4. BÖLÜM: BULGULAR
4.3. KADINLARIN AİLE YAŞAMINA İLİŞKİN BULGULAR
4.3.4. Ailede Karar Verme İle İlgili Bulgular
4.3.4.1. Ailede Karar Verme
Kız Çocuğunun Eğitimine Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan ve kız çocuğu olduğunu belirten kadınların (161 kişi) ailede kız çocuklarının eğitimine karar vermede, eşit oranla “sadece ben”
(%,36.0), “ben ve eşim” (%36.0) diyenlerin ağırlıkta olduğu saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre incelendiğinde; kız çocuğun eğitimine okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%43.2) “sadece kendisinin”, ilkokul mezunlarında eşit oranla (%32.4) “sadece kendisinin” ve “kendisiyle birlikte eşin”, ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%46.5) “kendisi ile birlikte eşin” karar verdiğini belirtenler ilk sırada yer almaktadır. İkinci sırada okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%31.8) “eşiyle birlikte kendisinin”, ilkokul mezunlarında (%21.6) “sadece eşin”, ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%34.9) “sadece kendisinin ”karar verdiğini belirtenlerin geldiği saptanmıştır (Tablo 28).
Yapılan istatistiki analiz sonucunda ailede kız çocuğunun eğitimine karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişki istatistiki açıdan önemli bulunmamıştır (p>0.05) (Tablo 28).
Erkek Çocuğunun Eğitimine Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan ve erkek çocuğu olduğunu belirten kadınların (177 kişi) ailede erkek çocuklarının eğitimine karar vermede “ben ve eşim” (%37.3) diyenlerin ilk sırada yer aldığı bulunmuştur. Bunu “sadece ben” diyenlerin (%34.5) izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre; erkek çocuğun eğitimine okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%38.0) “sadece kendisinin”, hem ilkokul (%36.1) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%43.2) “kendisi ile birlikte eşin” karar verdiğini belirtenlerin önde geldiği saptanmıştır. İkinci sırada okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%34.0) “kendisi ile birlikte eşin”, hem ilkokul (%31.3) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%36.4) “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenler bulunmuştur (Tablo 28).
Yapılan istatistiki analiz sonucunda ailede erkek çocuğunun eğitimine karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan önemsiz olduğu saptanmıştır (p>0.05) (Tablo 28).
Kız Çocuğunun Eş Seçimi ve Evlendirilmesine Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan ve kız çocuğu olduğunu belirten kadınların (161 kişi) ailede kız çocuklarının eş seçimi ve evlendirilmesi ile ilgili karar vermede en fazla “ailedeki tüm üyeler” (%25.5) diyenlerin önde geldiği, bunu “eşim ve ben”
(%22.4) diyenlerin izlediği saptanmıştır. Eş seçimine ilişkin “kızın kendi başına”
karar verdiğini belirtenlerin oranı ise %19.9 olarak saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeylerinde; kız çocuğun eş seçimi ve evlendirilmesine hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%25.0) hem de ilkokul mezunlarında(%24.3) “kendisi ile birlikte eşin”, ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%32.6) “ ailedeki tüm üyelerin” karar verdiğini belirtenlerin ilk sırada yer aldığı belirlenmiştir. İkinci sırada hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%22.7) hem de ilkokul mezunlarında(%23.0) “ailedeki tüm üyelerin”; ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%23.3) “kız çocuğun” karar verdiğini belirtenlerin geldiği bulunmuştur (Tablo 28).
Ailede kız çocuğunun eş seçimi ve evlendirilmesine karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan önemsiz olduğu belirlenmiştir (p>0.05) (Tablo 28).
Erkek Çocuğunun Eş Seçimi ve Evlendirilmesine Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan ve erkek çocuğu olan kadınlar arasında (177 kişi) ailede erkek çocuklarının eş seçimi ve evlendirilmesi ile ilgili karar vermede
%29.9 ile “erkek çocuk” diyenlerin ilk sırada geldiği, bunu %25.4 ile “ailedeki tüm üyeler” diyenlerin izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre incelendiğinde; erkek çocuğun eş seçimi ve evlendirilmesine tüm eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyen % 30.0;
ilkokul %27.7; ortaokul ve daha üstü %34.1) “erkek çocuğun” karar verdiğini belirtenlerin önde geldiği belirlenmiştir. Bunu okuma yazma bilen/bilmeyenlerde(%24.0) “kendisi ile birlikte eşin”; hem ilkokul (%25.3) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarda(%31.8) “ailedeki tüm üyelerin” karar verdiğini belirtenlerin geldiği bulunmuştur (Tablo 28).
Ailede erkek çocuğunun eş seçimi ve evlendirilmesi konusunda karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı saptanmıştır (p>0.05) (Tablo 28).
Akrabalarla Görüşmeye Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan kadınlar arasında akrabalar ile görüşmeye karar vermede “sadece ben” (%59.0) diyenlerin ağırlıkta olduğu bulunmuştur. Bunu
“sadece eşim”(%34.5) diyenlerin izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyi açısından incelendiğinde; akrabalarla görüşmeye tüm eğitim düzeyinde “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenlerin (okuma yazma bilen/bilmeyen %80.8; ilkokul %47.9; ortaokul ve daha üstü %57.4) önde geldiği bulunmuştur. Bunu üç eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyen
%17.3; ilkokul %43.6; ortaokul ve daha üstü %35.2) “sadece eşin” karar verdiğini belirtenlerin izlediği bulunmuştur (Tablo 28).
Tablo 28. Ailede Karar Verme ve Kadınların Eğitim Düzeyine Göre Dağılımı
Ailedeki Karar Vericiler
Eğitim Düzeyi
Toplam χ2 p
Okuma Yazma Bilmiyor/
Biliyor
İlkokul
Ortaokul ve Daha Üstü
n % n % n % n %
36,0 Kız çocuğunun
eğitimine karar verme
Sadece ben 19 43,2 24 32,4 15 34,9 58
9,757 0,14
Sadece eşim 3 6,8 16 21,6 3 7,0 22 13,7
Eşim ve ben 14 31,8 24 32,4 20 46,5 58 36,0
Kız çocuk 8 18,2 10 13,5 5 11,6 23 14,3
Toplam 44 27,3 74 46,0 43 26,7 161 100,0
Erkek çocuğunun eğitimine karar verme
Sadece ben 19 38,0 26 31,3 16 36,4 61 34,5
5,861 0,44
Sadece eşim 4 8,0 15 18,1 3 6,8 22 12,4
Eşim ve ben 17 34,0 30 36,1 19 43,2 66 37,3
Erkek çocuk 10 20,0 12 14,5 6 13,6 28 15,8
Toplam 50 28,2 83 46,9 44 24,9 177 100,0
Kız çocuğunun eş seçimi ve evlendirilmesin e karar verme
Sadece ben 8 18,2 11 14,9 4 9,3 23 14,3
4,506 0,81
Sadece eşim 6 13,6 15 20,3 8 18,6 29 18,0
Eşim ve ben 11 25,0 18 24,3 7 16,3 36 22,4
Kız çocuk 9 20,5 13 17,6 10 23,3 32 19,9
Ailedeki tüm üyeler 10 22,7 17 23,0 14 32,6 41 25,5
Toplam 44 27,3 74 46,0 43 26,7 161 100,0
Erkek çocuğunun eş seçimi ve evlendirilmesin e karar verme
Sadece ben 8 16,0 13 15,7 4 9,1 25 14,1
5,826 0,67
Sadece eşim 5 10,0 13 15,7 6 13,6 24 13,6
Eşim ve ben 12 24,0 13 15,7 5 11,4 30 16,9
Erkek çocuk 15 30,0 23 27,7 15 34,1 53 29,9 Ailedeki tüm üyeler 10 20,0 21 25,3 14 31,8 45 25,4
Toplam 50 28,2 83 46,9 44 24,9 177 100,0
Akrabalarla görüşmeye karar verme
Sadece ben 42 80,8 45 47,9 31 57,4 118 59,0
Ki-Kare Yapılamadı
Sadece eşim 9 17,3 41 43,6 19 35,2 69 34,5
Ailedeki tüm üyeler 1 1,9 8 8,5 4 7,4 13 6,5
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
Akraba dışındaki kişilerle görüşmeye karar verme
Sadece ben 42 80,8 41 43,6 30 55,6 113 56,5
Ki-Kare Yapılamadı
Sadece eşim 8 15,4 45 47,9 20 37,0 73 36,5
Ailedeki tüm üyeler 2 3,8 8 8,5 4 7,4 14 7,0
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
Oturulacak evin yeri ve özelliklerine karar verme
Sadece ben 23 44,2 31 33,0 18 33,3 72 36,0
12,400 0,054
Sadece eşim 5 9,6 21 22,3 15 27,8 41 20,5
Eşim ve ben 7 13,5 19 20,2 14 25,9 40 20,0
Ailedeki tüm üyeler 17 32,7 23 24,5 7 13,0 47 23,5
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
Gelirin nerelere harcanacağına karar verme
Sadece ben 27 51,9 38 40,4 24 44,4 89 44,5
10,695 0,22
Sadece eşim 3 5,8 20 21,3 10 18,5 33 16,5
Eşim ve ben 8 15,4 15 16,0 10 18,5 33 16,5
Benim ve/veya
eşimin ailesi 5 9,6 14 14,9 5 9,3 24 12,0
Ailedeki tüm
üyeler 9 17,3 7 7,4 5 9,3 21 10,5
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
Çocukların çalıştırılmasın a karar verme
Sadece ben 14 28,0 22 24,4 9 17,6 45 23,6
7,503 0,28
Sadece eşim 9 18,0 23 25,6 10 19,6 42 22,0
Ailedeki tüm üyeler 10 20,0 21 23,3 20 39,2 51 26,7 Sadece çocuk 17 34,0 24 26,7 12 23,5 53 27,7
Toplam 50 26,2 90 47,1 51 26,7 191 100,0
Ev işlerinin yürütülmesine karar verme
Sadece ben 36 69,2 64 68,1 46 85,2 146 73,0
5,595 0,06 Evdeki tüm kadın
üyeler 16 30,8 30 31,9 8 14,8 54 27,0
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
Ücretli bir işte çalışmaya karar verme
Sadece ben 33 63,5 35 37,2 23 42,6 91 45,5
10,592 0,03*
Sadece eşim 14 26,9 37 39,4 22 40,7 73 36,5 Ailedeki tüm
üyeler 5 9,6 22 23,4 9 16,7 36 18,0
Toplam 52 26,0 94 47,0 54 27,0 200 100,0
χ2:Kikare Bağımsızlık Testi, *p<0,05: İlişki var
Akrabalarla görüşmeye karar verme için verilerde beklenen değerlerin 5’ten küçük olması nedeniyle Ki Kare analizi yapılamamıştır (Tablo 28).
Akraba Dışındaki Kişilerle Görüşmeye Karar Verme
Akraba dışındaki kişilerle görüşmeye karar vermede araştırma kapsamına alınan kadınlardan “sadece ben” (%56.5) diyenlerin oranının en yüksek olduğu belirlenmiştir. Bunu “sadece eşim” (%36.5) diyenlerin izlediği bulunmuştur (Tablo 28).
Konuya, kadınların eğitim düzeyi açısından bakıldığında; akraba dışında kişilerle görüşmeye hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%80.8) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarında (%55.6) “sadece kendisinin”, ilkokul mezunlarında (%47.9) “sadece eşin” karar verdiğini belirtenlerin ilk sırada geldiği saptanmıştır. Bunu hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%15.4) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarında (%37.0) “sadece eşin”, ilkokul mezunlarında (%43.6) “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenlerin takip ettiği bulunmuştur (Tablo 28).
Akraba dışında kişilerle görüşmeye karar verme için verilerde beklenen değerlerin 5’ten küçük olması nedeniyle Ki Kare analizi yapılamamıştır (Tablo 28).
Oturulacak Evin Yeri ve Özelliklerine Karar Verme
Oturulacak evin yeri ve özelliklerine karar vermede, araştırmaya alınan kadınlardan; %36.0’ı “sadece ben”, %23.5’i “ailedeki tüm üyeler”, %20.5’i
“sadece eşim”, %20.0’ı “eşim ve ben” diyenlerin izlediği belirlenmiştir (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre incelendiğinde; üç eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyen %44.2; ilkokul %33.0; ortaokul ve daha üstü
%33.3) oturulacak evin yeri ve özelliklerine “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenlerin geldiği, bunu hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%32.7) hem de ilkokul mezunlarında (%24.5) “ailedeki tüm üyelerin”, ortaokul ve daha üstü
mezunlarda (%27.8) “sadece eşin” karar verdiğini belirtenlerin izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Oturulacak evin yeri özelliklerine karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur (p>0.05) (Tablo 28).
Gelirin Nerelere Harcanacağına Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan kadınlar arasında ailede gelirin nerelere harcanacağına karar vermede %44.5 ile “sadece ben” diyenlerin önde geldiği belirlenmiştir. Bunu eşit oranla %16.5 ile “sadece eşim” ve “eşim ve ben”
diyenlerin izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre; gelirin harcamasında tüm eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyen %51.9; ilkokul %40.4; ortaokul ve daha üstü %44.4) “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenlerin önde geldiği, bunu okuma yazma bilen/bilmeyenlerde “ailedeki tüm üyelerin” (%17.3), ilkokul mezunlarında “sadece eşin” (%21.3), ortaokul ve daha üstü mezunlarda eşit oranla “sadece eşin” (%18.5), “kendisi ile birlikte eşin” (%18.5) karar verdiğini belirtenlerin geldiği belirlenmiştir (Tablo 28).
Yapılan istatistiki analiz sonucunda gelirin nerelere harcanacağına karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki farklılık istatistiki açıdan önemli bulunmamıştır (p>0.05) (Tablo 28).
Çocukların Çalıştırılmasına Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan kadınların çocukların çalıştırılmasına karar vermede en fazla %27.7 ile “sadece çocuk” diyenlerin olduğu belirlenmiştir.
Bunu %26.7 ile “ailedeki tüm üyeler”, %23.6 ile “sadece ben, %22.0 ile “sadece eşim” diyenlerin izlediği saptanmıştır(Tablo 28).
Konuya, kadınların eğitim düzeyi açısından bakıldığında; çocukların çalıştırılmasına karar vermede hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%34.0) hem de ilkokul mezunlarında (%26.7) “sadece çocuğun”; ortaokul ve daha üstü
mezunlarda (%39.2) “ailedeki tüm üyelerin” karar verdiğini belirtenlerin ilk sırada yer aldığı bulunmuştur. Bunu okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%28.0)
“sadece kendisinin”, ilkokul mezunlarında (%25.6) “sadece eşin”, ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%23.5) “sadece çocuğun” karar verdiğini belirtenlerin yer aldığı saptanmıştır (Tablo 28).
Yapılan istatistiki analiz sonucunda çocukların çalıştırılmasına karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan önemli olmadığı belirlenmiştir (p>0.05) (Tablo 28).
Ev işlerinin Yürütülmesine Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan kadınların ailede ev işlerinin yürütülmesine karar vermede en fazla “sadece ben” (% 73.0) diyenlerin, bunu “evdeki tüm kadın üyeler”(%27.0) diyenlerin izlediği bulunmuştur (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyi açısından incelendiğinde; tüm eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyen %69.2; ilkokul %68.1; ortaokul ve daha üstü
%85.2) “sadece kendisinin” karar verdiğini belirtenlerin ilk sırada geldiği saptanmıştır. İkinci sırada tüm eğitim düzeyinde (okuma yazma bilen/bilmeyenler %30.8; ilkokul %31.9; ortaokul ve daha üstü % 14.8) “evdeki tüm kadın üyelerin” karar verdiğini belirtenlerin yer aldığı bulunmuştur (Tablo 28).
Ev işlerinin yürütülmesi konusunda karar verme ile kadınların eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan önemsiz olduğu saptanmıştır (p>0.05) (Tablo 28).
Kadının Ücretli Bir İşte Çalışmasına Karar Verme
Araştırma kapsamına alınan kadınların, kendilerinin ücretli bir işte çalışmasına karar vermede “sadece ben” (%45.5) diyenlerin önde geldiği, bunu “sadece eşim” (%36.5) diyenlerin izlediği saptanmıştır (Tablo 28).
Konu, kadınların eğitim düzeyine göre incelendiğinde; kadının ücretli bir işte çalışmasında hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde(%63.5) hem de ortaokul
ve daha üstü mezunlarda (%42.6) “sadece kendisinin” , ilkokul mezunlarında
“sadece eşin” (%39.4) karar verdiğini belirtenlerin önde geldiği saptanmıştır.
Bunu hem okuma yazma bilen/bilmeyenlerde (%26.9) hem de ortaokul ve daha üstü mezunlarda (%40.7) “sadece eşin”; ilkokul mezunlarında “sadece kendisinin” (%37.2) karar verdiğini belirtenlerin izlediği bulunmuştur (Tablo 28).
Yapılan istatistiki analiz sonucunda sadece kadının bir işte çalışmasına karar verme ile kadının eğitim düzeyi arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan önemli olduğu belirlenmiştir. Bu anlamlılıkta ilkokul düzeyindeki kadınların belirleyici olduğu saptanmıştır (p<0.05) (Tablo 28).