Halk Sağlığı Sosyal Hizmetinin Temel Standart ve Bileşenleri

ÖNLEME BİLEŞENLERİ

MÜDAHALE TÜRLERİ

BİRİNCİL İKİNCİL ÜÇÜNCÜL

UYGULAMA DÜZEYLERİ

Kondom dağıtımı ve cinsel eğitim

Danışmanlık ve test etme

HAART (Highly Active Anti-Retroviral

Therapy) için

sistematik danışmanlık modunu güçlendirme

MİKRO

Toplum temelli iğne değişimi ve kondom dağıtım programları

HIV’li kişiler için toplum temelli programlar

Yerel unsurların çabaları için program koordinasyonu

MEZZO

Birincil önleme programlarının fonlanması ve kurulması için savunuculuk

HIV’in tedavisi ve erken tanısı için daha iyi politikaların oluşturulması ve savunuculuk

Fon programları için savunuculuk

MAKRO

DEĞERLER BİLGİLER BECERİLER

Kaynak: (Sable ve ark. 2012).

Şekil 3. Uygulama Bileşenleri İle Uygulama Düzeylerinin Kesişmesi

- Toplumu sağlık risklerinden korumak için planlamalara dahil olma, - Sağlık hizmetlerine erişim sağlama konusunda katılımcı olma, - Diğer disiplinlerle iş birliği kurma şeklindedir.

Bu üç temel standart her ne kadar halk sağlığı sosyal hizmeti için bir başlangıç olsa da halk sağlığında sosyal hizmet uygulamalarının nitel ve nicel unsurlarını değerlendirme yeterliliğinden oldukça uzaktır (White, 1985).

Doğrudan halk sağlığı sosyal hizmet uygulaması ile ilgili standartların oluşturulması kapsamında ilk çaba 1983 yılında Ernestine Player öncülüğünde başlatılmıştır. Player, 1985 yılında katıldığı “Public Health Social Work In Maternal And Child Health: A Forward Plan” adlı bilimsel programda halk sağlığı sosyal hizmet standartlarına olan ihtiyacı salona hitaben şu şekilde ifade etmiştir:

“Hepiniz biliyorsunuz ki Sağlık Kuruluşlarında Çalışan sosyal Hizmet Uzmanları İçin NASW standartları; NASW kurulu, Hastane Sosyal Hizmet Topluluğu ve APHA Sosyal Hizmet Bölümü tarafından kabul edilmiştir. Güney Carolina Halk Sağlığı Sosyal Hizmet Çalışma Ekibi daha önce NASW Hastane Sosyal Hizmet Standartları ve de 1980 tarihli Sağlık Bakımı Standartları bir araya gelerek halk sağlığı sosyal hizmet standartlarını oluşturmak için çalışmaya başlamıştı. Ve sonunda 1983 yılında yukarıda isimlerini saydığım kuruluşların standartlarını temel alarak standartlarımızı kabul ettik. 1983 yılında sadece kendi alanımız için bazı standartları oluşturmamız gerektiğini biliyorduk.

Her şey doğru olsun diye hiçbir şey yapmadan beklemenin daha tehlikeli olduğunu biliyorduk çünkü kendimize ve çalıştığımız alana yön vermek mecburiyetindeydik. Şu anda standartlardaki değişiklikleri kabul etme sürecindeyiz” (s.86).

Player’in (1985) bahsini ettiği halk sağlığı sosyal hizmet standartlarının oluşturulmasında şu amaçlar göz önünde bulundurulmuştur:

- Halk sağlığı kuruluşlarında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının eğitim ihtiyaçlarının giderilmesi

- Sosyal hizmet yüksek lisans ve doktora programlarının açılarak sosyal hizmet plan ve programlarının yazılı hale getirilmesi

- Halk sağlığı sosyal hizmet amaç ve hedeflerinin halk sağlığı kurumları, mevcut plan ve programlarla tutarlı olması

- Halk sağlığı alanlarında çalışan sosyal hizmet uzmanlarının görev ve tanımlarının yapılması

- Halk sağlığı alanında hizmetleri planlamak, sağlamak ve değerlendirmek için bu alanda çalışan sosyal hizmet uzmanı sayısının arttırılması

- Halk sağlığı kavram ve ilkelerinin referans alınması

- Halk sağlığı sosyal hizmet standartlarının bir kılavuz haline getirilmesi

- Sosyal hizmet öğrencilerin halk sağlığı alanında sorumluluk almalarının sağlanması

“Public Health Social Work In Maternal And Child Health: A Forward Plan” adlı bilimsel programda, Player’in amaçlarını koyduğu; White’ın (1985) “bu konferanstan hiç olmasa birkaç halk sağlığı sosyal hizmet standardı çıkmasını umut ediyorum” (s. 98) dediği halk sağlığı sosyal hizmet standartlarının oluşturulması maalesef uzun yıllara sarkmıştır.

Kanıta dayalı uygulama, uygulama sonuçlarının ölçülmesi, bilgi ve becerilerin değerlendirilebilmesi ihtiyaçlarının artması ile birlikte, halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, halk sağlığı sosyal hizmet standart ve bileşenlerini hazırlama mecburiyetinde kalmışlardır (Keefe ve Evans, 2013). Bu amaçla, 1998 yılında “Beyond Year 2010: Public Health Social Work Practice Project” koordinatörü olan Dot Bon ve Kathleen Rounds bu ihtiyaca cevap vermek için çalışma başlatmışlardır. Halk sağlığı standart ve bileşenleri, sayısız halk sağlığı sosyal hizmet uzmanı, eğitimci, yerel ve Ulusal Halk Sağlığı Sosyal Hizmet Kuruluşu (Association of State and Territorial Public Health Social Workers) temsilcileri, toplum savunucuları, ulusal kurum ve kuruluşların temsilcileri, politika yapıcılar ve müracaatçıların iş birliği ile gerçekleştirilen bir toplantıda ortaya çıkarılmıştır (Practice Standards Committee, 2005).

Toplantıdan halk sağlığı sosyal hizmeti için 14 temel standart ve her bir standardın performans göstergeleri tanımlanmıştır. Bu standartlar, halk sağlığı işlevleri ve gerekli hizmetlere yönelik öne çıkan uygulama becerilerini tanımlar. Ortaya çıkan belge, ekolojik sistemlere dayalı uygulama modelleri ve güçlendirme yaklaşımı için sosyal epidemiyolojik yaklaşımın uygulamasını ifade eder. Bileşenler bölümünde geniş içerikli bir ölçme mevcuttur. Uygulamanın temel teorik bilgisi, metodolojik ve analitik süreçler, liderlik ve iletişim, politika ve savunuculuk ve değer ve etik bileşenler kapsamında ele alınmaktadır. Halk sağlığı sosyal hizmet standart ve bileşenlerini göz önünde bulundurmak sağlık hizmetleri sunumunun ifade edilmesi ve halk sağlığı sosyal hizmetinin daha ileri taşınması için gereklidir (Keefe ve Evans, 2013; Practice Standards Committee, 2005).

Practice Standards Committee (2005), tarafından oluşturulan halk sağlığı sosyal hizmet temel standart ve bileşenleri bu çalışma kapsamında sadece ana başlıkları ile verilecektir. (https://nciph.sph.unc.edu/cetac/phswcompetencies_may05.pdf Detay için ziyaret ediniz) Practice Standards Committee (2005), tarafından oluşturulan 14 temel standart şu şekilde sıralanmaktadır:

1. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, aile, toplum ve kültür bağlamında riskli popülasyonunun sağlık duruma ve sosyal işlevine etki eden sosyal sorunların gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi için sosyal epidemiyoloji ilkelerini kullanır.

2. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, ideal sağlığı teşvik eden cesaret, güç ve varlıklarla ilişkili faktörleri tanımlamak ve değerlendirmek için sosyal epidemiyoloji ilkelerini kullanır.

3. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, kötü sağlıkla ilişkili stres, sağlık riskleri ve sağlık sorunlarında payı olan sosyal etmenlerin tanımlanması, ölçülmesi ve değerlendirilmesi için sosyal epidemiyoloji ilkelerini kullanır.

4. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, birey, aile ve toplum odaklı sağlık müdahalelerinin etkililiğini, ulaşılabilirliğini ve kalitesini değerlendirmek için sosyal epidemiyoloji ilkelerinden yaralanır.

5. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, halk sağlığı sorunları hakkında birey, aile ve topluma bilgi ve eğitim vermek için sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır.

6. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, birey, aile ve toplum refahının geliştirilmesi hususunda, halk sağlığı sorunlarının tanımlanması ve ifade edilmesi amacıyla birey, aile ve toplumların aktif birer katılımcı olmasını sağlamak ve onları güçlendirmek için sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır.

7. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, birey, aile ve toplumların sağlık ve güvenliğini koruyan yasal düzenlemelerin sağlanması ve güçlendirilmesi için sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır

8. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, öncelikle dezavantajlı ve hizmete ulaşamayan gruplara odaklanarak herkesin refahı konusunda kamusal sorumluluk almak için sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır.

9. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, birey, aile ve toplumun sağlık ve refahını geliştiren birincil önleme stratejilerinin geliştirilmesi için sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır.

10. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, sağlık ve sağlığı etkileyen sosyal ve ekonomik endişelerle ilişkili sorunlarının hafifletilmesi hususunda, ikincil ve üçüncül müdahale stratejilerinin geliştirilmesi amacıyla sosyal planlama, toplum örgütlenmesi ve sosyal pazarlama ilkelerinden yararlanır.

11. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, ırk, yaş, cinsiyet, etnik yapı, kültür ve engellilik gibi alanlarla sınırlı olmadan her nerede olursa olsun sağlık ve sosyal eşitsizliklerin ortadan kaldırılması amacıyla liderlik ve savunuculuk yapar.

12. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, kültürel, toplumsal ve aile bağlamında kaliteli ve kapsamlı halk sağlığı hizmeti sağlanması hususunda liderlik yapar ve ayrıca politika geliştirmek için savunuculuk yapar.

13. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, veri toplama araştırma ve değerlendirme yürütür ve bu süreçlere destek verir.

14. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, halk sağlığı sorunlarını etkili bir şekilde ele almak amacıyla, sosyal hizmet disiplininin temel bilgi, felsefe, etik kodları ve standartlarını referans alarak uygulamada kendi bileşenlerini oluşturur.

Açıkça tanımlanan standartlar, halk sağlığı sosyal hizmet uygulamalarının ve yönetilen programların ölçülme ve değerlendirilme, analiz, inceleme, karşılaştırma, koordinasyon ve genel değerlendirme konularında fayda sağlayıcı olacaktır. Elde edilen çıktılar halk sağlığı sosyal hizmet uygulayıcıları için rehber niteliğinde olacak, halk sağlığı sosyal hizmet alanının gelişmesine katkı sunacaktır (White, 1985).

Practice Standards Committee (2005), tarafından belirlenen 5 temel bileşen ise şu şekildedir:

1. Teorik temel

2. Metodolojik ve analitik süreç 3. Liderlik ve iletişim

4. Politika ve savunuculuk 5. Değerler ve etik

Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, metodolojik ve analitik becerilerini kullanarak çeşitli araştırmalarda yer alabilir ve çeşitli ihtiyaçlara cevap olabilecek yeni stratejiler geliştirebilirler. Ayrıca, önemli istatistiklerden elde edilen verilerin yorumlanması, sayım,

araştırma, anket, hizmet kullanımı ve diğer toplum odaklı verilerin kullanımı sayesinde toplumlarında var olan savunmasız grupları ve ihtiyaç duyulan konuları elde edebilirler.

Uygulama çalışmalarında çeşitli kişiler arasında ilişki kurabilmek için liderlik ve iletişim becerilerini kullanırlar. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, planlama ve yönetim becerilerini kullanarak çeşitli alanlarda ruhsal ve fiziksel sağlık için etkili sistemler kurulmasına katkıda bulunurlar. Halk sağlığı sosyal hizmet uzmanları, sistematik sağlık sorunlarının çözümü konusunda politika geliştirme ve savunuculuk becerilerini kullanırlar. Bu amaçla çeşitli koalisyonlar kurmak önemlidir (Saunders ve Saunders, 2013).