• Sonuç bulunamadı

İ. Kampanyalarını destekleyici malzeme sağlamak amacı ile yapılan tarih ve sanat araştırmalarına gelince:

Belgede HALKLA İLİŞKİLER SEMPOZYUMU (sayfa 133-136)

HALKLA İLİŞKİLERDE ARAÇLAR VE ARAŞTIRMA

H. İ. Kampanyalarını destekleyici malzeme sağlamak amacı ile yapılan tarih ve sanat araştırmalarına gelince:

Bunlar hakkında başlıktan çıkan tanımın dışında söylenecek fazla bir-şey yoktur. Sadece, bir kısmının ürüne ("Product") dönük, yani doğrudan ürünü yüceltmeye dönük, bir kısmının ise hizmet adı altında salt kuru-luşun imajını yüceltmeye dönük kültür girişimlerini oluşturmaya yara-yan araştırmalar oldukları ilave edilebilir.

Son olarak da, Kuruluş içi araştırmaları ele alalını:

Daha doğrusu, adına H.î. faaliyeti yürütülen kuruluş'un etüdü diye isimlendirebileceğimiz bu araştırma türünün, önce değindiğimiz türlere

göre açık olan farklılıklarından başka bir özelliği de, kuruluş'un H.î. mü-dürü ve/veya danışmanının, araştırmayı, başka uzmanlık dallarında çalı-şanlara başvurma gereği olmadan kendi kompetansı içinde yürüttüğüdür.

Bu araştırmalarda amaç ise, kuruluşla ilgili tüm nitelik ve nicelikleri kapsayan bilgilerin toplanması ve sistemleştirilmesidir. Bu bilgi tablosu, daha sonra, gerek hedef kitleye dönük bir imaj birikimi oluşturmak için yapacağı rutin çalışmalarda (Preventive PR), gerekse elde olmayan ne-denlerle meydana gelen imaj krizlerini karşılamak için başvuracağı giri-şimlerde (Curative PR), H.İ.'cinin temel tanıtım malzemesini teşkil ede-cektir.

Belirtilmesi gereken bir husus da, H.î. uzmanının bu araştırmayı ya-parken çoğu zaman bir gazeteci sezisi ile hareket ederek kuruluş yetkili-lerinin bile farkında olmadıkları kuruluş ile ilgili haber-imaj değerindeki bazı özellikleri keşfetmesi gerektiğidir. Nitekim, H.İ. uzmanı bununla da yetinmeyerek, kuruluşun faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek bu ka-rakterdeki özelliklerin saptanabilmesi için kuruluş yetkililerini eğitecek ve bu tür gelişmelerle ilgili bilginin kendisine sistematik bir şekilde ulaş-tırılmasını sağlamak üzere kuruluş kompleksi içinde bir haberleşme ağı kuracaktır.

Şimdi de izninizle vaka raporlarına geçiyorum.

1) PRETEST ARAŞTIRMASI

Bu araştırmada dar "Quota Sampling" yöntemi uygulanmıştır. Yani belirli toplum kesitleri içinden önceden belirlenen sınırlı sayıda örnekler kullanılmıştır. Araştırma ile ilgili olarak yayımlanan raporda bu gruplar

"Referans Grupları" olarak adlandırılmıştır.

Araştırma, 1979'da, "Türkiye'de Sigorta'mn 100. yılı" vesilesi ile Tür-kiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafından yaptırılmıştır.

Maksat, kamuoyu oluşturucularından oluşan örneklerin Türkiye'de sigor-tacılıkla ilgili olarak eğilim ve görüşlerini saptamak ve elde . edilen veri-lere dayanarak sigorta konusunda eğitici karakterde bir bilinçlendirme kampanyası düzenlemekti. Anket ve onu izleyen rapor, İstanbul Üniver-sitesi İşletme Fakültesi Finans ve Finansal Kurumlar Yönetimi Enstitüsü tarafından gerçekleştirilmiş ve çalışmalar Prof. Dr. Atilla Gönenli yöne-timinde, başta Doç. Dr. Ünal Bozkurt ve aynı fakültenin Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Enstitüsü'nden Prof. Dr. Kemal Kurtuluş olmak üzere bir uzmanlar heyeti ile yürütülmüştür. Araştırmanın yön, kapsam ve soru formunun saptandığı çalışmalara, Müşterimiz Sigorta ve Reasü-rans Şirketleri Birliği'nin Tanıtım Komitesi Başkam ve Halk Sigorta Ge-nel Müdür Yardımcısı Özkan Kaymak ve Birliğin H.İ. Danışmanı İbrahim Çamlı da katılmıştır.

149

Rapor 53 sahifedir. 55 tablo içermektedir. Raporu Özkan Kaymak'ın kısa bir notu ile Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu'nda mu-hafaza edilmek üzere Okul Müdürü Prof. Dr. Ferruh Dinçer'e sunacağım.

Burada sadece, daha önce söylediklerimle doğrudan ilişkisi olan ve örnek-leme sistemimizi belirleyen, raporun 11. sahifesindeki toplam 368 kişiden oluşan "Referans Grupları" tablosunu okuyacağım:

Referans Grubu Olarak Kabul Edilen Meslek Grupları

1. Din Adamları Grubu 2. Öğretim Üyeleri Grubu

3. Politikacılar-Bürokratlar Grubu 4. Haber dışı TRT Grubu

5. Yazılı ve Sözlü Basın 6. îş Adamları Grubu 7. Öğretmenler Grubu 8. Teknik Adamlar Grubu

9. Hukukî ve Malî Müşavirler Grubu

1. Grubu Oluşturanların Meslek 2. Alt Ayrımları

Müftü, yönetici, imam-müezzin ve din eğitimcisi

Üniversite öğretim üyesi ve öğre-tim yardımcısı

Politikacı ve kamu kuruluşları üst yöneticileri

Program görevlileri, yapımcı, su-nucu ve diğer yetkililer

Basın yöneticisi, yazar, muhabir ve TRT habercileri

Yönetim Kurulu Başkanı, üyesi, di-ğer üst kademe yöneticileri İlkokul öğretmeni, ortaokul öğret-meni ve lise öğretöğret-meni

Mimar, mühendis, müteahhit-mi-mar ve müteahhit

Özel sektör hukuk müşavirleri ve malî müşavirler.

2) BİR KAMPANYAYI DESTEKLEYİCİ, ÜRÜNE DÖNÜK TARİH ARAŞTIRMASI

Bu araştırma, yukarıda sözü geçen pretest araştırmasını izleyerek ay-nı vesile ile, ayay-nı müşteri için düzenlenen ve amacı Türkiye'de sigorta bi-lincini geliştirmek olan kampanyaya malzeme sağlamak üzere yapılmış-tır. Araştırma sonuçları, basın bildirisi ile birlikte dağıtılan bilgi dosya-larında ("Press Kit") yer alan bir "Bilgi Föyü"nde yazı haline getirilerek değerlendirilmiştir.

Konu, Osmanlı dönemindeki Derbend teşkilatıdır. Adı Farsça'daki Der (geçit) ve Bend (tutmak) sözcüklerinden kaynaklanan bu müessese, bazı belirli niteliklere sahip fertlerin, İmparatorluğun tehlikeli sayılan yolla-rını korumaları ve bu yollardan geçenlerin mallarına zarar gelmesi ha-linde bu zararı tazmin etmelerine karşılık bazı vergilerden (şeri olma-yan Avarızı Divâniye ve Tekâlifi Örfiye vergileri) muaf tutulmalarını ön-görüyordu. Vergi muafiyeti karşılığında böyle bir vazifeye talip olanlar genellikle söz konusu yolların üzerinde bulunan köylerin halkları oluyor-du. Derbendçi denilen bu kişiler, işlevlerini müştereken ve biribirine kefil olarak yürütüyorlardı. Üç yüzyıl süren ve ilk izlerine II. Murat ve Fatih döneminde rastlanan Derbend düzenlemesi modern sigortacılığın bütün öğelerini içermekteydi.

Araştırma, Doç. Dr. Cengiz Orhonlu'nun "Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilatı" (1963) kitabından hareketle İbrahim Çamlı ve ken-disine yardımcı olan değerli gazeteci-araştıncı Niyazi Ahmet Banoğlu ta-rafından Başbakanlık ve Topkapı Müzesi arşivlerinde sürdürülmüştür.

Bu araştırma ile ilgili dört belgeyi de Ankara Üniversitesi Basın Ya-yın Yüksek Okulu'nda muhafaza edilmek üzere sunacağım. Birinci belge, biraz önce söz ettiğim, konuyu daha ayrıntılı şekilde işleyen Bilgi Föyü'-dür. Diğer üç belgeden ikisi Başbakanlık Arşivi'nden çıkarılan Kanuni dönemi sadrazamı Rüstem Paşa ile, II. Selim dönemi sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa'nm konu ile ilgili buyrultularının fotoğraflarıdır. Fotoğraf-ların arkasında, metnin Osmanlıcası, Türkçe çevirisi ve diğer bilgileri içe-ren resim altlan yapışıktır. Son belge ise 16. yy'da bir Derbend Köyü'nün nüfus sayımına aittir. Ayrıntılar ilgili fotoğrafın resim altında verilmek-tedir.

3) KURULUŞUN İMAJINI YÜCELTMEYE DÖNÜK KÜLTÜR PROGRAMI İÇİN SANAT ARAŞTIRMASI

Bu araştırma örneğinin özelliği, ona neden olan kültür programının belirli bir kampanyaya destek sağlamak için yapılmadığıdır. Nitekim, H.

İlişkilerde, kampanyalardan bağımsız, başka vesilelere dayanarak yapılan kültür programlarına zaman zaman rastlanmaktadır.

Örneğimizde müşteri, Türkiye'nin en büyük ilaç üreticilerinden Deva Holding; vesile, bu kuruluşun 25. yıldönümü; program ise, Osmanlı döne-minde ruh hastalıklarının tedavisi için çalman müziğe dayalı, 27 Eylül, 1983 tarihinde Topkapı Sarayında Akağalar Kapısı önünde zamanın otan-tik sazları kullanılarak verilen konserdir.

Araştırmamıza gelince, o da, bu tür müziğin niteliği ve tarihçesi ile, 151

Belgede HALKLA İLİŞKİLER SEMPOZYUMU (sayfa 133-136)