Sınırlılıklar
4. Öyküyü beğendiniz mi? Neden? Düşüncelerinizi yazınız
………
………
………
………
………
………
………
………
Deney Grubunda Öyküler ile Gerçekleştirilen Deneysel İşleme Dair Bilgiler
Deney gruplarındaki ders içi uygulamalar her iki grupta da aynı gün başlamış ve aynı gün sonlandırılmıştır. Deneysel uygulamanın sonrasında öntestte her iki gruba verilen öykü metni ve Okuduğunu Anlama ve Yazma Formu tekrar verilmiştir. Sontest, dördüncü öykü okuma ve yazma çalışması tamamlandıktan sonraki hafta uygulanmıştır. Hem deney hem de kontrol grubundaki öğrenenlerinin İpekli Mendil adlı öyküyü dört hafta sonra tekrar okuyup form sorularına cevap vermesi için öntestte olduğu gibi iki ders saati kadar süre verilmiştir. Bu şekilde sontest uygulaması deney ve kontrol gruplarında aynı gün aynı saatte yapılarak deneysel uygulama sona erdirilmiştir.
Deneysel uygulama kapsamında deney gruplarıyla yapılan ilk ders içi uygulamada Aşk Mektupları adlı öykü okunmuştur. Etkinlik planı doğrultusunda gerçekleştirilen okuma ve yazma etkinlikleri öğrenenlere dağıtılan çalışma kâğıdı yardımıyla yürütülmüştür.
Öğrenenlerin öykü başlığından içeriği tahmin etmeye çalıştığı, öyküyü okurken ve anlarken zorlanmadığı, yeni sözcüklerin telaffuzunu öğrendikten sonra öyküyü kolay okuduğu, öykü kişilerinin adlarını hatırlayabildiği gözlenmiştir. Öyküde mektubu yazan kişi hakkında yorum yapılırken öğrenenlerden birkaçı babanın davranışının yanlış olduğunu söylemiştir. Diğer öğrenenler ise söz konusu kişinin oğlu için doğru şekilde davrandığını ifade etmiştir. Dersin sonunda yazma etkinliklerinin bulunduğu çalışma kâğıdı araştırmacı tarafından toplanırken, öykü metinleri öğrenenlere verilmiştir.
İkinci uygulamada okunan Kaşağı adlı öykü sayfa sayısı açısından öğrenene uzun gelebileceği düşünüldüğünden öyküdeki olayların anlatımı ve öykü bölümleri dikkate alınarak 4 bölüme ayrılmıştır. Öyküyü okumadan önce çalışma kâğıdında da bulunan resimler tahtaya yansıtılmıştır. Öncelikle öğrenenlerin resimlere bakıp, gördükleri hakkında yorum yapmaları istenmiştir. Kaşağı nesnesinin anlamı ve resimdeki kişinin bir atı tımar ettiği araştırmacı tarafından ifade edilmiş ve öğrenenlere daha önce böyle tırmar yapan birini görüp görmedikleri sorulmuştur. Söz hakkı isteyen birkaç öğrenenin yanıtları alındıktan sonra, öğrenenlerin çalışma kâğıdının ikinci etkinliği olan sözcük haritalarını incelemeleri istenmiştir. Araştırmacı tarafından haritadaki sözcüklerin anlamları açıklanmış ve çalışma kâğıdında ve tahtada görülen resimler ile bu yeni sözcüklerin eşleştirilebilmesi için öğrenenlere yardımcı olunmuştur. Daha sonra, öğrenenlerin resimlerin altına yeni öğrendikleri sözcüklerden doğru olanları yazmaları istenmiştir.
Tahtaya yansıtılan resimlere tekrar öğrenenlerin bakması istenerek, sözcüklerin tekrar edilmesi sağlanmıştır. Daha sonra öğrenenlere okunacak öykünün 4 bölümden oluştuğu ve öykünün tamamı okunduktan sonra bölümler ile resimlerin eşleştirileceği söylenmiştir.
Öykünün bölümleri araştırmacı tarafından okunurken, öğrenenlerin okunan metni sessizce takip etmesi istenmiştir. Tüm öykü okunduktan sonra bölüm ve resim eşleştirme etkinliği gerçekleştirilmiştir. Bu etkinlikten sonra öykünün daha iyi anlaşılması için öyküyü okumak isteyen 4 öğrenen belirlenerek, paylaşımlı olarak öykü tekrar okunmuştur. Öykü ikinci kez okunduktan sonra öğrenenlerin beşinci etkinlikteki anlama sorularına cevap yazması istenmiştir. Öğrenenlerin çocuğunun öyküdeki yer, zaman ve kişiler ile ilgili olan bu soruları cevaplayabildikleri gözlemlenmiştir. Bu kısma birkaç öğrenen dışında kalan diğer öğrenenlerin cevap verdiği fark edilmiştir. Altıncı etkinlikte öğrenenlerin öyküdeki olayları sırasıyla yazmaları istenmiştir. Bir önceki etkinlikteki yazma görevini tamamlamayan birkaç öğrenen bu etkinliğe de katılmadığı görülmüştür.
Yedinci etkinlikte ise öğrenenlerin kendilerini öyküyü anlatan çocuğun yerine koyarak yaşananlar karşısında ne yapacaklarını yazmaları istenmiş, birkaç öğrenen dışında bu etkinlik diğer öğrenenler tarafından tamamlanmıştır. Tüm yazma etkinlikleri tamamlandıktan sonra öykü metni öğrenenlere verilmiş, yazma etkinlikleri kısmı bir sonraki uygulama öncesinde dönüt vermek üzere araştırmacı tarafından toplanmıştır.
Yazma bölümleri incelendiğinde öğrenenlerin hâl ekleri, zaman ekleri ve noktalama işaretlerinin yazımında hatalar yaptıkları fark edilmiştir.
Üçüncü ders içi uygulama Telaş adlı öykünün okunmasının ardından anlama ve yazma çalışmaları şeklinde yürütülmüştür. Öncelikle öykü başlığı okunmuş, öğrenenlerin çalışma kâğıdında bulunan ve tahtaya da yansıtılmış olan resimlere bakarak gördükleri hakkında fikirlerini söylemeleri ve daha sonra çalışma kâğıdındaki resimlerin altına bu fikirlerini yazmaları istenmiştir. Daha sonra araştırmacı tarafından “telaş” sözcüğü resimlerle bağlantı kurularak açıklanmıştır. Çalışma kâğıdındaki ikinci etkilik bölümünde bulunan yeni sözcükler araştırmacı tarafından okunmuş ve bu sözcüklerin anlamları açıklanmıştır. Bu etkinliğin arkasından öykü öncelikle araştırmacı tarafından okunmuş, öğrenenlerin takip etmesi istenmiştir. Daha sonra öykü paylaşımlı olarak 5 öğrenene tekrar okutulmuştur. Üçüncü etkinlik bölümündeki sorulara öğrenenlerin cevap yazmaları istenmiştir. Öğrenenler yer, zaman, öykü konusu ile ilgili bu soruları yanıtlamıştır.
Öğrenenlerin hepsi öykü sonunu okurken şaşırdığını ifade etmiştir. Dördüncü etkinlikte
öyküde heyecanın en çok artığı, öykü sonunda bulunan, baş kişinin turnikeden geçişini anlatan üç cümlelik ifadenin devamını öğrenenlerin hayal güçlerini kullanarak yazmaları istenmiştir. Bu kısma üç öğrenen dışında kalan diğer öğrenenlerin cevapladığı gözlemlenmiştir. Son etkinlikte ise öğrenenlerin yaşadıkları telaşlı bir anı yazmaları istenmiştir. Birkaç öğrenen dışında bu etkinlik tamamlanmıştır. Tüm etkinlikler tamamlandıktan sonra öykü metni öğrenenlere verilmiştir. Yazma etkinlikleri kısmı bir sonraki uygulama öncesinde dönüt vermek üzere araştırmacı tarafından toplanmıştır.
Yazma bölümleri incelendiğinde öğrenenlerin hâl ekleri, zaman ekleri ve büyük-küçük harf kullanımı ile ilgili hatalar yaptıkları fark edilmiştir.
Son uygulama için Gümüş Saat adlı öykü okunmuştur. Sayfa sayısı bakımından uzun olan öykü anlatılanlar ve bölümler dikkate alınarak 4 bölüme ayrılmıştır. Öncelikle araştırmacı tarafından öğrenenlere çalışma kâğıdı dağıtılmış ve okunacak öykünün başlığı okunmuştur. Çalışma kâğıdının ilk etkinliğinde görülen iki resim tahtaya yansıtılmış ve öğrenenlerin gördüğü resimler hakkında yorum yapmaları istenmiştir. Öğrenen yorumları alındıktan sonra ilk ekinlik kısmındaki soruya cevap yazmaları istenmiştir. İlk etkinlik tamamlandıktan sonra öykünün ilk bölümü araştırmacı tarafından okunmuş ve öğrenenlerin okunan metni takip etmesi istenmiştir. Birinci bölüm bittiğinde bu bölümden sonra öyküde ne olacağına dair birkaç öğrenenden fikir alınmış ve ikinci bölüme geçilmiştir. Aynı etkinlik tüm bölümlerden sonra tekrarlanmış ve öğrenenlerin tahminde bulunması istenmiştir. Öykü metninin tamamı okunduktan sonra çalışma kâğıdındaki yeni sözcük listesi öğrenenlerle birlikte incelenmiştir. Daha sonra öğrenenlerin bu yeni sözcükleri öykü içinde bulup, her birinin altını çizmeleri istenmiştir. Sözcüklerin içinde bulunduğu cümlelerin anlamları düşünülerek tekrar okunması istenmiştir. Yedinci etkinlikte öyküdeki çocuğun gümüş saati denize attığı hatırlatılarak, bu durumun nedenini öğrenenlerin kendi ifadeleriyle yazmaları istenmiştir. Bu etkinliği birkaç öğrenen dışında diğer öğrenenler tamamlamıştır. Sekizinci etkinlikte ise öykünün konusu, öykü kişileri, öğrenenlerin başkalarını hatırlatan kişisel eşyalarının olup olmadığı ve öyküyü beğenip beğenmedikleri ile ilgili sorulara öğrenenlerin cevap yazmaları istenmiştir. Son ders içi uygulama tamamlandıktan sonra, yazma etkinlikleri bölümü öğrenenlerden alınmış ve araştırmacı tarafından incelenmiştir. Son uygulamanın yazma bölümü değerlendirildiğinde, öğrenenlerin büyük-küçük harfin yazımı ve noktalama işaretlerinin kullanımı ile ilgili hatalarının önceki uygulamalara kıyasla daha az olduğu görülmüştür.
4.5. VERİNİN ANALİZİ
Çalışmada veriler değerlendirilirken öğrenenlerin okuma becerileri hakkında çıkarımlar yapmak ve okuma bölümlerinin kolay değerlendirilebilmesini sağlamak (Grabe, 2009:
455) için “ekonomik oluşu, uygulama kolaylığı ve geniş gruplara uygulanabilirliği”
(Baykul, 2015, 193) gibi özellikleri nedeniyle çoktan seçmeli 20 maddelik test hazırlanmıştır. Testin doğru cevaplarına 1, yanlış ve boş cevaplarına 0 verilerek puanlama yapılmıştır. Aynı şekilde yazma bölümüne verilen yanıtların nesnel ve istatistiksel açıdan kolay puanlanabilmesi için araştırmacı tarafından hazırlanan Yazma Değerlendirme Anahtarı ile yazma soruları 5 ayrı ölçüte göre 1’den 4’e kadar bir değer alacak şekilde puanlanmıştır. Formda kullanılmayan 0 puanı yazma bölümleri değerlendirilirken istatistik analiz veri programı olan IBM SPSS 21’de hiç yanıt vermeyen öğrenenlerin yazma yanıtlarına 1 puan vermek yerine 0 olarak girilmiştir.
Çalışmada hem iki üniversitedeki deney grubundaki ve kontrol grubundaki öğrenenlerin sontest puanları üzerinden istatistiksel inceleme yapılmış hem de ayrı ayrı üniversite bazında nicel inceleme yapılmıştır. Bu bağlamda deney grubu ve kontrol grubunun öntest-sontest sonuçları analizi, deney grubunun öntest-sontest sonuçları analizi, kontrol grubunun öntest-sontest sonuçları analizi yapılarak, okuduğunu anlama ve yazma becerisi gelişimi ile ilgili veri elde edilmiştir. Edinilen veriler istatistik programı ile çözümlenmiştir. Kullanılan veri çözümleme teknikleri aşağıdaki belirtilmiştir.
1. Her iki TÖMER’deki toplam deney ve kontrol gruplarının öntest sonuçlarına göre okuma ve yazma becerisi düzeylerini ve uygulama sonrası puan erişisi anlamlılığını test etmek için Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır.
2. TÖMER 1 ve TÖMER 2’deki deney grubunun öntest-sontest okuma ve yazma puanlarının karşılaştırılması için Wilcoxon İşaret Sıra Sayıları Testi kullanılmıştır.
3. TÖMER 1’deki kontrol grubunun öntest-sontest okuma ve yazma puanlarının karşılaştırılması ve TÖMER 2’deki kontrol grubunun yazma puanlarının karşılaştırılması için Wilcoxon İşaret Sıra Sayıları Testi, TÖMER 2’deki kontrol grubunun okuma puanlarının karşılaştırılması için Bağımlı İki Örneklem t Testi kullanılmıştır.