man okuduklan halde duydugundan fazla bir kelime konusmaga muk-

«Aramzda

boyle bir deha var iken benden

mi

spruyorsunuz?n dedi.n Ahiret alimlerinin alametlerinden biri de, en 50k

ehemmiyet

ver-dikleri ilm-i

batm

[Allah bilgisi, martlet], kalb murakabesi, ahiret yo-lu ve bu yolun yolcusu

olmak

ic,in gerekli bilgiler ve

bu

bilgilerin ge-lismesi ic,in ciddi miicahede ve

murakabe

olmahdif, Zira miicahede,.

miisahedeye ulastrnr. IUmlerin inceliklerinden kalbe hikmet

nurlan

ddkiiliir. Kitablar ve kitablarla ogrenilen ilimler

bunu

saglayamaz.

Olqii ve tartiya sigmayan hikmet

kapusu

kalbde, miicahede,

murakabe

(§eri'at

kanunlan

geregince) zahiri ve batini amelleri ifa, temiz dti-siince ve huzur^-

u

kalb ile tenhalarda Allah'i zikretmek ve

maddiyat

ile alakasim kesip biitiin varhgi ile Allah'a

baglanmak

ile agihr. l§te

Kesfin kaynagi, ilham'in

anahtan

budur.

£ok

talebeler var,

uzun

za-man okuduklan

halde

duydugundan

fazla birkelime

konusmaga

muk-tedir olamaz.

Cok

nrtihim illmleri ogrenmekle kalip, ameli arttinp kal-bi

murakabe

edenler var ki, akil sahiblerini hayrete diisiirecek sekil-de, hikmet'in incelikleriyle Allahu Teala gonullerini agar.

Bu

sebebden-dir ki

Peygamber

Efendimiz

:

1 inci KlTAB

—

6 nci BAB

—

FETVADAN KAQINMAK 183

fl

» _"J.,. « ;„, - *l *^'.

uBildigi_ile amel edene, Allahu Tealabilmedigini debildirir.» (154)

Buyurmu§tur.

Gecmig Peygamberlere inen kitablarm bazisinda §6yle yazar

:

«tlim, gokdedir,

kim

indirecek onu? Yerin altindadir,

kim

sikaracak

onu?

Denizlerin ardindadir,

kim

getirecek onu? demeyin, ilim, sizin kalbinizdedir.

Benim

ma'nevi

huzurumda

melekler gibi terbiyeli, sid-diklar gibi ahlakli olun ki, sizi kaplayacak §ekilde, kalbinizdeki ilim parlasin.»

Abdullah Tusteri:

«Alimler, abidler ve zahidler kalb

leri kapali oldugu halde diinya'dan go?er, kalbi a$ilanlar ancak sid¹ diklar ve §eh!dlerdir.» dedikten sonra Allahu Teala'mn :

ttGayb'in anafatarlati ondadir, gaybi ancak o bilir.w (6-En'am: 59) Ayet-i celilesini okumu§tur. Eger batin llmi ile nurlannu§ kalb-lerin anlayi§i ilm-i zahir'e

hakim

olmasaydi

Peygamber

Efendimiz

:

«Sana

miiftuler, her ne kadar fetva verseler de sen yine kalbinc

•dani§.» buyurmazdi.

Blr kudsi Hadis'de

Peygamber

Efendimiz :

fists .

*,f f ^a s J _•

A-« <j

^*—

J i^Jul 4*^»-

£*JS

(cKulum, nafile ibadetlerle, ben

onu

^{sevinciye kadar} bana

yakla-.(154) Ebft Nuaym *Hilye»de.

184 tHYAU 'ULOMl'D DlN

—

Cilt: 1

—

RUB'UX ^-D3ADAT

§ir ve hatta sevgime

mazhar

olur.

Ben

de onunla goriir,

kulumu

sev-digim

zaman onun

gozii oIurum.» (155)

Buyurmu§tur. Tefsir

kitablannm

anlayamadiklan, biiyuk miifes-sirlerin bilemedikleri Kur'an'in nice ince

manalan

^var ki onlar, zikr ve fikir ile ugragan kalblere dogar. Kendini

murakabe

eden miirid'e

bu

manalar ilham olunup ^da, bunlari miifessirlere sunduklan zaman,

(insafh) miifesslrler onlari begenirler ve temiz kalb'in vftridati ve Allahu Teala'ya tevecciih eden himmetlerinin kar§iligi oiarak, Allahu Teala'nin onlara bir lutfu oldugunu ^anlarlar. Muka§efe ilimlerinde,

muamele

ilminin inceliklerinde ve kalbe gecen inceliklerde de hal bQyledir.

Bu

^{ilimlerin her biri,} derinliklerine inilemiyeh birer derya-dir. Herkes, ancak ^kendisine

nzk

edilen miktar ve Rabbinin tevfik ettigi giizel amel ^nisbetinde

bu

ilimlere dalabilir.

Ha

z r et-_i All,

uzun

bir hadis'inde,

bu

gibi ahiret ilimlerini tavsif ederken §6yle bu-yuruyor

:

«Kalbler, kaplardir; kaplarin iyisi, iyiliklere

kap

olandir.»

«tnsanlar ii§'e ayrilir. Allah'i bilenler, kurtulu§ i^in okuyanlar,

ucuncu

kisnu da degersiz, adi kimselerdir.

Her

haykiranin

ardma

ta-kihr, her riigar ile egilir, ilim nuru ile aydinlanmaz, saglam dala ya-pisniazlar. Ilim,

maldan

hayirlidir. Qunkii iiim seni korur, ma.li sen korursun, ilim, okutmakla artar, mil, harcamakla tukenlr. Hayatta

iyi ameller kazanmak, ilim sayesinde oldugu gibi, dldiikten sonra da

lyi hatiralan ya§amak, yine ilim sayesinde miimkundur. Ilim h&kim, mal, mahkumunaleyhdir.

Malm

menfa'ati, ki§inin oliimu ile 50k olur.

Haznedarlar oliir hazineleri ortada kalir. Fakat alimler, diinya

dur-dukga

ya$arlar.» Sonra

uzun

bir nefes aldi ve: «Dikkat et, eger ehlini bulsaydim,

benim

gogsiimde geni§ ilimvardir.

Ne

yazak ki istekliler ya Itimatsiz kimselerdir. Dini, diinya menfaatine aiet eder ve ilahl

ni'-metler ile Allah'in velilerine, ogrendigi dellller ile de

onun

kullanna kargiustunluktaslamakister.

Veya

haklkat ehline uyarfakat (hakikatt teshisten aciz oldugu i?in) ilk nazarda kalbine stiphe tohurau ekilir,

hangi taraftan olacagim secemeyecek derecede basiret sahibi olmayan, diinya lezzetlerine

du?kun

§ehvetlerlnin pe§inden akip giden, yahut da bunlar, daha ziyade diinyalik pe§inde,

mal yigmak

hevesine

uyan

kimselerdir. Bunlar

daha

ziyade kirlardaki hayvanlara benzerler. Al-lah'im,isteboylehamillerlnlnolmesiyleilimdesonupgidecektir.Yinede yeryiizu, ilahl hukumlerini koruyanlardan bo§ kalmaz: Bunlar, ya her-kesin gbrebilecegi §ekilde agikare buiunurlar, veya Allahu Teala'mn

hflccetlerini

korumak

icin gizli kalmagi terclh ederler. (ibn

Kayymv:

«Bu

ciimlenin asli yok, yalanci rafizilerin

uydurma

ve eklemesidim

(1S5) Buh&ri ile Muslim. Ebfl Hureyre'den.

1 inci KTTAB

—

8 nci BAB

—

FETVADAN KACINMAK ₁₈₅

der.) Qiinktt Hilye'de

bu

ctlmle yoktur. Qtinkii ilahi huecetler gizlilik ile korunmaz. Bunlar nerede tmlunur. gfinkii

bunlann

sayilan az, kiy-metleri ise yuksektir. Zatlan gizli fakat, hatiralan gonullerdedir. Al-lahu Teal&, hilccetlerini onlarla korur. Hatta onlar kendilerinden sonra ^gelenlere,

bu

hticcetieri

emanet

eder ve kalblerine yerles,tirirler.

tlim, oldugu gibi onlara gider. Ruh-i yakln'e ula§irlar, miilayim kimse

lerinsertgordukleri dahi onlar iqin

yumu§ak

olur. Gafillerinvah§l gor-diikleri seylerle iinsiyet ederler.

Ruhlan

ali

makamlarla

alakali olan bedenleriyle dunya'ya sahip olurlar. i§te bunlar, yeryiizunde

AUah'm

dostlari ve amilleri olup i'timadina

mazhar

olmusturlar. Dinine davet ederler.» Sonra aglayarak :

«Benim

heves ettigim igte bunlardir» dedi.

Bu

son ^anlattigi ahiret alimlerinin evsafidir.

Bunun

ekserisi amel ve miicahede ile elde edilir.

Ahiret alimlerinin alametlerinden biri de Yakini kuwetlendirmege

ehemmiyet

vermesidir.

Din

sermayeslnin ba§i «Yakin» dir.

Peygam-ber Efendimiz

:

.i' ^.'* . . Z

"

B-«Yakin, Iman'in butunudiir-n (156) Buyurmustur.

Yakin ilminin eweliyatmi

dgrenmek

lazimdir, ki

ondan

sonra insana Yakin'in yolu a$ihr.

Bu

sebebden

Peygamber

Efendimiz

:

y»_, f *.

—

«YaMni

ogrenin.n (157) Buyurmu§tur.

Yani yakin sahipleriyle bulusiin, onlardan yakini ogrenin de, hal ve feldiglerinde onlara

uyun

^ki,

onlann

yakini kuwetlendigi gibi sizin

de kuwetlensin. Yakin'in asa, amelin

gogundan

iyldir.

Peygamber

Efen

dimiz'e, yakini kuwetli giinahi 50k, yakini az ameli ?ok olan ikl

kl§i-den sorduklannda

:

«Gttnahsiz insan yoktur.»

<1») BeyhakI, tbn Mes'Qd'dan.

(1S7) Ebfl Nuaym. . ,

186 1HYAU ULOMl-D ^- DtN

—

CUt : 1

—

. RUB'U'L^- JbADAT

Buyurmu§tur. Fakat yaradih§ta

akh

olup yakini olan ki§iye

gti-nah

^{zarar vermez. Qunkii her}

gunahin

akabinde tevbe eder, istigfar

Belgede ihyau 'ULOmI'D-DIN TERCUMESi (sayfa 181-185)