Beyin Fırtınası Tekniği

Bu tekniğin kullanılabilmesi için hedef davranışların en az uygulama düzeyinde olması, sorunun birden fazla çözüm yolunun bulunması ve öğrencilerin çözüm için önkoşul davranışları kazanması gereklidir….Bu teknikte öğretmen öğrencileri yüreklendirmeli, hepsinin çözüm üretmelerini istemeli ve onlara fırsat ve olanak tanımalı, kendisi hiçbir görüş belirtmemelidir (Sönmez, 2010: 299).

Beyin fırtınası teknikleri uygulanırken şu özellikler göz önünde bulundurulur.

 Toplantının amacı belirlenir.

 Zaman sınırı belirlenir. Bu süre içinde herkesin katkı getirmesi istenir.

Eleştiriler için zaman ayrılır.

 Tartışmaların süresi bitince söylenenler analiz edilir. Değerlendirme ve yeniden yapılanması sağlanır.

 Toplantı sonunda tartışmalara devam edilip edilmeyeceğine karar verilir (Büyükkaragöz ve Çivi, 1999: 89).

Etkili bir beyin fırtınası sürecinin oluşabilmesi için beyin fırtınası esnasında:

 Öğrencilerin ileri sürdükleri fikirleri asla eleştirilmemelidir.

 Öğrencilerde sınırsız düşünme özendirilmelidir.

 Öğrencilerin fikirlerinde genellikle nitelik yerine nicelik aranmalıdır.

 Öğrencilerin amaçları, gelişme ve geliştirme olmalıdır (Saba, 2000: 195).

Öğretmen kendi kişisel çabaları ve duyarlılığıyla sınıfına en uygun strateji, yöntem ve tekniği seçmeli ve öğrencilerden aldığı dönütlerle gerekli değişiklikleri yapmalıdır. “En iyi yöntem, dersin hedeflerine, öğrencinin hazırbulunuşluğuna, öğrenme biçimine, dersin süresine, öğrenci mevcuduna uygun olarak seçilen ve başarılı olarak kullanılan yöntemdir” (Uysal, 2010).

2.1.11.9. Benzetim (Simülasyon) Tekniği

Askerlerin harp oyunlarıyla, pilotların uçak modelleriyle, şoför adaylarının özel pistlerde yetiştirilmelerinin ortak bir yanı vardır. Bu ortak yan, öğrencinin gerçek durumunun bir benzeri üzerinde eğitilmeye çalışılmasıdır. Bu durumda aslının yerine

“yapay ”ı konmaktadır. İşte bu tür yetiştirmeye “benzetim tekniğiyle yetiştirme”

denmektedir (Küçükahmet, 2009: 105).

Benzetim tekniğinin etkinlikle uygulanabilmesi için öğrencilere esas amacın açıklıkla anlatılması gerekmektedir. Aksi takdirde yapay bir ortamda modeller üzerinde çalışmak öğrencilere bir oyun gibi gelebilir ve dikkat etmeleri gereken hususlara dikkat etmeyebilirler. Temel ilke ve kuralların öğrenilmesi için öğretmenin sık sık hatırlatma yapması gerekmektedir. Öğretmen öğrencilerin serbest çalışmalarını ve kendi kendilerine kararlar vermelerini sağlamalı, yaratıcılığını desteklemelidir. Ancak hataları da hemen belirtmeli ve doğrusunu açıklamalıdır (Küçükahmet, 2009: 107).

Benzetim tekniğinin uygulandığı bir eğitsel etkinliğin sonunda mutlaka bir özet ve genel değerlendirmenin yapılması gerekmektedir. Bu, öğrencilerin hatalarını görmelerine, nelere dikkat etmeleri gerektiğini anlamalarına ve gerçek ortamdaki başarıları konusunda bir fikir sahibi olmalarına yarayacaktır (Küçükahmet, 2009: 107).

2.1.11.10. İstasyon Tekniği

İstasyon, bütün sınıfın her aşamada (her istasyonda) çalışarak bir önceki grubun yaptıklarına katkı sağlayarak bir basamak ileri götürmeyi, yarım kalan işi tamamlamayı öğreten bir tekniktir (Gözütok, 2006).

İstasyon tekniğinde üç ayrı masadan oluşan üç istasyon vardır. Masalar “öykü-slogan-afiş vb.” şeklinde isimlendirilir. Sınıf üçe ayrılır ve her grup farklı bir masaya yerleşir. Öğrenciler masalar için belirlenen konular üzerinde belirli bir süre çalışırlar.

Bu süre sonunda gruplar çalışmalarını istasyonlarda bırakarak yer değiştirirler ve birbirlerinin çalışmalarına devam ederler. Her grup bütün istasyonlarda çalıştıktan sonra kendi istasyonlarına geri dönerler. Daha sonra bütün çalışmalar sınıfta sunulur (Uysal, 2009: 10).

“İstasyon yönteminin uygulanmasıyla öğrencilerde birlikte çalışma, birbirlerini tanıma, özel yeteneklerini ortaya çıkarma, yaratıcılık, başlanmış olan bir işe katkı getirme, katılımdan keyif alma, kurallara uyma, iletişim becerileri gibi yetenekler gelişir” (Gözütok, 2006: 257).

2.1.11.11. Yaratıcı Drama Tekniği

Yaratıcı drama sınıf içi oyunlarla geliştirilen bir etkinliktir. Bu etkinlik boyunca öğrenci; etkin durumdadır, onun yaşantılarından yola çıkılarak planlanan canlandırmalar söz konusudur, öğrenenin ilgi ve gereksinimi ön plandadır (Kutluata, 2008: 44).

"Yaratıcı dramanın en çok sosyal bilgiler dersinde kullanıldığı belirtilmektedir"

(Can, 2008: 41).

Yaratıcı drama tekniği eğitsel ortamda uygulanırken şu sıraya göre uygulanmalıdır (Can, 2008: 41) :

1. Neyi yapıp gösterecekleri öğrencilere açık ve anlaşılır şekilde söylenmelidir.

2. Öğrencilere hazırlanmaları için süre verilmelidir.

3. Öğrenciler hazırladıklarını teker teker veya birlikte sınıfta sunup göstermelidir.

4. Yapılanların doğruluğu üzerinde sınıfça tartışılmalıdır.

Değerlerin öğretiminde bu yöntem başarıyla uygulanabilir. Örneğin, kıskançlığın, yalanın, savurganlığın kötülüğünün açıklanmasında, anne baba ve büyüklere saygı, küçüklere sevgi, yoksullara yardımın güzelliğinin gösterilmesinde yaratıcı drama yöntemi değer öğretiminin kuru bilgiler olarak kalmasına engel olabilir.

Bu yöntemle eğlenerek öğrenme sağlanabilir. Oyun kişiliğe çeşitli yararlar sağlayan bir araçtır. Çocuk oyunla toplumsallaşmaya ve topluma uymaya başlamaktadır (Varol, 2013: 43).

2.1.11.12. Doğaçlama Tekniği

“Doğaçlama, beelirli bir ön hazırlığa dayanmaksızın, o anda oluşturulan, seçilen ya da verilen konuyu, akışı, önceden ayrıntılarıyla saptanmamış, anında yaratılan, geliştirilen özgün bir “ oluşturma” sürecidir.” (Adıgüzel, 2006: 260).

2.1.11.13. Rol Oynama Tekniği

“Rol oynama, öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlar. Rol oynamada öğrenci kendisini farklı birinin yerine koyar, böylece farklı bakış açılarından bakmayı ve farklı düşüncelere saygı duymayı öğrenir.”

(Adıgüzel, 2006: 260).

2.1.11.14. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği

Altı şapkalı düşünme bir konu üzerinde sistematik olarak farklı açılardan düşünebilme becerisini öğrencilere kazandırmayı amaçlar. Altı şapkalı düşünmenin temelinde düşünce karmaşıklığının önlenmesi; duyguların, mantığın, bilginin ve deneyimin birbirinden ayrılması vardır. Altı şapkalı düşünme altı farklı bakışı simgeleyen farklı renklerde (beyaz, kırmızı, siyah, sarı, yeşil ve mavi) şapkalar vardır.

Beyaz şapka, tarafsızlık ve objektifliği; kırmızı şapka, duygular, tutkular ve sezgileri;

siyah şapka, olumsuzlukları ve karamsarlığı; sarı şapka, olumlulukları ve iyimserliği;

yeşil şapka, yaratıcılığı ve üretkenliği; mavi şapka, tarafsızlığı ve sakinliği temsil eder (Uysal, 2010: 9).

2.1.11.15. Konuşma Halkası Tekniği

“Konuşma halkası, öğrencilerin görüş farklılıklarını görmeye ve farklı görüşlere saygı gösterme davranışını geliştirmeye yarayan bir tekniktir. Bu tekniğin bir amacı da sınıf içinde güven ve saygı atmosferi oluşturmak, öğrenciler arasında ilişkileri ve iletişimi geliştirmektir” (Gözütok, 2006).

Konuşma halkasında, katılımcılar birbirlerini karşılıklı görebilecek şekilde daire biçiminde otururlar. Konuyla ilgili bir kavram, ilke ya da sözcük verilerek görüş belirtmeleri istenir. Her öğrenci sıra kendisine geldiğinde görüşünü ifade eder.

Konuşma halkası sürecinde üzerinde konuşulan konular bazen duyguları, bazen de düşünceleri ifade etmeyi gerektirir. Bu sayede öğrenciler duygu ve düşünceleri ayırt etmeyi öğrenir (Uysal, 2010: 9).

2.1.11.16. Günlük Konuşma Tekniği

Çoğu kez herhangi bir hedef davranışı gerçekleştirmek üzere düzenlenmemiş bir konuşma türüdür. Önceden düşünüp tasarlanmadan yapılan gelişi güzel bir konuşmadır.

Öğrenme-öğretme ortamında çoğu kez kullanılmaz. Bazen beklenmedik sorular gelince, öğretmence yapılan konuşmalar bu türe girebilir. Sözgelişi; öğrenci “Kaldıraçlarla ilgili problemlerin çözümünü anlayamadım. Bir kez daha bununla ilgili ilkeleri söyler misiniz?” dediği zaman, öğretmen bu ilkeleri öğrenciye hatırlatmak ve buldurmak için, kısa ve öz örnekleri sunabilir. İşte bunlar, günlük konuşmaya girebilir (Sönmez, 2010:

217).