EVANJELİSTLERE GÖRE TANR

A- Kitab-ı Mukaddeste Tanrı Anlayışı

Hıristiyan teolojisi, misyon faaliyetini açıklarken Tanrı'yı, bu çalışmanın temeli saymaktadır. Bu anlamda İncillerde bahsedildiği şekliyle Tanrı'nın misyonunun

özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:223

İnsanların hakikati anlamalarını sağlamak için işaretler göndermesi: İsa, Yahya tarafından vaftiz edilirken Tanrı'nın ruhunun güvercin gibi inip üzerine konduğundan bahsedilir. Bu işaretten sonra "göklerden bir ses şöyle der: Sevgili

Oğlum budur, ondan hoşnudum"224 metni, insanların, İsa'nın bir görevle geldiğini

anlamalarını sağlamak için Tanrı'nın işaret göndermesinden bahsetmektedir. Buna benzer başka bir olay, İsa, Petrus, Yakup ve Yuhanna'yla beraber yüksek bir dağa çıktıklarında gerçekleşir. Musa ve İlyas, bu öğrencilere görünür ve buluttan bir ses,

"Sevgili Oğlum budur. Ondan hoşnudum. Onu dinleyin"225 der.

Yuhanna'da, İsa'nın, Lazar adındaki bir kişiyi diriltmesinde kullandığı cümleler dikkat çekicidir. O, Lazar'ı diriltirken şöyle der: "Baba, beni işittiğin için sana şükrediyorum. Beni her zaman işittiğini biliyordum. Ama bunun çevrede duran halk

için, beni senin gönderdiğine iman etsinler diye söyledim"226. Bu sözü söyledikten

sonra Lazar'ı, diriltme olayı gerçekleşir. Metinde yer alan bunu çevredeki halk için, beni senin gönderdiğine iman etsinler sözü, İsa'nın, Tanrı'dan, diğer insanlara kendisinin doğru olduğunu ispatlaması için bir istekte bulunduğunu gösterir,

Zekeriya'ya çocuğu olacağı müjdelendikten sonra O, "bundan nasıl emin olabilirim?" der. Melek, "işte belirlenen zamanda yerine gelecek olan sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek

konuşamayacaksın"227 diye karşılık verir. Bu olayın devamında Zekeriya, Yahya'nın

doğacağı güne kadar konuşamaz. Onun doğacağı gün, dili birdenbire açılır, Tanrı'yı

övmeye başlar ve bu olay, "Yahudiye'nin dağlık bölgesinin her yanında konuşulur".228

2 2 3 Aykıt, a.g.e., s. 146.

2 2 4 Matta 3:17; Markos 1:10-11; Luka 3:21-22; Tuhanna 1:32-34. 2 2 5 Matta 17:5.

2 2 6 Yuhanna 11:42. 2 2 7 Luka 1:18-20. 2 2 8 Luka 1:62-66.

Bu olay da, Tanrı'nın insanları hakikate çekmek için gönderdiği işaretlerden biri olarak yorumlanılabilir.

Melek göndermesi: Tanrı, çizmiş olduğu plan dairesinde misyonunu yerine

getirirken, aracı olarak melekleri kullanmaktadır. Kral Hirodes'in, İsa'yı öldüreceğini bildirip Yusuf'a kaçmayı telkin eden varlık, Rabbin bir meleği olarak tasvir edilir. Buna göre "yıldızbilimciler gittikten sonra Rabbin bir meleği Yusuf'a rüyada görünerek 'Kalk! Çocukla annesini al, Mısır'a kaç. Ben sana haber verinceye dek orada

kal. Çünkü Hirodes öldürmek için çocuğu aratacak!"229 der. Melek, Tanrı'nın

misyonunda aracı bir varlık olarak ön plana çıkmaktadır. Nitekim metnin sonlarında geçtiği üzere, 'Hirodes öldükten sonra Rabbin bir meleği, Mısır'da Yusuf'a rüyada görünerek, 'Kalk! Çocukla annesini al, İsrail'e dön. Çünkü çocuğun canına kıymak

isteyenler öldü'"2 3 0 denilerek, belirtilmiş olan haber verme işi gerçekleşmiş olur. Aynı

şekilde İsa'nın doğduğunu çobanlara haber veren varlık, Rabbin bir meleği olarak tanımlanmakta Ve bu melek, onlara "bugün size Davut'un kentinde bir kurtarıcı doğdu"2 3 1 der

İnsanların idrakini açıp onların iman etmelerim sağlaması İsa, kendisine inanmayıp tövbe etmeyen kentlere hayıflandıktan sonra "Baba, yerin ve göğün Rabbi! Bu gerçekleri bilge ve akıllı kişilerden gizleyip küçük çocuklara açtığın için sana

şükrederim"232 der. Metin, Tanrı'nın, istediği kişinin idrakini açıp onları kendi yolunda

hizmet ettirdiğine işaret olarak dikkat çekicidir. Ayrıca İsa, kendisinin kim olduğunu sorduğu öğrencilerinden cevap alırken Petrus'un, "sen yaşayan Tanrının oğlu Mesih'sin demesi üzerine, ne mutlu sana. Yunus oğlu Simun! Bu sırrı sana açan insan değil,

göklerdeki Babamdır"233 der. insanların, kendisine inanıp inanmamalarındaki asıl rol

sahibinin Tanrı olduğunu söylemek isteyen İsa, "beni gönderen Baba bir kimseyi bana

çekmedikçe, o kimse bana gelemez"234 diyerek bu gerçeğe işaret eder.

Tanrısal misyonun istenildiği gibi yerine gelmesi için yolu hazırlayıcı birtakım öncülerin gönderilmesi: Değişik metinlerde Tanrı'nın, misyonunu yerine getirmek için

birtakım kişileri gönderdiğinden bahsedilir. Bu tema, metinlerden bir kısmında şöyle

2 2 9 Matta 2:13. 2 3 0 Matta 2:19-20. 2 3 1 Luka 2:9. 2 3 2 Matta 11:25. 2 3 3 Matta 16:17. 2 3 4 Yuhanna 6:43.

dile getirilir: "Habercimi senin önünden gönderiyorum"235.Zikredilen yerlerde genel

olarak Yahya'nın, İsa'nın yolunu hazırlayan ve onu müjdeleyen bir vasıfta olduğu anlatılır. Ondan farklı olarak Anna adında Aşer oymağından Fanuel'ın kızı çok yaşlı bir kadından da bahsedilir. Bu kadın, "tapınaktan ayrılmaz, oruç tutup gece gündüz Tanrıya tapan" bir kişi olarak tanımlanır. Anna, İsa tapınakta Tanrı'ya adanırken ortaya çıkar ve "Tanrı'ya şükrederek Yeruşalim'm kurtuluşunu bekleyen herkese İsa'dan söz etmeye başlar"236.

Misyonunu yerine getirmeyenden alıp bunu yerine getireceklere vermesi: Eski

Ahit'teki anlaşmada olduğu gibi Tanrı, insanlara belirli zamanlarda aracı kişiler gönderir. Bu kişiler ve ona uyanlardan beklenen, kendilerine bildirilmiş olanı yapmalarıdır. Ancak bunun aksi olursa Tanrı, vermiş olduğu bu misyonu o kişilerden çekip alır. Bu tema İncil metinlerinde şöyle anlatılır: Baş kahinler ve halkın ileri

gelenleri İsa'ya gelerek "bunları hangi yetkiyle yapıyorsun"237 diye sorduklarında İsa,

onlara değişik benzetmelerle yetkisini nereden aldığını anlatır ve mesellerinden birini şöyle tamamlar: "Kutsal Yazılarda şu sözleri hiç okumadınız mı? 'Yapıcıların reddettiği taş, işte köşenin baş taşı oldu. Rabbin işi bu, gözümüzde harika bir iş!'. Bu nedenle size şunu söyleyeyim, Tanrı'nın egemenliği sizden alınacak ve bunun

ürünlerini yetiştiren bir ulusa verilecek"238. Matta'da geçen bir benzetmede, Kral'ın,

düğün sofrasına çağırdığı kişilerin, mazeret uydurarak gelmemesi üzerine, "düğün şöleni hazır, ama çağırdıklarım buna layık değilmiş" dediği ve kölelerine, "gidin! Kimi

bulursanız alın gelin"239 diye emrettiği anlatılır. Metinde kullanılan kral, Tanrı'yı,

gelmeyen misafirler de ahit sahibi kişileri temsil etmektedir. Bunlara ek olarak İsa, öğrencilerine geçim kaygısı içinde olmamalarını belirtirken cümlesini şöyle tamamlar:

"Korkma, ey küçük sürü! Çünkü babanız, egemenliği size vermeyi uygun gördü"240.

Bu metinler, eğer misyonu devam ettirmesi beklenilen kişiler, görevlerini yerine getirmezlerse, Tanrı'nın, bu görevi, onu yerine getirecek kişilere vereceğine işaret etmektedir.

Misyonunun devamı için kişiler seçip onu devam ettirmesi; Bu bağlamda

Yahya'nın, Meryem'in, İsa'nın, Tanrı tarafından yürütülmekte olan bir misyonun

2 3 5 Markos 1:2; Matta 3:3; Luka 1:16-17; 3:4-6; 7:27; Yuhanna 1:6-7; 1:23. 2 3 6 Luka 2:36-38.

2 3 7 Matta 21-23. 2 3 8 Matta 21:42-43. 2 3 9 Matta 22:1-14. 2 4 0 Luka 12-32.

parçası oldukları söylenilebilir. Çünkü Tanrı, onları, yapılması gereken bir işi tamamlamaları için seçer. İncil metinlerine göre Yahya, İsa'nın yolunu

düzleşleştirmesi241; Meryem, İsa'nın dünyaya getirilmesi242, İsa da dünyayı

kurtarması243 için seçilmiştir.

Kutsal Ruhu, yardımcı olarak göndermesi; İsa, normal insanların, kendi küçük

çocuklarına, hediye verirken iyi ve güzel şeyleri seçtiğinden bahsedip insanların Tanrısı'nın, nasıl olur da kendinden isteyenlere, Kutsal Ruh'u vermeyeceğini dile

getirir.244 Ayrıca İsa, Tanrı'nın gönderdiği kişinin, Tanrı'nın sözlerini söyleyeceğini

belirtip O'nun, "Ruh'u ölçüyle vermediğinden"245 yani bol bol verdiğinden bahseder.

Kendini temsil eden kişilere, mucizeler bahşetmesi: İncillerde çok sık bir

şekilde İsa'nın yaptığı mucizelerden bahsedilir. Gerçekte mucizeler, bu olayların harikulade olduğuna delalet ettiği gibi; bunların elinde meydana geldiği kişilerin de bir hakikati temsil ettiklerine birer işarettir. Bu bağlamda İncillerde anlatılan mucizeler, Tanrı'nın, kendini temsil eden kişilerin hakikat üzere olduklarını göstermesi açısından birer delilleridir.

İnsanlığın kurtuluşu için biricik oğlunu feda etmesi, Hıristiyan teolojisinde son zamanlarda, Tanrı'nın sevgi olduğundan ve insanları sevdiğinden sıklıkla bahsedilir olmaya başlanmıştır. Doğal olarak bu tezin birtakım dokümanları, İncil metinlerinden alınmaktadır. Bu anlamda "Tanrı dünyayı o kadar sevdi ki, biricik oğlunu verdi. Öyle

ki, ona inananların hiçbiri mahvolmasın, hepsi sonsuz yaşama kavuşsun"246 metni,

fikrin savunulması açısından dikkat çekicidir. Ayrıca İsa'nın, Yuhanna'nın eserine göre "şimdi yüreğim çok sıkılıyor, ne diyeyim? Baba, beni bu saatten kurtar mı diyeyim?

Ama ben bu amaç için bu saate geldim"247 sözü de ilgi çekicidir. Yine İsa, "sen beni

dünyaya gönderdiğin gibi ben de onları dünyaya gönderiyorum. Onlar da gerçekle

kutsal kılınsınlar diye kendimi onların uğruna adıyorum"248 demektedir. Bu temel

üzerinde yürüyen Emilio Castro, misyon için şöyle der: 'Misyon, sevgi ve barış amacı için insanları toplamayı amaçlayan Tanrı'nın eylemidir. Bu olay, dünyanın günahını yüklenen Tanrı'nın Kuzusunda (İsa) açığa vurulmuştur.'

2 4 1 Markos 1-2; Matta 3:3. 2 4 2 Matta 1:18-24; Luka 1:26-38. 2 4 3 Matta 1:21; Yuhanna 1:29. 2 4 4 Luka 11:13. 2 4 5 Yuhanna 3:34. 2 4 6 Yuhanna 3:16. 2 4 7 Yuhanna 12:27. 2 4 8 Yuhanna 17:19.

İsa'ya tanıklık etmesi: İsa, kendiliğinden hiçbir şey yapmadığını belirtir ve "kendim için bir tanıklık edersem, tanıklığım geçerli olmaz. Ama benim için tanıklık

eden başka biri vardır. Onun benim için ettiği tanıklığın geçerli olduğunu bilirim249,

kendim için tanıklık eden bir ben varım, bir de beni gönderen Baba benim için tanıklık ediyor"250 der.

İsa üzerinden işlerini yapması: İsa, Yuhanna'ın eserine göre, kendisinin Tanrı ile ilişkideki konumunu şöyle niteler: "Beni görmüş olan, Baba'yı görmüştür. Benim Baba'da, Baha'nın da ben de olduğuna inanmıyor musun? Size söylediğim sözleri

kendiliğimden söylemiyorum, ama bende yaşayan Baba kendi işlerini yapıyor".251

Metnin en can alıcı noktası, Tanrı'nın, İsa aracılığıyla işlerini yapıyor olduğunun belirtildiği bölümdür.

İnsanların, sonsuz yaşama kavuşmalarını istemesi: İsa, kendi isteğini değil de kendini gönderenin amacım yerine getirdiğini belirtirken şöyle bir söz söyler: "Beni gönderenin isteği, bana verdiklerinden hiçbirini yitirmemem, son gün hepsini diriltmemdir. Çünkü Babam'ın isteği, oğlu gören ve ona iman eden herkesin sonsuz

yaşama kavuşmasıdır".252

İsa, benim yemeğim, beni gönderenin İsteğini yerine getirmek ve onun işini

tamamlamaktır253 der. Ayrıca İsa, "beni gönderenin işlerini vakit daha gündüzken

yapmalıyız. Gece geliyor, o zaman kimse çalışamaz"254 diyerek, Tanrı'nın yapılması

gereken bir işinin olduğundan bahseder.

Zikredilen metinlere ek olarak, İndilerde Tanrı, gönderici olarak vasıflandırılır.

Bu tür vasıfların ön plana çıkarıldığı metinler255 de, Tanrı'nın misyonunun

özelliklerinden birini ifade etmektedir.

Katolik kilisesi ile Pentecostal kilisesi arasındaki diyalog görüşmelerinde konuşulan konulardan biri de misyonun, gerçekte missio Dei olduğudur. Yani Tanrı, kurtuluşun mesajı olan oğlunu göndererek dünya ile tekrar uzlaşmaya ve iletişim kurmaya yönelir. Misyonerlerin bu davete çağrılmalarının sebebi de Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un paylaşmış oldukları cemaatte (koinonia) bir araya gelmektir.

2 4 9 Yuhanna 5:30-31. 2 5 0 Yuhanna 8:18. 2 5 1 Yuhanna 14:9-10. 2 5 2 Yuhanna 6:40. 2 5 3 Yuhanna 4:34. 2 5 4 Yuhanna 9:4. 2 5 5 Yuhanna 6:57;6:38;7:28-29;10:36.