31 Aralık 2011 tarihinde sona eren hesap döneminde, maddi olmayan duran varlık hareketleri aşağıdaki gibidir:
1 Ocak 2011 Girişler Çıkışlar Transfer Değer Düşüklüğü
İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen
Yabancı para çevrim farkları ve hiperenflasyon
etkisi 31 Aralık 2011
Maliyet
GSM ve diğer telekomünikasyon işletme lisansları 2.147.648 10.489 - - - 2.301 42.577 2.203.015
Bilgisayar yazılımları 3.048.043 99.041 (811) 156.248 - 2.946 52.599 3.358.066
Feshedilemeyen haklar 34.833 - - - - - - 34.833
Transmisyon hatları 48.101 223 - - - - - 48.324
Marka değeri 7.040 - - - - - - 7.040
Müşteri tabanı 9.635 - - - - 4.554 - 14.189
Kontrata dayalı vergi muafiyeti hakları 77.280 - - - - - 11.020 88.300
Merkezi şans oyunları sistemi işletim hakkı 8.628 644 - - - - - 9.272
Yapılmakta olan yatırımlar 4.060 264.752 - (270.462) - - 1.650 -
5.385.268 375.149 (811) (114.214) - 9.801 107.846 5.763.039
Birikmiş itfa payları
GSM ve diğer telekomünikasyon işletme lisansları (696.113) (109.066) - - (100.446) (25) (14.263) (919.913)
Bilgisayar yazılımları (2.197.972) (242.060) 539 53.412 - (2.612) (15.261) (2.403.954)
Feshedilemeyen haklar (2.322) (2.322) - - - - - (4.644)
Transmisyon hatları (40.020) (2.033) - - - - - (42.053)
Marka değeri (1.584) (704) - - - - - (2.288)
Müşteri tabanı (3.990) (1.034) - - - - - (5.024)
Kontrata dayalı vergi muafiyeti hakları (37.992) (18.786) - - (16.376) - (5.844) (78.998)
Merkezi şans oyunları sistemi işletim hakkı (6.123) (365) - - - - - (6.488)
(2.986.116) (376.370) 539 53.412 (116.822) (2.637) (35.368) (3.463.362)
Maddi olmayan duran varlıklar, net 2.399.152 (1.221) (272) (60.802) (116.822) 7.164 72.478 2.299.677
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde hesap dönemlerinde, değer düşüklüğünü de içeren itfa payları sırasıyla 400.935 TL ve 493.192 TL olup satışların maliyeti hesabına kaydedilmiştir.
Bilgisayar yazılımları, maddi olmayan duran varlık kriterlerini taşıyan şirket içi yazılım geliştirme maliyetlerini kapsamaktadır. 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren hesap dönemi itibariyle Grup içinde yaratılan bilgisayar yazılımları tutarı 67.591TL’dir (31 Aralık 2011: 50.936 TL).
1 Ocak 2012 Girişler Çıkışlar Transfer Değer Düşüklüğü
Yabancı para çevrim farkları ve
hiperenflasyon etkisi 31 Aralık 2012
Maliyet
GSM ve diğer telekomünikasyon işletme lisansları 2.203.015 2.246 (6.036) 6.257 - 10.620 2.216.102
Bilgisayar yazılımları 3.358.066 74.778 (331) 263.136 - (3.652) 3.691.997
Feshedilemeyen haklar 34.833 - - - - 0 34.833
Transmisyon hatları 48.324 239 - - - 0 48.563
Marka değeri 7.040 - - - - 0 7.040
Müşteri tabanı 14.189 - - - - 0 14.189
Kontrata dayalı vergi muafiyeti hakları 88.300 - (98.134) - - 9.834 -
Merkezi şans oyunları sistemi işletim hakkı 9.272 1.144 - - - 0 10.416
Yapılmakta olan yatırımlar - 292.444 - (289.344) - 0 3.100
5.763.039 370.851 (104.501) (19.951) - 16.802 6.026.240
Birikmiş itfa payları
GSM ve diğer telekomünikasyon işletme lisansları (919.913) (100.923) 6.036 - (1.914) (10.485) (1.027.199)
Bilgisayar yazılımları (2.403.954) (279.469) 188 11.646 (2.427) 1.246 (2.672.770)
Feshedilemeyen haklar (4.644) (2.369) - - - 0 (7.013)
Transmisyon hatları (42.053) (1.777) - - - 0 (43.830)
Marka değeri (2.288) (704) - - - 0 (2.992)
Müşteri tabanı (5.024) (1.085) - - - 0 (6.109)
Kontrata dayalı vergi muafiyeti hakları (78.998) (3.843) 98.134 - (5.897) (9.396) -
Merkezi şans oyunları sistemi işletim hakkı (6.488) (527) - - - 0 (7.015)
(3.463.362) (390.697) 104.358 11.646 (10.238) (18.635) (3.766.928)
Maddi olmayan duran varlıklar, net 2.299.677 (19.846) (143) (8.305) (10.238) (1.833) 2.259.312
tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Turkcell, 27 Nisan 1998 tarihinde Bakanlık ile bir lisans sözleşmesi imzalamış ve bu sözleşme uyarınca, 500.000 ABD Doları lisans ücreti karşılığında 25 yıl süreli bir GSM işletme lisansı almaya hak kazanmıştır. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla net defter değeri 450.830 TL (31 Aralık 2011: 494.813 TL) olup 2023 yılında itfa süresi dolacaktır.
Turkcell, 3N Lisans ile ilgili imtiyaz sözleşmesini BTK ile 30 Nisan 2009 tarihinde imzalamıştır.
Sözleşme imza tarihinden itibaren 20 yıl geçerli olacak 3N Lisans’ın 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla net defter değeri 628.374 TL’dir (31 Aralık 2011: 666.846 TL).
Şirket’in tamamına sahip olduğu bağlı ortaklığı Turkcell Superonline, BOTAŞ’ın hali hazırda döşemiş olduğu fiber optik kablolar üzerindeki kapasiteyi 15 yıl süre ile kullanmak, ek fiber optik kablolar döşemek ve bu döşenecek kablolar üzerindeki kapasiteyi aynı süre boyunca kullanmak üzere BOTAŞ’ın açtığı ihaleyi kazanmıştır. Turkcell Superonline, bu kapasite hakkı için BOTAŞ’a 20.900 Avro ödeyecektir. Sözleşme süresinin, BOTAŞ’ın hali hazırda döşediği fiber optik kabloların kalan faydalı ömürlerinin büyük kısmını kapsaması ve yeni döşenecek fiber optik kablolar için; Turkcell Superonline’ın, sözleşmenin ilk döneminde önemli yatırım yapacak olması, finansal kiralama işlemi göstergesi olarak kabul edilmiştir ve bu işlem finansal kiralama olarak muhasebeleştirilmiştir. Grup bu kapasite ile ilgili 2024 yılına kadar yapılacak ödemelerin net bugünkü değeri olarak hesaplanan 34.833 TL tutarındaki hakkı finansal tablolarına maddi olmayan duran varlık olarak kaydetmiştir.
20 ŞEREFİYE
Şirket’in 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Turkcell Superonline ile ilgili 32.834 TL (31 Aralık 2011:
32.834 TL) tutarında finansal tablolarına yansıttığı şerefiye bulunmaktadır. Belarus iktisabıyla ilgili şerefiyeye ilişkin 2011 yılında yapılan değer düşüklüğü testi sonrası şerefiye tamamen silinmiştir.
Şerefiye her yıl aynı zamanda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar varlığın net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanı seçilerek bulunur. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Belarus Telekom ve Turkcell Superonline’ın geri kazanılabilir değerleri bağımsız değerleme kuruluşları tarafından hesaplanmıştır.
Gelecekteki nakit akımlarının net bugünkü değeri hesaplanırken, Şirket Yönetimi’nin FVAÖK’deki (amortisman ve itfa paylarından önceki operasyonel kar olarak hesaplanır) büyüme beklentisi, gelecekteki maddi ve maddi olmayan duran varlık alımlarının tutarı ve zamanlaması, uzun vadedeki büyüme oranı ve reeskont oranları tahminleri dikkate alınmıştır.
Belarus Telekom:
31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Belarus Telekom için değer düşüklüğü testi yapılmış ve 9.047 TL tutarında değer düşüklüğü hesaplanmış, ağırlıklı oranlarına göre ilgili maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıklar hesaplarına dağıtılmış ve bu tutar kapsamlı gelir tablosu içinde amortisman ve itfa payı giderlerine yansıtılmıştır. Maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıklar hesaplarına kaydedilen değer düşüş karşılığının vergi etkisi olarak 3.066 TL tutarında ertelenmiş vergi geliri ayrıca konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.
31 Aralık 2011 tarihi itibariyle 389.185 TL tutarında değer düşüklüğü hesaplanmıştır. Hesaplanan değer düşüklüğünün 100.057 TL’si Belarus Telekom’un alımı sırasında oluşan şerefiyeden karşılanmış ve bu tutar diğer giderlere yansıtılmıştır. Kalan 319.829 TL tutarındaki değer düşüklüğü ağırlıklı oranlarına göre ilgili maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıklar hesaplarına dağıtılmış ve bu tutar kapsamlı gelir tablosu içinde amortisman ve itfa payı giderlerine yansıtılmıştır. Maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıklar hesaplarına kaydedilen değer düşüş karşılığının vergi etkisi olarak
tarihlerinde sona eren finansal yıllara ait konsolide finansal tablolar Genel Kurul onayına sunulamamıştır.
Kullanım değeri, birimin sürekli kullanımından ve faydalı ömrü sonunda elden çıkarılmasından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmıştır. 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle kullanım değeri hesaplanırken aşağıdaki varsayımlar kullanılmıştır:
Belarus Telekom değer düşüklüğü testi için, 1 Ocak 2013 ve 31 Aralık 2017 tarihleri aralığında 5 yıllık projeksiyon üzerinden yapılmıştır. Gelecek dönemlerde oluşacak nakit akımlarını (sonsuz) tahmin edebilmek için sabit büyüme oranı olarak, ülke ekonomisinin tahmini ortalama büyüme oranını geçmeyen %3,0 kullanılmıştır.
Birimin geri kazanılabilir değerini hesaplayabilmek için vergi sonrası iskonto oranı olarak ağırlıklı sermaye maliyeti oranı 2013 – 2017 yılları aralığı için %16,7, 2017 yılı sonrası için ise %16,5 kullanılmıştır. Vergi sonrası oran, vergi sebebiyle oluşacak nakit çıkışları, gelecekteki diğer vergisel nakit akımları ve varlıkların maliyeti ile vergi matrahları arasındaki farklar göz önünde bulundurularak düzeltilmiştir. Gösterim amaçlı vergi öncesi iskonto oranı %18,32’dir.
Turkcell Superonline:
31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Turkcell Superonline’nın kayıtlı şerefiye değeri Global İletişim satınalması ve birleşmesinden kaynaklanan 143 TL şerefiye dahil 32.834 TL’dir (31 Aralık 2011:
32.834 TL). Nakit yaratan birimlerin kullanılan değerine dayanarak bulunan geri kazanılabilir değerin, defter değerinden yüksek olduğu tahmin edildiği için Superonline’ın alımı sırasında oluşan Şerefiye’ye ilişkin değer düşüklüğü karşılığı hesaplaması 31 Aralık 2012 itibarıyle gerekmemektedir.
31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla kullanım değeri hesaplanırken aşağıdaki varsayımlar kullanılmıştır:
Projeksiyon yapılan dönem için tahmin edilen FVAÖK, Turkcell Superonline’ın Grup’un bir parçası olarak faaliyet göstermekten kaynaklanan sinerjiyi de içermektedir. Bu önemli varsayım için belirlenen değer, etkin gelişim ve sinerji hariç geçmiş tecrübeyi yansıtmaktadır. Şirket Yönetimi’ne göre, geri kazanılabilir tutarı belirlerken esas alınan kilit bir varsayımdaki yeterince muhtemel bir değişim, Turkcell Superonline’ın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşmasına sebebiyet vermemektedir.
Turkcell Superonline’ın iktisabında ortaya çıkan Şerefiye’nin değer düşüklüğü testi için, 1 Ocak 2013 ve 31 Aralık 2019 tarihleri aralığında 7 yıllık projeksiyon üzerinden yapılmıştır.
Gelecek dönemlerde oluşacak nakit akımlarını (sonsuz) tahmin edebilmek için sabit büyüme oranı olarak, Turkcell Superonline’ın faaliyet gösterdiği piyasadaki uzun vadeli ortalama büyüme oranını geçmeyen %3,1 kullanılmıştır.
Birimin 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle geri kazanılabilir değerini hesaplayabilmek için vergi sonrası iskonto oranı olarak ağırlıklı sermaye maliyeti oranı 2013 – 2016 yılları aralığı için %14,6; 2016 yılı sonrası için ise %14,3 kullanılmıştır.
Vergi sonrası oran, vergi sebebiyle oluşacak nakit çıkışları, gelecekteki diğer vergisel nakit akımları ve varlıkların maliyeti ile vergi matrahları arasındaki farklar göz önünde bulundurularak düzeltilmiştir. Raporlama açısından vergi öncesi iskonto oranı %16,1’dır.