milâdî. Hişam Muhammed Fethî Hummâm tarafından hazırlanan bu tez, Mısır’ın Munyâ kentinde bulanan ve şehrin ismi ile müsemma olan üniversitenin Daru’l-Ulûm Fakültesi’nde doktora tezi olarak 1412 yılında takdim edilmiştir. Birinci bölümde İbn Hacer’in hayatı ve yazdığı eserler ele alınmıştır. İkinci bölümde İslâmî ilimlerde tarih ilminin önemine vurgu yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise İbn Hacer’in yaşadığı hicri dokuzuncu asrın ilmi açıdan etkileri birkaç açıdan değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Ayrıca bu bölümde İbn Hacer’in hadisçiliği detaylı bir şekilde irdelenmiştir.
85. el-Îsâr fî Ma‘rife ruvâti’l-asâr li’bn Hacer Askalânî, Bu çalışma, Süleyman b. Abdülaziz Süleyman el-Ureynî tarafından İslâm Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1401 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
Birinci bölüm akademik çalışmaya ikinci bölüm ise tahkike ayrılmıştır. Tezin birinci bölümü Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî’nin kısa öyküsü, İbn Hacer’in hayatı, el-Âsâr kitâbın tanıtımı ve müellifin metoduna tahsis edilmiştir. Bu tez, 493 sayfadır.
86. Nüzhetü’l-elbâb fi’l-elkâb li-bn Hacer Askalânî. Bu tez, Abdulaziz b.
Muhammed es-Sudeyrî tarafından İmâm Muhammed b. Suud el-İslâmiyye Üniversitesi Usûlüddin Fakültesi’nde 1406 yılında hazırlanmış bir yüksek lisans çalışmasıdır. Bu tezde Nüzhetü’l-elbâb fi’l-elkâb adlı eserin akademik çalışma yönünden değerlendirilmesi yapılmıştır. Mektetebü’r-Rüşd, bu tezi kitâp olarak 1409 yılında yayınlanmıştır.
87. Menhecü’l-hâfız İbn Hacer Askalânî fi takrîri’l-akîde min hilâl kitâbih fethi’l-bârî. Bu çalışmayı Lûlû bt. Muhammed b. hamd el-Matrûdî tarafından İmam Muhammed b. Suud el-İslâmiyye Üniversitesi, Usûlüddin Fakültesi’nde 1415 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde tevhîd konusu ele alınmıştır. İkinci bölümde tevhidin rubûbiyyet, uluhiyyet ve ef’âl konuları irdelenmiştir. Üçüncü bölümde akideye tealluk eden sâir mevzular incelenmiştir. Bu çalışma, 510 sayfa olarak yayınlanmıştır.
31 88. Dîvânu İbn Hacer el-Askalânî. Bu çalışma, Seyyid Ebû’l-Fadl tarafından Hindistan’ta bulunan Camiatü’l-Osmaniyye Üniversitesi, el-Adâp Fakültesi’nde 1960 yılında yapılmıştır. Bu çalışmada İbn Hacer’in eserlerinden 157 kitabına yer verilmiştir. Almanya’da İbn Hacer’e ait olan el yazma eserlerin var olduğunu ancak bunları elde etmek istemesine rağmen maksadına ulaşmadığını belirtmiştir.31 Bu çalışma, 247 sayfadan müteşekkildir.
89. Zevâid müsned Ebû Bekr el-Bezzâr alâ müsnedi’l-İmâm Ahmed ve’l-kutubi’s-sitte. Bu çalışma, Abdullah Murad Ali es-Selefî tarafından Medine’de bulunan İslâm Üniversitesi Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1404 yılında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde el-Bezzâr’ın hayatı ve Müsned’i değerlendirilmiştir. İkinci bölümde İmâm Ahmed’in kısa biyografisi ve Müsned’i ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Ayrıca bu bölümde Kütübi’s-sitte hakkında detaylı açıklamalar yer almaktadır. Üçüncü bölümde ise Müsned’deki rivâyetler tetkik edilerek çalışma, sonuç ve tavsiyelerle bitirilmiştir. Bu çalışma 763 sayfadır.
90. İnbâu’l-ğumr fî enbâi’l-umr li’bn Hacer. Bu tez Hasan Habeşî tarafından Londra Üniversitesi İnsânî İlimler Fakültesi’nde 1954 yılında yapılmış bir doktora çalışmasıdır. Bu çalışma, araştırma ve tahkik olmak üzere iki ana bölümde oluşmaktadır. Araştırma kısmında İbn Hacer’in hayatı, tarih ilminin ta‘rifi, tarih-i olaylar ve sika râviler ve tercemelerine yer verilmiştir. İkinci kısımda ise eserin tahkiki yapılmıştır.
91. İnkidâdu’l-‘itirâd li’l-hâfız İbn Hacer el-Askalânî min evveli’l-kitâp ilâ nihâyeti bâb izâ reeti’l-müztehâde et-tuhur. Bu tez, İbtisâm Ahmed Ömer tarafından Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1417 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde çalışmanın konusu olan İnkidâdu’l-‘itirâd ayrıca bu eserde İbn Hacer’in takip ettiği metod değerlendirilmiştir. İkinci bölümde İbn Hacer’in Bedruddin el-Aynî’ye (ö.
855/1451) verdiği cevaplara ve bu yanıtlarda isâbet ettiği noktalara temas edilmiştir. Üçüncü bölümde kitabın başından müstahâze kadının kanamasının son bulmasını belirten bâba kadar tahkik yapılmıştır. Bu tez, kaynakça dâhil 515 sayfadır.
31 Ebu’l-Fadl, Seyyid, Dîvânu İbn Hacer el-Askalânî, Câmiatü’l-Osmaniyye Üniversitesi, el-Âdâp Fakültesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Hindistan, 1960, s. 189.
32 92. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe li’bn Hacer el-Askalânî harfu’l-ayn. Bu çalışma Ömer Salim el-Maş‘abî tarafından Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1423 yılında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Bu çalışma, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İsâbe hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümde sahabe, muhadremûn, tabiîn, fukahâ hakkında detaylı bilgi yer almıştır. Üçüncü bölümde ise ‘ayn harfine kadar olan sahâbelerin terâcimine yer verilmiştir. Bu tez 639 sayfadan ibarettir.
93. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe li’bn Hacer el-Askalânî min bidâyeti harfu’l-ğâ ilâ nihâyeti harfi’z-zâ. Bu çalışma, Muhammed Na‘im İlmi Hân tarafından Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1421 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Bu tez bir önceki teze bazı nuas farkları ile birlikte benzemekte olup 934 sayfadır.
94. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe li-İbn Hacer el-Askalânî min evvel harfi’s-sâ ilâ nihâye harfi’l-hâ. Bu çalışma, Abdullah Ahmed Arâlî Afreh tarafından Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1420 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci bölümde İsâbe hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. İbn Hacer’in bu eserde istifade ettiği kaynaklar liste halinde verilmiştir. İkinci bölümde sahâbe, muhadremûn, tabiîn ve fukahâ hakkında bilgi verilip sahabenin faziletine dair malumât verilmiştir. Üçüncü bölümde ise ءاثلا (sâ) harfinden başlanılarak ءاحلا (hâ) harfine kadar kitabın tahkik, ta‘lîk ve tahrîci yapılmıştır. Bu tez, kaynakça dâhil 990 sayfadan ibarettir.
95. el-İsâbe fî temyîzi’s-sahâbe li-İbn Hacer el-Askalânî min evveli’l-kitâp ilâ nihâye harfi’t-tâ. Bu çalışma, Abdurrahman b. Ömerî es-Sâidî tarafından Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, Da’ve ve Usûlüddin Fakültesi’nde 1418 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Birinci ve ikinci bölümler İsâbe üzerinde yapılan çalışmalara konu ve içerik birebir benzemektedir. Üçüncü bölüm ise kitabın başından ءاتلا (tâ) harfine kadar olan sahâbe biyografisine ayrılmış olup 1018 sayfadır