İtiraz Üzerine İtiraz Mercilerince Verilen Kararın Çeşitleri

İdari yargı yerleri tarafından verilen yürütmenin durdurulması istemine ilişkin kararı itirazen incelenmesi sonucu itiraz mercii itirazı kabul eder veya yapılan itirazı reddeder.

Uygulamada itiraz mercilerince itirazın reddine veya kabulüne karar verildikten sonra itiraz merciinin verdiği kararın kaldırılması için yapılan başvuruya, bu mahkemelerce verilen kararların kesin olduğu gerekçesiyle incelenmeksizin reddine karar verilmektedir. Bunun yanında, itiraz mercilerince itiraz üzerine verilen karardan sonra tekrar davayı esastan inceleyecek mahkemeye başvurularak ikinci defa yürütmenin durdurulması veya yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasının istenemeyeceği görüşü ağırlıklıdır. Bu durumda ikinci kez yürütmenin durdurulması isteminde bulunmanın ancak, dava esastan karara bağlanmadan önce davanın sonucunu etkileyecek dolayısıyla yürütme kararının değiştirilmesini gerektirecek çok önemli bir belge veya maddi bir delil

96

elde edilmesi durumunda mümkün olabileceği kanaatindeyiz (Kızılot & Kızılot, 2007, 682).

2.2.6.3.1. İtirazın Kabulü

İtiraz mercilerinin itirazın kabulüne karar vermesi hem davacı, hem de davalı idare tarafından yapılan itirazlara ilişkin olabilir.

Vergi mahkemelerinde davacılar tarafından dava konusu yapılan işlemlerin yürütmesinin durdurulması istemlerine ilişkin olarak, mahkeme yürütmenin durdurulması için gerekli koşulların oluştuğuna kanaat getirirse davacının istemini kabul eder. Böylece yürütmenin durdurulmasına karar verir. Karşı taraf, yani davalı idare bu durumda yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararın kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde bölge idare mahkemesine başvurur. İşte itirazı inceleyecek olan bölge idare mahkemesi eğer itirazın kabulüne karar verirse, vergi mahkemesi tarafından verilen yürütmenin durdurulmasının kabulüne ilişkin kararı kaldırır.

Bununla birlikte eğer, vergi mahkemesi dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına ilişkin istemi reddederse, bu sefer davacı tarafından süresi içerisinde bölge idare mahkemesine itiraz başvurusu yapılarak mahkemenin verdiği yürütmenin durdurulması istemin reddine ilişkin kararın kaldırılmasını istenir. İtirazı inceleyen yargı yeri yürütmenin durdurulması gerekli koşulların oluştuğuna karar verirse itiraz istemini kabul eder ve yürütmenin durdurulması isteminin reddi kararını kaldırarak işlemin yürütülmesinin durdurulması isteminin kabulüne karar verir.

Konuyla ilgili bir kararda; Trabzon Böle İdare Mahkemesice verilen itiraza ilişkin kararda; ...Şti'nin vergi borçları nedeniyle,söz konusu şirketin ortağı olan ...‟nin ve müdürü olan ... ...‟nin menkul ve gayrimenkullerine haciz konulmasına ilişkin işlemin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Trabzon Vergi Mahkemesinin 13.05.2010 gün ve 2010/247 sayılı kararıyla;‟‟... söz konusu vergi borçlarının tahsili yolunda ortaklık ve kanuni temsilcilik sıfatı nedeniyle davacılar adına ödeme emri düzenlenip tebliğ olunmadan, menkul ve gayrimenkul mallarıyla haklarına haciz uygulanabilmesine hukuksal olanak bulunmadığından açıkça hukuka aykırılık görülmüş olup, uygulanması

97

halinde de telafisi güç zararlar ortaya çıkabileceği...‟‟ gerekçesiyle vermiş olduğu yürütmenin durdurulması kararına davalı idare tarafından yapılan itirazı inceleyen Trabzon Bölge İdare Mahkemesi;... davacılar hakkında yapılan haciz işlemleri 09.02.2007 tarih 2853 ve 30.03.2007 tarih 8470 sayılı iki ayrı işlem olup, her iki işlemde ayrı ayrı kişiler adına tesis edilmiştir. Bu kişilerden biri şirket ortağı, diğeri ise şirket müdürüdür. Her iki kişinin de hukuki durumları ve sebep-sonuç ilişkileri farklıdır. Ayrı ayrı işlemlere karşı birlikte dava açan iki kişinin karı-koca olmalarının dışında aralarında başkaca maddi ve hukuki birlik bulunmamaktadır. Bu nedenle adlarına ayrı ayrı tesis edilmiş işlemlere karşı birlikte dava açmaları usul hükümlerine uygun değildir. Belirtilen nedenlerle öncelikle ilk inceleme hususumda bir karar verilip, ilk incelemeye ilişkin usul hükümlerine aykırılıkların giderilmesi gerekirken, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmesi yerinde değildir. Açıklanan nedenlerle; davalı idare itirazının kabulü ile Trabzon Vergi Mahkemesi'nin 13/05/2010 gün ve E: 2010/247 sayılı yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasına...‟‟ karar vermiştir (Trabzon Bölge İdare Mahkemesi, 04.06.2010 T, YD. İtiraz No:2010/134).

Söz konusu kararda, vergi mahkemesince maddi olay incelendikten sonra dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararlara neden olacağından yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir. Bilindiği gibi, davaların esasları hakkında karar vermek için açılan davaların usul yönünden bir ilk incelemesinin yapılması ve bu hususlarda bir sakatlık olmaması gerekir. Mahkemenin verdiği yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararın kaldırılmasını isteyen davalı idare, süresi içerisinde itirazda bulunmuş ve Bölge İdare Mahkemesi tarafından itiraz incelenmiştir. İtirazın incelenmesi sonucunda, Bölge İdare Mahkemesi vergi mahkemesi tarafından ilk inceleme hususunda bir karar verilip, ilk incelemeye ilişkin usul hükümlerine aykırılıkların giderilmesi gerekirken, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmesi yerinde olmadığı gerekçesiyle davalı idarenin yaptığı itiraz başvurusunu kabul etmiş ve vergi mahkemesinin yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararını kaldırmıştır.

98 2.2.6.3.2. İtirazın Reddi

İtirazı değerlendirecek olan itiraz mercii tarafından, yapılan itiraza ilişkin başvurudaki iddiaların değerlendirilmesi ve dava dosyasındaki bilgi ve belgeleri incelemesi sonucunda itiraz yerinde görülmezse itirazın reddine karar verilir.

Davacı adına kayıtlı görünen 53 ... plakalı araca ilişkin olarak tahakkuk ettirilen 2006 yılına ilişkin motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen 23.06.2008 tarih ve 4132 takip nolu ödeme emrinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Trabzon Vergi Mahkemesi Hakimliği‟nin 2008/728 sayılı esasına kayden açtığı davada, bu mahkemece verilen 20.01.2009 günlü yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne dair kararın; vadesinde ödenmeyen Motorlu Taşıtlar Vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinde kanuna aykırılık bulunulmadığı ileri sürülerek kaldırılması istemiyle itiraz yolu ile Trabzon Bölge İdare Mahkemesi‟ne başvurulması üzerine, Bölge İdare Mahkemesi;...‟‟Yürütmenin durdurulması isteminin kabulü hakkında Trabzon Vergi Mahkemesince verilen karara yapılan itiraz üzerine mahkememize gönderilen dosya içindeki belgeler incelendi. Dava dosyasındaki mevcut bilgi ve belgelere göre, mahkemece yürütmenin durdurulması istemi hakkında verilen kararda hukuka aykırılık bulunmadığından, itiraz isteminin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27.

maddesinin 6. fıkrası uyarınca reddine...‟‟ karar vermiştir (Trabzon Bölge İdare Mahkemesi, 12.02.2009 T, YD İtiraz No:2009/32).