• Sonuç bulunamadı

Osmanlılar döneminde bazı durumlar vesilesiyle örne in padi ahın sefere çıkması, bir zaferden dönme, padi ahın tahta çıkması, önemli yabancı elçilerin kar ılanması, bayramlar, padi ah kızlarının veya kız karde lerinin ni anları ve evlenme törenleri, ehzadelerin sünnet dü ünleri, padi ah çocuklarının do umları

79 UZUNÇAR ILI smail Hakkı, Osmanlı Devletinin Saray Te kilatı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara-1984, s. 108

77

gibi muhtelif enliklerle yapılmaktaydı. Ancak bu enliklerin en görkemlileri ku kusuz sünnet dü ünleri olmaktaydı (Bkz. ekil 4.25.). Osmanlı padi ahları ehzadelerini sünnet ettirirken çok tantanalı sünnet dü ünleri yaptırıyorlardı. Bu dü ün ve enli in daha öncekilerden farklı ve üstün olmasına gayret sarf etmektelerdi. Osmanlı tarihi ve edebi kaynaklar bu sünnet dü ünleri içerisinde 1365 yılında I. Murat’ın, ehzadesi Beyazıt (Yıldırım) için; 1457 yılında Fatih’in, ehzadeleri için; 1530 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın, ehzadeleri için; 1582 yılında III. Murat’ın, ehzadesi Mehmet için; 1675 yılında IV. Mehmet’in, ehzadeleri Mustafa ve Ahmet için; 1720 yılında III. Ahmet’in, ehzadeleri Süleyman, Mustafa, Mehmet ve Beyazıt için; 1836 yılında II. Mahmut’un, ehzadeleri Abdülmecit ve Abdülaziz için; 1847 yılında Abdülmecit’in, ehzadeleri Mehmet Murat ve Abdülhamit için yaptırdıkları sünnet dü ünlerinin tarihte iz bıraktıklarını di er sünnet dü ünlerinden birçok açıdan üstün olduklarını kabul edildi i bilinmektedir81.

ekil 4.25. Kanuni’nin ehzadeleri Mustafa, Mehmed ve Selim için 1530 yılında At Meydanı’nda düzenlenen sünnet dü ünü için ehzadelerin meydana geli leri.

Kaynak: Tezcan, 2006:130.

78

ehzadelerin sünnet dü ünleri ve do um enliklerinde oldu u gibi yine büyük e lenceler düzenlenerek kutlanılırdı. Bu kutlamalara sadece ülke sınırları içerisindeki beyler de il di er kom u ülkelerin hükümdar ve beyleri de davet edilmekteydi. Osmanlılarda yapılan bu e lencelerde büyük ziyafetler verilirdi ki bu ziyafetlerde belirli bir hiyerar ik düzen içerisinde yapılır. ehzadenin sünnet dü ünü için ülke içerisindeki beyler ve kom u ülkelerin elçileri düzenlenen bu davetlere ülkelerinin hükümdarlarının hediyeleri ile gelirler ve kendilerine de geldikleri için hediyeler sunulmaktaydı. En büyük özelliklerinden birisi de sünnet dü ünlerinin Osmanlı hükümdarının kuvvet, kudret ve zenginliklerini gelen misafirlere gösterdi i bilinmektedir. Osmanlı Devletinin gücünü bu dü ünlerle, saltanatını, zenginli ini gösterecek her önlem her zaman oldu u gibi alınmalı, devlet erkânı padi ah ota ının etrafını çadırlarla sarmalı, gösteri li konu malar yapmalı, hüner sahipler, oyuncular, göstericiler de bu göz alıcı alanda gelen giden ziyaretçilere, gezginlere hünerlerini, becerilerini göstermelidirler. Kutlamalara katılan davetli sayısı bir nebze de olsa hükümdarın gücünü ve kudretini göstermek ve saygınlı ını arttırmaktaydı.

79

ekil 4.26. Sultan III. Murat’ın ehzadesi III. Mehmet için At Meydanı’nda düzenledi i sünnet dü ünü enlikleri için nahılların meydana getirili i.

Kaynak: Tezcan, 2006: 126.

Tarihte adı geçen muhte em sünnet dü ünlerinden birisi de “en mükemmel, en muhte em, en gösteri li, en masraflı ve en uzun süre devam eden” gibi sıfatlarla nitelendirilebilecek olan 1582 yılında III. Murat’ın, ehzadesi III. Mehmet’e yaptırttı ı sünnet dü ünüdür (Bkz. ekil 4.26.). Muhte em dü ününü konu alan manzum ve mensur surnameler içinde resimli olanlardan ilki 1582 tarihli Seyyid Lokman’ın yazdı ı ve Nakka Osman’ın resimledi i surnamedir. 1546 ile 1595 yılları arasında ya ayan, 1574 ile 1595 yılları arasında hükümdarlık yapan ve Osmanlı’nın on ikinci padi ahı olan Sultan III. Murat, 36 ya larında ve padi ahlı ın sekizinci yılında iken, 1566’da Safiye Sultan’dan do an ve sanca a çıkmadan evvel

80

1582 yılında 16 ya larında olan ehzade Mehmet için e siz ve muhte em bir sünnet dü ünü düzenlemi oldu u bilinmektedir. Nakka Osman’ın resimledi i surnamede ehzadelere ve sünnete ait görüntüleri daha az bulunmaktadır. Surnamede, betimlemeler daha çok e lenceleri ve esnafın geçi ini anlatmaktadır.

Osmanlı Sultanı III. Murat döneminde bu dü ünün o vakte kadar gelmi geçmi di er bütün dü ünlerle ölçülemeyecek, hatta bundan sonra geleceklerce de taklit edilemeyecek derecede tantanalı ve gösteri li olmasını istemi ti. Sultan III. Murat bunun için dü ün hazırlıklarını daha bir sene öncesinden ba lamı tı. Beylerbeylerine, meliklere, krallara ve hükümdarlara; padi ahın davet mektuplarını ta ıyan elçiler ve sarayda bu gibi hizmetlerde kullanılan çalı anlar ve çavu lar gönderilerek dü ünün yapılaca ı bildirilmi ti ve müjdelenmi ti82. Asya, Avrupa ve Afrika devlet reisleri yanında içeride ise küçük büyük hükümet adamlarından kimse unutulmamı tı ve Rumeli ile Anadolu’daki protokole dâhil olanların hepsine davetiyeler yollanmı tı. Küçük büyük hükümet adamlarının bir kısmı kutlamaya gelmi ti fakat bir kısmı da özür mektupları ile birlikte elçileri e li inde hediyelerini de göndermi lerdi. Osmanlı devletinde kutlamalara ülke içinden ise beylerbeyiler, valiler, vezirler, pa alar, din adamları, tarikat eyhleri ve di er din adamları temsilcileri ile umumi halk davet edilmi ti.

Kutlama için davet i leri halledildikten sonra enli in tam bir düzen içinde geçmesi için muhtelif görevlendirmeler yapılmı tır. Bununla birlikte Rumeli beylerbeyi brahim Pa a dü üncüba ı, Sokollu’nun damadı Anadolu beylerbeyi Cafer Pa a erbetçi ba ı, Kaptan Kılıç ( Uluç ) Ali Pa a mimarba ı, matbah-ı amire emini Kara Bali Bey sür emini, Sabık ni ancı Hamza Bey nazır-ı sûr, Yeniçeri a ası Ferhat A a muhafız ba ı olarak görevlendirilmi ti. enlik hazırlıklarının yapılması için üç yüz güvenilir adam görevlendirildi. Dü ün nazırı Hamza Bey’e ilk planda dü üne ba langıç masrafı olmak üzere hazineden 50 yük akçe vermi ti. O döneme göre 50 yük akçenin de eri 70 bin altın civarında olmaktaydı. Kaynaklar ise dü ün süresince defalarca 50 yük akçe verildi ini yazıyordu. Cebeci ba ı Hüseyin A a da 1000 nefer bölü ü ile dü ün hizmetine tayin edilmi ti. enlik için, bunlardan ba ka 600 seçme sipahi çevreyi görüp gözetmeye ve ufak tefek hizmetlere memur edilmi ti. Dü ün sırasında meydanın tamamen temiz tutulması ve sık sık süpürülmesi

81

için tersanedeki esirlerden 200 ki i tahsis edilmi ti. 50 ki ide meydanın her gün muntazaman sulanması için görevlendirildi.

Dü ün sırasında alanının temizlenmesi ile düzeni ve izleyicilerin huzur içinde e lenceleri izlemelerinin sa lanması gibi görevleri de yerine getiren bir grup vardı ki bunlara “Tulumcular” denilmekteydi. “Tulumcular” garip kıyafetleri vardı ve bu te kilatın soytarı ba ı olan tulumcu ba ı grubun ba ında bulunmaktaydı. Tulumcu ba ı denilen bu ki i sırtına ottan yapılmı bir palan vurulmu bir e e in üzerinde 500 soytarıyı ( tulumcu ) yönetti i görülmekteydi. enlikte tulumcular hem halkı güldürür, hem intizamı muhafaza eder, hem de dü ün alanına insanların yerli yersiz ve zamanlı zamansız girmelerini önlemi lerdi83.

Kutlamada sıradaki a ama ise dü ün alanının tertibine gelmi ti. Dü ün alanı olarak ise imdiki Sultan Ahmet Camii’nin bulundu u bölge olan ve o zamanlar “At Meydanı” olarak da anılan geni meydan seçilmi ti. “At Meydanı” diye anılan bölgede bu dü ünden önce ve sonrada birçok dü üne mekân te kil etti i gibi daha önce de Bizans hükümdarlarının seyran gâhî olarak kullanılmı tı. III. Murat döneminde Sultan Ahmet Camii henüz in a edilmemi ti. Günümüze göre caminin sa ve sol taraflarında o zamanın vezirlerine ve büyük devlet adamlarına ait saraylar ile kö kler bulunmaktaydı. Bulunan sarayların içerisinde en görkemlilerinden biri olan brahim Pa a Sarayın dü ün evi olarak hazırlanmasına karar verilmi ti. At Meydanı’nın da en büyük ve en güzel sarayı olan brahim Pa a Sarayı hemen hemen yeni ba tan tamir edilerek padi ah ve ehzade ile birlikte tekmil sultanların ve saray halkının yatıp kalkmasını mümkün kılacak mükemmel ve mükellef salonlarla dö etilmi ti. Dü ün evi olarak seçilen brahim Pa a Sarayının meydan tarafındaki kapı ve merdiven yeri kaldırılarak oraya çe meler üstüne asıl saraydan çıkıntılı bir vaziyette gayet muhte em bir kasır in a edilmi ti. Padi ah dü ün devam etti i süre içerisinde vaktini bu sarayda ve kıymetli ipek kuma lar ile zarif halılarla bezenmi , zengin ve gösteri li bir ekilde dö enmi bu kasırda geçirmi ti. ehzadenin yeri padi ahın sol yanındaydı ve ehzadeye özel bir kasırda in a edilmi ti. Kadın sultanlarınki de kö ke biti ikti ve buraya ehzadenin annesi ve kız karde leri ayrıca onlara e lik eden kadınlarla birlikte yerle mi lerdi. Osmanlı hanedanına ait bütün a a ve subaylar için bunun yakınına bir galeri tarzında bir yer yapılmı tı. brahim Pa a

82

Sarayı’nın kapatılan kapısı yerine sarayın kö esinde yeni bir kapı açtırılmı tı. Yeni açtırılan kapı üstündeki oda sadrazam Sinan Pa a’ya ait, onun yanındaki oda ise üçüncü vezir Mesih Pa a’ya ait ve onun yanındaki oda aynı zamanda dü üncüba çılık görevini de üzerine almı bulunan Rumeli beylerbeyi brahim Pa a’ya ait bununla birlikte mehterhane kapısı üstündeki odalar ikinci vezir Siyavu Pa a ile dördüncü vezir Cerrah Mehmet Pa a’ya ayrılmı tı. Ve ayrıca ileri gelen devlet adamları ile Enderun ve bîrûn a aları denilen sarayın yüksek a aları için de mehter hanede 72 metre uzunlu unda üç katlı bir divanhane yaptırılmı tı. Bu divanhanenin alt kısmı dost devletler tarafından gönderilen bir kısmı elçilere tahsis edilmi oldu u bilinmektedir84.

Hükümdar tarafından Mimarba ı olarak görevlendirilmi olan Kaptan Kılıç Ali Pa a kendi emir ve idaresinde bulunan tersane dülgerlerini gece ve gündüz çalı tırarak çok kısa zamanda büyük bir tema a (oyun) yeri yaptırmı tı. Bu tema a (oyun) yerinin kar ısına büyük bir çadır kurulmu ve çadırın içinde davetlilere verilecek so uk ve buzlu erbetlerin hazırlanmasına tahsis edilmi ti. Hükümetçe yerli ve yabancı yüksek misafir ile davetliler için bütün bu hazırlanan seyir yerleri dı ında stanbul’un yüksek tabakası e rafı (ileri gelenleri) tarafından da bu meydanın kendilerine ayrılan yerlerinde yüksek miktarda paralar harcanılmak suretiyle kendi ailelerine mahsus seyir yerleri de hazırlanmı tı. Arslanhane bölgesi civarında ise seyir için kö kler ve tahtapu lar in a edilmi ti.

Eski Saray’da hanedan kadınları ile devlet erkânının dü üne davetli hanımları için özel e lenceler düzenlenmi ti. ehzade, annesinin elini öptükten sonra enliklerin yapıldı ı At Meydanı’na ve babasının e lenceleri izleyece i brahim Pa a Sarayı’na gelir ve babasının elini öpmü tür (Bkz. ekil 4.27., s.83).

83

ekil 4.27. Sultan III. Murat’ın ehzadesi III. Mehmet’in alayla Eski Saray’a varması. Kaynak: Tezcan, 2006:130.

Büyüklerin oldu u kadar çocukların da ilgisini çeken bir görüntü olan, “Zümrüdüanka” denilen efsanevi dev ku eklindeki ve renkli kâ ıtlarla hazırlanmı uçurtmalardır. 1582 surnamesinin enlikleri arasında dört tekerlekli arabalarla

84

hünerlerini gösteren esnaf kolları geçmi ti. Daha sonra pe tamalcı esnafı geçerken sanatlarını göstermek için, pe tamallardan yaptıkları ku ekillerini bayrak eklinde ta ımı lardı. Pe tamalcıların ellerinde tuttukları bu ekiller tav an veya kelebek gibi hayvan figürleri sünnet yataklarını süslemekte kullanılmı tı (Bkz. ekil 4.28.). Bu gelenek günümüze kadar devam etmi olup bu süsleri yapmasını bilen becerikli kadınlar ise bir araya gelerek sünnet yataklarını süslemi lerdi.

ekil 4.28. ehzade III. Mehmet’in sünnet dü ünü enli inde pe temalcılar, pe temallardan yaptıkları ku biçimdeki bayrakları.

Kaynak: Tezcan, 2006:133.

E lenceler ö leden sonra ba lar ve gecenin geç saatlerine kadar sürerdi. O dönem de “nizekaran” diye adlandırılan atlıkarınca da bir araba içinde getirilmi tir.

85

Resim, arabayı getiren ya lı mızrakçıların atlıkarıncayı çekerek döndürmesini betimlenmi ti85. Karagöz oyunu olması hayal oyunu da, bir çadır içinde oynatılmı tı.

Genellikle ehzadelerin sünnet edilmeleri enli in sonuna do ru olmaktaydı. Bu dü ünün 40. gününde ehzade, Cerrah Mehmet Pa a tarafından sünnet edildi. O zamanlarda sünnet dü ünlerinin evlilik dü ünlerinden en önemli farkı ise isteyen ailelerin çocuklarının da topluca sünnet edilmesi durumu vardı (Bkz. ekil 4.29.). Böylelikle halk çocukları bu dü ünün önemli bir parçası haline gelmi ti. Gerçekten 1582 yılındaki dü ününde de 600’den fazla erkek çocuk sünnet edilmi ti. Çocukların hepsine yeni elbiseler alınmı , harçlıklar ve hediyeler verilmi ti. Bu çocukların sünneti içinse birçok cerrah görevlendirilmi ti. Fakat ehzadenin sünnetini bizzat yapan Cerrah Mehmet Pa a, bu hizmetine kar ılık, padi ah tarafından 500 akçe altın, saf altından yapılmı le en veya ibrik, hilatler ve 30 adet çe itli seraser kuma larla ödüllendirilmi ti86.

ekil 4.29. ehzade III. Mehmet’in sünnet dü ününde Müslüman olan Hıristiyan çocuklarla isteyen ailelerin çocuklarının sünneti.

Kaynak: Tezcan, 2006:134-135.

Sünnet bıça ı, sünnetten sonra Valide Nurbanu’ya verilip, kesilen deri de altın bir tabak içinde Haseki Safiye Sultan’a sunulmu tur. Topkapı Sarayı hazine

85 ATASOY Nurhan, 1582 Surname-i Humayun, Dü ün Kitabı, stanbul-1997, s.107-131

86

koleksiyonunda halen bir sünnet bıça ı bulunmaktadır. Avcı çakısı gibi açılan bu bıçak, geri dönüp kapanan ustura ekline sahiptir. Sünnet bıça ının biçimi, balık formunu andıran gövdesi, altın zemin üzerinde zümrüt ve yakutun spiral kıvrımlar halinde aralıksız dönü ümlü (pavé) kullanılmasıyla bezenmi ti. Usturanın kuyruk kısmı uzun, üç boyutlu ve Rokoko altın yapraklarla bitirilmi ti. Elmaslı ve ince bir halkayla gövdeye tutturulmu tu. Usturanın ba tarafı da daha büyük ve hacimli yapraklarla bezeliydi. Usturayı hareket ettiren vida, iki tarafta etrafı elmaslı ve göbe i iri birer gülle belirlenmi ti. Ustura açıldı ı zaman bıçak kısmı sap birlikte 21 cm. uzunlu unda ve düzgün bir hat olu turmu tu. Usturanın görüntüsü XVIII. yüzyılın ikinci yarısına ait olup ve XVI. yüzyıl sünnetinde kullanılan ustura hakkında bilgi verebilmektedir (Bkz. ekil 4.30.).

ekil 4.30. 18. yüzyıla ait altın üstüne zümrüt ve yakutlarla bezeli sünnet bıça ı. Kaynak: Tezcan, 2006:135.

87

Cerrah Mehmet Pa a törenden sonra, Valide Sultan tarafından da ödüllendirilmi ti. Cerrah Mehmet Pa a kısa bir süre sonra da ehzadenin halası dul Gevherhan Sultan ile evlendirilmi ti.

Cerrahi bir i lem oldu undan dolayı i inde ba arılı cerrahlar tarafından ve son derece titizlikle yapılan sünnette, buna ra men bazen padi ah çocuklarının sünnetinde kazalar da olmu tu. 1648 yılında Sultan brahim’in yedi ya ında padi ah olan ehzadesi IV. Mehmet tahta çıktıktan sonra karde leri ile birlikte sarayda sünnet edilmi ti87. Çocuk padi ah sünnette çok kan kaybetmesinden dolayı ölüm tehlikesi geçirmi ti. Bu i te üpheli bir tarafı vardı ki; Kösem, valide sultan oldu u için IV. Murat ve Sultan brahim’in saltanat naipli ini yapmı tı. Sultan brahim’in tahttan indirilmesinden sonra yerine geçirilen torunu IV. Mehmet’in validesi Turhan’ın genç oldu unu ileri sürmekteydi ve Kösem, yine padi ah naibi olmak istemekteydi. Fakat 26 ya ındaki Turhan naiplik için kendi hakkı oldu unu söylemekteydi. Valide ile büyük valide arasında o dönemde sessiz bir mücadele ba lamı tı. üphesiz çok hırslı olan Kösem, IV. Mehmet’i ortadan kaldırırsa, ehzadelerden Süleyman’ın padi ah olaca ını ve kendi halinde bir kadın olan annesi Dila ub’un problem çıkarmayaca ını dü ünmekteydi. Bu nedenle kendisine yakınlı ıyla bilinen darüssaade a ası (Kızlar A ası) Celali brahim A a, sünnet sırasında çocuk padi ahın i ini bitirmek istemi ti. Bu durumdan dolayı sünnet esnasındaki operasyonda çocukları tutmak darüssaade a asının görevi oldu undan, bu i i yapmak zor olmasa gerekti. Kösem’in iste iyle o gece, a a padi ahın yanında yatmı tı ancak kanamayı fark etmemi gibi davranmı tı. Haremde, bu durumdan darüssaade A ası’nın (Kızlar A ası) sorumlu oldu u söylentileri dola maktaydı88. Ama Kösem’in sayesinde duruma kaza süsü verilerek darüssaade a ası kurtulmu tu. Bu i in do rulu u tartı ılsa da a a, çocuk padi ahı ikinci kez zehirli usturayla tıra ettirmeye kalkı ınca, durum fark edilince ve Mısır’a sürülmü tü.

Olaylı sünnete sahip olan IV. Mehmet’e, saray içinde düzenlenen e lencelerle genç padi aha unutturulmaya çalı ılmı tı. Saraydaki her odanın içinde iç o lanların kendi ba ına çe itli oyunlar hazırlamı ve huzurda oynayarak bolca tebrik almı lardı.

87 SAKAO LU Necdet, Bu Mülkün Sultanları, stanbul- 1999, s. 235

88

Fakat en usta okçularla güre çilerin, çalgıcı ve arkıcıların Seferli Odası’ndan çıktı ını ve bu e lencelerin bir hafta sürdü ünü kaydetmi lerdi89.

E lenceye ve ava çok meraklı olan IV. Mehmet, Edirne ve çevresi avlanmaya çok uygun oldu u için ya amını bu ehirde geçirmi ti. Sarayında pek çok kadrolu sanatkâr bulunmaktaydı. IV. Mehmet büyük o lu II. Mustafa’ya görkemli bir sünnet enli i düzenlemeyi çok arzu etmekteydi. Sonunda 1675 yılında II. Mustafa 12, küçük ehzadesi III. Ahmet 2 ya ındayken, bu sünnet enli ine karar verilmi ti. Bu sünnet enli iyle beraber 17 ya ındaki kız karde i Hatice sultanı da çok sevdi i ikinci veziri musahip Mustafa Pa a ile evlendirmi ti. Dü ünü yabancı konuklar da izlemi lerdi ve kendi ülkelerinde çok ayrıntılı bilgilerle anlatmı lardı. 1670 ile 1677 yılları arasında ngiliz elçili inde rahip olan görev yapan Dr. John Covel üniversite ö retim üyesiydi ve bu enli i izleyerek gördüklerini hem yazıp ve hem de çizmi ti. Sünnet enli inin düzenine çadırların dizili i, küçük nahıllardan biri, ip canbazlarının yerini gösteren taslak, kandil ve fi ek çizimleri günümüze kadar ula mı tı90.

IV. Mehmet’in düzenledi i bu sünnet enli inde devlet erkânı, imam, hatip ve eyhler, silahtar a aları, ocak a aları, valide ve haseki çalı anları dokuz gün boyunca kabul edilmi , ziyafetler verilmi ve hediyeleri kabul olunmu tu. Onuncu gün ehzade Mustafa’nın sünnet alayı düzenlenmi ti. ehzade, at üzerinde Eski Saray’dan alınıp Yeni Saray’a getirilmi ti. Bu yürüyü sırasında ehzade yelpazelerle serinletilip ve arkasından da arz a aları gelmi ti. ehzade, padi ahın huzuruna gelince sadrazam ve bir vezir koluna girerek etek öpmü tü. Daha sonra ehzadenin hocası Feyzullah Efendi’nin de bulundu u bir ziyafet verildi i bilinir. ehzadenin hocası Feyzullah Efendi’ye gösterilen ola anüstü alaka enlikte herkesin ilgisini çekmi tir. Hoca Feyzullah Efendi (Bkz. ekil 4.31., s.89), padi ahın huzurunda verilen üst düzeydeki bir ziyafette alıkonuldu u gibi, enlik alanında kurulan çadırlardan biri de sadece ona tahsis edildi i belirtilir.

89 NUTKU Özdemir, IV. Mehmet’in Edirne enli i (1675), Ankara-1987, s. 37

89 ekil 4.31. Feyzullah Efendi.

Kaynak: http://www.cerezforum.com/osmanli-tarihi/90506-osmanli-imparatorlugu-doneminde-onemli-kisiler-kronolojik-siralama-2.html, (05.02.1012).

Sünnet enli inde on birinci günde mahalle cemaatleri, imam ve hatipleri ziyafete ça ırılmı , bin tepsi içinde geçirilen ekerler ve halka ya ma ettirilmi ti. ehzadeler on ikinci günde Selimiye Camii’nde okutulan mevlitten sonra sünnet edilmi lerdi. O gece IV. Mehmet enlik yerine çıkmamı tı ve ehzadelerinin yanında kalmayı tercih etmi ti. Belki de ku kusuz kendi sünnetinde ya adı ı anssızlı ı çocuklarının da ya amasını istememi ti.

Cerrah Nuh Pa a tarafından ehzadelerin sünnetleri yapmı tı. Cerrah Nuh Pa a, yabancı bir tanı a göre yakla ık “6200 Sterlin” de erinde para ve de erli hediyelerle ödüllendirilmi ti. enlik sırasında halk çocuklarının yanı sıra sonradan Müslüman olmu 200 kadar genç ve orta ya lı erke in de sünnet edildi i bilinir.

90