Dünya Örnekleri

benimseyen kurumların, sosyal medyanın insanlar arasındaki yaygınlığı ve popülerliğinden yola çıkarak genellikle reklam/duyuru amaçlı olarak sosyal medyayı kullandıkları ve meydana gelebilecek risklere karşı hazırlıksız oldukları ve herhangi bir plana sahip olmadıkları için yeterli reaksiyonu gösteremedikleri belirtilmiştir. Sosyal medyayı kullanmaktan ziyade “sosyal medyayı yönetmek”

anlayışını benimseyen üçüncü yaklaşımda ise, sosyal medya kullanımında ilke ve prensiplerin ön plana çıkarıldığı bir anlayış temsil edilmektedir.

2.5. SEÇİLMİŞ ÜLKE İNCELEMELERİ KAPSAMINDA SOSYAL MEDYA

ABD kamu kurumlarınca; şeffaflığın, katılımcılığın ve işbirliğinin yaygın olduğu bir kamu yönetim sisteminin tesis edilmesi amacıyla yeni nesil teknolojilerden ve özellikle sosyal medya araçlarından faydalanılması, bu konuda yayımlanmış olan direktif ve memorandumlar sayesinde en üst seviyede siyasi destek görmüştür. Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, henüz başkan değilken 2008 yılı başkanlık seçim kampanyalarında sosyal medyayı kullanarak çok başarılı sonuçlar elde etmiş ve 2009 yılında kendisinin yayımlamış olduğu

“Şeffaflık ve Açık Hükümet” isimli başlangıç memorandumu ve müteakiben bu memorandumuna ilişkin detaylı uygulama planlarını ve yol haritalarını içeren diğer bazı memorandumlar (M-10-06⁶⁸, M-10-22⁶⁹, M-10-23⁷⁰); ABD’de sosyal medya araçlarının kamu yönetimine entegre edilmesinde en üst seviyede siyasi desteği sağlayan dokümanlar olarak ön plana çıkmıştır.

ABD kamu yönetiminde sosyal medya kullanımı konusunda kamu kurumları web siteleri üzerinden bir inceleme yapılmış ve bu incelemeye ABD Başkanlık resmi web sitesinden başlanmıştır. Yapılan inceleme son başkan Trump ve bir önceki başkan Obama dönemini kapsamış olup, sosyal medya içeriğine göre, Trump dönemine ait web sitesinin bir önceki başkan Obama döneme göre değişikliğe uğradığı tespit edilmiştir. Obama döneminde, ABD başkanlık resmi web sitesinde (www.whitehouse.gov), hesap sahibi olunan tüm sosyal medya uygulamalarının tek bir ekranda toplandığı ve bu ekranda yayımlanmış son içeriklerin görüntülendiği bir sosyal medya merkezine⁷¹ (social hub) yer verilmiştir. Beyaz Saray resmi web sitesi üzerindeki söz konusu sosyal medya merkezine ait ekran görüntüsü Şekil 10’da gösterilmiştir. Site üzerinde geçmişte yapılmış (28 Aralık 2015) bir incelemede; Beyaz Saray’ın kullandığı sosyal medya hesaplarından Twitter, Facebook, YouTube, Flickr, SlideShare, LinkedIn, Google+ ve Instagram göze çarpan uygulamalar olarak tespit

68 Memoranduma erişim için bakınız: https://www.treasury.gov/open/Documents/m10-06.pdf. Erişim Tarihi: 28.04.2018.

69 Memoranduma erişim için bakınız: https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/omb/

assets/memoranda_2010/m10-22.pdf. Erişim Tarihi: 28.04.2018.

70 Memoranduma erişim için bakınız: https://obamawhitehouse.archives.gov/sites/default/files/omb/

assets/memoranda_2010/m10-23.pdf. Erişim Tarihi: 28.04.2018.

71 Obama dönemi Beyaz Saray resmi web sitesi sosyal medya merkezi için bakınız:

https://www.whitehouse.gov/engage/social-hub. Erişim Tarihi: 28.12.2015.

edilmiştir. Özellikle Twitter ve Facebook, en yoğun kullanılan ve güncel paylaşımların yapıldığı uygulamalar olmakla birlikte, Başkan Barack Obama tarafından kongre üyesi olan bir kişiye gönderilmek üzere imzalanmış bir mektubun SlideShare platformu üzerinden yayımlanması dikkat çekici bulunmuştur. Ancak, Trump döneminde yapılan incelemede; (03 Ocak 2018);

ABD başkanlık resmi web sitesinde sadece Facebook, Twitter ve Instagram hesaplarına dair bağlantılara yer verildiği ve hesapların aktif olarak işletildiği tespit edilmiştir.

Şekil 10. Beyaz Saray Resmi Web Sitesi Sosyal Medya Merkezi Ekran Görüntüsü

02 Nisan 2018 tarihinde ABD federal hükümetine bağlı bakanlıkların kurumsal web siteleri üzerinde yapılan araştırmada⁷², tüm bakanlıkların Facebook, Twitter ve YouTube hesabına sahip oldukları, Pinterest uygulamasını hiçbir bakanlığın tercih etmediği görülmüştür. ABD federal hükümetine bağlı bakanlıkların genel olarak, sosyal medya araçlarını kendi faaliyet alanlarına giren konuların vatandaşlarla resim, video ya da metin üzerinden paylaşılması ve vatandaşların

72 ABD Federal Hükümeti Bakanlık web sitelerine erişim için bakınız: https://www.usa.gov/federal-agencies/d. Erişim Tarihi: 02.04.2018.

bu iletişim kanalı üzerinden kendileriyle iletişime geçebilmesi kapsamında kullandıkları değerlendirilmiştir.

Rusya Federasyonu hükümetinin resmi web sitesinde (http://government.ru/en/) 04 Nisan 2018 tarihinde yapılan incelemede, sosyal medya üzerinden iletişim için sadece Twitter hesabının (https://twitter.com/GovernmentRF) bulunduğu, bu hesabın ise kamuoyuna ve vatandaşlara tek yönlü bilgi aktarımı, duyuruda bulunma ve hükümet faaliyetlerin tanıtımı amaçlarıyla kullanıldığı görülmüştür.

Rusya Federasyonu hükümeti tarafından, geçmiş dönemlerde sosyal medyanın dünya kamuoyuna/hedef alınan ülkeye stratejik mesaj verilmesi maksadıyla kullanılması kapsamında, 24 Kasım 2015 tarihinde Türk hava sahasını ihlal eden bir Rus uçağının düşürülmesi olayıyla ilgili olarak söz konusu hesap üzerinden çok sayıda tweet atılması dikkat çekici bulunmuştur. Paylaşılan tweetlerin, Rusya Federasyonunun o dönemde yaşanan olaylarla ilgili olarak Türkiye’ye karşı ticari ve ekonomik alanda almış olduğu bazı kısıtlayıcı tedbirleri sade bir dille ve küresel ölçekte paylaşması bakımından önemli olduğu değerlendirilmektedir. Konuya ilişkin atılan tweetlerin bazıları Şekil 11’de gösterilmiştir.

Rusya Federasyonuna ait federal bakanlıkların sosyal medya kullanımının tespit edilmesine yönelik 04 Nisan 2018 tarihinde web siteleri üzerinden yapılan incelemede⁷³; yine Facebook ve Twitter’ın yoğun kullanılan sosyal medya araçları olduğu ancak 7 bakanlığın (Sivil Savunma, Acil Durum ve Felaketlerde Yardım, Adalet, Doğal Kaynaklar ve Çevre, Spor, Çalışma ve Sosyal Koruma, Finans) herhangi bir sosyal medya hesabına sahip olmadığı tespit edilmiştir.

73 Rusya Federasyonuna bağlı Federal Bakanlıkların web sitelerine erişim için bakınız:

http://government.ru/en/ministries/. Erişim Tarihi: 04.04.2018.

Şekil 11. Rusya Hükümeti Twitter Hesabından Düşürülen Rus Uçağı Olayından Sonra Atılan Bazı Tweetler

Rusya Federasyonunda sosyal medyanın kullanımı kapsamında son olarak Rusya Devlet Başkanlığı web sitesinde inceleme yapılmıştır. 04 Nisan 2018 tarihi itibarıyla Rusya Devlet Başkanlığı resmi web sitesi üzerinde (http://en.kremlin.ru/) sadece Twitter ve YouTube hesapları tespit edilmiştir.

Bununla birlikte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ait resmi Twitter⁷⁴ hesabı bulunmakla birlikte, isminin geçtiği birçok sahte Facebook hesabının mevcut olduğu görülmüştür. Bununla birlikte; Rusya Federasyonunda internet ve sosyal medya kullanımına dair denetim ve sansür uygulamaları oldukça yaygındır. Rusya Federasyonunda internet kullanımı ve siber tehditler üzerine yapılan bir çalışmada ise; Giles (2013: 2) tarafından sosyal medyanın Rus

74 Vladimir Putin resmi Twitter hesabı için bakınız: https://twitter.com/putinrf_eng?lang=tr. Erişim Tarihi:

20.04.2018.

güvenlik hizmetleri birimlerince toplumun tamamına yönelik tehdit olarak görüldüğü ayrıca bilinçli ya da bilinçsiz olarak geleneksel yaşam biçiminin erezyona uğramasının sosyal medyadan kaynaklandığı belirtilmiştir.

İngiltere hükümeti kabinesini oluşturan bakanlıkların sosyal medya kullanımı tespit edilmeden önce, İngiliz Monarşisinin resmi web sitesinde (http://www.royal.gov.uk/) 15 Nisan 2018 tarihinde bir inceleme yapılmıştır. Söz konusu sitenin açılış sayfasında, kullanılmakta olan sosyal medya hesaplarına ilişkin linklere yer verilmiş olduğu ve bu çerçevede Twitter, Facebook, YouTube ve Instagram uygulamalarının İngiliz Monarşisinin resmi sosyal medya hesapları olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Aynı tarihte yapılan başka bir incelemede ise;

İngiltere başbakanlık resmi web sitesinde⁷⁵; Twitter, Facebook, Flickr, YouTube ve audioBoom platformlarının kullanıldığı görülmüştür.

İngiltere hükümeti kabinesine ait bakanlıkların kullandığı sosyal medya hesapları incelendiğinde⁷⁶; 25 bakanlık ve bakanlık seviyesindeki ofisler içerisinde, sadece Lordlar Kamarası Ofisi ile Hukuk Ofisinin (İskoçya ile ilişkilerde) herhangi bir sosyal medya hesabına sahip olmadığı görülmüştür.

Diğer bakanlıkların tamamının Twitter hesabı olduğu bununla birlikte YouTube, Facebook, Flickr ve LinkedIn’in yoğun olarak kullanılan diğer sosyal medya hesapları olduğu tespit edilmiştir.

Avustralya Hükümeti Başbakanlık ve Kabine resmi web sitesi⁷⁷ incelendiğinde;

Twitter, YouTube, Instagram ve LinkedIn’in kullanılan sosyal medya hesapları olduğu görülmüştür. Hükümeti oluşturan bakanlıkların sosyal medya hesapları incelendiğinde⁷⁸ 18 bakanlığın tamamının en az bir sosyal medya hesabına sahip olduğu tespit edilmiştir. Özellikle Twitter, YouTube ve Facebook

75 İngiltere başbakanlık resmi web sitesi için bakınız: https://www.gov.uk/government/organisations/

prime-ministers-office-10-downing-street. Erişim Tarihi: 15.04.2018.

76 İngiltere Hükümetine bağlı bakanlıkların web siteleri için bakınız:

https://www.gov.uk/government/organisations. Erişim Tarihi: 15.04.2018.

77 Avustralya Hükümeti Başbakanlık ve Kabine resmi web sitesi için bakınız: http://www.dpmc.gov.au/.

Erişim Tarihi: 17.04.2018.

78 Avustralya Hükümetine bağlı bakanlıkların web siteleri için bakınız:

http://www.australia.gov.au/about-government/departments-and-agencies/list-of-departments-and-agencies. Erişim Tarihi: 17.04.2018.

Avustralya Hükümeti Bakanlıkları tarafından kullanılan en yaygın sosyal medya platformlarıdır.

Kamu yönetiminde BİT’leri yoğun olarak kullanan ülkelerden birisi de Hindistan Cumhuriyeti’dir. Hindistan Cumhuriyeti kamu yönetiminde sosyal medya kullanımı incelemesine cumhurbaşkanlığı web sitesinden başlanmıştır. Söz konusu sitede⁷⁹ yer alan sosyal medya platformları Facebook, Twitter ve YouTube olarak tespit edilmiştir. Aynı şekilde, Hindistan Cumhuriyeti Başbakanlık resmi web sitesinde⁸⁰ de Twitter, Facebook ve YouTube hesap linklerine rastlanmıştır. Bu linklerin yanında ayrıca Başbakana ait web sitesine giriş linki bulunmaktadır. Başbakana ait web sitesi incelendiğinde, kendisinin çok sayıda şahsi sosyal medya hesabı (Facebook, Twitter, Google +, YouTube, Pinterest, Flickr, Tumblr, Stumbleupon, LinkedIn ve Instagram) ayrıca bir de mobil uygulaması olduğu görülmüştür.

Hindistan Hükümetinin “Basın Bilgi Bürosu (Press Information Bureau)”⁸¹ isimli ayrı bir Twitter hesabı üzerinden tüm bakanlıkları kapsayacak şekilde içerik yayımlandığı görülmüştür. İncelemedeki diğer ülkelerle mukayese edildiğinde Hindistan Cumhuriyeti’ndeki bakanlık sayısı oldukça fazladır (toplam 52 adet bakanlık tespit edilmiştir). Söz konusu bakanlıkların resmi web siteleri⁸² üzerinde yapılan incelemede; öncelikle sitelerin tamamının oldukça zengin bir içeriğe sahip olması ve görsel açıdan iyi tasarlanması dikkat çekici bulunmuştur.

Bunun esas sebebinin, Hindistan Cumhuriyetinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerini kamusal hizmetlerin sunumunda yaygın olarak kullanması olduğu değerlendirilmektedir. Bakanlıkların sosyal medya kullanımda genel olarak Twitter, Facebook ve YouTube platformlarının tercih edildiği görülmekle birlikte 8 bakanlıkta (Hukuk ve Adalet, Çalışma ve İstihdam, Eczacılık ve Gübre, Sivil

79 Hindistan Cumhurbaşkanlığı resmi web sitesi için bakınız: http://presidentofindia.nic.in/. Erişim Tarihi:

18.04.2018.

80 Hindistan Cumhuriyeti Başbakanlık resmi web sitesi için bakınız: http://pmindia.gov.in/en/ Erişim Tarihi: 18.04.2018.

81 Hindistan Hükümeti Basın Bilgi Bürosu Twitter hesabı için bakınız: https://twitter.com/PIB_India Erişim Tarihi: 18.04.2018.

82 Hindistan Hükümeti Bakanlıklarının resmi web sitelerine erişim için bakınız:

http://goidirectory.nic.in/union_categories.php?ct=E002. Erişim Tarihi: 18.04.2018.

Havacılık, Yer Bilimleri, Tarım, Çiftçi Refahı ve Kurumsal İşler) herhangi bir sosyal medya hesabı tespit edilmemiştir.

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanlığı⁸³ ve Devlet Konseyi web sitelerinde⁸⁴ herhangi bir sosyal medya platformuna ait bilgiye rastlanmamıştır. Çin Halk Cumhuriyetinde toplam 20 adet bakanlık⁸⁵ bulunmaktadır. Bakanlıkların resmi web sitelerinde yapılan incelemede; sadece bir bakanlıkta (Dışişleri Bakanlığı) sosyal medya kullanımı tespit edilmiştir. Dışişleri Bakanlığı tarafından kullanılan sosyal medya platformu ise Sina Weibo’dur. Çin Halk Cumhuriyeti’nde bakanlıklar tarafından sosyal medya kullanımı pek fazla gelişmemişken, dünyanın en fazla aktif kullanıcısına sahip sosyal medya platformlarına da (Wechat) bu ülke tarafından ev sahipliği yapıldığı görülmektedir. Ancak, sosyal medya kullanımındaki canlılığa ve çeşitliliğe rağmen, devlet tarafından yürütülen siber güvenlik projeleri ile özellikle internet ve sosyal medya uygulamalarının izlenmesi ve sansür uygulamalarının da oldukça yaygın olduğunu söylemek mümkündür⁸⁶.