AYVALI MERKEZ KUR’AN KURSU’NDA UYGULANAN

ÇALIŞMADAN ELDE EDİLEN VERİLERİN ANALİZİ

Alt Problem 1. Probleme ilişkin aşağıdaki hipotezler test edilmiştir.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun ölçümler arası zaman değişimine bakmaksızın tekrarlı ölçümlerinden elde edilen toplam başarı puanları arasında anlamlı bir fark vardır.

121 Şener Büyüköztürk, a.g.e., ss. 79-80.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun hangi grupta olduğuna bakmaksızın (tek grup olarak) başarı testi tekrarlı ölçümleri arasında anlamlı fark vardır.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun başarı puanları hem grup hem de öntest-sontest açısından ortak etkisi anlamlı bir şekilde fark gösterir.

 Belirtilen hipotez araştırma sorusu olarak şu şekilde yazılabilir:

“Katılımcıların genel başarıları geleneksel ya da probleme dayalı öğrenme yaklaşımı programına katılma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?”

Katılımcıların Zekat Ünitesine dair Ön test-Son test puanlarının ANOVA sonuçları aşağıdaki tablolarda aktarılmıştır.

Tablo 3. 1:Zekat Ünitesi Başarı Testi Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

ÖNTEST SONTEST

Grup

N X S N X S

Kontrol 13 ,51 ,13 13 ,60 ,18

Deney 13 ,54 ,10 13 ,87 ,14

Tabloda görüldüğü gibi kontrol gurubuna yönelik uygulanan geleneksel öğretim yöntemine katılan katılımcıların deney öncesi başarı puanı ortalaması ,51 iken, bu değer deney sonrasında ,60 olmuştur. Deney gurubuna yönelik uygulanan probleme dayalı öğrenme yaklaşımı programına katılan katılımcıların deney öncesi başarı puanı ortalaması ,54 iken, bu değer deney sonrasında ,87 olmuştur. Buna göre hem geleneksel yönteme hem de probleme dayalı öğrenme yaklaşımına uygun gerçekleştirilen öğretim sonrasında katılımcıların başarı düzeylerinde bir artış gözlendiği söylenebilir.

Uygulamaya katılan öğrencilerin deney öncesi ve deney sonrasında gözlenen söz konusu değişmelerin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine dair iki faktörlü ANOVA sonuçları tablo 3. 2. de verilmiştir.

Tablo 3. 2: Zekat Ünitesi Başarı Testi Öntest – Sontest Puanlarının ANOVA Sonuçları

Varyansın

kaynağı KT sd KO F p

Deneklerarası 1,032 25

Grup ,283 1 ,283 9,054 ,006

Hata ,749 24 ,031

Denekleriçi 1,02 26

Ölçüm(Öntest-Sontest) ,582 1 ,582 57,097 ,000

Grup*Ölçüm ,193 1 ,193 18,927 ,000

Hata ,245 24 ,010

Toplam 2,052 51

Yukarıdaki tabloya göre her iki programa katılan bireylerin başarı puanlarından elde edilen toplam puanlarının ortalamaları arasında anlamlı fark vardır. F (1,24) = 9,054, p < 0,05.

Bu test grupların öntestten sonteste olan değişimlerini dikkate almadan yapılan çalışmanın bireylerin başarısına anlamlı etkisinin olduğunu göstermektedir. Yani deney grubundaki öğrencilerin başarı ortalamalarının daha fazla olduğu görülmüştür. (Temel Etki/Uygulama Temel Etkisi)

Yapılan bu ölçümün temel etkisi ile ilgili olarak grup ayrımı yapmaksızın araştırmada yer alan bireylerin öntest-sontest puanlarının ortalamaları arasında anlamlı farkın olduğu söylenebilir. F (1,24) = 57,097. p < 0,05. (Temel Etki/Ölçüm Temel Etkisi)

Farklı işlem gruplarında olmak ile tekrarlı ölçümler faktörlerinin ortak etki başarı farkının anlamlı olduğu bulunmuştur. F(1,24) = 18,927, p< 0,05.

Bu bulgu Zekat ünitesine dair probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ve geleneksel ders işleme yöntemi ile ders yapılan sınıfta katılımcıların başarılarını artırmada farklı etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Zekat Ünitesi başarı puanlarında deney öncesine göre daha fazla kazanç elde eden probleme dayalı öğrenme yaklaşımının, düz anlatıma göre katılımcıların zekat ünitesine dair başarılarını artırmada daha etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Elde edilen sonuçlar doğrultusunda PDÖ’ye göre eğitimin başarı üzerindeki etkisi oldukça anlamlıdır. Çünkü düz anlatım yönteminde öğrencilerin yalnızca öğretmeni dinlemesi karşısında PDÖ de öğrencilerin derse aktif katılımları, problemin belirlenmesinde ve çözümlenmesinde rol oynamaları oldukça pasif kalmaktadır. Özellikle Kur’an kurslarına gelen yetişkinler açısından bunun ne kadar zor olduğu tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmaların örgün eğitim üzerinde olması ve daha önce yaygın eğitimde böyle bir çalışmanın yapılmamış olması da önemini bir kez daha göstermektedir.

 Alt problem 2. Probleme ilişkin aşağıdaki hipotez test edilmiştir.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun ölçümler arası zaman değişimine bakmaksızın tekrarlı ölçümlerinden elde edilen toplam özyeterlik algısı puanları arasında anlamlı bir fark vardır.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun hangi grupta olduğuna bakmaksızın (tek grup olarak) özyeterlik algısı tekrarlı ölçümleri arasında anlamlı fark vardır.

 Ayvalı Merkez Kur’an Kursu’nda Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders yapılan deney grubu ile geleneksel öğretim yapılan kontrol grubunun özyetrlik algısı puanları hem grup hem de ölçüm açısından ortak etkisi anlamlı bir şekilde fark gösterir.

 Belirtilen hipotez araştırma sorusu olarak şu şekilde yazılabilir:

“Katılımcıların özyeterlikleri geleneksel ya da probleme dayalı öğrenme yaklaşımı programına katılma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?”

Katılımcıların Özyeterliklerine dair Ön test-Son test puanlarının ANOVA sonuçları aşağıdaki tablolarda aktarılmıştır.

Tablo 4. 1: Öğrencilerin Özyeterlik Ölçeği Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

ÖNTEST SONTEST

Grup

N X S N X S

Kontrol 13 3,44 1,08 13 4,34 ,67

Deney 13 3,74 ,59 13 4,12 ,56

Yukarıdaki verilere bakıldığında, kontrol gurubuna yönelik uygulanan geleneksel öğretim yöntemine katılan katılımcıların deney öncesi özyeterlik testi ortalaması 3,44 iken, bu değer deney sonrasında 4,34 olmuştur. Deney gurubuna yönelik uygulanan probleme dayalı öğrenme yaklaşımı programına katılan katılımcıların deney öncesi özyeterlik testi ortalaması 3,74 iken, bu değer deney sonrasında 4,12 olmuştur. Buna göre hem geleneksel yönteme hem de probleme dayalı öğrenme yaklaşımına uygun gerçekleştirilen öğretim sonrasında katılımcıların özyeterlik düzeylerinde bir artış gözlendiği söylenebilir.

İki farklı yönteme katılan öğrencilerin deney öncesi ve deney sonrasında gerçekleşen değişmelerin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine dair iki faktörlü ANOVA sonuçları tablo 4. 2. de verilmiştir.

Tablo 4. 2: Özyeterlik Ölçeği Öntest – Sontest Puanlarının ANOVA Sonuçları Varyansın

kaynağı KT sd KO F p

Deneklerarası 18,625 25

Grup ,017 1 ,017 9,054 ,882

Hata 18,455 24 ,769

Denekleriçi 13,675 26

Ölçüm(Öntest-Sontest) 5,275 1 5,275 16,872 ,000

Grup*Ölçüm ,897 1 ,897 2,869 ,103

Hata 7,503 24 ,313

Toplam 32,3 51

Her iki programa katılan bireylerin öntestten sonteste olan değişimlerini dikkate almadan elde edilen özyeterlik algısı puanları ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. F (1,24) = 9,054, p > 0,05. Bu test gruplar üzerinde yapılan çalışmanın bireylerin başarısına anlamlı etkisinin olmadığını göstermektedir. (Temel Etki/Uygulama Temel Etkisi)

Bu ölçümün grup ayrımı yapmaksızın araştırmada yer alan bireylerin deney öncesinden sonrasına özyeterlik algısı öntest-sontest puanlarının ortalamaları arasında anlamlı farkın olduğu söylenebilir. F (1,24) = 16.872. p < 0,05. (Temel Etki/Ölçüm Temel Etkisi)

Tabloya göre deney öncesi ve deney sonrasına anlamlı bir etki çıkmıştır. Yani farklı işlem gruplarında olmak ile tekrarlı ölçümler (öntest-sontest) faktörlerinin özyeterlik puanları üzerindeki ortak etkilerinin anlamlı olmadığı bulunmuştur. F(1,24) = 2,869, p > 0,05.

Bu bulgu özyeterliğe dair probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ve geleneksel ders işleme yöntemi ile ders yapılan sınıfta katılımcıların özyeterliklerini artırmada farklı etkilere sahip olmadığını göstermektedir. ¹²² Yani Ayvalı Merkez Kur’an kursu için sonuçları değerlendirdiğimizde, yapılan bu çalışmanın başarı üzerinde anlamlı etkisi olduğu ancak özyeterlik üzerinde anlamlı etkisi olmadığı ortaya çıkmıştır. Bunun nedeni ise birkaç haftalık yapılan bir çalışmada başarının kolayca değişebildiği ancak tutum ve özyeterlik gibi kişisel önyargıların değişiminin kolay olmadığı şeklinde yorumlanabilir.

122 Şener Büyüköztürk, a.g.e., ss. 88-89.

3.2. EYÜP SULTAN KUR’AN KURSU’NDA UYGULANAN ÇALIŞMADAN