Metin Ad›:BEN‹M ANADOLUM (Bu metin MEB, (2005). ‹lkö¤retim Türkçe 4.
Milli E¤itim Bakanl›¤› Yay›nlar›. kitab›ndan al›nm›flt›r. Etkinlik bu kitap üzerinden gerçeklefltirilece¤inden buraya tekrar al›nmam›flt›r.)
Metin Türü: fiiir S›n›f: 4. S›n›f
Tema: Güzel Ülkem Türkiye Süre: 4 Ders Saati
Kazan›mlar: (Etkinlik alan› do¤rultusunda bu bölümde sadece görsel okuma ve sunuya yönelik kazan›mlar verilmifltir.)
1. Sunular›nda içeri¤e uygun görseller seçer ve kullan›r.
2. Resim ve foto¤raflar› yorumlar.
3. Çevresindeki sosyal olaylar› anlamland›r›r ve yorumlar.
HAZIRLIK Araç Gereç Haz›rl›¤›
...
Zihinsel Haz›rl›k
...
Anahtar Sözcükler
...
Metni Tan›ma ve Tahmin Etme
...
Belirleme
...
ANLAMA
1. Dinleme, okuma, görsel okuma görsel sunu, söz varl›¤›n› gelifltirme Dinleme
...
Okuma
...
Görsel Okuma
...
148 Türkçe Ö¤retimi
Etkinlik 1
• Ö¤retmen, çocuklara Evliya Çelebi’yi tan›y›p tan›mad›klar›n› sorar.
• Evliya Çelebi’nin hangi özelliklerini bildiklerini sorar.
• Evliya Çelebi ile ilgili sorular yan›tland›ktan sonra yan›tlar do¤rultusunda Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinden söz edilir.
• Bu eseri yazarken Evliya Çelebi’nin kar›fl kar›fl Anadolu’yu gezdi¤i anlat›l›r.
• Daha sonra ö¤rencilere Anadolu’nun farkl› yörelerinin kültürlerini anlatan örnekler gösterilerek “Siz Evliya Çelebi olsayd›n›z foto¤raflar› nas›l yorum-lard›n›z?” fleklinde bir soru sorulur.
• Ö¤renciler resimler hakk›nda konuflturulur ve yorumlar› al›n›r.
Bilinmeyen Sözcüklerle Çal›flma
...
2. Metni ‹nceleme
...
3. Söz Varl›¤›n› Gelifltirme
...
MET‹N ARACILI⁄IYLA Ö⁄RENME Günlük Hayatla ‹liflkilendirme
...
149
Ünite 7 - Görsel Okuma Görsel Sunu Ö¤renme Alan›
Di¤er Derslerle ‹liflkilendirme
...
Araflt›rma Konusu
...
KEND‹N‹ ‹FADE ETME Yazma
...
Konuflma
...
Görsel Sunu
• Ö¤retmen ö¤rencilerine görsel okuma etkinli¤inde gösterilen yöresel giysi-lerle ilgili foto¤raf› hat›rlatarak o giysilerin günümüzde halk oyunlar› göste-rilerinde kullan›ld›¤›nda dikkat çeker.
• S›n›fta folklor çal›flmalar›na kat›lan ö¤renciler varsa onlardan bir oyun sergi-lemeleri istenir.
• Ö¤retmen ö¤rencilerden Anadolu’yu en iyi flekilde anlatan bir afifl tasarla-malar›n› ister.
ÖLÇME VE DE⁄ERLEND‹RME
...
150 Türkçe Ö¤retimi
151
Ünite 7 - Görsel Okuma Görsel Sunu Ö¤renme Alan›
Türkçe dersi içinde görsel okuma görsel sunu ö¤-renme alan›n›n yeri ve önemi
Ülkemizde ana dili ö¤retimini gerçeklefltirmek;
çocuklar›n kendi toplumlar›na uyumunu sa¤la-mak ve kültür dilini ö¤retmekle yükümlü olan Türkçe dersleri için “‹lkö¤retim Türkçe Dersi Ö¤-retim Program›” nda, beceri alanlar› birer ö¤ren-me alan› olarak tan›mlanm›fl ve ilk kez bu prog-ramda, görsel okuma görsel sunu bir ö¤renme alan› olarak kabul edilmifltir. 21. yüzy›lda, görsel dünyan›n imajlar› hem iletiflim hem de bireyin kendi ö¤renmesini yap›land›rmada zihinsel an-lamlar tafl›yan önemli birer öge durumuna gel-mifltir. Dolay›s›yla ilkö¤retim okullar›nda Türkçe dersinde do¤ru ve h›zl› okuma, okudu¤unu an-lama, etkili dinleme al›flkanl›klar›n› kazanabilme, sözcük da¤arc›¤›n› geniflletme, dili sözlü ve yaz›-l› olarak iyi kullanabilmenin yan› s›ra çevresin-deki görsel dünyay› anlay›p yorumlayabilme ve kendini görsel olarak ifade becerisine sahip ol-ma da önemini art›rm›flt›r. 2005 ‹lkö¤retim Türk-çe Ö¤retim Program›’nda ayr› bir alan olarak ka-bul edilen Görsel Okuma Görsel Sunu ö¤ren-me alan› yaz›l› ö¤ren-metinlerin d›fl›nda; flekil, sembol, grafik, tablo, beden dili, do¤a olaylar›, sosyal olaylar gibi görselleri anlamay›, yorumlamay› ay-n› zamanda ö¤rencinin kendini, duygu, düflünce ve bilgilerini görseller yoluyla ifade etmeyi içer-mektedir.
Görsel okuryazarl›k
Görsel okuryazarl›k, insano¤lu taraf›ndan görme yoluyla gelifltirilebilen bir grup görsel yeterli¤i ve bunlar›n di¤er alg›sal deneyimlerle bütünlefltiril-mesini ifade eder. Debes’e göre görsel okurya-zarlar; görsel eylemleri, nesneleri sembolleri
do-¤al ya da insanlar›n üretti¤i nesneleri ve çevrele-rini tan›mlayabilir ve yorumlayabilir. Bu yeterlik-leri art›kça görsel olarak iletiflim kurmada da uz-manlaflabilirler. Görsel okuryazarl›kta temel ola-rak bireylerin görme yeteneklerinin geliflmesi, normal bir insan›n ö¤renmesi için temel ögedir.
Bunlar gelifltirildi¤i zaman bireyler görsel yollar-la ö¤renebilen kifliler oyollar-larak görsel etkinlikleri, objeleri ya da sembolleri do¤al ya da insan yap›-m› olarak çevrelerinde yorumlama ve ay›rabilme
olana¤›na sahip olurlar. Ayn› zamanda bu yete-neklerinin yarat›c› kullan›m› içinde insanlar,
di-¤er ögelerle de iletiflimde bulunabilirler, ilkesine dayan›r.
Görsel okuman›n özellikleri
Görsel okuma; yaz›l› metinlerin d›fl›nda kalan re-sim, sembol, flekil, grafik vb. ve do¤a olaylar›n›
ve sosyal olaylar› anlamland›rma, yorumlamad›r.
Okuyucunun görsellerden elde etti¤i bilgileri yo-rumlamas› ve genellemelere ulaflmas›, görselle-rin verimli biçimde kullan›lmas›n› sa¤lar.
Görsel sununun özellikleri
Görsel sunu; duygu, düflünce ve bilgilerin; re-sim, flekil, sembol ve görsellerle anlat›lmas›d›r.
Kendini ifade biçimlerinden biri olan görsel su-nu, kimi zaman mesajlar›n daha etkili bir biçim-de verilmesini sa¤lar. Ayn› zamanda ö¤renmenin kal›c›l›¤›na da yard›m eden görsel sunu, ö¤renci-lerde güven duygusunun geliflmesine, onlar›n kendilerini özgürce ifade etmesine de olanak sa¤-layan bir ö¤renme alan›d›r. Görsel sunu
etkinli-¤i, kendini yaz›l› ve sözlü olarak ifade etmede güçlük yaflayan ö¤renciler için alternatif bir ifade yolu olarak da düflünülebilir.
Özet
N
A M A Ç1N
A M A Ç2N
A M A Ç3N
A M A Ç4152 Türkçe Ö¤retimi
1. Afla¤›dakilerden hangisi görsel okuma alanlar›ndan biri de¤ildir?
a. Yaz›l› metinler b. Tablo ve flekiller c. Beden dili d. Do¤a olaylar›
e. Sosyal olaylar
2. Afla¤›dakilerden hangisi görsel okuryazarl›¤› aç›klar?
a. Yaz›l› metinlerin okumas› ve yorumlanmas›
b. Görsel mesajlar›n yorumlanmas› ve mesaj ya-rat›lmas›
c. Duyusal deneyimlerin yorumlanmas›
d. Çevre alg›s›n›n oluflturulmas›
e. Dilin kullanma becerisinin gelifltirilmesi 3. Görsel okuryazarl›k afla¤›dakilerden hangisini içermez?
a. ‹letiflim b. Düflünme c. Ö¤renme d. Anlam oluflturma e. Alg›sal bütünlük
4. Afla¤›dakilerden hangisi görsel okuma ve görsel sununun e¤itim aç›s›ndan kullan›lma nedenlerinden biri de¤ildir?
a. Birçok bilgi verici araçta görsellerin kullan›lmas›
b. Görsellerin ilgi çekici olmas›
c. Görsellerin iyi bir reklam arac› olmas›
d. Görsellerin ak›lda kal›c› olmas›
e. Görsel metnin anlafl›l›rl›¤›n› art›rmas›
5. Afla¤›dakilerden hangisi Görsel Okuryazarl›k
Derne-¤inin görsel okuryazarl›k tan›m›d›r?
a. ‹majlar› ve iflaretleri anlama ve ifade etmedir.
b. Görsel mesajlar› yorumlama ve mesaj yaratmad›r.
c. Resim, grafik, gibi görselleri anlama ve yorum-lamad›r.
d. Bireyin görme ile sahip oldu¤u ve di¤er duyu-sal deneyimlerle gelifltirilen görme yetenekleri grubudur.
e. Görme yoluyla gelifltirilen görsel teorileri uygu-lama yeterli¤idir.
6. Afla¤›dakilerden hangisi görsel sunu alanlar›ndan biri de¤ildir?
a. Resim oluflturma
b. Sosyal bir olay› canland›rma
c. fiekil ve sembolleri kullanarak kendini ifade etme d. Poster haz›rlama
e. Belgeseller hakk›nda yorum yapma
7. Afla¤›dakilerden hangisi görsel okuma kazan›mla-r›ndan biridir?
a. Trafik iflaretlerini anlama
b. Bayramlar›n, törenlerin toplum aç›s›ndan öne-mini tart›flma
c. Okuduklar› kitap için “farkl› bir kitap kapa¤› “ta-sarlama
d. Bilgisayardan yararlanarak poster haz›rlama e. Serbest oyun oynama
8. Afla¤›dakilerden hangisi görsel okuma ve görsel su-nunun katk›lar›ndan biri de¤ildir?
a. Fikirlerin bir düzen içinde sunumunun sa¤lan-mas›.
b. Motivasyonun art›r›lmas›
c. Sözel becerilerin gelifltirilmesi
d. Ö¤rencilerin duyusal yeteneklerinin gelifltiril-mesi.
e. Ö¤rencilerin kendi imajlar›n› oluflturmalar›n›n sa¤lanmas›.
9. Afla¤›dakilerden hangisi görsel sunu kazan›mlar›n-dan biridir?
a. Hava durumunun, veri, a¤›rl›k vb. grafiklerin ve basit tablolar›n yorumlanmas›
b. Sevinç, k›zg›nl›k, öfke, endifle gibi duygular›n beden dilini kullanarak anlat›lmas›
c. Do¤ay› kirleten unsurlarla ilgili bir film izlenmesi ve konuyla ilgili görüfllerin sunulmas›
d. Duygular›n› anlatan›n, beden dilini do¤ru kulla-n›p kullanmad›¤›n›n de¤erlendirilmesi
e. Verilen kroki (ev, okul) ve haritan›n (yaflad›¤› il, ilçe) yorumlanmas›
10. Türkçe dersinde proje ödevi kapsam›nda bir araflt›r-ma yapan bu konuda buldu¤u görselleri s›n›fa getirip arkadafllar›yla paylaflan ve çeflitli yorumlarda bulunarak onlar› arkadafllar›na sunan bir ö¤renci, afla¤›daki kaza-n›mlardan hangisini gerçeklefltirmemifltir?
a. Grafik ve tablo ile verilenleri yorumlamay›
b. Kitle iletiflim araçlar›yla (gazete, dergi, TV) veri-len bilgileri, haberleri, düflünceleri sorgulamay›
c. Sunuma haz›rl›k yapmay›
d. Bilgi, düflünce ve izlenimlerini resim, flekil ve sembol kullanarak görsellefltirmeyi
e. Harita üzerinde incelmeler yaparak haritan›n sembollerini aç›klamay›
Kendimizi S›nayal›m
153
Ünite 7 - Görsel Okuma Görsel Sunu Ö¤renme Alan›
TV’de fliddeti tart›flt›lar
Reklam Verenler Derne¤i’nin dün düzenledi¤i “TV’de fiiddet ve Sorumluluklar›m›z” bafll›kl› panele kat›lan Devlet Bakan› Nimet Çubukçu, televizyon izleme ora-n›n›n yüzde 94’ü buldu¤u Türkiye’de e¤itim düzeyi düfl-tükçe yaratt›¤› etkinin artt›¤›na dikkat çekti.
RTÜK Üyesi Prof. Dr. Davut Dursun ise, “2006-2007 E¤itim ve Ö¤retim döneminde belirlenen befl pilot böl-gede seçmeli olarak Medya Okur Yazarl›¤› üzerine e¤i-tim vererek, çocuklar› TV izleme al›flkanl›¤› konusunda e¤itece¤iz” dedi.
Televizyon Yay›nc›lar› Derne¤i Baflkan› Nuri Çolako¤lu da, medyan›n elefltirilmesini “Görüntüyü düzeltmek ye-rine aynaya k›zmak” olarak niteledi.
Kaynak:GÜLAY FIRAT ‹stanbul http://www.milliyet.com.tr, 09.09.2006
‘Okumufl çocuklar’ da televizyon ba¤›ml›s›
Türkiye’de üniversitelilerle, e¤itimi ilkö¤retim seviyesinde olanlar›n televizyon izleme oranlar›
ayn› gibi...
Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) 1999’da yap-t›rd›¤› kamuoyu araflt›rmas›, Türkiye’de e¤itimi üniver-site düzeyinde olanlar›n da televizyon ba¤›ml›s›
oldu-¤unu ortaya koydu.
Araflt›rmaya göre, e¤itimi ilkö¤retim düzeyinde olanla-r›n yüzde 27.72’si, lise düzeyinde olanlaolanla-r›n yüzde 26.76’s›, üniversite düzeyinde olanlar›n yüzde 27.61’i, yüksek lisans düzeyindekilerin yüzde 25.62’si, doktora sonras› düzeyde e¤itim görenlerin ise yüzde 24’ü gün-de en az 3 saat televizyon izliyor.
6 bin 277 kifliyi kapsayan araflt›rmaya kat›lan kad›nlar›n yüzde 9’u, erkeklerin yüzde 13.4’ü, çocuklar›n ise yüz-de 13.81’i, 5 saatten fazla süreyi televizyon karfl›s›nda geçiriyor. Televizyon, en çok 21.00-23.00 saatleri ara-s›nda izleniyor.
Kaynak:http://www.milliyet.com.tr, 13.07.2003
1. a Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuma ve Niteli¤i” bölümünü gözden geçiriniz.
2. b Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuryazarl›k”
bölümünü gözden geçiriniz.
3. e Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuryazarl›k”
bölümünü gözden geçiriniz.
4. c Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuryazarl›k”
bölümünü gözden geçiriniz.
5. d Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuryazarl›k”
bölümünü gözden geçiriniz.
6. e Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Sunu ve Niteli¤i”
bölümünü gözden geçiriniz.
7. a Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuma ve Niteli¤i” bölümünü gözden geçiriniz.
8. d Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Sunu ve Niteli¤i”
bölümünü gözden geçiriniz
9. c Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Sunu ve Niteli¤i”
bölümünü gözden geçiriniz
10. e Yan›t›n›z do¤ru de¤ilse “Görsel Okuma Görsel Sunu Etkinlikleri” bölümünü gözden geçiriniz.
S›ra Sizde Yan›t Anahtar›
S›ra Sizde 1
‹lkö¤retim okullar›nda Türkçe dersinde do¤ru ve h›zl›
okuma, okudu¤unu anlama, etkili dinleme al›flkanl›kla-r›n› kazanabilme, sözcük da¤arc›¤›n› geniflletme, dili sözlü ve yaz›l› olarak iyi kullanabilmenin yan› s›ra çev-resindeki görsel dünyay› anlay›p yorumlayabilme ve kendini görsel olarak ifade becerisine sahip olma da önemini art›rm›flt›r. Bu do¤rultuda “‹lkö¤retim Türkçe Dersi Ö¤retim Program›” nda, ilk kez görsel okuma gör-sel sunu bir ö¤renme alan› olarak kabul edilmifltir. 2005
‹lkö¤retim Türkçe Ö¤retim Program›’nda ayr› bir alan olarak kabul edilen Görsel Okuma Görsel Sunu ö¤-renme alan› yaz›l› metinlerin d›fl›nda; flekil, sembol, gra-fik, tablo, beden dili, do¤a olaylar›, sosyal olaylar gibi görselleri anlamay›, yorumlamay› ayn› zamanda ö¤ren-cinin kendini, duygu, düflünce ve bilgilerini görseller yoluyla ifade etmeyi içermektedir.