4.2. Nitel Verilerin Analizinden Elde Edilen Bulgular
4.2.3. Doğrulayıcı Laboratuvar Yönteminin Uygulandığı Kontrol
Şekil 4. 5. Kontrol Grubu Öğretmen Adaylarının Uygulama Öncesi Sahip Oldukları Alternatif Kavramlar
118
Şekil 4. 6. Kontrol Grubu Öğretmen Adaylarının Uygulama Sonrası Sahip Oldukları Alternatif Kavramlar
4.2.3.1.Öğretmen Adayı Deniz'in Kuvvet ve Hareket ile İlgili Açık Uçlu Sorulara Verdiği Yanıtlar ile İlgili Bulgular;
Deniz genel olarak bütün sınıf arkadaşlarıyla iyi dialog halinde olan oldukça sosyal ama derslere de bir o kadar ilgisiz, sorumsuz bir öğretmen adayıdır. Fikirlerini çoğu zaman
119
ifade eder, savunur ama çabuk da vazgeçebilir. Deniz'in açık uçlu sorulara verdiği yanıtlara ilişkin bulgular aşağıdaki gibidir.
Araştırmacı: Bir kişi tarafından yukarı fırlatılan topun hareketi (hava sürtünmesini ihmal edersek) süresince etki altında kaldığı kuvvetler ve sürati ile ilgili olarak kontrol grubunda yer alan Deniz şunları ifade etmiştir.
Uygulama öncesi;
Deniz: Yukarı çıkarken yerçekimi kuvveti ve yukarı yönlü ittiğimiz F kuvveti ile sürtünme kuvveti etkisindedir. Yükselirken sürati hızı zamanla azalıyor. Hızla sürat aynı şey değil mi zaten? Top tepedeyken yine aynı kuvvetler mg si var F kuvveti var. Tepedeyken sürati sıfırdır. Alçalırken mg si bu kez fazla olacak yine sürtünme kuvveti olacak. Ahmet’in F kuvveti olmayacak bu sefer. Alçalırken sürati artar.
Uygulama sonrası;
Deniz: Yukarı çıkarken yerçekimi kuvvetinin etkisindedir, sürati yavaşlar. Tepedeyken sürati sıfır sadece yerçekimi kuvvetinin etkisindedir. Aşağı inerken sadece yerçekimi kuvvetinin etkisindedir. Sürati artar.
Uygulama öncesinde yukarı giden topa yerçekimi ve uygulanan F kuvvetinden bahseden Deniz hızla sürat aynı şey değil mi zaten ifadesi ile bu alternatif kavrama sahip olduğunu göstermiştir. Tepedeyken yine yerçekimi ve uygulanan F kuvvetinden aşağı inerken de mg sinin fazla olacağından bahsetmiştir. Uygulama sonrasında ise her üç durumda sadece yerçekimi kuvvetinin etkisinde olduğunu söylemiş ve sadece sürat kavramını kullanarak kız ile süratin aynı anlama gelmediğini fark etmiştir.
Araştırmacı: Kuvvet aktarılabilir mi, Kuvvet ile hareket kavramları arasında nasıl bir ilişki var, Bir cisim hareket ediyorsa hareketi süresince mutlaka bir kuvvet etki etmekte midir, Hareket eden bir cisme etki eden kuvvetin yönüyle hareketin yönü aynı olmak zorunda mıdır?
Uygulama öncesi;
Deniz: Kuvvet aktarılmazsa gidemez zaten. Aktarılır. Kuvvetler hareketi yani hızı varsa hareket ediyorsa arttırabiliyor, durdurabiliyor, yavaşlatabiliyor. Sürtünme yoksa sabit olarak gidebilir kuvvete gerek olmadan. Ama sürtünme var ve sabit hızlı hareket ediyorsa cisim kuvvet vardır mutlaka. Bence değil aynı yönde olmama ihtimali var, çünkü mesela onun bir hızı varsa ters yöndeki kuvvet onu durdurabilir ya da yavaşlatabilir.
120 Uygulama sonrası;
Deniz: Kuvvet aktarılmıştır. İvme kazandırıyor çünkü. Kuvvet bir cisme etki eden ııııııı………bir cisme kuvvet uygulandığında cisim hızlanır ya da yavaşlar. Mutlaka kuvvet etkisinde değildir. Yönleri aynı olmayabilir. Mesela yavaşlayan hareket yapıyorsa.
Bu soru için Deniz Kuvvet aktarılır alternatif kavramına hem uygulama öncesi hem uygulama sonrası sahip olduğunu göstermiştir.
Araştırmacı: Resimde üç farklı durum mevcut birinci resimde bir dolap ve bir kişi var karşılıklı duruyorlar, ikincisinde ise kişi dolabı itiyor ama dolap hareket etmiyor üçüncü durumda ise kişi dolabı ittiriyor ve dolap hareket ediyor. Her üç durumda hangi kuvvet ya da kuvvetlerden söz edebilirsin?
Uygulama öncesi;
Deniz: Birincide yok, ikincide var ama yetersiz, 3. De kuvvet daha fazla ittiği için dolabı hareket ettirebiliyor. 2. Şekilde Fsür F kuvvetinden daha fazla olduğu için dolap gidemiyor. Üçüncü şekilde adamın F kuvveti sürtünme kuvvetinden daha büyük olduğu için dolap gidebiliyor. Sürtünme olmasaydı 2. De de giderdi 3. De de daha hızlı giderdi. Uygulama sonrası;
Deniz: 1. Şekilde yerçekimi kuvveti var hareketle ilgili bir şey yok, 2. Şekilde yine yerçekimi kuvveti var sürtünme kuvveti daha fazla olduğu için hareket edemiyor. 3. Şekilde adam sürtünme kuvvetinden daha fazla kuvvet uygulamış o yüzden hareket ediyor. Sürtünme olmasaydı 2. Şekilde de 3. Şekilde de hareket ederdi.
Bu soru için uygulama öncesinde birinci durumda kuvvet yok derken ikinci durumda sürtünme kuvvetinin adamın uyguladığı kuvvetten daha büyük olduğunu üçüncü de ise adamın kuvvetinin sürtünme kuvvetinden büyük olduğunu bu yüzden dolabın hareket ettiğini ifade etmiştir. Uygulama sonrasında ise birinci durumda yerçekimi kuvvetinin varlığını belirtmiş ikinci ve üçüncü durumları aynı şekilde açıklamıştır.
Araştırmacı: Bir kaydırağın el alt noktasından bir çocuk topu yukarıya doğru fırlatıyor. Topun hareketi süresince etkisinde kaldığı kuvvet ya da kuvvetler ve sürati hakkında neler söyleyebilirsin? (Not: sürtünmeyi ihmal edebilirsin.)
121
Deniz: Aşağı doğru ağırlığı var, yukarı doğru çocuğun ittiği kuvvet var. Aşağı inerken sadece ağırlığı var. Hız git gide azalacak. En üst noktada duruyorsa hiçbir kuvvet yok. Uygulama sonrası;
Deniz: Yukarı çıkarken itme kuvveti ve yerçekimi kuvveti var. Tepede yerçekimi kuvveti aşağı inerken de yine yerçekimi kuvveti var. Aşağı inerken hızlanır, tepedeyken hızı sıfır olur yukarı çıkarken yavaşlar.
Uygulama öncesi ağırlığın olduğunu söyleyerek ağırlığın bir kuvvet olduğunu ifade etmiştir. Tepede ise hiçbir kuvvetin olmadığını belirtmiştir. Uygulama sonrasında yerçekimi kuvvetinden bahsetmiş ancak topun yukarıya çıkarken itme kuvvetine sahip olduğunu söylemiştir. Hız ile sürati aynı kavramlarmış gibi kullanmıştır.
Araştırmacı: Resimde kamyon ve araba birbirine çarpmıştır. Etki eden kuvvetler sadece arabaya ya da sadece kamyona mı etki ediyor? Araba kamyona, kamyon arabaya kuvvet uygulamış mıdır? Miktarlarını kıyaslayabilir misin?
Uygulama öncesi;
Deniz: Etki-tepkiden ikisi de birbirine eşit miktarda kuvvet uygular. Araba çarpıyor kamyonun verdiği tepki doğrultusunda geri gidiyor. Kamyon da arabanın verdiği hız doğrultusunda ileri gidiyor. Kuvvet her ikisine de uygulanıyor.
Uygulama sonrası;
Deniz: Etki- tepki kuvveti var. İkisi de birbirlerine ağırlıkları ile doğru orantılı olarak kuvvet uyguluyor. Yani ağır olan kamyon arabaya daha fazla kuvvet uyguluyor.
Uygulama öncesinde iki aracın birbirine eşit kuvvet uyguladığını ifade ederken uygulama sonrasında iki aracın birbirlerine ağırlıkları ile doğru orantılı kuvvet uyguladıklarını ifade etmiştir.
Araştırmacı: Okulda tenefüse çıkan kütlesi 50 kg olan Ahmet ile kütlesi 30 kg olan Mehmet birbirlerini itmeye başlamışlardır. Burada kim kime kuvvet uygulamıştır, miktarları hakkında ne söyleyebilirsin?
Uygulama öncesi;
Deniz: Ağırlıkları doğrultusunda ağır olanın kuvveti daha fazla zayıf olanın daha az yine etki tepki var ama ağırlıkları doğrultusunda.
122 Uygulama sonrası;
Deniz: Ahmet ile Mehmet birbirlerine ağırlıkları ile doğru orantılı olarak kuvvet uygularlar. Yani Ahmet daha ağır olduğu için daha fazla kuvvet uygular.
Bu soru için ise Deniz hem uygulama öncesinde hem de sonrasında iki çocuğun da birbirine ağırlıkları doğrultusunda kuvvet uyguladıklarını belirtmiştir.
4.2.3.2. Öğretmen Adayı Gülay'ın Kuvvet ve Hareket ile İlgili Açık Uçlu Sorulara Verdiği Yanıtlar ile İlgili Bulgular
Gülay genel olarak kendi düşüncesi olmayan grup arkadaşlarının ortak fikrini kabul eden tartışmalar sırasında her fikre ya da düşünceye inanırmış gibi görünen çoğu zaman aksinin de olabileceğini düşünmeyen bir öğretmen adayıdır. Grup içerisinde genelde pasif ve sessizdir deney yaparken yardım eder ve sonuçları kabul eder. Nedenlerini ya da gerekçelerini düşünmez. Gülay'ın görüşme sonuçlarına ilişkin bulguları aşağıdaki gibidir. Araştırmacı: Bir kişi tarafından yukarı fırlatılan topun hareketi (hava sürtünmesini ihmal edersek) süresince etki altında kaldığı kuvvetler ve sürati ile ilgili olarak kontrol grubunda yer alan Gülay şunları ifade etmiştir.
Uygulama öncesi;
Gülay: Yukarı doğru giderken çocuğun attığı kuvveti etkisindedir. Hızı sıfırlanana kadar, yani hızı bir yerde sıfırlanacaktır sıfırlanan kadar azalarak gider. Tepedeyken hızı sıfırdır. Aşağı yönlü yerçekimi kuvvetinin etkisi altındadır. Aşağı inerken yer çekimi kuvveti ve sürtünme kuvvetinin etkisi altındadır. Sürati de her hangi bir yere çarpmadığı sürece artarak devam eder.
Uygulama sonrası;
Gülay: Yukarı çıkarken yerçekimi kuvveti etkisinde hmmm tepedeyken de aşağı inerken de yerçekimi kuvveti etksindedir. Yukarı çıkarken sürati azalır, tepede sıfır olur aşağı inerken sürati artar.
Kontrol grubunda yer alan Gülay uygulama öncesinde topun yukarıya çıkarken uygulanan kuvvetin etkisinde olduğunu tepedeyken ve aşağı inerken de yerçekimi kuvvetinin etkisinde olduğunu söylerken, sürat sorusuna ise hız diye karşılık vererek ikisinin aynı onun için aynı anlamda olduğunu göstermiştir
123
Uygulama sonrasında ise her üç durumda da yerçekimi kuvvetinin etkisinde olduğunu belirtmiş, sürat sorusuna sürat diyerek karşılık vererek bu ikisini artık aynı görmediğini vurgulamıştır.
Araştırmacı: Kuvvet aktarılabilir mi, Kuvvet ile hareket kavramları arasında nasıl bir ilişki var, Bir cisim hareket ediyorsa hareketi süresince mutlaka bir kuvvet etki etmekte midir, Hareket eden bir cisme etki eden kuvvetin yönüyle hareketin yönü aynı olmak zorunda mıdır?
Uygulama öncesi;
Gülay: Kuvvet aktarılabilir. Hareket için kuvvet gereklidir. Evet etkisi altındadır. Hayır aynı olmayabilir.
Uygulama sonrası;
Gülay: Aktarılmıştır çünkü harekete geçiyor. Bir cismi harekete geçirebilmek için ona bir kuvvet uygulamamız gerekir, bu ikisi arasında böyle bir ilişki var. Evet mutlaka bir kuvvetin etkisindedir. Yönleri aynı olmak zorunda değil.
Uygulama öncesinde kuvvet aktarılır, hareket için kuvvet gereklidir her hareket eden cisme bir kuvvet uygulanmaktadır görüşlerine sahipken uygulama sonrasında yine kuvvetin aktarıldığını ve yine hareket eden her cisim bir kuvvetin etkisindedir görüşüne sahip olduğu görülmektedir.
Araştırmacı: Resimde üç farklı durum mevcut birinci resimde bir dolap ve bir kişi var karşılıklı duruyorlar, ikincisinde ise kişi dolabı itiyor ama dolap hareket etmiyor üçüncü durumda ise kişi dolabı ittiriyor ve dolap hareket ediyor. Her üç durumda hangi kuvvet ya da kuvvetlerden söz edebilirsin?
Uygulama öncesi;
Gülay: 1. Şekilde bir kuvvet yok, 2. Şekilde kuvvet var ama hareket ettiremiyor, 3. Şekilde yeterince kuvvet var hareket ettirebiliyor. Oradaki sürtünmeyle onun ağırlığını geçecek kuvvet uygulamadığı için 2. Şekilde hareket etmiyor. Sürtünme olmasaydı kitaplık hem 2. şekilde hem de 3. şekilde hareket ederdi.
Uygulama sonrası;
Gülay: 1.şekilde yerçekimi kuvveti var, hepsinde yerçekimi var tabiki. 2. Şekilde itme kuvveti ve dolabın tepki kuvveti var, 3. Şekilde de aynı şekilde itme ve dolabın tepki
124
kuvveti var.3. şekilde adam daha fazla kuvvet uygulamış bu yüzden dolap hareket etmiş, 2. Şekilde daha az kuvvet uygulamış o yüzden dolap hareket etmemiştir.
Araştırmacı: Gülay hiç sürtünmeden bahsetmedin sürtünme kuvveti de olabilir mi? Gülay: Aaaa evet tabii var.
Araştırmacı: Olmasaydı farklı bir durum olur muydu? Gülay: Sürtünme olmasaydı, 2. de de giderdi.
Bu soru ile ilgili Gülay uygulama öncesinde birinci durumda kuvvetin olmadığını, ikinci durumda kuvvetin yeterli olmadığını üçüncü durumda ise kuvvetin dolabı hareket ettirmeye yeterli kuvvetin uygulandığını ifade ediyor. Sürtünme kuvveti ve dolabın ağırlığından bahsediyor. Uygulama sonrasında ise bütün durumlarda yerçekimi kuvvetinin olduğunu ifade ederken sürtünmeden bahsetmemiş ben hatırlatınca sürtünmenin olduğunu belirtmiştir.
Araştırmacı: Bir kaydırağın el alt noktasından bir çocuk topu yukarıya doğru fırlatıyor. Topun hareketi süresince etkisinde kaldığı kuvvet ya da kuvvetler ve sürati hakkında neler söyleyebilirsin? (Not: sürtünmeyi ihmal edebilirsin.)
Uygulama öncesi;
Gülay: Yukarı çıkarken sürtünme kuvveti ve çocuğun ittiği kuvvet etkilidir. Aşağı doğru inerken de hareketi aşağı doğru yine kendi ağırlığı dik bir şekilde. Tepedeyken hızı sıfır olur, hız olmaz ama kuvveti bilmiyorum.
Uygulama sonrası;
Gülay: Yukarı çıkarken aşağı doğru mg si yani ağırlığı var sonra eğik düzlemin açısından kaynaklı mgsinα var. Tepede kuvvet sıfır aşağı inerken de yerçekimi kuvveti var. Yukarı çıkarken düzgün yavaşlayan hareket yapar, aşağı inerken de düzgün hızlanan hareket yapar.
Bu soru ile ilgili olarak Gülay, uygulama öncesinde top yukarı çıkarken sürtünme ve çocuğun uyguladığı kuvvetin etkisinde olduğunu aşağı inerken de topun ağırlığının etkisinde olduğunu tepedeyken hangi kuvvetin etkisinde olduğunu bilmediğini söylemiştir. Uygulama sonrasında ise, top yukarı çıkarken ağırlığı ve eğik düzlemin açısından kaynaklı mgsinα kuvvetinin etkisinde olduğunu tepede kuvvetin sıfır olduğunu inerken de yerçekimi kuvvetinin etkisinde olduğunu ifade etmiştir.
125
Araştırmacı: Resimde kamyon ve araba birbirine çarpmıştır. Etki eden kuvvetler sadece arabaya ya da sadece kamyona mı etki ediyor? Araba kamyona, kamyon arabaya kuvvet uygulamış mıdır? Miktarlarını kıyaslayabilir misin?
Uygulama öncesi;
Gülay: İkisi de kuvvet uygulamıştır. Bir kere uygulanan kuvvet araçların büyüklükleri ile doğru orantılıdır. Hareket yönleri terstir, zıttır yani. Kütlesi daha fazla olduğu için kamyon geri değil ileri gidiyor. Her ikisine de etki ediyor.
Uygulama sonrası;
Gülay: Büyük olan daha fazla kuvvet uygular ama ikisi de birbirine kuvvet uygular. Burada ağır olan kamyon daha hafif olan arabaya daha fazla kuvvet uygulamıştır bu yüzden araba daha geriye savrulur.
Hem uygulama öncesi hem uygulama sonrası her iki aracın da birbirine kuvvet uyguladığı ancak büyük olanın daha fazla kuvvet uyguladığını belirtmiştir.
Araştırmacı: Okulda tenefüse çıkan kütlesi 50 kg olan Ahmet ile kütlesi 30 kg olan Mehmet birbirlerini itmeye başlamışlardır. Burada kim kime kuvvet uygulamıştır, miktarları hakkında ne söyleyebilirsin?
Uygulama öncesi;
Gülay: 50 kg olanın kuvveti daha fazladır. Diğerinin daha azdır. Uygulama sonrası;
Gülay: Yine aynı şekilde ağır olanın kuvveti daha fazladır. Etki- tepki vardır ama ağır olanın itmesi daha fazladır. O yüzden o daha az geriye gider.
Uygulama öncesi ağır olanın kuvvetinin daha fazla olduğunu söyleyen Gülay uygulama sonrasında etki tepkide bahsetmiş ancak yine ağır olanın daha fazla kuvvet uyguladığını belirtmiştir.
4.2.3.3. Öğretmen Adayı Türkan'ın Kuvvet ve Hareket ile İlgili Açık Uçlu Sorulara Verdiği Yanıtlar ile İlgili Bulgular
Kontrol grubu içerisinde görüşme yapılan öğretmen adaylarından en sorumluluk sahibi, derslerde yapılan deney ve tartışmalara aktif olarak katılan farklı yöntem ve yolları denemekten kaçınmayan meraklı öğrenmeye istekli bir öğretmen adayıdır. Türkan'ın açık uçlu sorulara verdiği yanıtlara ilişkin bulgular aşağıda verilmiştir.
126
Araştırmacı: Bir kişi tarafından yukarı fırlatılan topun hareketi süresince (hava sürtünmesini ihmal edersek) etki altında kaldığı kuvvetler ve sürati ile ilgili olarak Kontrol grubunda yer alan Türkan şunları ifade etmiştir.
Uygulama öncesi;
Türkan: Yerçekimi ve atan kişinin kuvveti. Yükselirken sürati hızlanır, artar. Tepedeyken yerçekimi kuvveti etki eder. Tepedeyken sürati hızlıdır. Alçalırken yerçekimi ve topun kütlesi etki etmektedir. Alçalırken hızlıdır ama ters yönde.
Uygulama sonrası;
Türkan: Yukarı giderken de aşağı inerken de tepedeyken de yerçekimi kuvvetinin etkisindedir. Yukarıya doğru giderken yavaşlar, tepedeyken sıfır olur, aşağıya inerken de hızlanır.
Bu soru ile ilgili Kontrol grubunda bulunan Türkan uygulama öncesinde Yukarı fırlatılan topa yukarı çıkarken yerçekimi ve atan kişinin kuvvetinin, tepede yerçekimi kuvvetinin aşağı inerken de yerçekimi ve topun kütlesinin etkili olduğunu her üç durumda da hızlı olduğunu ifade etmiştir.
Uygulama sonrasında ise her üç durumda da yerçekimi kuvvetinin etkili olduğunu yukarı çıkarken yavaşladığını tepede süratinin sıfır olduğunu aşağı inerken de hızlandığını belirtmiştir.
Araştırmacı: Kuvvet aktarılabilir mi, Kuvvet ile hareket kavramları arasında nasıl bir ilişki var, Bir cisim hareket ediyorsa hareketi süresince mutlaka bir kuvvet etki etmekte midir, Hareket eden bir cisme etki eden kuvvetin yönüyle hareketin yönü aynı olmak zorunda mıdır?
Uygulama öncesi;
Türkan: Aktarılır bence. Kesinlikle vardır ama şu anda aklıma gelmiyor açıklayamıyorum. Evet kesinlikle bir kuvvetin etkisindedir. Ters de olabilir.
Uygulama sonrası;
Türkan: Kuvvet aktarılabilir. Hareket de yer değiştirme var. Kuvetteııııı..aslında bunu fen bilgisi dersi almaya başladığımdan beri pek öğrenemiyorum. Evet mutlaka bir kuvvetin etkisindedir. Yönleri ters de olabilir.
127
Uygulama öncesinde ve sonrasında kuvvetin aktarılabileceğini, kuvvet ve hareket arasında kesinlikle bir ilişkinin olduğunu ama açıklayamayacağını, hareket eden bütün cisimlerin bir kuvvetin etkisinde olduğunu ifade etmiştir.
Araştırmacı: Resimde üç farklı durum mevcut birinci resimde bir dolap ve bir kişi var karşılıklı duruyorlar, ikincisinde ise kişi dolabı itiyor ama dolap hareket etmiyor üçüncü durumda ise kişi dolabı ittiriyor ve dolap hareket ediyor. Her üç durumda hangi kuvvet ya da kuvvetlerden söz edebilirsin?
Uygulama öncesi;
Türkan: 1. Durumda kuvvet yok. 2. De demek ki adamın kuvveti kitaplığın ağırlığını geçemiyor. 3. De adamın uyguladığı kuvvet var ve harekete geçiriyor.1.de herhangi bir etki yok, 2. De gücü yetmiyor 3. De kuvveti artırdığı için kitaplık hareket edebiliyor.
Araştırmacı: Peki sürtünme var mıdır?
Türkan: Evet vardır olmasaydı sürtünme olmasaydı daha kolay hareket ederdi. Uygulama sonrası;
Türkan: 1. Şekilde kuvvet yok, 2. Şekilde itiyor ama kuvveti az geliyor bu yüzden dolap hareket etmiyor. 3. Şekilde de kuvvet daha fazla olduğu için dolap hareket ediyor. İkinci şekilde yeterince yani dolabın ağırlığından daha fazla kuvvet uygulamadığı için hareket etmiyor.
Araştırmacı: Hiç sürtünmeden bahsetmedin yok mu sürtünme? Türkan: Sürtünme olmasaydı 2. Şekilde de hareket ederdi.
Uygulama öncesinde birinci durumda kuvvetin olmadığını ikinci durumda adamın kuvvetinin kitaplığın ağırlığını geçemediğini adamın gücünün yetmediğini, üçüncü durumda ise adamın kuvveti artırdığı için kitaplığın hareket edebildiğini ifade etmiştir sürtünme kuvvetinden bahsetmemiş sorunca sürtünmenin olduğunu olmasaydı kitaplığın daha kolay hareket edebileceğini söylemiştir. Uygulama sonrasında ise, ikinci durumda adamın kuvvetinin dolabın ağırlığını geçemediğini bu yüzden hareket etmediğini söylemiş sürtünmeden yine bahsetmemiştir. Sürtünmeyi hatırlatınca sürtünme olmasaydı ikinci durumda da hareket edebileceğini ifade etmiştir.
128
Araştırmacı: Bir kaydırağın el alt noktasından bir çocuk topu yukarıya doğru fırlatıyor. Topun hareketi süresince etkisinde kaldığı kuvvet ya da kuvvetler ve sürati hakkında neler söyleyebilirsin? (Not: sürtünmeyi ihmal edebilirsin.)
Uygulama öncesi;
Türkan: Kaydırakta aşağı inerken yerçekimi kuvveti, yukarı çıkarken çocuğun kuvveti tepedeyken bilmiyorum, aşağı ve yukarı giderken hızlanır tepedeyken hızını bilmiyorum. Uygulama sonrası;
Türkan: Yerçekimi kuvveti ve çocuğun uyguladığı kuvvetin etkisi altındadır. Yukarı çıkarken de hızlanıyor ama ters yönde aşağı inerken de hızlanıyor.
Bu soru için Türkan uygulama öncesinde topun yukarıya çıkarken çocuğun kuvvetinin etkisinde olduğunu inerken yerçekimi kuvvetinin etkisinde olduğunu tepedeyken hangi kuvvetin olduğunu bilmediğini ifade etmiştir.
Uygulama sonrasında ise yerçekimi kuvveti ve çocuğun uyguladığı kuvvetin etkisinde olduğunu yukarı çıkarken de aşağı inerken de hızlandığını söylemiştir.
Araştırmacı: Resimde kamyon ve araba birbirine çarpmıştır. Etki eden kuvvetler sadece arabaya ya da sadece kamyona mı etki ediyor? Araba kamyona, kamyon arabaya kuvvet uygulamış mıdır? Miktarlarını kıyaslayabilir misin?
Uygulama öncesi;
Türkan: İkisi de birbirine kuvvet uygulamıştır. Newton’un hareket yasalarında etki ye tepki var. ben masaya vursam masa da bana tepki kuvveti uygular. Birbirlerine eşit kuvvet uygulamışlardır.
Uygulama sonrası;
Türkan: İkisi de birbirine eşit ama zıt yönlü kuvvet uygular. Etki- tepki kuvveti çünkü. Küçük olan daha fazla savrulur.
Bu soru için Türkan hem uygulama öncesinde hem uygulama sonrasında arabanın ve kamyonun birbirine eşit kuvvet uyguladığını ifade etmiştir.
Araştırmacı: Okulda tenefüse çıkan kütlesi 50 kg olan Ahmet ile kütlesi 30 kg olan Mehmet birbirlerini itmeye başlamışlardır. Burada kim kime kuvvet uygulamıştır, miktarları hakkında ne söyleyebilirsin?
129 Uygulama öncesi;
Türkan: İkisi de etki tepkiden dolayı birbirlerine eşit kuvvet uygulamışlardır. Uygulama sonrası;
Türkan: İkisinin de birbirlerine uyguladıkları kuvvet eşit ama ters yönlüdür. Yere düşen olmuştur diye düşünüyorum.
Bu soru için de Türkan yine hem uygulama öncesi hem uygulama sonrası iki çocuğun da birbirine eşit ve ters yönlü kuvvet uyguladığını belirtmiştir.
BÖLÜM V
SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER
Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlar belirtilmiş, bu sonuçlar literatür ile karşılaştırılarak tartışılmış ve konu ile ilgili olarak önerilere yer verilmiştir. Bu açıdan araştırmanın bu bölümü sonuç, tartışma ve öneriler olmak üzere ayrı başlıklar altında sunulmuştur.