İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bilgi ve teknolojik kaynakları;
donanım, kullanılan programlar, yazılım, operasyonlar ve geli-şim faaliyetleri ana başlıkları altında incelenmiştir.
a. Donanım
Kurumun bilgi ve teknolojik altyapısı; kamera, video, fotoğraf makinesi, bilgisayar donanımı, deprem ve zemin inceleme araç-ları, iletişim araçaraç-ları, switch, ofis malzemeleri başlıkları altından incelenmektedir. Sahip olunan donanıma ilişkin sayılar Tablo 3’te gösterilmektedir.
Donanım Türü Sayı Donanım Türü Sayı
Kamera, Video, Fotoğraf Makinası Switch
128x128 Video Matrix 1 ATM Switch 1
128x64 Ses Matrix 1 Ethernet Switch 1
4x3 Videowall 1 Monitör Switch 3
5x2 PDP Wall 1 Network Switch 8
5x4 PDP Wall 1 Stand Alone Switch 25
64x64 Video-Ses Matrix 1 Switch 16 Portlu 2
Baskı makinası 5 Switch 24 Portlu 27
Bina İçi Yayın Sistemi 1 Switch 8 Portlu 9
Canlı Yayın Araç Ekipmanları 1 Ofis Malzemeleri
Decoder PC 47 2 CD Çoğaltma Cihazı 2
Dijital Kamera 110 Daktilo 5
Dome Kamera 1 Evrak Tarayıcısı 4
Fotograf Baskı Makinası 1 Fax Cihazı 582
Fotoğraf Makinası 491 Fotokopi Makinası 335
Güvenlik Kamerası 17 Kağıt Kesme Mak. 4
Kalıp Pozlandırma Mak. 1 Yazı Tahtası 236
Kayıt Cihazları 14 2 CD Çoğaltma Cihazı 2
Kurgu Cihazı 2 Fotokopi Makinası 335
Kamera 190 Kâğıt Kesme Mak. 4
Güvenlik Kamerası 457 Diğer Teknolojik Araçlar
Pelco Görüntü Çoklayıcı 6 Agrandisör 1
Dedektör (Çeşitli ) 660 Akıllı Kart 2
Trafik Kamerası 115 Araç Telsizi 760
Video 21 Barkod Okuyucu 1
Video Kayıt Cihazı 1 Cep Telefonu 1124
Masaüstü Video konf. Cihazı 103 Edit Kontrol Cihazı 1
Video Wall (14 Küp) 1 Efect Kumanda Masası 8
Video Wall Server 1 El GPS 1
Bilgisayar Donanımı El Telsizi 2143
Anoloğ Monitör 2 El Terminali 20
Bilgisayar (PC) 7828 Elektirikli Giyotin 1
Bilgisayarda Metinleri Sese Dönüştüren Cihaz 3 Ev Sinema Sistemi 2
Cep Bilgisayarı 227 Granduzör 1
Dizüstü Bilgisayarı (Laptop) 720 Sabit Telsiz 204
Kesintisiz Güç Kaynağı 45 Haris 3
Hard Disk (kasa içi) 183 Işık Kumanda Masası 8
Hard Disk (Seyyar) 207 Işıklı Baskı BontrolMasası 1
Hub 24 lük 3 Jeneratör (Çeşitli Türde) 248
Hub 8 Hatlı 10 Kaset Hızlandırıcı (Dublicator) 1
Hud 16’lık 2 Kollu Giyotin 1
Kablosuz Bilgisayar Erişim apartı 84 Kopyalama Üniyesi (Renkli) 2
Tablo 3. Bilgi ve Teknolojik Altyapı Donanımları
23
b. Programlar
İstanbul Büyükşehir Belediyesi birimleri faaliyetlerini daha et-kin, daha hızlı, daha ekonomik bir şekilde gerçekleştirebilmek için çeşitli bilgisayar programlarını kullanmaktadırlar. Çok çeşitli alanlarda ve çok çeşitli paydaşlarla çalışmanın bir sonucu olarak kurum bünyesinde 188 program kullanılmaktadır. Bu program-ların bir kısmı bütün kurum tarafından kullanılan ve Yönetim Bilgi Sistemi’ni doğrudan destekleyen programlardır. Bir kısım program ise sadece ilgili birim/birimler tarafından kullanılan programlardan oluşmaktadır. Kurum genelinde kullanılan prog-ramlar şu şekilde sıralanabilir:
Evrak Takip Programı -
Yatırım Takip Sistemi Programı ( YTS) -
Randevu Programı -
Personel İzin Takip Programı -
Analitik Bütçe Programı -
Malzeme Talep Formu Programı -
Ayniyat Programı -
Donanım Türü Sayı Donanım Türü Sayı
Seyyar Modem 60 Klima (Çeşitli Türde) 794
Uydu Modem 12 Kopyalama Üniyesi (Siyah Beyaz) 2
GPRS EDGE Modem 66 Masa Telsizi 136
Monitör 456 Matrix Kontroller 4
Ozalit Makinesi 1 Microwave TV Linq 5
PC Server 39 Televizyon 37 Ekran 375
Projeksiyon Makinesi 201 Televizyon 55 Ekran 145
Projeksiyon Perdesi 158 Televizyon 141
Tarayıcı (Scanner) 459 Mikrofilm Okuma Cihazı 2
USB DVD-CD 2 Pilyaj ve Perferaj Zımba Mak. 1
USB Harddisc 2 Plastik Cilt Mak. 2
Yazıcı (Laser Printer) 1816 Plotter 36
Deprem ve Zemin İnceleme Araçları Protokol Dönüştürücü 24
Akü Şarz Makinesi 4 Quad 8
Deprem İstasyonu, 14 Repeater 1
Gürültü Ölçüm Cihazı 4 Router 48
Meteorolojik Sensörler 6 Santral Kullanım Lisansı 3
Mikrofon ve Simultane Sistemi 1 SDH 1
Mikrotromer Cihazı, 1 Sunucu zyxel 1
Mühendislik Sismograf Cihazı, 1 Agrandisör 1
Ölçüm Cihazları 44 Akıllı Kart 52
Radon Gazı Ölçüm Cihazı, 8 Araç Telsizi 760
Rezistivite (Elektrik Özdirenç) Cihazı, 3 Barkod Okuyucu 37
Rüzgar Yagış Ölçüm Cihazları 24 Edit Kontrol Cihazı 1
İletişim Araçları Efect Kumanda Masası 8
Taşınabilir HDD 1 El GPS 1
Teksir Makinesi 5 El Telsizi 817
Tel Dikiş Mak. 1 El Terminali 6
Telefon Makinesi 5230 Printer Serwer 5
Telefon Santrali 1 Güvenlik Kamerası Monitörü 34
Telekom Fiberoptik Veri Hattı 1 DİA Monitör 1
Telsiz Telefon Makinesi 475
Tepegöz 25
Total Station 2
Harici TV Kartı 10
Uydu Santrali 15/1 1
Uydu Telefonu 76
24
c. İşletim Sistemleri/Yazılımlar
Büyükşehir Belediyesi’nde kullanılmakta olan bilgisayarlarda genel olarak Windows işletim sistemlerinden yararlanılmakta-dır. Ayrıca, bazı birimlerde Database Server amaçlı olarak Linux ve Unix işletim sistemi ile Oracle uygulama sunucusu da kul-lanılmaktadır. Kurum bünyesinde kullanılmakta olan e-posta, proxy ve internet servis sunucuları ile kurumun kullanıcı maki-nelerinin ve sunucularının dizin hizmeti (Directory Service) de Windows tabanlıdır.
d. Operasyonlar ve Gelişim Faaliyetleri
Kurumda bilgi teknolojilerine ilişkin gerçekleştirilen operasyon-lar ve gelişim faaliyetleri; bilgi sistemleri güvenliği, eğitim, ye-dekleme ile işletim ve iletişime yönelik faaliyetler ana başlıkları altında incelenmiştir.
e. Bilgi Sistemleri Güvenliği
Kurum bünyesinde bilgi güvenliği “BS7799”, “CASPR” gibi stan-dartlara uygun bir alt yapıya ile gerçekleştirilmektedir. Kullanı-lan güvenlik sistemleri güvenlik duvarları (firewall), atak önle-me sistemleri (IDS), virüs koruma programları (masaüstü, ağ geçidinde, vb.), casus yazılım koruma programları (anti spywa-re), çöp mail (anti spam) uygulamalarını içermektedir.
f. Bilişim Konusunda Eğitim Çalışmaları
İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde, tüm belediye bi-rimlerinin sistem ve ağ (Network) destek, PC ve yazıcı bakım işlerinin yanı sıra kurum içi programları da geliştirilmektedir.
Bu bağlamda birimlerin kendilerine ait kurum içi programlar ile personelin yazışma ve raporlamasına yönelik ofis programlarını en etkili şekilde kullanmasını ve öğrenilmesini amaçlayan te-mel bilgisayar eğitimleri verilmektedir.
g. Merkezî Yedekleme Sistemi
Ana sistemlerin yedeğinin otomatik olarak alınmasını düzenle-yen Merkezi Yedekleme Sistemi kesintisiz olarak çalışmaktadır.
Kullanılan yedekleme programı ile çeşitli zamanlarda geçmişe ait veriler tekrar sisteme aktarılabilmektedir.
h. İşletim ve İletişim Faaliyetleri
Geniş Alan (WAN) ve Yerel Alan (LAN): Ağ (Network) Sis-temi kesintisiz hizmet sunmaktadır. Aktif cihazların yazılımları güncellenmiş olup sistemlerin ve birimlerin ihtiyaçlarına göre ağ düzenlemeleri yapılmıştır. Merter ve Saraçhane binaları arası 3 adet fiber optik hat ile gigabit/s hızında bağlantı yapılmıştır.
Ayrıca AKOM Binası Saraçhane ve Merter binalarına fiber optik hatlarla bağlıdır. Tüm bu hatlar Türk Telekom ATM devreleri üze-rinden de yedeklenmiştir. Saraçhane Binası civarındaki tüm dış birimler de aynı şekilde fiber optik hatlarla gigabit/s hızında mer-keze bağlanmıştır. Diğer dış birimler ise muhtelif hızlarda Türk
Telekom G.SHDSL ve DXX devreler ile Merter ve Saraçhane’de bulunan merkez yönlendirici cihazlara bağlanmıştır. Bu bağlam-da yerel ağ yapısına ilişkin bilgiler aşağıbağlam-daki gibidir.
Yerel Ağa Bağlı Bilgisayar Sayısı 5000 Yerel Ağ Bant Genişliği (Mbps) 1000 Mbps Yapısal Kablolama Türü (İç) Cat5/Cat6/Fiber Hub/Switch (Uç sayısı) 600
Kablosuz Yerel Ağ WLAN (Erişim
Noktası Sayısı) 200
İntranet ve Kurum İçi Portal Uygulamaları: İstanbul Bü-yükşehir Belediyesi birimlerine yönelik çevrim içi uygulamalar kurum içi portal niteliği taşımaktadır. Bu uygulama içerisinde belediye ile ilgili günlük gazete kupürleri, kurum içi program indirme sitesi, personel bilgi sistemi (maaş, bordro, özlük, izin, terfileri, sicil notları, hizmet belgesi, mal beyanı, işe giriş-çıkış saatleri, yemek kesintileri, tedavi ödemeleri vb.), kurum içi te-lefon rehberi, malzeme talep ve temin hareketleri, PC-Printer, genel sistem arıza talep ve takipleri ve benzeri uygulamalar yer almaktadır. Birim yöneticileri portal üzerinde kendi personelinin özlük ve giriş-çıkış saatleri bilgilerini görebilmektedir. Memur Bilgi Formu ile tüm memurlar özlük bilgilerinin belirlenen alan-larında güncelleme yapılabilmektedir. Portal içerisinde MIS ana başlığı altında İstanbul Büyükşehir Belediyesi personel durumu hakkında ayrıntılı raporlar alınmaktadır.
MIS (Yönetim Bilgi Sistemi): Yönetim Bilgi Sistemi belediye-nin tüm yatırımlarının bütün olarak entegre çalışacağı sistema-tik bir yapı oluşturmaktadır. Her yatırım kaleminin proje aşama-sından son ödeme aşamasına kadar standart formlarla ve çok hızlı bir şekilde sayısal ortamda takip edilmesi düşünülmekte-dir. Bu proje yatırım projelerinin sayısal ortamda izlenmesi, iş gerçekleşme durumunun takip edilmesi, muhasebe sistemi ile entegrasyonu, mevcut uygulamaların bu sisteme dahil edilmesi, eksik uygulamaların geliştirilmesi, veri ambarı modellemesi ya-pılması, üst yönetimin kararlarına destek olacak nitelikte “Karar Destek Sistemi”nin (KDS) oluşturulması ve sistematik gerçek veriler üzerinde dinamik raporların üretilmesi gibi amaçlara hiz-met etmektedir. Proje kapsamında, kullanıcı personele program kullanım eğitimi verilmiştir.
SOA (Service Oriented Architecture) Servis Odaklı Mima-ri: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kurum yazılım alt yapısının yeni teknolojilere göre revize edilmesini amaçlamaktadır. Bu çerçevede, mevcut yazılımların belirlenecek yeni modele uygun hale getirilmesi, mevcut çözümün dönüştürülemeyeceği ya da mevcutta ihtiyaca yönelik bir çözüm olmayan durumlarda da yeni uygulamaların geliştirilmesi; tüm uygulamaların ortak bir katmandan sunulması hedeflenmektedir.
Projenin amaçlardan birisi de idarenin farklı platformlarda yer alan kurum çalışanı kullanıcı bilgilerinin ve yetkilerinin merkezi bir yapıda tutmasına, yönetimsel hiyerarşik grup yapısının oluş-turmasına, kontrol edilmesine ve web uygulamalarının erişim yönetiminin merkezden yapılmasına olanak sağlayan “Kimlik Yönetimi Sistemi ve Erişim Yönetimi Sistemi” sistemi oluşturul-masıdır. Özetlemek gerekirse, idarenin kullanıcı hesap yönetim sistemleri ile üç ana hedefi bulunmaktadır; yetki yönetiminin
25
tek bir noktadan ve otomatik yapılması yoluyla kurumsal sis-temlerin güvenliğini en üst noktalara taşımak, detaylı ve kap-samlı bir raporlama altyapısı yardımıyla muhtemel güvenlik açıklarını takip edebilmek ve kullanıcı/yetki yönetimi maliyet-lerini düşürmek.
Revize çalışması kapsamında temel hedef, yazılım platformu-nun Servis Odaklı Mimari (Service Oriented Architecture - SOA) prensibine uygun olarak yenilenmesidir. SOA ile gelişen ve kar-maşıklaşan bilgi teknolojilerinde, mevcut yatırımların korunarak farklı uygulamaların ve sistemlerin entegrasyonunun çözüme kavuşturulması hedeflenmektedir.
“SOA prensibi” ile kurumca algılanan yapı tarif edilmiştir. Çözüm sağlayıcının buradaki modele uygun bir geliştirme ve çalıştırma platformu sunması beklenmektedir. SOA, sadece bir teknoloji platformu olarak algılanmamalıdır. İlgili platformun sağlıklı ge-liştirilmesi ve kurum içerisinde etkin olarak kullanılabilir olması, ancak doğru bir metodolojik yaklaşım ile mümkün olacaktır. Bu çerçevede, sektörde kabul görmüş SOA yazılım metodolojileri kullanılarak projenin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.
Veri Ambarı Projesi: Kurumların içerisinde bilginin yönetilmesi ve paylaşılması, doğru kararların verilmesi ve sonuçların göz-lemlenmesi açısından çok önemlidir. Verinin bilgiye dönüştürül-mesi sürecinde veri ambarı ve iş zekâsı teknolojileri çok önemli bir rol oynar. Bu amaçla, İstanbul Büyükşehir Belediyesi birimle-rin tüm operasyonel sistemlebirimle-rinde ve dış kaynaklarında oluşan verilerin tek bir yapıda toplandığı, yetkili olan tüm kişilerin hızlı ve rahat bir biçimde bilgiye ulaşabildiği veri ambarı sistemle-rinin oluşturulmasını öngörmektedir. Verilerin anlamlı bilgiye dönüştürülmesi sürecinde verilerin ortak bir veri havuzuna ak-tarılması, kullanılabilir bilgiye dönüştürülmesi ile ilgili işlemlerin yapılması ve kullanıcıya sunulması alt süreçleri kapsayan bir veri ambarı kurulması amaçlanmaktadır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi başarıya ulaşma yolunun, daha çok sayıda kişinin karar verme aşamasına katkıda bulunmasıyla gerçekleşeceğine inanmaktadır. Veri ambarı ortamı ile istene-bilecek rapor ve analizler için gerekli verileri bütünleşmiş hale getirerek, bu analizlerin son kullanıcıların kendileri tarafından oluşturulmasını ve alınmasının sağlanması hedeflenmektedir.
Bu analizler ile kurumundaki kararların daha doğru ve zamanın-da alınması amaçlanmaktadır.
Projenin Getirileri:
Kısa Vade
—İBB Veri Sözlüğü’nün Oluşturulması
—Tüm Verilerin Tek Bir Veritabanında Toplanması —Rapor Hazırlamada Hızlanma
—Operasyon el Sistemlerden Yük Alınması Orta Vade
—Veri Kalitesinin Arttırılması —Veri Entegrasyonunun Sağlanması —Gerçeğin Tek Versiyonun Sağlanması Uzun Vade
—BİT Verilerinin Sisteme Dâhil Edilmesi
—Komple İBB Veri Bankası —Karar Destek İçin Veri Sağlanması
Kurumsal Yazışma Doküman Arşiv Projesi: IBB “Kurumsal Ya-zışma” Ve “Doküman Arşivleme” sistemi altındaki kurumsal dokümanlarını, evraklarını ve bunlara ilişkin doküman yaşam döngüsü süreçlerini; entegre bir doküman ve süreç yönetimi uygulaması ile elektronik ortamda yönetmeyi hedeflemektedir.
Projenin Kazanımları;
Dokümanların indexlenmesi yöntemi ile es--
nek erişim yeteneği sağlamak,
Arşiv evraklarına hızlı bir biçimde ulaşmak, -
Doküman Yaşam Döngülerinin Yönetimini - sağlamak,
Evrak kaybının önlenmesini sağlamak, -
Emek, zaman ve masrafların en aza indir--
genmesini sağlamak
Veri tekrarlarının önlenmesini sağlamak;
-
Manuel işlerdeki hatalardan kaynaklanan - aksaklıkların ve maliyetlerin ortadan
kaldı-rılmasını sağlamak
Doküman Arşivleme Standartlarının oluştu--
rulmasını sağlamak,
Evrağa konu süreçlerin On-line izlenmesini -
sağlamak
Kurumsal Yazışmaların iş takibini elektro-- nik ortamda, on-line olarak (Intranet), tek
kaynak üzerinde sağlamak.
Kurumsal Yazışmaların daha kısa sürede - bitirilmelerini sağlamak;
Bilgilendirmelerin daha hızlı ve standart -
kalitede yapılmasını sağlamak,
Kurumsal Yazışma ve Doküman Arşiv Sü--
reçlerinin kalitesini arttırmak.
Projenin Hedefleri;
E-imza entegrasyonunu sağlamak.
-
Palm veya PDA gibi Mobil cihazlara entegre - olarak, onay sürelerini kısaltmak.
Birimlere ait özel süreçleri hayata geçir-- mek
Harita, Planlama, Emlak gibi birimlerin do--
kümanlarını sisteme kazandırmak.
Fiziksel Arşiv Yönetimini Sağlamak -
26
C
1) İnsan Kaynaklarıİstanbul Büyükşehir Belediyesi personeli memur, işçi ve sözleşmeli çalışanlardan oluşmaktadır. Memur statüsündeki personel; memurlar ve sözleşmeli sanatçılardan oluşmaktadır. İşçi statüsündeki personel daimi işçiler ile geçici işçilerden oluşmaktadır. Ekim 2008 sonu itibariyle; kurumda 5.419 memur, 5.943 işçi, 2.052 sözleşmeli statüsünde olmak üzere toplam 13.414 çalışan bulunmaktadır. Toplam personelin yaklaşık % 44’ünü işçiler, % 41’ini memurlar ve % 15’ini de sözleşmeli personel oluşturmaktadır.
Şekil 2. Belediye Personelinin İstihdam Türlerine Göre Dağılımı
Kaynak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı, 2008.
Sözleşmeli statüde personel alımı, 2 Eylül 2005 tarihinde yayınlanan 2005/25924 sayılı “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar” adlı yasal düzenleme çerçevesinde yapılmaktadır. 1985 yılından itibaren personel sayı-sındaki değişim, Tablo 4’te gösterilmiştir. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sorumluluk alanının il sınırlarına kadar genişlemesi ve bazı merkezi yönetim birimlerinin (Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü, Şehir Hatları Müdürlüğü) Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmesi, personel sayısının artmasında etkili olmuştur.
Tablo 4. Personel Sayısında Yıllara Göre Değişim
Yıllar Personel Sayısı Yıllar Personel Sayısı
1985 9.888 1997 11.891
1986 10.878 1998 12.485
1987 10.821 1999 13.239
1988 10.086 2000 12.621
1989 10.026 2001 11.555
1990 10.455 2002 11.235
1991 10.233 2003 10.585
1992 10.589 2004 10.436
1993 10.712 2005 11.391
1994 10.409 2006 12.537
1995 11.125 2007 13.239
1996 11.108 2008 13.314
Kaynak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları ve Eğitim Daire Başkanlığı, 2008.