• Sonuç bulunamadı

Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağışlar

3. GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YER ALAN MUAFİYET, İSTİSNA VE İNDİRİMLER

3.3. GELİR VERGİSİNDE YER ALAN İNDİRİMLER

3.3.5. Bağış ve Yardımlar

3.3.5.3. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağışlar

GVK'nın 89'ncu maddesinin 6 numaralı bendinde fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığı'nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelinin tamamının mükellefler tarafından bildirilecek gelirden indirilebileceği belirtilmiştir.150

Maliye Bakanlığı indirime ilişkin usul ve esasları 251 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile açıklamıştır. Yapılan düzenlemeye göre;151

-Gıda maddesi bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir. İhtiyacı bulunanlara doğrudan veya başka organizasyonlar aracılığıyla yapılacak gıda yardımlarının yukarıda belirtilen maddeler kapsamında yapılmış bağış olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı

150

Nedim Tolga Süer, ‘‘2009 Takvim Yılı Gelir Vergisi Beyannamesinde Bildirilecek Gelirden Yapılacak İndirimler’’, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı 343 (Mart 2010), s.117.

151

66

bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir. Bununla beraber, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının uygulama açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

-Gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması ve bağışın şartlı olarak, bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere yapılması şarttır.

-Gelir Vergisi Kanunu'nun 89'ncu maddesinde yapılan düzenleme çerçevesinde, yıllık beyannamede yer alacak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılacak işlemlerde bağışı yapan tarafından bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, varsa bağış yapılan malın edinimine ilişkin belgelerin saklanması zorunludur.

3.3.5.3.1. Bağışın Yapılacağı Dernek veya Vakıflar

Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir. Bununla beraber, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının uygulama açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır.152

3.3.5.3.2. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği

Gıda Bankacılığı kapsamında yapılacak bağışların gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddesi niteliğinde olması gerekmektedir. Bu niteliği haiz olmayan bağışların yapılması halinde vergisel avantajdan yararlanılması mümkün olmamaktadır. Ayrıca bağışların, bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılması şartı ile yapılması gerekmektedir.153

152

Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Denetim İlke ve Esasları 5.Baskı 1.Cilt, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, 2013, s.178-179.

153

Mete Akçakın ve Mehmet Çağlar, ‘‘Gıda Bankalarına Yapılan Bağış ve Yardımların Vergi Kanunları Açısından İrdelenmesi ve Muhasebe İşlemleri’’ E-Yaklaşım, Sayı.241 (Ocak,2013),

67

Gıda bankacılığı kapsamında bağışta bulunacak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergisel indirimlerinin ve bağış yapan ve bağış alan kuruluşların hazırlayacağı belgelerin neler olduğu hakkında verilen bir özelgede aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.154

‘‘….Buna göre, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin herhangi bir sektör veya faaliyet ayırımı olmaksızın, gıda bankacılığı kapsamında Türk Kızılayı ... Şubesine veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına makbuz karşılığında olmak üzere bağışlayacakları ve Belediyeniz ile koordinasyon içerisinde ihtiyaç sahiplerine teslim edilecek gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı ve 89 uncu maddeleri ile 251 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen ve yukarıda açıklanan şartlar dahilinde safi kazancın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür.

Öte yandan, ihtiyaç sahiplerine bedelsiz hizmet verebilmek amacıyla, 251 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen şartlara uygun olarak bağışlanan kemer, anti bakteriyel jel, traş bıçağı, traş köpüğü, ayakkabı olarak sayılan ürünler temizlik ve giyecek maddeleri olarak gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağış olarak değerlendirilebileceğinden, bu bağışın vergi matrahının tespitinde gider veya indirim olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Ancak çanta, cüzdan, giyim aksesuarı, haşere ilaçları, krem, ayakkabı boyası, her türlü kırtasiye ürünü, kozmetik, yara bandı, deodorant, parfüm, oda spreyi vb. olarak sayılan ürünler bu kapsamda değerlendirilemeyeceğinden bu ürünlerin bağışının vergi matrahının tespitinde gider veya indirim olarak dikkate alınamayacağı tabiidir.’’

3.3.5.3.3. Bağışı Yapan ve Alan Tarafından Düzenlenecek Belge

Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesine eklenen hüküm çerçevesinde indirim konusu yapılacak bağışlar, bağışa konu mal bedeli Vergi Usul Kanununun 232 inci maddesinde belirtilen fatura düzenleme sınırının altında kalsa dahi mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir.

154

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 04.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 40-442 sayılı özelgesi.

68

Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin yer alması zorunludur.

Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde yapılan düzenleme çerçevesinde, yıllık beyannamede yer alacak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılacak işlemlerde bağışı yapan tarafından bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, varsa bağış yapılan malın edinimine ilişkin belgelerin saklanması zorunludur.155

3.3.5.3.4. Kayıt Düzeni ve Bağışın Beyannamede Gösterimi

Ticari işletmeye dahil malların (gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin) Gıda Bankalarına bağışlanması durumunda, bu malların maliyet bedeli Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir, bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.

Bağışlanan gıda maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malın KDV dahil maliyet bedeli Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesi çerçevesinde yıllık beyannamenin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacaktır.156

Belediye tarafından yürütülen gıda bankacılığı faaliyetine yapılan bağış ve yardımların indirim konusu yapılamayacağı hakkında verilen bir özelgede aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.157

‘‘…Bu hüküm ve açıklamaklara göre, belediyelere gıda bankacılığı kapsamında gelir/kurumlar vergisi mükelleflerince yapılan bağış ve yardımların, safi kazancın tespitinde Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinin (10) numaralı bendi ile 89 uncu maddesinin (6) numaralı bendi kapsamında yapılmış bağış olarak değerlendirilmesi mümkün

155 Beyanname Düzenleme Kılavuzu 2013, s.304. 156

Akçakın ve Çağlar, http://uye.yaklasim.com/MagazineContent.aspx?ID=17016, (Erişim Tarihi: 07.10.2013).

157

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 24.05.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 89-117 sayılı özelgesi.

69

bulunmamaktadır. Ancak 193 sayılı Kanunun 89/4 ve 5520 sayılı Kanunun 10/(1-c) maddeleri uyarınca, söz konusu bağış ve yardımların maliyet bedelinin ilgili yıla ait kurum kazancı veya yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ine (gelir vergisi mükellefleri için kalkınmada öncelikli yörelerde % 10’una) kadar olan kısmının kurumlar vergisi beyannamesi ve gelir vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından ve beyan edilecek gelirden indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır.”