4. DIfi T‹CARETTEK‹ GEL‹fiMELER
4.2. DIfi T‹CARET‹N KOMPOZ‹SYONU
D›fl ticaret hacminin kompozisyonuna bakt›¤›m›zda, 2001 y›l›ndan bu yana ithalat a¤›rl›kl› duru-munu korudu¤u gözlemlenmektedir. Bu durumda özellikle 2001 y›l›ndan sonra döviz kurunda yaflanan gerilemelerin büyük bir etkisinin oldu¤u yads›namaz. Nitekim USD kuru 2002 y›l›nda 1.639 iken, 2007’de 1.159’lara kadar gerilemifltir.* Elbette ki söz konusu dönemde ihracat art›fl›nda da sürekli bir yükselifl trendi yaflanmaktad›r, hatta 2007 y›l›nda ihracat ilk defa 100 mil-yar USD’nin üzerine ç›karak rekor bir seviyeye ulaflm›flt›r, ancak ithalattaki art›fl›n ihracattaki art›fla göre çok daha fazla oluflmas›, ilgili periyotta d›fl ticaret aç›klar›n›n bu denli büyük meydana gelmesine neden olmufltur.
2007 y›l›nda da, t›pk› izledi¤imiz periyottaki geliflmelere paralel bir seyir izlenmifl ve dönem sonunda 62.8 milyar USD’lik bir d›fl ticaret a盤› oluflmufltur. Bu a盤›n ülkelere göre kompozisyo nuna bakt›¤›m›zda, yüzde 80’inin Rusya, Çin, Almanya, ‹ran, ‹sviçre ve Güney Kore’den kay-nakland›¤› anlafl›lmaktad›r.
Türkiye 2007’de en fazla ithalat› Rusya’dan gerçeklefltirmifltir. Bu ülkeden ithalat›n›n çok büyük bir bölümü do¤algaz olan Türkiye’nin bu ülkeyle ticaretinde 18 milyar 778.8 milyon dolarl›k aç›k verdi¤i bilinmektedir. Türkiye, 2007’de 1 milyar 38.9 milyon dolarl›k ihracat yapt›¤› Çin ile olan ticaretinde ise 12 milyar 185.1 milyon dolarl›k aç›k oluflmas›n› engelleyememifltir. Benzer bir biçimde, Almanya’da d›fl ticaret a盤› verilen ülkeler aras›nda üçüncü s›rada yer al›rken, onu s›ras›yla ‹ran, ABD ve Japonya izlemifltir.
‹hracat›n ülkelere göre da¤›l›m›na bakt›¤›m›zda ise, Türkiye 2007’de en çok ihracat› 11 milyar 993.6 milyon dolarla Almanya’yla gerçeklefltirmifltir. Bu ülkeyi, 8 milyar 626.3 milyon dolarla
‹ngiltere, 7 milyar 478.7 milyon dolarla ‹talya, 5 milyar 974.4 milyon dolarla Fransa, 4 milyar 727.1 milyon dolarla Rusya ve 4 milyar 579.9 milyon dolarla ‹spanya izlemifltir (ANKA, 4 fiubat 2008).
2001 y›l›ndan itibaren ithalat›n sektörel da¤›l›m›na bakt›¤›m›zda, makine ve ulaflt›rma araçlar›n›n günümüze kadar ilk s›ray› korudu¤u görülmektedir. Söz konusu kalem alt›nda ise, motorlu kara tafl›tlar› ithalat›n›n yüksek Özel Tüketim Vergisi ve Katma De¤er Vergisi oranlar›na ra¤men genelde ilk s›rada gerçekleflti¤i Tablo 4’den izlenebilmektedir. En çok ithalat yap›lan sektörlerde makine ve ulaflt›rma araçlar›n› s›ras›yla mineral ve ya¤lar ile ifllenmifl mallar takip etmektedir. Söz konusu sektörlerde alt bafll›klar› büyük bir a¤›rl›kla petrol ve do¤algaz ile bunlara ait türevlerin ithalat› oluflturmaktad›r.
2007 y›l›nda gerçeklefltirilen ithalatta da ilgili sektörlerde yo¤unlaflma yaflanmaya devam etmek-tedir. Nitekim, 2007 y›l›nda gerçeklefltirilen ithalat›n 1/5’inden biraz fazlas›n› petrol, do¤algaz, elektrik gibi ürünler oluflturmufltur. Söz konusu ürünlerdeki fiyat art›fllar›, d›fl ticaret hacminde ithalat a¤›rl›k bir tablo izlenmesinin temel nedenlerinden birini oluflturmaktad›r (Tablo 4).
‹hracat›n sektörel da¤›l›m›nda ise ilk s›ray› makine ve ulaflt›rma araçlar› sektörü almaktad›r (Tablo 5). Bu durumda özellikle Gümrük Birli¤i sürecinden sonra Avrupa Birli¤i’ne uyum konusunda büyük at›l›mlar gösteren otomotiv sektörünün pay› büyüktür. Özellikle ticari araç üretimi konusunda Avrupa Birli¤i ülkeleri bak›m›ndan Türkiye bir üs konumundad›r. Nitekim, AB ticari araç pazar›nda 1995 y›l›nda yüzde 1, 2000 y›l›nda yüzde 10 olan Türkiye’nin pazar pay› 2007 y›l›
* Her iki y›l için de TCMB y›l sonu USD kuru verilmifltir.
itibariyle yüzde 40 seviyesine yükselmifltir. Yine, elektrik-elektronik ve makine ekipmanlar› ihra-cat›nda da ciddi geliflmelerden söz edilebilir. Sektörün ihracat aç›s›ndan en önemli ürün gruplar›
elektronik sanayi ürünü olan renkli televizyon ve beyaz eflya olup, bu ürün gruplar› ile ilgili olarak Türk firmalar›n›n AB pazar›ndaki paylar› son y›llarda muazzam bir aflama kaydetmifltir. Zira, renk li televizyonda 2000 y›l›nda 25 olan Türk firmalar›n›n AB pazar pay›, 2007’de yüzde 55’e ç›km›flt›r. Ayn› y›llar için beyaz eflya sektörünün pazar pay› s›ras›yla yüzde 10, yüzde 18, dijital cihazlar›n AB pazar pay› ise yüzde 8 ve yüzde 15 fleklinde geliflime göstermifltir.
2001-2007 y›llar› aras› ithalat›n mal gruplar›na göre da¤›l›m›nda ise tüketim mal› talebinde hafif bir yükselme görülmekle birlikte hemen hemen di¤er bütün mal gruplar›na olan talepte önceki dura¤an bir yap›n›n hakim oldu¤u söylenebilir. Yat›r›m mallar›n›n talebinde ise ufak çapl› da olsa bir düflüfl söz konusudur (Tablo 2 ve Grafik 1).
Tablo 2. ‹thalat›n Mal Gruplar›na Göre Da¤›l›m› (%)
Kaynak: TU‹K 2006 ‹statistik Y›ll›¤›.
*2007 rakamlar› Tablo 5’ten hesaplanm›flt›r.
Grafik 1. 2007 Y›l›nda ‹thalat›n Mal Gruplar›na Göre Da¤›l›m› (%)
Kaynak : Tablo 2’deki veriler kullan›larak haz›rlanm›flt›r.
Ayn› flekilde ihracat›n mal gruplar›na göre da¤›l›m›nda her ne kadar yat›r›m ve ara mallar›n›n toplam ihracat›m›z içerisindeki pay›n›n yükseldi¤ini, buna karfl›l›k tüketim mallar› ihracat›nda ise bir düflüfl yafland›¤›n› görmekteysek de, mevcut durumda 2007 y›l› itibariyle de toplam ihracat›m›z›n yüzde 86.8’inin hala tüketim ve ara mallar›ndan olufltu¤unu göz ard› etmememiz gerekmektedir (Tablo 3 ve Grafik 2).
‹thalat›n Mal Gruplar›na
Göre Da¤›l›m› % Yat›r›m Mal›
Ara
Yatırım Malı Ara Malı Tüketim
Tablo 3. ‹hracat›n Mal Gruplar›na Göre Da¤›l›m› %
Kaynak: TU‹K 2006 ‹statistik Y›ll›¤›.
*2007 rakamlar› Tablo 6’dan hesaplanm›flt›r.
Grafik 2. 2007 Y›l›nda ‹hracat›n Mal Gruplar›na Göre Da¤›l›m› (%)
Kaynak : Tablo 2’deki veriler kullan›larak haz›rlanm›flt›r.
Sonuç olarak, d›fl ticaret hacmindeki geliflmeler her ne kadar Türkiye’nin d›fla aç›kl›¤› hususunda iyi sinyaller verse de, ithalat a¤›rl›kl› bir tablonun d›fl ticaret aç›klar› olarak bize geri dönüyor olmas› ve söz konusu ligde tüm dünya ülkeleri içinde beflinci, geliflmekte olan ülkeler aras›nda ise ikinci s›rada bulunmam›z, 2008 y›l› için ekonominin en k›r›lgan noktalar›ndan birinin d›fl ticaret aç›klar› fleklinde geliflmesine zemin haz›rlam›flt›r.
‹hracat›n Mal Gruplar›na
Göre Da¤›l›m› % Yat›r›m Mal›
Ara
Mal› Tüketim
Y›ll ar Pay(%) Pay(%) Pay(%)
2001 6 35,7 58,1
2002 6 31,6 61,4
2003 8 30,4 61
2004 10,3 41 48,2
2005 10,8 41,2 47,4
2006 10,8 44,2 44,2
*2007 12,8 46,0 40,8
12,8
46 40,8
Yatırım Malı Ara Malı Tüketim
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ham g übre ve madenler (kömür, petrol ve de¤erli
tafllar hariç) 100 740 130 497 155 681 179 784 239 057 260 452 275 622
Metal cevh eri, döküntü leri, hurdalar› 608 353 1 231 917 2 106 392 3 351 054 3 600 655 4 602 615 5 807 783 Baflka yerd e belirtilmeyen ifllenmemifl hayvani,
bitkisel ürünler 73 121 103 634 138 116 155 074 174 305 190 993 202 844
Mineral yak›tlar, ya¤lar vb. dam›t›lmas› ndan elde
edilen ürünler 8 339 221 9 203 594 11 574 886 14 407 061 21 254 831 28 858 774 30 325 348 Baflka yerd e belirtilmeyen kimya sanayi ve buna
ba¤l › sanayi ürünleri 6 243 084 7 908 770 10 427 505 14 211 408 16 438 811 18 407 548 20 214 485 Organ ik k imyasal ürün ler 1 401 817 1 645 453 2 102 213 2 770 650 3 292 447 3 434 020 3 474 563
‹norganik kim yasal ürün ler 352 165 429 137 542 874 695 081 771 887 867 526 990 173 Debagat ve boyac›l ›kta kull. ürün 485 151 675 727 847 377 1 026 893 1 121 126 1 286 650 1 418 475 T›p ve eczac›l ›k ürünleri 1 341 363 1 721 068 2 302 123 3 035 458 3 183 784 3 343 087 3 460 810 Uçucu ya¤lar, parfüm, k ozmeti k, tuvalet
müstahzarlar› 335 807 409 606 510 039 660 744 751 529 882 125 981 674
Gübreler (272.gr ubun d›fl›nd akiler) 265 458 265 286 392 642 637 561 751 114 780 873 874 379
‹lk flekildeki plastikler 1 200 457 1 689 168 2 353 731 3 591 994 4 468 184 5 367 861 6 309 135
‹lk flekilde olmayan plastikler 281 476 374 697 483 164 634 233 715 732 853 612 945 901 Baflka yerlerde belirtilmeyen kimyasal maddeler
ve ürnler 579 390 698 628 893 343 1 158 793 1 383 008 1 591 794 1 759 375
Bafll ›ca s›n› flara ayr›l an ifllenmifl mallar 6 642 758 8 813 569 11 623 540 16 523 009 19 989 659 24 883 843 29 508 508 Baflka yerd e belirtilmeyen ‹fllenmifl deri ve
kürkler 248 588 296 458 295 700 274 790 269 315 346 258 380 547
Kau çuktan eflya 227 386 330 381 496 710 697 430 736 720 910 175 1 010 475
Mantar ve ah flap eflya(m obil ya hariç) 71 296 112 316 177 118 285 749 439 495 464 867 575 146 Ka¤›t,karton ve ka¤›t ham urundan eflya 635 779 831 449 1 140 165 1 498 060 1 737 914 2 011 897 2 101 476 Di¤er tekst il iplik,kumafl,flekil ver.mens 1 920 723 2 844 261 3 440 634 4 169 513 4 440 515 4 686 040 5 692 876
Tablo 4. ‹thalat›n Sektörel Da¤›l›m› ($)
Kaynak : D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›.
Demir ihti va etmeyen madenler 811 053 1 090 132 1 410 878 2 238 747 3 006 202 4 879 598 5 841 939 Baflka yerd e belirtilmeyen madenden mamul eflya 637 937 730 383 900 162 1 347 272 1 644 224 2 079 754 2 217 000 Makine ve ulaflt›rma araçlar› 12 700 581 15 609 359 21 509 599 33 704 294 38 028 088 43 036 564 44 352 969 Güç üreten m akin eler ve araçlar 1 957 107 2 031 007 2 031 376 2 929 082 3 646 961 3 960 264 4 587 786 Belirli sanayiler için özel makinalar 1 639 581 2 893 959 3 996 798 4 510 310 5 181 429 5 740 350 6 005 867 Metal iflleme makineleri 327 190 432 466 580 093 963 895 1 205 341 1 481 233 1 356 861 Di¤er genel endüstri makina/cih azlar›n aksamlar› 1 809 232 2 145 529 2 723 314 3 760 820 4 469 800 5 619 879 6 312 745 Büro makinalar› ve otom atik veri iflleme
makinalar› 781 139 986 493 1 212 475 1 765 524 2 464 707 2 811 746 2 562 026
Hab erleflm e,ses kaydetme ve sesi tekrar vermeye
yarayan cihaz ve ara çlar 1 206 087 1 088 581 1 529 716 2 501 217 2 970 943 3 390 558 4 143 790 Elektrik makinalar›,cih azlar › ve aletleri,
vb.aksam,parçalar› 2 142 512 2 901 574 3 660 068 5 458 629 6 152 579 6 970 484 7 223 870 Motorlu kara tafl›tlar › 1 814 307 2 298 877 5 341 977 10 108 033 10 378 775 11 145 191 10 523 121 Di¤er tafl›t ara çlar› 1 023 427 830 874 433 780 1 706 784 1 557 553 1 916 858 1 636 903 Çefli tli mamül eflya 2 537 177 2 976 739 3 796 001 5 354 338 6 705 895 7 941 179 9 001 202 Prefafabrik yap› lar ; s›hhi su tesi sat›, ›s›tma ve
sabit ayd›n latma chaz. 113 242 130 842 201 115 289 635 374 692 522 727 522 697 Mobilya;yatak tak›m›,yatak payandalar› ve
yast›klar 115 381 125 608 170 387 282 768 365 048 514 164 631 139
Seyahat eflyas›,e l çantalar› vb. tafl›y›c› eflya 27 796 36 829 56 798 122 767 231 756 296 367 362 255 Giyim eflyas› ve bunlar›n aksesuarlar› 238 876 283 292 422 445 651 348 787 841 1 097 719 1 462 493
Ayakkab›lar 84 222 116 479 191 058 303 284 412 786 514 970 546 749
Baflka yerd e belirtilmeyen meslek i,ilmi,kontrol
alet ve cihazlar 625 334 749 854 945 804 1 304 939 1 681 137 1 800 485 1 860 588 Fotograf m alzemesi, opti k eflya,saatler 262 736 305 099 388 091 525 063 594 123 608 196 625 610 Baflka yerd e belirtilmeyen çeflitli mamül eflyalar 1 069 589 1 228 736 1 420 303 1 874 534 2 258 513 2 586 551 2 989 671 SITC'da s›n›fland›r›lm am› fl eflyalar 1 148 022 1 684 435 2 881 362 3 750 208 4 036 866 4 299 041 5 362 262 Ted avülde olmayan metal paralar (alt›n
olanlarhariç)' 4 0 0 6 0 6
Al t›n,parasal olm ayan (alt›n mad eni ha riç) 989 375 1 407 923 2 598 427 3 497 462 3 894 768 4 012 715 5 030 142 Baflka yerde s›n›fland›r›lmam›fl eflyalar 158 644 276 512 282 935 252 746 142 091 286 325 332 114
Tablo 5. ‹hracat›n Sektörel Da¤›l›m› ($)
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Toplam 31 334 216 36 059 089 47 252 836 63 167 153 73 476 408 85 534 676 97 430 612 Baflka yerde belirtilmeyen ifllenmemifl hayvani, bitkisel
ür ünler 56 217 76 158 98 005 106 854 100 936 98 715 98 882
Mineral yak›t lar, ya¤l ar vb. dam›t›lmas›ndan elde edilen
ürünler 444 540 691 466 980 128 1 429 137 2 641 024 3 566 212 4 464 725 Baflka yerde belirtilmeyen kimya san ayi ve buna ba¤l›
sanayi ürünleri 1 366 721 1 522 911 1 893 460 2 566 153 3 060 505 3 923 133 4 341 000
Kaynak : D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›.
Tablo 6. Mal Gruplar›na Göre ‹hracat (Milyon $)
Kaynak : D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›.
Di¤er genel endüstr i makin a/cihazlar› n aksamlar › 497 905 608 678 843 434 1 149 707 1 394 517 1 716 763 2 191 030 Büro makinalar› ve o tomatik veri iflleme makinalar › 52 435 39 665 40 773 52 137 69 492 88 831 108 695 Haber leflme,se s kaydetme ve sesi t ekrar ver meye yarayan
cihaz ve araçlar 987 296 1 554 748 1 924 292 2 858 581 3 118 758 3 036 769 2 413 913
Elektr ik makinalar ›,c ihazlar› ve aletler i, vb.aksam,parçalar › 1 426 137 1 677 783 2 162 589 2 756 176 3 292 164 4 569 586 5 774 154 Motorlu kara tafl›tlar› 2 296 740 3 179 785 4 946 269 8 147 939 9 428 916 11 730 285 14 206 498
Di¤er tafl›t araçlar › 838 211 433 891 903 848 1 184 403 1 530 017 1 818 018 2 051 901
Çeflit li mamül eflya 8 118 549 10 045 860 12 842 658 14 762 629 16 051 491 16 745 825 18 295 694 Prefafabr ik yap›lar; s›hhi s u tesisat›, › s›tm a ve sabit
ayd›nlatma c ihazlar› 184 624 270 482 528 070 740 046 833 932 1 003 119 1 110 923
Mobilya;yatak tak›m›,yatak payandalar › ve yast›klar 196 823 288 496 451 719 604 569 706 897 788 154 958 544 Seyahat eflyas›,el çantalar› vb. tafl›y›c› eflya 39 502 42 858 45 788 60 429 81 383 96 320 111 225 Giyim eflyas› ve bunlar›n aksesuarlar› 6 661 072 8 093 656 9 961 748 11 193 386 11 833 106 12 051 922 12 725 348
Ayakkab›lar 126 116 131 884 183 788 204 917 215 793 237 069 300 286
Baflka yerde belirtilmeyen mesleki,il mi,kontrol alet ve
cihazlar 59 308 64 677 101 516 135 216 151 883 195 402 247 287
2001 2002 2003 200 4 2005 2006 2007 De¤. %
YATIRI M MALLARI 2658 2790 4344 653 1 7998 9423 13694 45
Yat ›r›m (sermaye) Mallar› ( Tafl› mac›l›k araçlar› hariç ) 1220 1338 1942 275 2 3407 4083 5571 36 Sanayi il e il gili t afl›mac ›l›k araç ve gereçleri 1439 1452 2402 377 9 4591 5341 8124 52
ARA MALLARI 13369 14657 184 94 25946 30290 37788 49334 31
Sanayi i çin i fllem görmemifl hammaddeler 941 950 1198 147 8 1711 2269 2802 23
Sanayi i çin i fllem görmüfl hammaddeler 9493 10474 128 79 18661 20673 25706 32672 27
‹fllem görmemifl yak› t ve ya¤lar 7 5 4 2 15 2 6 156
Yat ›r›m mall ar›n›n aks am ve parçalar› 653 727 974 135 8 1734 2237 3167 42
Tafl›mac›l›k ar açlar›n›n aksam ve parçalar› 1557 1799 2453 309 3 3734 4561 6122 34 Esas› yiyecek ve içecek olan ifllenm emifl hammadeler 244 140 120 78 180 278 182 -35 Esas› yiyecek ve içecek olan ifllenm ifl hammaddeler 203 237 351 4 75 738 653 852 30
‹fllem görmüfl di¤er yak›t ve ya¤lar 271 325 515 8 00 1505 2082 3530 70
TÜKET‹M MALLARI 15262 18465 241 25 30502 34835 37790 43707 16
Bin ek otomobilleri 973 1298 2197 393 4 4373 5645 6840 21
Dayan›kl› tüketim mallar › 2195 3275 4351 600 3 6906 7583 8546 13
Yar› dayan›kl› t üketim mall ar› 5955 7215 8843 983 2 10308 10507 12439 18
Dayan›ks›z tüketi m mall ar› 2861 3403 4408 519 3 5837 6180 6832 11
Esas› yiyecek ve içecek olan ifllenm emifl tüketim mall ar› 1662 1649 2033 257 6 3239 3293 3811 16 Esas› yiyecek ve içecek olan ifllenm ifl tüketi m mallar› 1415 1227 1777 225 2 2929 2970 3481 17
Motor benzini ve di¤er hafif ya¤lar 157 355 450 6 18 1098 1420 1553 9
Sanayii i le i lgili olmayan tafl›ma araç ve gereçleri 43 43 66 95 145 191 205 7
D‹⁄ERLER‹ 46 147 289 1 89 354 533 418 -21
TO PLAM 31334 36059 472 53 63167 73476 85535 107154 25
Tablo 7. Mal Gruplar›na Göre ‹thalat (Milyon $)
Kaynak : D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›.
Tablo 8. Ekonomik Faaliyetlere Göre ‹hracat ve ‹thalat ( Milyon $)
Kaynak : D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›.
2001 2002 2003 200 4 2 005 2006 2007 De¤ . %
YAT IRIM MALLARI 6940 8400 11326 17397 20363 23348 27040 16
Yat›r›m (sermaye) Mallar› ( Tafl›mac›l›k araçlar› hariç ) 5882 7571 9823 13494 17120 19634 23359 19 Sanayi il e il gili tafl›mac›l›k araç ve ger eçleri 1058 828 1503 390 4 3 243 3682 3681 0
ARA MALLARI 30301 37656 49735 67549 81868 99605 123574 24
Sanayi için ifll em görmemifl hammaddeler 2037 2957 4290 577 6 6 027 7319 10025 37
Sanayi için ifll em görmüfl hammaddeler 13884 18032 24105 33407 39549 46476 58865 27
‹fllem görmemifl yak› t ve ya¤lar 4181 4957 5718 732 9 14699 19772 22826 15
Yat›r›m m all ar›n›n aksam ve parçalar› 3161 4168 4840 643 2 6 747 7622 9087 19
Tafl›mac ›l›k araçlar ›n›n aksam ve parçalar› 2468 2704 3942 654 4 7 427 8682 10434 20
Esas› yi yecek ve i çecek olan i fllenmemifl hammadeler 301 532 957 9 44 866 779 1685 116 Esas› yi yecek ve i çecek olan i fllenmi fl hammaddel er 299 400 525 6 24 762 950 858 -10
‹fllem görmüfl di¤er yak›t ve ya¤lar 3969 3906 5356 649 2 5 791 7955 9795 23
TÜKET‹M MALLARI 3813 4898 7813 12100 13975 16116 18697 16
Binek otomobiller i 587 813 2220 421 4 4 296 4269 4747 11
Dayan›kl› tüketim mallar› 632 687 917 144 0 1 839 2295 3032 32
Yar› dayan›kl› tü ketim m all ar› 723 869 1265 191 1 2 506 3247 3915 21
Dayan›ks›z tüketim mallar › 1317 1739 2355 318 4 3 415 3725 4358 17
Esas› yi yecek ve i çecek olan i fllenmemifl tüketim mall ar› 115 127 119 1 49 270 316 403 28 Esas› yi yecek ve i çecek olan i fllenmi fl tüketi m mal lar› 239 300 404 5 28 645 755 954 26
Motor benzi ni ve di¤er haf if ya¤lar 166 329 494 5 56 712 1084 1172 8
Sanayii i le i lgili olm ayan tafl›m a araç ve gereçleri 35 34 39 1 19 292 411 117 -72
D‹⁄ERLER‹ 344 600 466 4 93 567 508 675 33
TOPLAM 41399 51554 69340 97540 116774 139576 169987 22
EKONOM‹K FAAL‹ YETLERE GÖR E ‹HRACAT Milyon $ 2 001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 % DE ⁄.
Tar›m ve Ormanc›l›k 1 976 1754 2121 2542 3329 3481 3724 7
Bal›kç›l ›k 30 51 8 1 103 140 131 158 21
Madencil ik ve Taflocakç›l›¤› 349 387 469 649 810 1146 1661 45
‹malat Sanayii 288 26 33702 4 4378 59579 6 8813 80246 100 966 26
Di¤erleri 153 165 204 294 384 531 646 22
GENEL TOPLAM 313 34 36059 4 7253 63167 7 3476 85535 107 154 25
EK ONOM‹K FAAL‹YETLERE GÖRE ‹THALAT Milyon $ 2 001 200 2 2 003 200 4 2005 2 006 2007 % DE⁄ .
Tar›m , Orman c›l›k 1 409 170 3 2 535 275 7 2801 2 902 4640 60
Bal›kç›l› k 1 1 2 8 2 4 33 31 -5
Madencilik ve Taflocakç›l›¤› 6 577 719 2 9 021 10981 1 6321 220 34 25311 15
‹malat Sanayii 32686 41383 556 90 80448 9 4208 11037 9 1 33879 21
Di¤erler i 726 127 5 2 092 334 6 3419 4 229 6126 45
GE NEL TOPLAM 41399 51554 693 40 97540 116 774 13957 6 1 69987 22
4.3. ÜLKE KARfiILAfiTIRMALARI
Tablo 9: Seçilmifl Ülkelerde D›fl Ticaret Verileri
Kaynak : World Economic Indicators, 2007.
Seçilmifl Ülkelerde ‹hracat›n GSY‹H'ye Oran›
YILLAR 2001 2002 2003 2004 2005 2 006
Avusturya 48 49 48 51 53 ..
Lüksemburg 147 141 135 149 158 ..
Hollanda 67 64 63 67 71 ..
Y ›llar 2001 2002 2003 2004 2005 2 006
Avusturya 45 44 45 46 48 ..
Lüksemburg 129 121 113 127 136 ..
Hollanda 61 58 56 60 63 ..