• Sonuç bulunamadı

Şiddetsizlik

Şema 6: Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri

Bağımlı Değişken Bağımsız Değişkenler

Toplumsal Cinsiyet Algısı

MİKRO DÜZEY

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Sosyo-Demografik Özellikleri

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Şiddet Deneyimine İlişkin Özellikleri

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Eşinin Sosyo-Demografik Özellikleri

MEZZO DÜZEY

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Evlilik İlişkisi Özellikleri

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Eşi İle Olan İlişkileri

EGZO DÜZEY

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Aldığı Hizmetlere İlişkin Görüşleri

MAKRO DÜZEY

Eşine Şiddet Uygulayan Hükümlü Erkeğin Yaşanan Çevrenin, Toplumun, İnanç ve Değerlerin, Sosyo-Ekonomik Yapının ve Medyanın Şiddet Üzerindeki Etkisine Yönelik Görüşleri

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin toplumsal cinsiyet algılarını ekolojik kuram çerçevesinde oluşturulan kavramsal modele dayalı olarak farklılaştıran mikro düzeydeki özellikleri aşağıdaki sorular bağlamında incelenmiştir;

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin sosyo-demografik değişkenlerinin (yaş, en uzun süre yaşanan yer, eğitim düzeyi, çalışma durumu, gelirini yeterli bulma durumu) kategorileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin eşlerinin sosyo-demografik değişkenlerinin (en uzun süre yaşanan yer, eğitim düzeyi, çalışma durumu) kategorileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin çocukluk döneminde şiddete maruz kalma/tanık olma durumları bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin anne-babalarının arasındaki şiddete tanık olma durumları bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin evlilikte olması gerektiğini düşündükleri en önemli şey(ler) bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin şiddetin ne olduğuna ve önlenebilirliğine ilişkin görüşleri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin toplumsal cinsiyet algılarını ekolojik kuram çerçevesinde oluşturulan kavramsal modele dayalı olarak farklılaştıran mezzo düzeydeki özellikleri aşağıdaki sorular bağlamında incelenmiştir;

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin evlenme/birliktelik oluşturma biçimi kategorileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin eşleriyle ilişkilerini değerlendirme biçimi kategorileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin evlilik/birliktelik ilişkisi içindeki şiddet deneyimleri (şiddetin sıklığı, genellikle anlaşmazlık yaşanan konular, şiddet davranışının evliliğin/birlikteliğin ilk kaçıncı yılında gerçekleştiği, şiddet davranışı sonrası pişman olma durumu) kategorileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin toplumsal cinsiyet algılarını ekolojik kuram çerçevesinde oluşturulan kavramsal modele dayalı olarak farklılaştıran egzo düzeydeki özellikleri aşağıdaki sorular bağlamında incelenecektir;

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin şiddet davranışı sonrasında yardım alma durumları (greksinim duydukları hizmete ilişkin görüşleri, cezaevinde şiddet davranışının değiştirilmesine yönelik hizmet olma durumu, tahliye sonrası şiddet davranışının tekrarlanmaması için gereksinim duydukları hizmet türü) bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin toplumsal cinsiyet algılarını ekolojik kuram çerçevesinde oluşturulan kavramsal modele dayalı olarak farklılaştıran makro düzeydeki özellikleri aşağıdaki sorular bağlamında incelenecektir;

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin şiddet davranışları sonrası çevrenin verdiği tepkileri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin yaşadıkları mahallede kadınların dövülmesine ilişkin görüşleri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin yaşanılan çevrenin, toplumun, inanç ve değerlerin, sosyo-ekonomik durumun ve medyanın eşe şiddet uygulamada etkisi olma durumuna ilişkin görüşleri bakımından Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden alınan toplam puan açısından ilişki var mıdır?

1.4. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ

Aile içi şiddet, tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye için de ciddi bir sorundur.

Şiddet mağdurlarına yönelik sunulan hizmetler zaman içerisinde çeşitlenip geliştirilirken şiddet uygulayanlara verilen cezalar da görece artmıştır. Ancak verilen cezaların aile içinde şiddetin tekrarlanma olasılığını düşürdüğü söylenemez.

Bu açıdan bakıldığında, şiddete neden olan etkenlerin daha ayrıntılı bir biçimde incelenmesi ve daha kalıcı çözüm yolları geliştirilmesi bir gerekliliktir. Bu etkenler açısından bakıldığında, toplumsal cinsiyet algısının önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Eşine şiddet uygulayan erkeklerin toplumsal cinsiyet algılarının ve bu algılarını farklılaştıran etkenlerin belirlenmesi, şiddet olgusunun azalması yönünde gelişme kaydedilmesini sağlayacak, belirlenen bu etkenler doğrultusunda geliştirilecek hizmet ve politikalarla bu önlemlerin kalıcı olması sağlanacaktır.

Bu konuya yönelik olarak yapılan bu araştırmanın, hem literatüre hem de uygulamaya dönük oldukça önemli katkılar sağlayacağı düşünülmekte, konuya ilişkin bundan sonra yapılacak araştırmalara ışık tutması beklenmektedir.

Bu araştırmanın özgün yanı, daha önce eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin özelliklerine ilişkin bu çapta bir bilgi kaynağı oluşturulmamış olması ve gereksinim duydukları hizmet modeline ilişkin görüşlerinin belirlenmemiş olmasıdır. Bu araştırma, eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin genel özellikleri, toplumsal cinsiyet algıları, toplumsal cinsiyet algılarını farklılaştıran

özellikleri ve gereksinim duydukları hizmet modeline ilişkin görüşlerine yönelik bilgi kaynağı sunması açısından son derece önemlidir.

Bu araştırmanın bir başka özgün yanı, araştırma bulguları ve Türkiye’de eşine şiddet uygulayan erkeklere sunulan hizmetlerin analizi sonucunda, bir model önerisi sunulmasıdır. Bu araştırma, şiddetin bütüncül kavramsallaştırma denemesi oluşturması ve uygulayıcılara bir model önerisi sunması açısından önemlidir.

1.5. TANIMLAR

Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkek: 24 Şubat – 27 Mart 2015 tarihleri arasında İstanbul, İzmir ve Antalya’daki açık ve kapalı ceza infaz kurumlarında kalmakta olan ve eşine şiddet uygulama gerekçesiyle hüküm almış erkekleri ifade etmektedir.

Şiddet: Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin uyguladıkları fiziksel, cinsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik şiddet türlerinin tümünü ifade etmektedir.

Eş: Eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin birlikte oldukları resmi nikâhlı, imam nikâhlı, boşanmış, nişanlı ve sevgili olan kadını tanımlamaktadır.

Toplumsal Cinsiyet Algısı: İstanbul, İzmir ve Antalya’daki açık ve kapalı ceza infaz kurumlarında kalmakta olan eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği’nden elde ettikleri puanların bütününü ifade etmektedir.

Toplumsal Cinsiyet Algısını Farklılaştıran Özellikler: İstanbul, İzmir ve Antalya’daki açık ve kapalı ceza infaz kurumlarında kalmakta olan eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeklerin toplumsal cinsiyet algısını farklılaştıran özellikleri ekolojik yaklaşım çerçevesinde dört düzeyde incelenmektedir. İlk düzeyde (mikro düzey) eşine şiddet uygulayan erkeklerin sosyo-demografik özellikleri ve erkeğin şiddet deneyimine ilişkin özellikleri; ikinci düzeyde (mezzo düzey) eşine şiddet uygulayan hükümlü erkeğin eşinin sosyo-demografik özellikleri,

evlilik ilişkisi, eşiyle, çocuklarıyla, ebeveynleri, akrabaları, arkadaşları ve iş arkadaşları ile olan ilişkileri; üçüncü düzeyde (egzo düzey) eşine şiddet uygulayan erkeğin aldığı hizmetler ve bu hizmetlere ilişkin görüşlerini ve dördüncü düzeyde (makro düzey) eşine şiddet uygulayan erkeğin yaşadığı çevredeki gelenek-göreneklerin kültürel değerlerin ve medyanın şiddet üzerindeki etkisine yönelik görüşleri toplumsal cinsiyet algısını farklılaştıran özellikler bağlamında ele alınmaktadır.

1.6. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI

Bu araştırmanın sınırlılıklarından biri, Adalet Bakanlığı’ndan izin almanın ve cezaevine girişlerin güç oluşudur. İzin alma konusundaki güçlükler ve Bakanlığın soru içeriklerini ayrıntılarıyla incelemek istemesi, görüşmeler sırasında ses kaydı alınamaması ve görüşme yapılan grubun zorlu bir grup olması nedeniyle araştırma nicel araştırma deseninde tasarlanmış ve yürütülmüştür. Sınırlılıklardan bir diğeri, görüşmelerin en az bir infaz koruma memuru yanında gerçekleşmiş olması ve bu durumun katılımcının ifadelerini açma konusunda araştırmacının daha fazla açıklama yapma gereksinimi duymasıdır. Ayrıca katılımcıların, ifadelerinin infaz süreçlerini etkileyebileceği görüşünden hareketle seçici konuşmaları bir başka sınırlılıktır. Son olarak, medyadaki (Ör. Özgecan olayı) güncel haberlerin etkisiyle savunmacı bir tutum içinde görüşmeye başlamaları da bir sınırlılık olarak düşünülebilir. Ancak bu noktalar, araştırmacının empatik iletişim kurma becerileri ve açıklamaları ile değiştirilmiştir.

BÖLÜM 2