• Sonuç bulunamadı

Araştırmada Ankara ili Sincan ve Çankaya ilçelerinden seçilen birer ilkokulda serbest etkinlikler uygulaması kapsamında yapılan etkinlikler gözlemlenmiş, öğretmen ve öğrencilerle görüşmeler yapılarak uygulamadaki mevcut durum ortaya konulmaya çalışılmıştır. Aşağıda araştırma kapsamına alınan okullar, bu okullarda gözlem yapılan sınıflar ve odak grup görüşmesi yapılan öğrenciler ile görüşme yapılan öğretmenlerle ilgili ayrıntılı bilgilere yer verilmektedir.

2.1. Araştırma Kapsamına Alınan İlkokullara İlişkin Bilgiler

Birinci Okul

Birinci okul Sincan ilçesinde bulunmakta olup 2006 yılında kurulmuştur.

Okul alt sosyo ekonomik düzeydeki ailelerin yaşadığı bir bölgededir. Okulda 43 öğretmen, 4 idareci, 1 memur ve 3 destek personel görev yapmaktadır.

Okul müdürü 8 yıldır bu okulda görev yapmaktadır. Okulda 3 müdür yardımcısı bulunmakta ve biri 8, diğeri 4, bir diğeri de 3 yıldır bu kurumda görev yapmaktadır. Toplam 1100 öğrenci bulunan okulda, sınıf mevcutları 25-35 kişi arasında değişmektedir. Okulun derslik sayısı 19 olup, her sınıfta iki adet büyük, bir adet orta boy pano bulunmaktadır. Her sınıfta öğretmenin kendine ait bir sınıf dolabı ve masası vardır. Okuldaki her sınıfta projeksiyon cihazı bulunmaktadır.

Okulun ilk açıldığı yıldan bu yana kendi imkânları ile yapılanmaya ve yenilenmeye çalıştığı ve okulu yaptıran şahsın bazı dönemlerde okula maddi katkıda bulunduğu öğrenilmiştir. Okulun hemen karşısında, aynı bahçe içinde 2012-2013 eğitim- öğretim yılında açılan bir ortaokul mevcuttur. Bu ortaokul yapılırken okulun bahçesinin büyük bir kısmı kullanılmıştır. Bu nedenle inşaat için bölünen yerden geriye okul bahçesi için kalan alan yaklaşık olarak 250 metrekaredir. Bu alan yaklaşık bin yüz öğrenci için yeterli bir okul bahçesinin olmadığı anlamına gelmektedir. Haftalık ders çizelgesinde yer alan oyun ve fiziki etkinlikler dersi ya da serbest etkinliklerin uygulanabileceği ayrı bir salon bulunmamaktadır. Okulun müzik ve görsel sanatlar ile ilgili atölyesi de bulunmamaktadır. Fen ve teknoloji dersleri için tasarlanmış bir laboratuvar

bulunmakta ancak aktif kullanılmamaktadır. Laboratuvarın içerisinde yeterli malzeme ve araç-gereç bulunmamaktadır.

Okulun bir tane çok amaçlı salonu bulunmaktadır. Bu salon öğretmenlerin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde düzenlenmemiştir. Salon;

bodrum katında, karanlık, pencereleri tavan hizasında ve çok küçüktür.

Personel yetersizliği nedeniyle bu salonun temizliği de yeteri kadar yapılamamaktadır.

Birinci okuldaki okul müdürü ve öğretmenlerinden üçü yüksek lisans yapmıştır. Okuldaki iki öğretmen model uçak eğitimi, iki öğretmen satranç eğitimi ve bir öğretmen de sivil savunma eğitimi almıştır. Öğretmenlerin mesleki gelişim faaliyetlerine katılımının fazla olmadığı görülmüştür. Okuldaki öğretmenlerin meslekteki kıdemleri 10-18 yıl arasında değişmektedir.

İkinci Okul

İkinci okul Ankara ili, Çankaya ilçesinde bulunmaktadır. Okul üst sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerin yaşadığı bir bölgededir. 1999 yılında kurulan okulda 30 öğretmen, 2 idareci, 1 memur ve 6 destek personeli görev yapmaktadır. Okul müdürü 3 yıldır bu okulda görev yapmaktadır. Okulda 2 müdür yardımcısı bulunmakta ve biri 5, diğeri 4 yıldır bu kurumda görev yapmaktadır. Toplam 780 öğrencinin bulunduğu okulda sınıf mevcutları 40-45 kişi arasında değişmektedir. 18 dersliğin bulunduğu okulda her sınıfta üç adet büyük, iki adet orta boy pano bulunmaktadır. Her sınıfta öğretmenin kendine ait bir sınıf dolabı ve masası vardır. Okuldaki her sınıfta projeksiyon cihazı bulunmaktadır.

Okul ilk açıldığı yıldan bu yana velilerin ve okulu yaptıran kişinin destekleri ile sürekli olarak yapılandırılmaktadır. Oyun ve fiziki etkinlikler dersi ya da serbest etkinliklerin yapılabileceği bir salon, spor etkinliklerinin gerçekleştirebileceği spor salonları, yüzme havuzu, basketbol ve voleybol sahaları ve yeterli büyüklükte bir okul bahçesi bulunmaktadır. Okulda müzik ve görsel sanatlar dersleri için bir atölye de vardır. Fen ve teknoloji dersleri için tasarlanmış bir laboratuvar bulunmakta ve aktif olarak kullanılmaktadır.

Bu okulda tiyatro, dans, jimnastik gibi derslerin yapılabileceği yeterli donanıma sahip salonlar bulunmaktadır. Öğretmenler çalışma yapmak istedikleri salonlardan randevu alarak faydalanabilmektedir. Bu okul Türkiye

ve Ankara içi birçok alandaki çalışma, etkinlik ve yarışmada ödüller kazanmıştır. Birçok kez Seviye Belirleme Sınavı’nda (SBS) il birinciliği kazanmış, akademik başarısı yüksek bir kurumdur.

Okuldaki müdür ve öğretmenlerden ikisi yüksek lisans yapmıştır.

Okuldaki öğretmenlerden hemen hepsi hizmet içi eğitimlere katılmıştır.

Okuldaki öğretmenlerin meslekteki kıdemleri 20-40 yıl arasında değişmektedir.

2.2. Araştırmaya Katılan Öğretmenlere İlişkin Bilgiler

Okullar belirlendikten sonra öğretmen ve öğrenci görüşmeleri yapılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde bir amaçlı örnekleme türü olan maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Bu örnekleme yöntemindeki amaç, çeşitlilik arzeden durumlar arasında ne tür ortaklıkların ve benzerliklerin var olduğunu bulmaktır (Şimşek ve Yıldırım, 2011, 109). Bu sayede her iki okul için hem öğretmen hem öğrenci açısından çeşitlilik sağlanmış, sonuçlar açısından ortaklıklar ve benzerliklerin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Sincan ilçesindeki birinci okulda araştırma kapsamında dersleri gözlenen ve görüşmeler yapılan öğretmenlerin bazı özellikleri ve sınıf mevcutları Çizelge 5’te verilmektedir.

Çizelge 5. Sincan İlçesindeki Birinci Okulda Araştırma Kapsamına Alınan Öğretmenlerin Özellikleri

Öğretmenler

Sınıf Mevcudu

Kurumunda Çalışma Yılı

Mesleki Kıdemi

Mezun Olduğu Üniversite ve Bölüm

Lisans üstü eğitim yapma durumu 1.Sınıf

Öğretmeni 30 7 16

Marmara Üniversitesi,

Kamu Yönetimi Hayır

2.Sınıf

Öğretmeni 27 7 14

Ankara Üniversitesi, Eğitim Programları ve

Öğretim Bölümü Hayır

3.Sınıf

Öğretmeni 29 7 18

Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya

Fakültesi Hayır

4.Sınıf

Öğretmeni 25 7 15

Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sınıf

Öğretmenliği Bölümü Hayır

Sincan İlçesindeki birinci okulda araştırmaya dahil edilen öğretmenlerin meslekteki kıdemi 14-18 yıl aralığında değişmektedir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin tümünün bu okuldaki çalışma süreleri toplam 7 yıldır.

Sınıflarındaki öğrenci sayıları ise 25-30 aralığında değişmektedir.

Öğretmenlerin mezun oldukları bölümler incelendiğinde sadece 4.sınıf öğretmeninin sınıf öğretmenliği bölümünden, diğer öğretmenlerin ise farklı bölümlerden mezun oldukları görülmektedir. Ayrıca, araştırmaya katılan öğretmenlerden hiçbiri lisansüstü eğitim yapmamıştır.

Çankaya ilçesindeki birinci okulda araştırma kapsamında dersleri gözlenen ve görüşmeler yapılan öğretmenlerin bazı özellikleri ve sınıf mevcutları Çizelge 6’da verilmektedir.

Çizelge 6. Çankaya İlçesindeki İkinci Okulda Araştırma Kapsamına Alınan Öğretmenlerin Özellikleri

Öğretmenler

Sınıf Mevcudu

Bu Kurumda Çalışma Yılı

Mesleki Kıdemi

Mezun Olduğu Üniversite ve Bölüm

Lisans üstü eğitim yapma

durumu 1. Sınıf

Öğretmeni 39 6 39 Ağrı Kız İlköğretim Lisesi Hayır 2. Sınıf

Öğretmeni 33 13 33

Gazi Üniversitesi

Kırşehir Eğitim Enstitüsü Hayır

3. Sınıf

Öğretmeni 38 2 23

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sınıf

Öğretmenliği Bölümü Hayır

4. Sınıf

Öğretmeni 32 14 32

Demirci Eğitim Enstitüsü,

Sınıf Öğretmenliği Bölümü Hayır

Çankaya ilçesindeki ikinci ilkokulda araştırmaya dahil edilen öğretmenlerin meslekteki kıdemleri 23-39 yıl aralığında değişmektedir.

Araştırmaya katılan öğretmenlerin bu okuldaki çalışma süreleri ise 2-14 yıl aralığında değişmektedir. İkinci okulda 3 ve 4. sınıf öğretmeni Sınıf Öğretmenliği bölümünden, 1 ve 2. sınıf öğretmenleri ise Eğitim Enstitüsünden mezun olmuştur. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerden hiçbiri lisansüstü eğitim yapmamıştır.

Sincan İlçesindeki birinci ilkokul alt sosyo ekonomik düzeyde, Çankaya İlçesindeki ikinci ilkokul üst sosyo ekonomik düzeyde olması sebebiyle bu iki okul seçilmiştir. Bu sayede okullar arasında karşılaştırma yapmanın daha kolay olacağı düşünülmektedir. Okullar öğretmen ve idareci sayıları

bakımından benzerlik göstermektedir. Ancak Sincan İlçesindeki birinci ilkokulda görev yapan destek personel sayısı üç, Çankaya İlçesindeki ikinci okulda ise altıdır. Sincan İlçesindeki birinci okulda öğretmenler destek personel sayısı yeterli olmadığı için yeterince yardım alamamakta, ancak ikinci okulda destek personel sayısı yeterli olduğundan öğretmenlerin çalışmalarında yardımcı olabilmektedirler.